Doğum veya Evlat Edinme Sonrası Yarım Çalışma Ödeneği Nasıl Uygulanacak ?

Doğum veya Evlat Edinme Sonrası Yarım Çalışma Ödeneği Nasıl Uygulanacak ?
22 Haziran 2016 21:21

6663 sayılı Kanunla doğum yapan kadın ile evlat edinen kadın veya erkeğe yarım çalışma, buna karşılık çalışmadığı süreye ait ücretini İŞKUR’dan alma imkanı getirilmiştir.

10.02.2016 tarihinde Resmi Gazetede yayımlanan; 6663 sayılı Kanunun “Gelir Vergisi Kanunu ile Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun” 20. Maddesi ile 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa Ek Madde 5 “Doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği”  eklenmiştir. Aynı Kanunun 22. Maddesi ile 4857 sayılı İş Kanununun 74 üncü maddesinde değişiklikler yapılmıştır.
Çocuk sayısına göre izin…
Doğum sonrası analık hali izni bitiminden itibaren kadın işçi ile üç yaşını doldurmamış çocuğu evlat edinen kadın veya erkek işçilere istekleri halinde;

  • Birinci doğumda 60 gün,
  • İkinci doğumda 120 gün,
  • Sonraki doğumlarda ise 180 gün,

süreyle haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verileceği, çoğul doğum halinde bu sürelere otuzar gün ekleneceği, çocuğun engelli doğması halinde bu sürelerin 360 gün olarak uygulanacağı hükmü getirilmiştir. Yarım çalışma işçinin isteğine bağlıdır. İşçinin isteği halinde işveren yarım çalışma yaptırır.
İşçinin yarım çalışma ödeneğine hak kazanabilmesi için…

  • Hak sahipliğine konu olan çocuğun hayatta olması,
  • 4857 sayılı Kanunun 74 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirlenen sürelerle yarım çalışmaya başlamış olması,
  • 4857 sayılı Kanunun 63 üncü maddesinde belirtilen haftalık çalışma süresinin yarısı kadar fiilen çalışmış olması,
  • İşçinin adına doğum veya evlat edinme tarihinden önceki son üç yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi bildirilmiş olması,
  • Doğum ve evlat edinme sonrası analık hâli izninin bittiği tarihten itibaren 30 gün içinde İŞKUR birimine doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma belgesi ile başvuruda bulunması,

gerekmektedir.
Yararlanma süresi…
Doğum sonrası 8 haftalık analık hâli izninin bittiği tarihi izleyen günden itibaren başlar, herhangi bir sebeple 4857 sayılı Kanunun 74 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirlenen sürenin bittiği son tarihi geçemez.
Örnek. 15.3.2016 tarihinde 8 haftalık analık ödeneği biten ve 2. Çocuğu olan kadın işçi 25.3.2016 tarihinde başvurması halinde başından itibaren 120 günlük yarım çalışma ödeneğinden faydalanır.
Mücbir sebepler dışında, başvuruda gecikilen süre doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği almaya hak kazanılan toplam süreden düşülerek ödeme yapılır.
Örnek. 15.3.2016 tarihinde 8 haftalık analık ödeneği biten ve 2. Çocuğu olan kadın işçi 25.5.2016 tarihinde başvurması halinde 120 günlük yarım çalışma ödeneğinin gecikme süresi olan 71 günük süresinden yararlanamaz, geri kalan 49 gün için yarım çalışma ödeneğinden faydalanır.
10/2/2016 tarihinden önce analık hali izni bitenler için; analık hâli izninin bittiği tarihi izleyen günden itibaren başlar, herhangi bir sebeple 4857 sayılı Kanunun 74 üncü maddesinin ikinci fıkrasında belirlenen sürenin bittiği son tarihi geçemez. Analık hali izni 10/2/2016 tarihinden önce bitenler için, ödeme dönemi 10.02.2016 tarihinden sonra devam ediyor ise, 10.02.2016 tarihinden başlamak üzere ödeme yapılır. Bu ödeme başlangıçta belirlenen ödeme döneminin bittiği tarihi geçemez.
Örnek: Analık hali izni bitiş tarihi 01.01.2016 ve ikinci doğum ise, Ocak ayından 30 gün ve Şubat ayının ilk 9 günü maddenin yürürlük tarihi öncesi olduğu için bu süreler hak sahipliği (120 – 39 = 81 gün yarım çalışma süresi kalır. Bu sürede yarım çalışma yapılması halinde 40 gün yarım çalışma ödeneği ödenecektir.)  süresinden düşülür. Kalan gün kadar ödeneği 10.02.2016 tarihinden itibaren planlanır.
Yarım çalışma ödeneği günlük miktarı…
Yarım çalışma ödeneğinin günlük miktarı, günlük asgari ücretin brüt tutarı kadardır. Bu ödemeler damga vergisi hariç herhangi bir vergi ve kesintiye tabi tutulmaz.
Örnek: İşçinin haftalık çalışma süresinin yarısı kadar çalıştığı varsayıldığında 1 ay için en fazla 15 gün ödeme yapılabilecektir.
Raporlu ve diğer günler dikkate alınarak ödeme yapılır.
Örnek: İşçi 1 ayda 10 gün raporlu, 20 gün yarım çalışma yapmış ise; işveren tarafından 10 günün ücreti ödenir. Hak kazanma koşulunu sağlanması halinde 10 gün YÇÖ ödemesi yapılır.
Yarım çalışma ödeneği sigorta primleri…
Yarım çalışma ödeneği ödenen gün kadar sigorta primleri prime esas kazanç alt sınırı üzerinden %32,5 olarak ödenecektir. Malûllük, yaşlılık ve ölüm sigortaları prim oranı, sigortalının prime esas kazancının % 20’sidir. Genel sağlık sigortası primi  % 12,5’idir. Yarım çalışma ödeneği süresi, aylık olarak 15 günü geçmemek üzere işveren tarafından ödenen prim bilgileri dikkate alınarak hesaplanır.
Ödeme yapılmayacak haller

  • Geçici işgöremezlik ödeneği almaya hak kazananlara, bu durumlarının devamı süresince yarım çalışma ödeneği ödenmez.
  • Yarım çalışma ödeneği, çocuğun hayatını kaybetmesi ve/veya evlatlık halinin ortadan kalkması gibi durumlarda, olayın vuku bulduğu tarihi izleyen tarih itibariyle durdurulur.
  • 4857 sayılı Kanunun 74 üncü maddesinin ikinci fıkrası uyarınca haftalık çalışma süresinin yarısı kadar ücretsiz izin verilen işçi, bu süre zarfında başka bir işte çalışması halinde, çalıştığı süre için ödenekten yararlanamaz.
  • Yarım çalışma ödeneği alırken, çalıştığı işyerinden ayrılan işçinin ödeneği işten ayrıldığı tarihten itibaren durdurulur. Yeni bir işe girmesi ve yarım çalışma yapması halinde, başlangıçta belirlenen ödeme döneminin bittiği tarihi geçememek üzere kalan hak sahipliğinden yararlanabilir.

İşyerindeki uygulama…
Yarım çalışma ödeneğine başvuran işçinin işveren yararlanmasını engelleyemez. İşçi, işyerine de yarım çalışma ödeneğinden yararlanmak istediğini belirtir dilekçe ile başvurması gerekir. İşveren işçiye yarım çalışma yapacağı takvimi ve saat aralıklarını belirler ve ona göre işçiyi yarım çalışma süresince çalıştırır. İşveren yarım çalışma şeklinde çalıştırdığı işçisine yarım çalışmasına mukabile yarım ücret öder ve yarım çalışma süresine göre işçiyi SGK’ya bildirimi yapar. Söz konusu bildirim yapılırken yarım çalışan işçi adına eksik gün nedeni olarak “23- yarım çalışma ödeneği çalışması” seçilir. Eğer işçinin eksik gün nedeni birden fazla ise “12- birden Fazla” kodu seçilir.
Yarım çalışma ödeneği ile ilgili çalışmada işveren alttaki formu düzenleyerek İşkur’a göndermesi gerekir.
Söz konusu ödeneğin alınabilmesi için işveren tarafından doldurulması gereken belgeye aşağıdaki linkten ulaşabilirsiniz.
DOĞUM VE EVLAT EDİNME SONRASI YARIM ÇALIŞMA BELGESİ
 

Ersin Umdu

İş ve Sosyal Güvenlik Danışmanı

YORUMLAR

  1. Mustafa Öacan dedi ki:

    Merhaba hocam,ben Gemlik’ten Mustafa Özcan.Annem benden dolayı evde bakım maaşı alıyor,babam sigortadan emekli(malül),ben 1999 yılından beri engelli maaşı alıyordum 2013’ün haziran ayından beri alamıyorum.Ben çalışamayacak derecede engelliyim.Hiçbir yerde çalışmışlığım da yok.Annem babam ölünce bana kim bakacak?Kardeşlerim var ama belki bakarlar belki bakmazlar.Onun için evlenmek istiyorum ama evlenmek ve ev geçindirebilmek elimde maaş da yok ev de yok.Memleketteki arazileri satıp evde bakım maaşını iptal ettirip de isteğe bağlı sigortadan emekli olabilir miyim?Birde isteğe bağlı sigortayı tek seferde hepsini ödeyebilir miyim?

    1. admin dedi ki:

      Engellilik oranına göre değişmekle birlikte, isteğe bağlı sigortalı olarak da normal sigortalılara göre tabii ki daha erken emekli olabilirsiniz. Ancak bunun için sigorta başlangıcından itibaren en az 15 yıl geçmesi ve en az 3960 gün prim ödemeniz gerekir. Bu arada isteğe bağlı sigortayı tek seferde ödeme imkanı yok, aylık olarak ödenir.

  2. ömür dedi ki:

    08.02.2016 da dogum yaptim. 25 nisanda da .isyeriyle gorustum boyle bi hakkim olmadigini soyleyip. beni yanilttilar. bunun icin mahkeme acabilirmiyim? ve bende 6 aylik ucretsiz izinimi aldim 31 aralik 2016 is basim. yarim zamanli calisma icin veya okul donemine kadar yari zamanli calisma icin . bi hak talep edebilirmiyim.

    1. admin dedi ki:

      ALO 170’i arayıp şikayette bulunun.

  3. Murat TÜRKKAN dedi ki:

    Yarım çalışma ödeneği alan personelin aynı zamanda devamsızlığı varsa eksik günde “12- birden Fazla” yerine “24 – Yarım Çalışma Ödeneği ve Diğer Nedenler” saçilmesi gerekmez mi?

    1. admin dedi ki:

      (Murat TÜRKKAN) Belirtiğiniz 24 kodu e-Bildirge sistemine yeni eklendiyse bilemeyiz. Çünkü en son 25 Ağustos 2016 tarihli Resmi Gazete’de Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinde yapılan değişiklikler yayımlandı. Söz konusu değişikliklerin ekinde ey alan Aylık Prim ve Hizmet Belgesinin açıklamalar kısmında da en son 22 işten ayrılma kodu var. sgk.gov.tr Form ve Dilekçeler sayfasında yer alan Aylık Prim ve Hizmet Belgesi örneğinde de eksik gün nedeni olarak 24 kodu yok. SGK bununla ilgili herhangi bir Genelge veya duyuru da yayımlamadı. Dolayısıyla yukardaki yazı yayımlandığında da 24 kodu yoktu.
      SGK Eksik Gün Kodları

  4. Aslı dedi ki:

    Merhaba, 05.12.2016 tarifinde analık iznim bitti. İs yerine yâri zamanlı çalışma icin başvurduğumda henüz işyerinde uygulamaya geçilmediği belirtildi. Yeni yıla kadar tebliğin çıkacağını belirttiler ve ben de o arada yıllık izinlerimi kullandım. Şimdi bugun itibariyle tebliğ geldi başvuru yapacağım ama 05.12.2016 tarihinden bu yana geçen sürenin 60 gün yâri zamanlı çalışma süresinden düşeceğini belirtiyorlar. Ama ben iznim bittijten 1 ay içinde başvurmuş oluyorum neden düşüyor

    1. admin dedi ki:

      (Aslı) Konuya ilişkin düzenleme 4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununa 6663 sayılı Kanunla eklenen Ek 5 inci maddede yer almakta olup maddede aynen “Bu madde hükümlerinden yararlanılabilmesi için işçinin adına doğum veya evlat edinme tarihinden önceki son üç yılda en az 600 gün işsizlik sigortası primi bildirilmiş olması, 4857 sayılı Kanunun 63 üncü maddesinde belirtilen haftalık çalışma süresinin yarısı kadar fiilen çalışılması ve doğum ve evlat edinme sonrası analık hâli izninin bittiği tarihten itibaren 30 gün içinde Kuruma doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma belgesi ile başvuruda bulunulması gerekir. Mücbir sebepler dışında, başvuruda gecikilen süre doğum ve evlat edinme sonrası yarım çalışma ödeneği almaya hak kazanılan toplam süreden düşülerek ödeme yapılır.” hükmü yer almaktadır. Konuyla ilgili Yönetmelik ise 8 Kasım 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlandı.
      Siz bu konudaki başvuruyu işyerinin bulunduğu yerdeki İŞKUR müdürlüğüne yapacaksınız. Yukarıdaki kanun hükmünden de anlaşılacağı üzere doğum izninin sona erdiği tarihten itibaren 30 gün içinde İŞKUR’a başvuru yapılması halinde yarım çalışma ödeneğinden düşme söz konusu olmaz. 30 günlük süre geçtikten sonra başvuru yapılırsa gecikilen süre yarım çalışma ödeneği süresinden düşülür. Örneğin doğum izninin sona erdiği tarihten itibaren geçerli bir mazeret olmadığı halde 40 gün sonra başvuru yapılmışsa, yarım çalışma ödeneği 10 gün eksik ödenir. Bu konuda işyeri sorun çıkarırsa İŞKUR’a şikayette bulunabilirsiniz.
      Yönetmeliğe Göre Yarım Çalışma ve Kısmi Çalışma Uygulamasının Ayrıntıları

      1. Peri dedi ki:

        Ben suan hala calisiyorum dogum parasi ve toplu sut parasi aldim yarim cakisma odemesini alabilirmiyim peki cvp verirseniz sevinirim

        1. Admin dedi ki:

          Aile ve Sosyal Politikalar Müdürlüğünden doğum parası, SGK’dan süt parası almış olmanız, İş-Kur’dan yarım çalışma ödeneği almanıza engel olmaz. Doğumdan önceki son 3 yıl içinde en az 600 prim gününüz varsa ve diğer şartlarınız da tutuyorsa, yarım çalışma ödeneği de alabilirsiniz. Bu ödemeyle ilgili olarak işyerinizin bulunduğu yerdeki Çalışma ve İş Kurumu Müdürlüğü ile görüşebilirsiniz.

  5. Elif atar dedi ki:

    Merhabalar. Yarim gun calisma odeneginden faydalanmak icin ekim 2016 yilinda is kura basvuru yaptim kasim 2016 yilinda yarim gun calismaya basladim. Calismis oldugum kurum (ozel) yanlislikla kasim ayini 30 gun yatirmis. Sgk ya duzeltilmesi icin basvurduk 28 ocak 2017 tarihinde duzeltildi. Bu zamana kadar is kurdan maas alamadim. Simdi maasi ne zaman alabilirim ve is kurdan bu zamana kadar alamadigiim maaslari toplu bi sekilde alabilirmiyim yoksa her ay bir sonraki ayami devreder. Tesekkurler

    1. admin dedi ki:

      (Elif atar) İşveren sizi o ay 30 gün bildirdiğinden, muhtemelen İŞKUR sizi tam ay çalışmış olarak kabul etti ve yarım gün çalışma ödeneğinizi vermedi. E-Devlette yer alan hizmet dökümünüze bakın, 15 gün olarak düzeltilmişse İŞKUR’a bu konuda dilekçe verin, büyük ihtimalle öderler.

  6. hatice dedi ki:

    iyi günler.13/12/2016 tarıhinde yarım gün çalışmaya başladım 22/12/2016 işkura başvuru yaptım 26 sında basvurum onaylandı ama hala işkurdan maaş alamadım.sizce nezaman alırım.

    1. admin dedi ki:

      (hatice) 4447 sayılı Kanunda; yarım çalışma ödeneği, çalışılan aya ait aylık prim ve hizmet belgesinin ilişkin olduğu aydan sonraki ikinci ay içinde Fondan aylık olarak ödenir. hükmü yer alıyor. Ancak yine de isterseniz AL0 170’den sorun.

  7. Hazal dedi ki:

    Benim doğum iznim Nisan 24 2017 de bitiyor eşim çalışmıyor ben saat ve maaş olarak neyden faydalanabilirim.

    1. admin dedi ki:

      (Hazal) Yarım gün çalışıp tam maaş alma hakkından faydalanabilirsiniz. Bunun için bulunduğunuz yerdeki İŞKUR müdürlüğüne başvurun.

  8. burhan dedi ki:

    mrh eşim kamu kurumunda işçi olarak çalışıyo ve analık iznini kullanıyo ve yarı çalışma da fakat 15 günlük iş yeri maaş yapıp 15 günlüğünüde işkur yapması lazım tam maaş yarı çalışmadan yararlanması lazımken 15 günlük 823 liradan hesaplanıyo ve 600 700 tl gibi bir kaybı oluyo bu normalmi sizce…

  9. Peri dedi ki:

    Dogum oncesi 600 gun prim odemem yok ama yinede alabiliyomuyum.baska alabilecegim odeme varmi dogum sonrasi 02.05.2018 ikinci dogumum bu tarihte gerceklesti.aydinlatirmisiniz tesekkurler

    1. Admin dedi ki:

      Doğum yaptığınız tarihten önceki son üç yılda en az 600 gün primi gününüz yoksa yarım çalışma ödeneğinden yararlanamazsınız. Başka alabileceğiniz ödemeler, doğum öncesi ve sonrası rapor parası, emzirme yardımı ve Aile ve Sosyal Politikalar Müdürlüğün tarafından ödenen doğum parasıdır. (Bkz. Sigortalı İşçi – BağKur’lu ve Memurlara Hangi Doğum Yardımları Yapılır ? , Aile – Sosyal Politikalar Müdürlüğü Doğum Parası Alma Şartları)

  10. Canan uslu dedi ki:

    17eylül de rapor bitip 18işbaşı oldum ama 11gün yıllık izin kullandım bitiminde yarım gün çalışmasına başvuru yaptım işe başladım yarı paramı işyeri ödedi peki işkur bana nezaman ödeme yapar.

    1. Admin dedi ki:

      Muhtemelen ay bittikten sonraki ayın ilk haftası öder. Çünkü İş-Kur her aya ait işsizlik maaşını takip eden ayın 5’inde ödüyor. Bunda da benzer bir uygulama olabilir. ALO 170’i arayıp bilgi alabilirsiniz.

  11. Ahmet Kalkan dedi ki:

    Analık izni bittikten sonra 60 günlük yarım gün çalışma hakkını kullanan anne, yarım gün çalışma hakkının bitiminden itibaren 6 aylık ücretsiz izin hakkının 4 ayınımı kullanabilir yoksa 6 ayın tamamını mı

    1. Admin dedi ki:

      Tamamını kullanmak zorunda değil, 6 ay üst sınır, isterse sadece 1 ayını kullanabilir.

    2. Ahmet Kalkan dedi ki:

      Teşekkür ederiz hocam.
      60 günlük yarım gün çalışma hakkını kullandı diye ücretsiz izni kullanamazsın diyemezler değilmi

      1. Admin dedi ki:

        Bu konuda şöyle bir açmaz var, İş Kanununun 74 üncü maddesinde isteği halinde kadın işçiye, onaltı haftalık sürenin tamamlanmasından veya çoğul gebelik halinde onsekiz haftalık süreden sonra altı aya kadar ücretsiz izin verileceği belirtilmiştir. Bu 16 haftalık iznin 8 haftası doğum öncesine ait. Maddede yarım gün çalışma hakkını kullanan kadın işçinin ücretsiz izin süresiyle ilgili bir açıklama veya istisna yer almadığından, işyeri 60 günlük yarım çalışma hakkını kullandı diye eşinize ücretsiz izin kullanamazsın diyemez ancak 60 günü altı aylık süreden düşebilir.

        1. Ahmet Kalkan dedi ki:

          Teşekkür ederiz cevaplarınız için.
          İyi çalışmalar

  12. Cansu gül dedi ki:

    Merhaba. Ben saglik calisaniyim. Radyasyon ile calistigim icin 1 aylik radyasyon izin hakkim var. Buna ek olarak gecen yildan kalan 2 hafta, 2022 agustosta da yenilenecek +3 hafta yillik izin hakkim daha olacak. Suan hamileyim. Temmuz ayinda dogum iznim baslayacak. 4 aylik bu surec sonrasinda DOĞUM VE EVLAT EDİNME SONRASI YARIM ÇALIŞMA hakki hemen mi kullanilmali. Yoksa iceride olan radyasyon iznim ve yillik izinlerimi de kullanip sonrasinda DOĞUM VE EVLAT EDİNME SONRASI YARIM ÇALIŞMA hakkimi kullanabiliyor muyum. Ve bu yari zamanli calismada calisisan saat veya gunleri personel belirleyebiliyormu birde alinan maas yarin mi oluyor yoksa tam maas mi almis oluyorum. Yardimci olabilirseniz sevinirim. Bu duruma gore izinleriki belirlemem gerek ve duruma gore de ucretsi izin de kullanmam gerebilir. Teşekkürler.

    1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

      657 sayılı Devlet Memuru Kanunu kapsamında mı yoksa 4857 sayılı İş Kanunu kapsamında mı çalışıyorsunuz, çünkü tabi olduğunuz personel statüsüne göre durum değişir.

      1. Cansu gül dedi ki:

        Tam olarak hangisi nedir bilmiyorum ben ama sanirim bahsettginiz 657 sayılı Devlet Memuru Kanunu devlet memurlarini kapsiyor. Digeri 4857 sayılı İş Kanunu kapsami sozlesmeliler icin gecerli. Eger oyleyse ben 4857 ye dahilimdir. Ozel bir hastanede çalışıyorum cunku.

        1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

          Özel sektörde çalışıyorsanız tabii ki 4857 sayılı İş Kanunu kapsamına yani işçi statüsüne giriyorsunuz demektir. 4857 sayılı İş Kanununa tabi çalışanların doğum sonrası yarım çalışma uygulamasından yararlanma şartları https://www.isvesosyalguvenlik.com/dogum-sonrasi-iskurdan-yarim-calisma-odenegi-alma-sartlari/ başlıklı yazıda ayrıntılı açıklanmış, ne zaman başvurulması gerektiği “İŞKUR’a Başvuruda Bulunma Süresi” başlıklı bölümünde belirtilmiştir.

  13. Haydar dedi ki:

    İşimiz çelik kapı montajı yıpranma payından bizde faydalanabilir miyiz işimiz agır

    1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

      Yıpranma payı verilen işler/işyerleri https://www.isvesosyalguvenlik.com/yipranma-payi-itibari-hizmet-suresi-kimlere-verilir/ başlıklı yazıda belirtilmiştir.

      1. Haydar dedi ki:

        1973 doğumluyum 1993 askerlik yaptım 2004 sigorta girişim var şuan çalışıyorum 4 A sigorta eyt den faydalanırmıyım askerligide borçlansam ne zaman emekli olurum.

  14. eda dedi ki:

    Merhaba; 10/01/1977 doğumluyum ilk sgk giriş yılım 09/08/1989 (12 yaş) şuan toplam 1400 günüm var. 1995 tarihinde sgk pirimim var. 3600 Günden ne zaman emekli olabilirim 3 çocuğum var doğum borçlanması için yaşımın dolmasını mı beklemeliyim , yoksa çalışmaya devam edip yaş dolduktan sonra mı borçlanma almalıyım bilgi verirseniz çok sevinirim teşekkür eder iyi çalışmalar dilerim