Maliye Bakanlığı, gelir vergisiyle ilgili bazı yeni düzenlemeler yapmak amacıyla, bir süredir yeni gelir vergisi kanunu taslağı üzerindeki çalışmalarını sürdürüyor. Öte yandan, 9/10/2012 tarihinde yayımlanan 2013-2015 dönemi Orta Vadeli Program – Orta Vadeli Mali Plan ile 23/10/2012 tarihinde yayımlanan 2013 Yılı Programında,

Kayıtdışılığın önlenmesi önemli hedefler arasında yer almış (12/10/2012 ve 30/10/2012 tarihli haberler), özellikle 2013 yılı programında; haksız rekabetin önlenmesi, ekonomide rekabet gücünün ve kamu gelirlerinin artırılması için; Kayıtdışı Ekonomiyle Mücadele Stratejisi Eylem Planı kapsamında kayıtdışılıkla etkin bir şekilde mücadele edileceği, kayıtdışılığa karşı mükelleflerin gönüllü uyumunun destekleneceği, denetimlerin etkinleştirileceği ve yaptırımların caydırıcılığının artırılacağı vurgulanmıştı. Dolayısıyla, Maliye Bakanlığı’nın yapacağı bu yeni düzenlemeler içerisinde, kayıtdışılığın önlenmesi ve vergi gelirlerinin artırılmasıyla ilgili yeni uygulama ve tedbirlerin ön planda olacak gibi görünüyor.

Bu çerçevede, ücretli çalışanlara, yani işçi – memur ve sözleşmelilere de diğer vergi mükelleflerinde olduğu gibi vergi beyannamesi verme zorunluluğu getirileceği haberleri medyada yer almaya başladı.

Maliye Bakanı Mehmet ŞİMŞEK de kayıtdışı ekonomiyle mücadele çalışmaları ve yeni gelir vergisi kanun tasarısı taslağı hakkında yaptığı açıklamada; kayıtdışıyla mücadele çerçevesinde ücretliler dahil vergide beyanname sistemini yaygınlaştırmak istediklerini, vergi oranlarını arttırmadan daha çok vergi toplamayı amaçladıklarını belirtti.

Ücretli çalışanlara vergi beyannamesi verme zorunluluğu getirilmesinin kayıtdışılığı önlemeyle ne ilgisi var?
Gelir Vergisi Kanunu, Vergi Usul Kanunu ve diğer alt mevzuat gereği işverenlerin, çalışanlara ödedikleri ücretler üzerinden çalışanın devlete ödemesi gereken gelir vergisini keserek çalışan adına devlete ödemeleri gerekiyor. İşverenler/mükellefler, çalıştırdıkları işçilerle ilgili bu yükümlülüklerimi muhtasar beyanname vererek yerine getiriyorlar. Yani bu beyannamede; yaptıkları bazı ödemeler yanında çalıştırdıkları işçiye ödedikleri ücreti de gösteriyorlar, bu ücret üzerinden tahakkuk eden gelir vergisini de çalışanı adına devlete ödüyorlar.

Ancak, bazı işverenler/mükellefler bu beyannameler de işçiye ödedikleri gerçek ücret yerine asgari ücreti gösterdiklerinden, dolayısıyla aradaki ücret farkına ait gelir vergisi devlete ödenmediğinden, kayıtdışı kalan bir ödeme ortaya çıkmış ve devletin vergi kaybı meydana gelmiş oluyor. İşte ücretli çalışanlara da vergi beyannamesi verme zorunluluğu getirilerek, çapraz kontrol yapmak; yani işverenin/mükellefin işçisiyle ilgili olarak muhtasar beyannamede gösterdiği ücretin, aynı işçinin kendisinin vereceği vergi beyannamesinde gösterdiği ücretle karşılaştırılması, bu şekilde yeni bir kontrol mekanizmasının getirilmesi hedefleniyor. Hatta bu uygulamanın etkin olması ve çalışanın vergi beyannamesinde gerçek ücretini göstermesi için, beyannamenin düzenlenmesiyle ilgili olarak kendisine de sorumluluk yükleneceği bazı haberler arasında yer alıyor.

Ayrıca, ücretli çalışanlara vergi beyannamesi verme zorunluluğunun getirilmesi halinde, aynı beyannamede çalışanın eğitim, sağlık, kira gibi bazı harcamaları da belirtmesi, yılsonunda bu giderler doğrultusunda ödediği gelir vergisinden bir kısmının kendisine vergi iadesi olarak iade edilmesi şeklinde bir uygulamanın yeni düzenlemeyle getirilebileceği de söylentiler arasında. Buna benzer bir uygulama, çalışanların yıl içerisinde topladıkları yazar kasa fişi ve faturalar üzerinden vergi iadesi almaları şeklinde daha önceleri yürütülmekteydi. Bu uygulama, çalışanları harcamalarında fiş veya fatura almaya teşvik ederek, devletin KDV gelirlerini artırmak için getirilmişti. Ancak bu şekildeki vergi iadesi uygulamasına 2007 yılında son verilerek, 1 Ocak 2008 tarihinden itibaren asgari geçim indirimi uygulaması getirilmişti.

Öte yandan, söylentiler gerçekleşir ve çalışanlara vergi beyannamesi ve buna bağlı olarak da vergi iadesi alma imkanı getirilirse, bu durum çalışana ne derece yansır bunu uygulamanın içeriği gösterecek. Çünkü şu an asgari geçim indirimi adı altında, çalışanların ödemeleri gereken gelir vergisinden, evli – bekar – çocuk sayısı durumlarına göre 66,49 TL ile 113,03 TL arasında indirim yapılmakta, dolayısıyla bir nevi vergi iadesi yapılmış olmakta. Yeni uygulamanın hayata geçmesi halinde, bu miktarlara ilaveten çalışanlara ne kadarlık bir vergi iadesi yapılabilir bunu zaman gösterecek. (isvesosyalguvenlik.com)