20 Nisan 1967 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi’nde kabul edilmiş, 29 Nisan 1967 tarihli Resmi Gazete’de de yayımlanmış ve aynı gün yürürlüğe girmiştir.

Kanunun güncel metnine buradan ulaşabilirsiniz.

Kanun denizlerde, göllerde ve akarsularda Türk Bayrağını taşıyan, yüz ve daha yukarı grostonilatoluk gemilerde bir hizmet akti ile çalışan gemiadamlarını ve bunların işverenlerini kapsamaktadır. Dolayısıyla bu Kanunda işçi yerine gemiadamı ifadesi kullanılmaktadır.

Aynı işverene ait gemilerin grostonilatoları toplamı yüz veya daha fazla olduğu ya da işverenin çalıştırdığı gemiadamı sayısı 5 veya daha fazla bulunduğu takdirde de bu Kanun hükümleri uygulanır. Aynı şekilde, sandal, mavna, şat, salapurya gibi deniz araçları da bu Kanunun uygulanmasında gemi sayılır.

Bu Kanun kapsamına alınan gemilerle ilgili itirazlar Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından incelenerek, söz konusu geminin bu Kanun kapsamına girip girmediği belirlenir.

Kanunun uygulanmasında,

– Gemi sahibi veya kendisine ait olmayan gemiyi kendi adına ve hesabına işleten kimseye işveren,

– Bir hizmet aktine dayanarak gemide çalışan kaptan, zabit ve tayfalarla diğer kimselere gemiadamı,

– Kaptan veya işveren adına ve hesabına harekete yetkili olan kimseye işveren vekili,

denir.

Gemiyi sevk ve idare eden kimseye veya zorunlu sebeplerle görevi başında bulunmaması halinde ona vekalet eden kimseye kaptan denir ve bu kişi işveren vekili sayılır. İşveren vekilinin bu sıfatla gemiadamlarına karşı davranış ve taahhütlerinden doğrudan doğruya işveren yani gemi sahibi veya gemiyi işleten kişi sorumludur.

İş Kanununda süresi belirsiz hizmet akitlerinin yazılı yapılması zorunlu olmadığı halde, bu Kanun uyarınca gemiadamı ile işveren arasındaki hizmet akdinin yazılı yapılması zorunludur.

Kanunda; hizmet akdi, akdin feshi, deneme ve ihbar süresi, kıdem tazminatı, gemiadamının yurduna iadesi, çalışma (iş) süreleri, fazla çalışma, ücret, avans, iaşe (yemek), ikamet yeri sağlanması, ücret kesintisi, yıllık ücretli izin, hafta tatili, tatil ücretleri, geçici iş göremezlik, denetim ve teftiş, Kanun hükümlerine uyulmaması halinde işverene uygulanacak idari para cezaları düzenlenmiştir.

Ayrıca Kanunda; bu kanun hükümlerini gemiadamına daha elverişli hak ve menfaatler sağlayan kanun, toplu iş sözleşmesi, hizmet akti, örf ve adetlerden doğan haklara engel teşkil etmeyeceği, bu kanunun uygulanması sonucu olarak işverene düşen yükümlülüklerin, gemiadamlarının ücret vesair haklarının daha aşağı hadlere indirilmesine gerekçe olamayacağı belirtilmiştir.