İşveren AGİ’yi Daha Düşük veya Yüksek Ödeyebilir mi ?

İşveren AGİ’yi Daha Düşük veya Yüksek Ödeyebilir mi ?
11 Ekim 2020 14:08

Asgari geçim indirimi (AGİ); işveren tarafından çalışanın maaşından kesilip Devlete ödenmesi gereken gelir vergisi tutarından yapılan bir indirim olup, bu indirim tutarının işverence işçiye ödenmesi gerekmektedir.

Dolayısıyla AGİ Devletin işçiden almaktan vazgeçtiği bir tutar olduğundan, bu konuda işverenin herhangi bir inisiyatifi / takdiri söz konusu değildir. Ayrıca işçi – memur, çalışanın aldığı aylık maaş tutarı hiç fark etmez, AGİ tüm çalışanlar için her yıl Ocak ayında geçerli brüt asgari ücret esas alınarak hesaplanır.  Çalışanın ailevi durumuna göre (evli mi bekar mı, evliyse eşi çalışıyor mu çalışmıyor mu, çocuğu var mı, varsa çocukların yaşları ve eğitim durumları gibi) kendisine ödenmesi gereken AGİ tutarının hesaplanma şekli mevzuatta belirtilmiş olup, işverenin buna uygun olarak çalışanın AGİ’sini hesaplayıp ödemesi zorunludur. (Bkz. Güncel Aylık Asgari Geçim İndirimi Tutarları)

Bu nedenle de işverenin kendiliğinden işçiye ödenecek AGİ tutarında herhangi bir indirim veya azaltma yapması mümkün değildir, işverenin böyle bir hakkı ve yetkisi yoktur. Örneğin; işçinin eşi çalışmaya başlamıştır, çocuğun eğitimi sona ermiş veya yaşı dolmuştur, işçi ayda 30 günden az çalışmıştır, bu tür durumlarda işçinin eşinden veya çocuğundan dolayı almakta olduğu AGİ kesileceğinden yani artık ödenmeyeceğinden, buna bağlı olarak işçiye ödenen aylık AGİ tutarında da bir azalma meydana gelecektir tabii ki. Ancak bu azalma da yine işverenden değil, mevzuattan kaynaklanan bir azalma olacaktır.

AGİ’nin yüksek ödenmesi konusuna gelince. İşveren mevzuatta belirtilen şekilde yapılan hesaplama sonucu işçiye ödenmesi gereken aylık AGİ tutarından daha yüksek bir tutarda ödeme tabii ki yapabilir. Buna engel bir durum yok. Ancak işveren, işçinin maaşından kesilip Devlete ödenmesi gereken gelir vergisi tutarından sadece mevzuat gereği işçiye ödenmesi gereken AGİ tutarı kadar indirim yapabilir, kalan tutarı işçi adına aynen Devlete ödemesi gerekir. Bu durumda da işverenin mevzuata göre işçiye ödemesi gereken AGİ tutarından daha fazla yapacağı ödemeyi kendi cebinden karşılaması gerekir. Örneğin; 2020 yılı için bekar ve çocuksuz veya evli olmakla birlikte çocuksuz ve eşi çalışan bir işçiye aylık ödenmesi gereken AGİ tutarı 220,73 TL’dir. Dolayısıyla işverenin işçinin tabi olduğu gelir vergisi dilimini esas alarak maaşından kesilmesi gereken gelir vergisi tutarını hesaplaması, hesaplama sonucu bulduğu tutardan 220,73 TL’yi düşüp işçiye ödemesi, kalan tutarı da işçi adına Devlete ödemesi gerekmektedir. Diyelim ki yapılan hesaplama sonucunda işçinin maaşından kesilmesi gereken aylık gelir vergisi tutarı 500 TL çıktı. İşverenin bu 500 TL’den 220,73 TL’yi düşüp işçiye ödemesi, kalan 279,27 TL’yi ise içi adına gelir vergisi kesintisi olarak Devlete ödemesi, işçiye yaptığı AGİ ödemesi tutarını da muhtasar beyannamede göstermesi ve işçi adına Devlete ödeyeceği gelir vergisinden düşmesi gerekir. İşveren bu işçiye AGİ adı altında aylık 220,73 TL yerine 350 TL ödemek isterse, bu tutarın tamamını işveren 500 TL’den düşemez, işverenin burada yine 500 TL’den sadece 220,73 TL’yi düşüp, bu işçi adına aylık gelir vergisi kesintisi olarak Devlete yine 279,27 TL’yi ödemesi gerekir. Bu örnekten de anlaşılacağı üzere işverenin işçiye fazladan ödeyeceği tutarı kendisinin karşılaması gerekir. Ayrıca burada işverenin 220,73 TL’yi aşan kısmı işçinin SGK’ya bildirdiği kazancına da dahil etmesi ve sigorta primini ödemesi, gelir ve damga vergisi matrahına dahil etmesi, işçiye ödeyeceği kıdem ve ihbar tazminatının hesabında da fazladan ödeyeceği tutarı dikkate alması gerekir. Çünkü mevzuat gereği işçiye ödenmesi gereken AGİ tutarı sigorta primine, kıdem ve ihbar tazminatının hesabına dahil değildir. Bu nedenle işverenin mevzuat doğrultusunda işçiye ödeyeceği AGİ tutarını aynen ödemesi, eğer fazla ödeme yapacaksa bunu AGİ’den ayrı olarak farklı bir ad altında ödemesi daha doğru olur ve karışıklığa da yol açmaz.

AGİ’nin fazla ödenmesi konusu burada sadece örnek olarak verilmiştir, yoksa işveren işçiye istediği ad altında fazla ödeme yapabilir, buna hiçbir engel bulunmamaktır. Burada işverenin dikkat etmesi gereken, vergiden istisna ödemeler ile sigorta primine tabi olmayan ödemeler dışında işçiye yapılan tüm ödemelerin gelir ve damga vergisi matrahına dahil edilmesi, sigorta primine tabi kazanca dahil edilerek SGK’ya bildirilmesidir.

Asgari geçim indirimi ile maaş – ücret konusunda ayrıntılı bilgi ve açıklamalar içeren yazılara AGİ-Asgari Geçim İndirimi Rehberi, Ücret-Maaş-Fazla Mesai Rehberi sayfalarından ulaşılabilir. (isvesosyalguvenlik.com)

YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.