9 Aralık 2014 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’ne sunulan İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu İle Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun tasarısı ile iş sağlığı ve güvenliği konusunda yapılacak düzenlemelere İşte Yeni İş Güvenliği Paketinin Tüm Ayrıntıları Başlıklı yazımızda ayrıntılı olarak değinmiştik.

Söz konusu tasarı 4 Nisan 2015 tarihinde Meclis’te kabul edilerek 6645 sayılı Kanun numarasıyla yasalaştı ve 23 Nisan 2015 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe girdi. Bu kanunla iş sağlığı ve güvenliği konusunda yapılan düzenlemeler genel hatlarıyla aşağıda belirtilmiştir.

Öte yandan, işyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanı çalıştırma / görevlendirme yükümlülüğünü yerine getirmemiş olanlardan verilen süre içerisinde yükümlülüklerini yerine getirenlere idari para cezası uygulanmaması şeklindeki düzenlemeden vazgeçildi ve konuya ilişkin düzenleme içeren madde Meclis’teki görüşmeler sırasından tasarından çıkarıldı.

– İşyeri hekimi ve iş güvenliği uzmanlarının denetim, kontrol, uyarı ve bildirim gibi konulardaki yükümlüleri artırıldı. Ayrıca maden ve yapı gibi sektörlerde sadece belirlenen unvanlara sahip iş güvenliği uzmanları görev yapabilecek.

– Mülki amir tarafından verilen işin durdurulması kararı kolluk kuvvetleri tarafından 24 saat içinde yerine getirilecek. Ayrıca çok tehlikeli sınıfta yer alan ve ihale ile alınan işlerde, üretim ve imalatı artırma, sipariş yetiştirme gibi amaçlarla iş güvenliğini tehlikeye düşürecek şekilde yapılan çalışmalar işin durdurulma sebebi sayılacak. İşin durdurulması kararı verildiği halde izinsiz çalışma yaptıran işveren veya işveren vekillerine 3 yıldan 5 yıla kadar hapis cezası verilecek. İşyerlerinde işibn durdurulmasıyla ilgili yönetmelik yeniden düzenlenecek, şartlar yeniden belirlenecek, risk değerlendirmesi yapılmamış olması bile durdurma sebebi sayılabilecek.

– Ölümlü iş kazası meydana gelen maden işyerlerinde kusuru yargı kararıyla tespit edilen işverenlere, iki yıl süreyle ihalelere girme yasağı uygulanacak.

– Yeni ceza yaptırımları eklendi;

Çalışanlara eğitim verme yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverene her bir aykırılık için çalışan başına ayrı ayrı 500 lira,
İşin durdurulmasına karar verilmesi halinde, durdurma sebebiyle işsiz kalan çalışanlara ücretlerini ödeme veya ücretlerinde bir düşüklük olmamak üzere meslek veya durumlarına göre başka bir iş verme yükümlüğünü yerine getirmeyen işverene, ihlale uğrayan her bir çalışan için bin lira, aykırılığın devam ettiği her ay için aynı miktarda,

Çalışanlarına, standartlara uygun ve CE işaretli kişisel koruyucu donanım temin etmeyen işverenlere çalışan başına 500 lira,
Yer altı maden işletmelerinde çalışanların bulundukları yeri ve giriş çıkışlarını gösteren takip sistemini kurmayan işverenlere çalışan başına 500 lira (1/1/2016 tarihinden itibaren uygulanacak),
idari para cezası uygulanacak.

– İş kazası ve meslek hastalığı bildirimi yapmayan işverenlere Çalışma ve İş Kurumu Müdürlükleri tarafından uygulanan idari para cezası artık Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri / Sosyal Güvenlik Merkezleri tarafından uygulanacak. Diğer konulardaki idari para cezaları ise Çalışma ve İş Kurumu Müdürlükleri tarafından uygulanacak.

– 6331 sayılı 26 ncı maddesinde öngörülen idari para cezaları işyerlerinin sınıfına ve çalışan sayısına göre değişen oranlarda uygulanacak, yani her işyeri için aynı idari para cezası uygulanmayacak, özellikle tehlikeli ve çok tehlikeli sınıfta yer alan işyerlerine idari para cezaları artırılarak uygulanacak, 50 ve daha fazla çalışanı bulunan az tehlikeli sınıftaki işyerlerine de cezalar artırılarak uygulanacak.

– SGK tarafından uygulananlar hariç, tahsil edilen idari para cezaları iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili eğitim ve araştırma-geliştirme projelerine ilişkin harcamalarda kullanılacak.

– A sınıfı iş güvenliği uzmanı çalıştırma / görevlendirme yükümlülüğü 1 Ocak 2018 tarihine kadar B sınıfı iş güvenliği uzmanı, B sınıfı iş güvenliği uzmanı çalıştırma / görevlendirme yükümlülüğü 1 Ocak 2017 tarihine kadar C sınıfı iş güvenliği uzmanı çalıştırarak / görevlendirilerek yerine getirilebilecek.

– İş sağlığı ve güvenliğiyle ilgili eğitim kurumlarının, ortak sağlık ve güvenlik birimlerinin (OSGB), iş sağlığı ve güvenliği ortam ölçüm, analiz laboratuvarlarının inceleme, kontrol ve denetimleri, iş sağlığı ve güvenliği uzmanı ve yardımcıları ile mühendis, fizikçi, kimyager, biyolog ve tabipler tarafından yerine getirilebilecek.

– Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bağlı İş Sağlığı ve Güvenliği Enstitüsü Müdürlüğünün ismi İş Sağlığı ve Güvenliği Araştırma ve Geliştirme Enstitüsü Başkanlığı olarak değiştirildi. Yetki ve görevlerinde de bazı değişiklikler yapıldı.

– Çok tehlikeli sınıfta yer alıp ondan fazla çalışanı bulunan ve üç yıl içinde ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmeyen işyerlerinde çalışanların işsizlik sigortası işveren payı teşvik olarak bir sonraki takvim yılından geçerli olmak üzere ve üç yıl süreyle yüzde 1 olarak alınacak. Ölümlü veya sürekli iş göremezlikle sonuçlanan iş kazası meydana gelmesi hâlinde takip eden aydan itibaren bu teşvik uygulamasına son verilecek, şartları tekrar sağlayanlar talepleri hâlinde bu teşvikten yeniden yararlanacaklar. İşsizlik sigortası için prim oranı yüzde 3 olup, bunun yüzde 2’si işveren yüzde biri işçi payı.

– Yapı denetim kuruluşları; işyerinde, çalışmaların, iş sağlığı ve güvenliği mevzuatına göre düzenlenmesi gereken sağlık güvenlik planına uygun olarak yapıldığını kontrol edecek ve gerekli tedbirlerin alınması için yapı müteahhidini yazılı olarak uyaracak. Uyarı dikkate alınmadığı takdirde durumu ilgili Çalışma ve İş Kurumu il müdürlüğüne bildirecek.

– İhale sözleşmelerinde iş sağlığı ve güvenliğine ilişkin yükümlülükler de yer alacak. (isvesosyalguvenlik.com)