6663 Sayılı Kanunla İşçi ve Memurlara Tanınan İzin Hakları

6663 Sayılı Kanunla İşçi ve Memurlara Tanınan İzin Hakları
9 Şubat 2016 19:47

29 Ocak 2016 Cuma günü Meclis Genel Kurulunda kabul edilerek yasalaşan Gelir Vergisi Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun (Torba Kanun) ile işçi ve memurlara doğum veya evlat edinme halinde kullanılacak yeni izin hakları tanındı.

Bazı haklardan doğum yapan kadının eşi de yararlanabilecek.

İşçilere Tanınan Haklar

Kadın işçiye doğum yapması halinde verilmesi gereken doğum izninin süreleri İş Kanunun 74 üncü maddesinde belirtilmiştir. (Bkz. İşçinin İzin Hakları – Ücretli ve Ücretsiz İzinler – İzin Verilmesi Zorunlu Durumlar – İzin Süreleri) Bu maddede öngörülen izinlerin bitiminden sonra, çocuğun mecburi ilköğretim (ilkokul) çağının başladığı tarihi takip eden aybaşına kadar ebeveynlerden biri (anne veya baba) işverenden kısmi süreli (yarım gün) çalışma talebinde bulunabilecek. İşveren bu talebi karşılamak zorunda olacak ve bu durumu geçerli fesih sebebi sayamayacak. Yani bu durumu işçiyi işten çıkarma gerekçesi olarak kullanamayacak. Bu durumda işveren doğum nedeniyle yarı zamanlı çalışan işçinin açığını özel istihdam büroları aracılığıyla temin edeceği geçici işçi ile giderecek. İşçi çocuğun okula başlamasını beklemeden istediği zaman tam zamanlı çalışmaya dönebilecek. Ancak bu durumda işçi aynı çocuk için hakkı bir daha kullanamayacak yani tekrar yarı zamanlı çalışmaya dönemeyecek. Bu şekilde tam zamanlı çalışmaya dönen işçinin yerine yeni işçi alınmışsa o işçinin iş sözleşmesi de kendiliğinden sona erecek. Yarı zamanlı çalışma hakkından faydalanmak veya tam zamanlı çalışmaya geri dönmek isteyen işçi işverene bunu en az bir ay önce yazılı olarak bildirecek. Eğer anne veya babadan biri çalışmıyorsa, bu durumda çalışan eş yarı zamanlı çalışma talebinde bulunamayacak. Çalışanın bu haktan yararlanabilmesi için eşinin de çalışıyor olması gerekecek.

– Doğum sırasında veya doğum sonrasında annenin ölümü halinde doğum sonrası kullanılamayan doğum izni babaya kullandırılacak.

– Üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen eşlerden birine veya evlat edinen işçiye çocuğun aileye fiilen teslim edildiği tarihten itibaren 8 hafta analık izni kullandırılacak.

– Doğum sonrası analık izni bittikten sonra, çocuğun yaşıyor olması şartıyla, çocuğunun bakımı ve yetiştirilmesi için kadın işçiye veya üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın ya da erkek işçiye istemeleri hâlinde birinci doğumda altmış gün, ikinci doğumda yüz yirmi gün, sonraki doğumlarda ise yüz seksen gün süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilecek. Çoğul (ikiz, üçüz gibi) doğum halinde bu sürelere otuzar gün eklenecek. Bu süre içerisinde kadın işçiye ayrıca süt izni verilmeyecek.

– Burada belirtilen haklardan İş Kanunu kapsamına girmese dahi iş sözleşmesi ile çalışan bütün işçiler faydalanabilecek.

– Çocuğu doğması veya evlat edinmesi nedeniyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin kullanan işçiye İşsizlik Sigortası Fonu’ndan yarım çalışma ödeneği ödenecek, aynı şekilde bu işçinin yarım çalışma ödeneği ödenen sürelere ait sigorta primi de (işçi ve işveren payı) asgari ücret üzerinden İşsizlik Sigortası Fonu tarafından ödenecek. Yarım çalışma ödeneğinin günlük miktarı, günlük asgari ücretin brüt tutarı kadar olacak. (Bkz. 2016 Brüt ve Net Asgari Ücret Tutarları) Yarım çalışma ödeneğinden yararlanılabilmek için, doğum veya evlat edinme tarihinden önceki son üç yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi bildirilmiş olması, haftalık çalışma süresinin yarısı kadar fiilen çalışılması ve doğum ve evlat edinme sonrası analık hâli izninin bittiği tarihten itibaren 30 gün içinde Çalışma ve İş Kurumu’na doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma belgesi ile başvuruda bulunulması gerekecek.

Memurlara Tanınan Haklar

 – Memurun doğum izninin başlaması gereken tarihten önce doğum yapması halinde, doğum yaptığı tarih ile doğum iznine ayrılması gereken tarih arasındaki süre doğum sonrası analık iznine eklenecek.

– Üç yaşını doldurmamış bir çocuğu evlat edinen memura veya memur olmayan eşin münferit olarak evlat edinmesi halinde memur olan eşe 8 hafta süre ile izin verilecek.

– Doğum sonrası analık izin süresi bittikten sonra çocuğun hayatta olması şartıyla istemesi halinde kadın memur; birinci doğumda iki ay, ikinci doğumda dört ay, sonraki doğumlarda ise altı ay süreyle günlük çalışma süresinin yarısı kadar çalışabilecek. Bu durumdaki memura ayrıca süt izni verilmeyecek. Çoğul (ikiz veya üçüz gibi) bu sürelere birer ay ilave dilecek. Çocuğun engelli doğması veya doğduktan sonra 12 ay içinde engellilik durumunun tespit edilmesi halinde kadın memur 12 ay süreyle çalışma süresinin yarısı kadar çalışabilecek. Üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen memurlar da 8 haftalık izin süresi bittikten sonra isterse çalışma süresinin yarısı kadar çalışma hakkından yararlanabilecek. Bu durumdaki (evlat edinen) memurlar bu süre de bittikten sonra isterse 24 aya kadar aylıksız (ücretsiz) izin alabilecek.

Burada belirtilen izinler bittikten sonra isteyen memur çocuğun mecburi ilköğretim (ilkokul) çağının başladığı tarihi takip eden aybaşına kadar olan dönemde, haftalık çalışma saatlerinin normal çalışma süresinin yarısı olarak düzenlenmesini talep edebilecek. Bu durumda ayrıca süt izni verilmeyecek. Bu durumdaki memura, yarım zamanlı çalışmaya başladığı tarihi izleyen aybaşından itibaren, mali haklar ile sosyal yardımlarına ilişkin her bir ödeme unsurunun yarısı esas alınarak ödeme yapılacak. Aynı şekilde bu memurlar adına primler de yarım olarak hesaplanıp yatacak. Bunlar isterse hizmet borçlanması yoluyla eksik primlerini daha sonra ödeyebilecekler. (isvesosyalguvenlik.com)

YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.