5510 sayılı Kanunun uyarınca, 18 yaşını doldurana kadar çocuklar anne veya babaları üzerinden sağlık yardımı alabilmektedirler. Eğer anne veya babalarının sosyal güvenliği yoksa veya anne ve/veya babaları yoksa 18 yaşını doldurana kadar bunlar ücretsiz olarak sağlık yardımlarından yararlanmaktadırlar.

Dolayısıyla anne veya babaları üzerinden sağlık yardımı alan çocukları 18 yaşını doldurduklarında bu haklarını kaybetmektedirler. Bu konuda ayrıntılı bilgi ve açıklama; 18 Yaşını Dolduran Çocukların Genel Sağlık Sigortasından Yararlanma Durumu – 18 Yaşını Dolduran Herkesin Prim Ödemesi Gerekir mi, Liseyi Bitirenlerin Sağlıktan Yararlanma Şartları başlıklı yazılarda yer almaktadır.

Not: Aşağıda belirtilen konuyla ilgili olarak uygulama değişikliğine gidilmiş olup ayrıntısı SGK Artık Öğrenci Belgesi İstemeyecek başlıklı yazıda yer almaktadır.

18 yaşını doldurmuş olan çocuk eğer öğrenciyse durum değişmektedir. Buna göre 18 yaşını dolduran çocuk; lise ve dengi öğrenim veya 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununda belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde meslekî eğitim görüyorsa 20 yaşını, yükseköğrenim görüyorsa 25 yaşını doldurana kadar anne veya babası üzerinden sağlık yardımı alma hakkı devam etmektedir.

Son olarak; 19/1/2013 tarihli ve 28533 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6385 sayılı Kanunun 7 inci maddesi ile 1/6/2012 tarihinden geçerli olmak üzere, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 67 nci maddesinin dördüncü fıkrasına bir cümle eklenerek, lise ve dengi öğrenim görülmesi sebebiyle bakmakla yükümlü olunan kişi veya hak sahibi sıfatıyla sağlık hizmetinden yararlandırılan çocukların, 20 yaşını dolduracakları tarihi aşmamak kaydıyla bu öğrenimlerini bitirmelerini izleyen tarihten itibaren 120 gün süreyle daha aynı kapsamda sağlık yardımlarından yararlanmaya devam etmelerine imkan getirilmiştir. Dolayısıyla, lise öğrenimi gören çocukların, liseyi bitirdikleri tarih ile üniversiteye başladıkları tarih arasında oluşan boşluk kapatılmıştır (6385 Sayılı Torba Kanunla Yapılan Düzenlemelerin Ayrıntıları başlıklı haber).

18 yaşını doldurmuş olsa bile öğrenimine devam eden çocukların 20 – 25 yaşlarını doldurana kadar anne veya babaları üzerinden sağlık yardımı almaya devam edebilmeleri içinse Sosyal Güvenlik Kurumu’nun ilgili Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkezi’ne düzenli olarak öğrenci belgesi vermeleri gerekmektedir.

Bu çerçevede;

• Sosyal Güvenlik Kurumu 18 yaşını doldurmuş öğrencilerle ilgili olarak yıllık aktivasyon yaptığından, durumlarında herhangi bir değişiklik olmayan yani daha önce başlamış olan eğitimlerine devam edenlerin 2013 – 2014 eğitim öğretim yılına ait Öğrenci Belgelerini Kurumun ilgili müdürlüğe vererek anne veya babaları üzerinden daha önce yapılmış olan sağlık aktivasyonlarını uzatmaları yerinde olur.

• Üniversiteyi bu yıl kazananların ise kazandıkları üniversiteye kayıtlarını yaptırdıktan sonra Öğrenci Belgelerini alarak Kurumun ilgili müdürlüğüne vermeleri gerekir. Çünkü bu durumda olanlar, normalde liseyi bitirdiklerinde anne veya babaları üzerinden sağlık yardımı alma hakkını kaybettikleri halde, yukarıda belirtildiği üzere bunlara 120 günlük bir hak daha tanındığından, bu 120 gün sona erdiğinde anne veya babaları üzerinden sağlık yardımı alma hakları da sona erecektir.

Öğrenci Belgesi Verilmezse Ne Olur ?

Sağlık ihmale gelmeyecek bir konu olduğundan, hiç olmadık zamanda meydana gelecek herhangi bir kaza veya ortaya çıkacak hastalık, rahatsızlık durumlarında ilgili sağlık kurum ve kuruluşuna gidildiğinde herhangi bir sürprizle karşılaşmak istemeyenler için, önceden yeni eğitim – öğretim yılına ait öğrenci belgesini Kuruma vererek durumu garantiye almak faydalı olacaktır. Çünkü, haberi olmadan kişinin sağlık aktivasyonu sona erdirilmiş veya durdurulmuşsa, bu kişi sağlık kurum ve kuruluşuna gittiğinde kendisiyle ilgili provizyon alınamayacak, genel sağlık sigortasından yararlanma hakkının olmadığı kendisine söylenecek, bu durumda kendisi ya cebinden para ödeyerek sağlık hizmeti alacak ya da geri dönecektir. Bu durumla karşılaşıldığında tabii ki ilgili okul veya üniversiten öğrenci belgesini alıp ilgili SGK müdürlüğüne götürerek anne veya babasının halen sosyal güvencesi varsa sağlık aktivasyonu yaptırmak mümkündür. Ancak acil durumlarda, mesai saati dışında veya tatil günlerinde bu hemen mümkün olmadığından, çeşitli mağduriyetlere yol açabilir.

Öğrenci Belgesi Nereye Verilmeli ?

Daha önce öğrenci belgesi vererek sağlık aktivasyonu yaptırmış olanlar, belgelerini aynı müdürlüğe verebilirler. İlk defa öğrenci belgesi vereceklerin ise üzerinden sağlık yardımı aldıkları anne veya babalarının işyerleri hangi Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkezi’ne yakınsa (bağlıysa) öğrenci belgelerini o müdürlüğe verebilirler. Anne veya babaları emekli olanlar ise hangi müdürlük tarafından emekli aylığı bağlandıysa belgelerini o müdürlüğe verebilirler. Bunun dışında, isteyen ikamet ettiği yere en yakın Sosyal Güvenlik İl Müdürlüğü veya Sosyal Güvenlik Merkezi’ne öğrenci belgesini verebilir. Size en yakın müdürlüğün adres ve telefon bilgilerine;

http://www.sgk.gov.tr/wps/portal/tr/kurumsal/il_mudurlukleri/

adresinden ulaşabilirsiniz.

Evli Çocukların Durumu:

Eğer öğrenim gören çocuk evliyse, anne ve babasıyla aynı evde oturuyor olsa bile yaşı kaç olursa olsun anne veya babası üzerinden sağlık yardımı alamaz. Bunun için gelir testine başvurması ve sonucunda kişi başına düşen aylık geliri brüt asgari ücretin üçte biri veya üzerinde çıkarsa genel sağlık sigortası primini kendi ödemesi gerekir.

Anne ve/veya Babası Olmayan – Anne ve/veya Babasının Sosyal Güvencesi Olmayan Çocuklar:

Eğer okuyan çocuğun anne ve/veya babası yoksa veya anne ve/veya babasının sosyal güvencesi yoksa, dolayısıyla anne veya babası üzerinden sağlık yardımı alma hakkı yoksa, bu durumda 18 yaşını doldurduktan sonra gelir testine başvurması ve sonucunda kişi başına düşen aylık geliri brüt asgari ücretin üçte biri veya üzerinde çıkarsa genel sağlık sigortası primini kendi ödemesi gerekir.

Anne ve/veya Babası Bağ-Kur (4/1-b) Sigortalısı Olanların Durumu:

Üzerinden sağlık yardımı alma hakkı bulunan anne veya baba 4/1-b (Bağ-Kur) sigortalısı ise bu durumda üzerinden sağlık yardımı aldığı anne veya babasının primlerini düzenli olarak ödüyor olması gerekir. Çünkü 60 günden fazla prim veya prime ilişkin borcu olan 4/1-b sigortalıları genel sağlık sigortası yardımlarından yararlanamadığından, bunların çocukları da sağlık yardımı alamazlar. Bu durumda olan 18 yaşını doldurmuş çocuklar gelir testine başvurarak, kişi başına düşen aylık gelirinin brüt asgari ücretin üçte biri veya üzerinde çıkması halinde prim ödeyerek, brüt asgari ücretin üçte birinden az çıkması halinde prim ödemeden genel sağlık sigortasından yararlanabilirler.

Kendi Sigortası Olan Çocukların Durumu:

Eğer öğrenim gören çocuk kendisi sigortalıysa bu durumda kendi sigortası üzerinden sağlık yardımı alacağından, yukarıda belirtilen hususular bunlar için geçerli değildir.

Daha Ayrıntılı Bilgi:

Konuya ilişkin daha ayrıntılı bilgi ve açıklama:

• 18 Yaşını Dolduran Çocukların Genel Sağlık Sigortasından Yararlanma Durumu – 18 Yaşını Dolduran Herkesin Prim Ödemesi Gerekir mi,

• Liseyi Bitirenlerin Sağlıktan Yararlanma Şartları,

• Başından Sonuna Bütün Yönleriyle Gelir Testi ve Tespiti,

 başlıklı yazılarda yer almaktadır.