1-Ücret: Taraflarca kararlaştırılan ücret her ay peşin olarak ödenir. İlave ücretlerin sigorta priminin de ödenmesi zorunludur. Gazetecilere ücretlerini zamanında ödemeyen işverenler, bu ücretleri geçecek her gün için yüzde beş fazlasıyla ödemeye mecburdurlar.

Sözleşme süresi sona ermeden önce kendisine yüklenebilecek bir kusuru olmaksızın işine son verilen gazeteci, peşin almış olduğu ücretin henüz işlememiş bulunan kısmını iade etmeye mecbur tutulamaz.

2-İkramiye:

Gazeteciler her hizmet yılı sonunda, işverenin elde ettiği kârın emeklerine düşen nispi karşılığı olarak asgari birer aylık ücret tutarında ikramiye alırlar.

3-Sözleşme Dışı Yazı Yazma:

Gazeteci, sözleşme hükümleri dışında olarak işveren tarafından verilen işler, sipariş edilen veya yayınlanması kabul edilen yazılar için ayrıca ücrete hak kazanır. Bu işlerle ilgili ilave ücretlerin de sigorta primlerinin ödenmesi zorunludur.

4-Askerlikte Ücret:

Eğitim veya manevra dolayısıyla silah altına alınan gazeteci bu müddet zarfında ücret hakkını muhafaza eder. Ancak, yedek subay olarak veya sair suretlerle askeri hizmet karşılığı aylık alan gazetecinin almakta bulunduğu bu aylık kendi işinden aldığı ücretten az ise, işveren gazeteciye yalnız aradaki farkı ödemekle yükümlüdür. Kısmi veya umumi seferberlik dolayısıyla silah altına alınan gazeteci hakkında üç ay için bu hüküm uygulanır.

İlk zorunlu askerlik hizmeti için silah altına alınan gazeteciye normal askerlik süresince son aldığı ücretin yarısı oranında ücret ödenir.

Gazeteci ile işveren arasındaki sözleşme esasen belli bir süreyi kapsayıp da bu süre gazetecinin silah altında bulunduğu sırada kendiliğinden bitiyorsa, işveren sözleşmenin bu suretle sona ermesinden itibaren yukarıda belirtilen ücretleri gazeteciye ödemekle yükümlü tutulamaz.

Yukarıda belirtilen hükümler işveren tarafından gazeteciye askerlik halinde ücret verilmesi hakkında daha elverişli hak ve menfaatler sağlayan sözleşme, gelenek veya örf ve adetten doğan haklara zarar getirmez.

5-Gebelikte Ücret:

Kadın gazeteci hamileliği halinde, hamileliğin 7. ayından itibaren doğumun 2. ayının sonuna kadar izinli sayılır. Bu müddet zarfında müessese gazeteciye son aldığı ücretin yarısını öder. Doğum vuku bulmaz veya çocuk ölü dünyaya gelirse, bu halin meydana gelmesinden itibaren bir ay müddetle bu ücret ödenir. Gazetecinin sigortadan veya bağlı bulunduğu teşekküllerden alacağı yardım, bu ödemeye engel teşkil etmez.

6-Mahkumiyet veya Yayının Tatili Halinde Ücret:

Mensup olduğu gazetedeki/süreli yayındaki bir yayın dolayısıyla mahkum olan gazeteci ücretini işverenden almaya devam eder. Ancak, mahkumiyeti gerektiren yayın, söz konusu gazeteci tarafından gazete/süreli yayın sorumlu müdürünün veya sahibinin haberi olmadan yapıldığı veya yaptırıldığı ya da sorumlu müdürün incelemesinden geçirilerek yayını tekrar eden şekil üzerinde tahrifat, değişiklik veya ilaveler yapmak ya da yaptırmak suretiyle meydana geldiği takdirde söz konusu gazeteci bu haktan faydalanamaz. Mahkumiyet gazetecinin o gazeteden/süreli yayından ayrılmasından sonra meydana gelmişse, gazetecinin bahsi geçen gazeteden/süreli yayından son aldığı ücreti miktarındaki tazminat, mahkumiyet devam ettiği sürece her ay yayının yapılmış olduğu gazete/süreli yayın sahibi tarafından ödenir.

Mahkum olan gazeteci bağlı bulunduğu kadroya yapılacak toplu zamlardan emsali gibi istifade eder.

Her ne sebeple olursa olsun, yayını durdurulan gazetede/süreli yayında çalışanlar yayının durdurulduğu tarihten itibaren iki ay süreyle ücretlerini alırlar. Bu gazetecilerin kanuni tazminatı da öncelikle ödenir.

7-Ölüm Tazminatı:

Gazetecinin ölümü sebebiyle hizmet akdinin sona ermesi halinde; eşi ve çocuklarına, bunlar bulunmadığı takdirde geçimi gazeteciye ait olan ailesi efradına ölen gazetecinin aylık ücretinin üç katından az olmamak üzere, kıdem hakkı tutarında ölüm tazminatı verilir.

8-Fazla Çalışma Ücreti:

Her bir fazla çalışma saati için verilecek ücret, normal çalışma saati ücretinin % 50 fazlasıdır. Ancak, günlük normal çalışma süresine ilaveten yapılacak fazla çalışmaların saat 24 den sonraya denk gelen saatlerinde ücret bir kat fazlasıyla ödenir. Fazla çalışmalara ait ücretin, müteakip ücret ödemesiyle birlikte ödenmesi zorunludur. Fazla çalışma ücretlerinin gününde verilmemesi halinde, ücret her geçen gün için % 5 fazlasıyla ödenir.

9-Ücretin Banka Aracılığı İle Ödenmesi

5754 sayılı Kanunla 818 sayılı Borçlar Kanunu, 5953 sayılı Basın-İş Kanunu, 854 sayılı Deniz İş Kanunu ve 4857 sayılı İş Kanununda yapılan değişikliklerle yeni bir uygulama getirilmiş, ayrıca uygulamanın ayrıntısını belirten Ücret, Prim, İkramiye ve Bu Nitelikteki Her Türlü İstihkakın Bankalar Aracılığıyla Ödenmesine Dair Yönetmelik 18.11.2008 tarih ve 27058 sayılı Resmi Gazetede yayımlanarak yürürlüğe girmiştir.

Buna göre artık işverenler 01.01.2009 tarihinden itibaren; 818 sayılı Borçlar Kanunu, 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanun, 854 sayılı Deniz İş Kanunu ile 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında çalıştırılan işçi, gazeteci ve gemi adamının ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her türlü istihkakını yönetmelikte belirtilen şartlar dahilinde banka yoluyla ödeyecektir.

Yönetmeliğe göre;

5953 sayılı Kanuna tabi olarak Türkiye genelinde en az 10 gazeteci çalıştıran işverenler, çalıştırdıkları gazeteciye o ay içinde yapacakları her türlü ödemenin kanunî kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarını, bankalar aracılığıyla ödemekle yükümlüdürler. Gazeteci çalıştıran işverenler, aynı zamanda 5953 sayılı Kanun hükümleri dışında kalan ve İş Kanununda “işçi” tanımına giren kimseleri çalıştırmaları hâlinde, çalıştırılan gazeteci sayısı ile işçi sayısı toplamının en az 10 olması durumunda, çalıştırdıkları gazeteci ve işçiye o ay içinde yapacakları her türlü ödemenin kanunî kesintiler düşüldükten sonra kalan net tutarını, bankalar aracılığıyla ödemekle yükümlüdürler.

Yönetmelik kapsamında banka aracılığıyla ödeme yapması gereken işverenler, işveren vekilleri veya üçüncü kişiler, işyerlerinin bulunduğu mahalde banka şubesi bulunmaması ya da çalışanlara banka aracılığıyla ödeme yapılmasına imkân bulunmaması hâlinde ödemeler, T.C. Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü şubeleri yani postaneler aracılığıyla yapılır.

Yönetmelik kapsamındaki işveren, işveren vekili ve üçüncü kişiler tarafından yine bu Yönetmelikte belirtilen kişilere bankalar aracılığıyla yapılan her türlü ödemelerde ödemelerin niteliği, hesabın açıklamasında belirtilir.

Yönetmelikte belirtilen işverenleri veya işveren vekillerini ya da üçüncü kişileri, yapacakları ödemeleri bankalar nezdinde açılacak hesaplara brüt olarak yatırmaları hususunda zorunlu tutmaya Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ile Hazine Müsteşarlığının bağlı olduğu Bakanlık müştereken yetkilidir.

Öte yandan, Yönetmelik kapsamında zorunlu tutulduğu hâlde;

Gazeteciye yapılan ödemeleri bankalar aracılığıyla yapmayan işverene, 5953 sayılı Kanunun 27 nci maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi uyarınca, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının ilgili birimi tarafından, ücreti bankaya yatırılmayan her bir gazeteci için işverene idarî para cezası uygulanır.

10-Kazançların Azaltılamayacağı

5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanunun uygulanmasının neticesi olarak işverene düşen sorumluluklar/görevler, gazetecilerin ücret ve benzeri haklarının daha aşağı seviyelere indirilmesine sebep gösterilemez. (isvesosyalguvenlik.com)