Kamuoyunda intibak yasası olarak bilinen ve 08/03/2012 tarihli – 28227 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan, 6283 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun ile 5510 sayılı Kanuna eklenen geçici 39 ve 40 ıncı maddeler bazı SSK ve Bağ-Kur emeklilerinin aylıklarının yeniden hesaplanmasını yani intibak uygulamasını düzenlemekte olup,

Buna ilişkin ayrıntılı bilgi “İntibak Yasası Çıktı – Uygulama 2013 Yılında Başlayacak” başlıklı haberde yer almaktadır.

Ancak, söz konusu 6283 sayılı Kanunla 5510 sayılı Kanunun ayrıca 67, 68, 102 ve geçici 20 nci maddelerinde de değişiklik yapılmıştır.
İdari Para Cezasıyla İlgili Değişiklik:

Bu değişikliklerden en önemlisi, Kurumca verilecek idari para cezalarının düzenlendiği 102 nci maddesinin (j) bendinde yapılan değişikliktir.
Söz konusu (j) bendinde, 4/a (işçi) kapsamındaki sigortalılara ilişkin olarak hizmet akdinin sona erdiği tarihten itibaren 10 gün içinde verilmesi gereken sigortalı işten ayrılış bildirgesinin hiç verilmemesi, verilmekle birlikte süresinde veya usulüne uygun olarak verilmemesi ya da Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda gönderilmemesi; aynı şekilde 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesinde yer alan sandıklarca, sandık iştirakçiliğinin başlama veya sona ermesine ilişkin bildirimin hiç yapılmaması, bildirim yapılmakla birlikte süresi içinde veya Kurumca belirlenen şekle ve usule uygun olarak yapılmaması ya da Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda gönderilmemesi halinde Kurumca uygulanacak idari para cezası düzenlenmektedir.

Söz konusu (j) bendinin 6283 sayılı Kanunla değiştirilmeden önceki hükmü uyarınca, bahse konu fiilden dolayı her bir sigortalı veya sandık iştirakçisi için asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanmaktaydı. 6283 sayılı Kanunun 3 üncü maddesiyle söz konusu (j) bendi değiştirilmiş olup buna göre; bir takvim ayında işlenen bu fiillerden dolayı tutmakla yükümlü bulunulan defter ve belgelerin ibraz edilmemesi nedeniyle verilmesi gereken ceza tutarını aşmamak kaydıyla her bir sigortalı veya sandık iştirakçisi için asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası uygulanacak. Dolayısıyla bu değişiklikle, her bir sigortalı veya sandık iştirakçisi için daha önce asgari ücret tutarında uygulanan idari para cezası asgari ücretin onda birine düşürüldüğü gibi, ayrıca bir takvim ayında bu fiillerden dolayı uygulanacak idari para cezası toplamının, tutmakla yükümlü bulunulan defter ve belgelerin ibraz edilmemesi nedeniyle verilmesi gereken ceza tutarını aşamayacağı hükmü getirilmiştir.

Ayrıca 6283 sayılı Kanuna eklenen geçici maddede, (j) bendinde yapılan söz konusu değişikliğin, 08/03/2012 tarihinden önce tahakkuk ettirildiği halde ödenmemiş olan cezalar için de uygulanacağı, ancak tahsil edilmiş tutarların red ve iade veya mahsup edilemeyeceği belirtilmiştir.

Öte yandan, daha önce de 6270 sayılı Kanunla 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesi ikinci fıkrasında değişiklik yapılmış olup, bazı idari para cezalarında indirim getirilmişti (27/01/2012 ve 05/03/2012 tarihli haberler). Dolayısıyla 6270 sayılı Kanunla getirilen indirim de dikkate alındığında, söz konusu (j) bendi gereğince uygulanacak idari para cezası; mahkeme kararına, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelere ya da kamu idarelerinden alınan belgelere istinaden düzenlenenler hariç olmak üzere, bildirgenin veya belgenin yasal süresi geçtikten sonra ilgililerce kendiliğinden 30 gün içinde verilmesi ve söz konusu cezaların ilgililerce, yapılacak tebligat tarihini takip eden günden itibaren 15 gün içinde ödenmesi halinde, asgari ücretin onda biri tutarında öngörülen cezalar dörtte bir oranına karşılık gelen tutar üzerinden uygulanacaktır.

Kanunun 102 nci maddesinin beşinci fıkrası uyarınca da idarî para cezasının, Kuruma itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde peşin ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil edilecektir. Daha açık bir anlatımla; 01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arasında geçerli aylık brüt 886,50 TL tutarındaki asgari ücret tutarı esas alındığında, söz konusu (j) bendinin değişiklikten önceki hali uyarınca bahse konu fiil (bildirgenin verilmemesi veya bildirimin yapılmaması) nedeniyle her bir sigortalı veya sandık iştirakçisi için 886 TL idari para cezası uygulanmakta, sadece 102 nci maddenin beşinci fıkrası uyarınca, idari para cezasının tebliğden itibaren itirazsız 15 gün içerisinde ödenmesi halinde bunun dörtte üçü tahsil edilmekte, yani % 25 peşin ödeme indirimi yapılarak bunun 664 TL’si tahsil edilmekteydi. 6270 ve 6283 sayılı Kanunlarla getirilen indirimler göz önüne alındığında ise bahse konu fiil nedeniyle her bir sigortalı veya sandık iştirakçisi için 88 TL tutarında idari para cezası uygulanacak, söz konusu bildirgenin yasal süresi geçtikten sonra ilgililerce kendiliğinden 30 gün içinde verilmesi ve idari para cezasının ilgililerce, yapılacak tebligat tarihini takip eden günden itibaren 15 gün içinde ödenmesi halinde, 88 TL tutarındaki idari para cezası 22 TL olarak uygulanacak, idari para cezasının tebliğden itibaren itirazsız 15 gün içerisinde itirazsız ödenmesi halinde de bunun 16 TL’si Kurumca tahsil edilecektir. Ayrıca söz konusu fiil nedeniyle bir takvim ayında uygulanacak idari para cezası toplamı, tutmakla yükümlü bulunulan defter ve belgelerin ibraz edilmemesi nedeniyle verilmesi gereken ceza tutarını aşamayacaktır.

102 nci maddenin birinci fıkrasının (e) bendi gereğince, işyeri yasal kayıt ve belgelerinin tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde mücbir sebep olmaksızın tam olarak (eksiksiz) ibraz edilmemesi halinde 01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arasında;

1) Bilânço esasına göre defter tutmakla yükümlü olanlar için, aylık asgari ücretin oniki katı tutarında yani 10.638 TL,

2) Diğer (işletme defteri, serbest meslek kazanç defteri gibi) defterleri tutmakla yükümlü olanlar için, aylık asgari ücretin altı katı tutarında yani 5.319 TL,

3) Defter tutmakla yükümlü olmayanlar için asgari ücretin üç katı tutarında yani 2.659 TL,

tutarında idari para cezası uygulanmaktadır. Güncel idari para cezaları Pratik Bilgiler/SGK İdari Para Cezaları bölümünde yer almaktadır.

Öte yandan yukarıda bahsi geçen 506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesinde sayılan sandıklar; bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret, odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birlikler personelinin malüllük, yaşlılık ve ölümlerinde yardım yapmak üzere kurulmuş bulunan sandıklardır.

5510 Sayılı Kanunun Diğer Maddelerinde Yapılan Değişiklikler:

6283 sayılı Kanunla 5510 sayılı Kanunun ayrıca 67, 68 ve geçici 20 nci maddelerinde de aşağıda belirtilen değişiklikler yapılmıştır.

• Kanunun, “Sağlık hizmetlerinden yararlanma” başlıklı 67 maddesinin üçüncü fıkrasında yer alan “nüfus cüzdanı” ibaresinden önce gelmek üzere “biyometrik yöntemlerle kimlik doğrulamasının yapılması ve/veya” ifadesi eklenmiştir. Eklenen bu ifade ile basın yayın organlarında sık sık gündeme getirilen ve herhangi bir erteleme olmaması halinde birkaç ay sonra özel sağlık hizmet sunucuları (özel hastaneler) için zorunlu hale getirilecek olan avuç içi damar okuma sistemi kanuni dayanağa kavuşturulmuştur. Buna göre şu an sağlık hizmet sunucularına müracaat sırasında zorunlu olan nüfus cüzdanı ibrazı yanında, müracaat eden hastanın avuç içi söz konusu damar okuma sistemine okutulacak, böylece kişilerin sadece T.C Kimlik numaraları üzerinden yapılan sağlık yolsuzluklarının önüne geçilecek, kişi bizzat kendisi sağlık hizmet sunucusuna müracaat ettiğinde ve aynı zamanda müstehak ise bedeli Kurumca karşılan sağlık hizmetlerinden yararlanabilecektir.

• Kanunun, “Katılım payı alınması” başlıklı 68 inci maddesinin ikinci fıkrasına ikinci cümleden sonra gelmek üzere; “Yukarıdaki (b) ve (c) bentleri kapsamına giren sağlık hizmetlerinden alınacak katılım payını % 1’e kadar indirmeye, Kurumun teklifi üzerine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı yetkilidir.” şeklindeki cümle eklenmiştir. Buna göre Vücut dışı protez ve ortezler ile ayakta tedavide sağlanan ilaçlardan % 10 ilâ % 20 oranları arasında alınacak katılım payının oranını, Kurumun teklifi üzerine Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı % 1’e kadar indirebilecek.

• Kanunun, “506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki sandıklar ve ilgili hükümler” başlıklı geçici 20 nci maddesinin birinci fıkrasının ikinci cümlesinde yer alan “iki yıl” ibaresi “dört yıl” şeklinde değiştirildi. Söz konusu birinci fıkra; “506 sayılı Kanunun geçici 20 nci maddesi kapsamındaki bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birlikler personeli için kurulmuş bulunan sandıkların iştirakçileri ile aylık veya gelir bağlanmış olanlar ile bunların hak sahipleri herhangi bir işleme gerek kalmaksızın bu maddenin yayımı tarihinden itibaren üç yıl içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna devredilerek bu Kanun kapsamına alınır. Üç yıllık süre Bakanlar Kurulu kararı ile en fazla iki yıl daha uzatılabilir. Devir tarihi itibarıyla sandık iştirakçileri bu Kanunun 4 üncü maddesinin (a) bendi kapsamında sigortalı sayılırlar.” şeklindeydi. Yapılan bu değişiklikle, Bakanlar Kuruluna verilen sandıkların devrini 01/10/2011 tarihinden itibaren en fazla iki yıl yani 01/10/2013 tarihine kadar erteleme yetkisi dört yıl olarak değiştirilmiş, dolayısıyla 01/10/2015 tarihine kadar erteleme yetkisi verilmiştir, daha açık bir anlatımla söz konusu sandıkların Sosyal Güvenlik Kurumuna devri için öngörülen azami beş yıllık süre yedi yıla çıkarılmıştır. (isvesosyalguvenlik.com)