5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun “Yersiz ödemelerin geri alınması” başlıklı 96 ncı maddesi; “Kurumca işverenlere, sigortalılara, isteğe bağlı sigortalılara gelir veya aylık almakta olanlara ve bunların hak sahiplerine, genel sağlık sigortalılarına ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilere, fazla veya yersiz olarak yapıldığı tespit edilen bu Kanun kapsamındaki her türlü ödemeler;

a) Kasıtlı veya kusurlu davranışlarından doğmuşsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla on yıllık sürede yapılan ödemeler, bu ödemelerin yapıldığı tarihlerden,

b) Kurumun hatalı işlemlerinden kaynaklanmışsa, hatalı işlemin tespit tarihinden geriye doğru en fazla beş yıllık sürede yapılan ödemeler toplamı, ilgiliye tebliğ edildiği tarihten itibaren yirmidört ay içinde yapılacak ödemelerde faizsiz, yirmidört aylık sürenin dolduğu tarihten sonra yapılacak ödemelerde ise bu süre sonundan,

itibaren hesaplanacak olan kanunî faizi ile birlikte, ilgililerin Kurumdan alacağı varsa bu alacaklarından mahsup edilir, alacakları yoksa genel hükümlere göre geri alınır.

Alacakların yersiz ödemelere mahsubu, en eski borçtan başlanarak borç aslına yapılır, kanunî faiz kalan borca uygulanır. Bu hüküm ilgili hak sahiplerinin muvafakat etmeleri kaydıyla, aynı dosyadan diğer bir hak sahibine yapılan yersiz ödemelere mahsubunda da uygulanır.
Yersiz ödemenin gelir ve aylıklardan kesilmesinde, kesintinin başlayacağı ödeme dönemi başı itibarıyla kanunî faizi ile birlikte hesaplanan borç tutarı, gelir ve aylıktan % 25 oranında kesilmek suretiyle uygulanır.

Yersiz ödemelerin tespiti ile geri alınmasına ve bu maddenin uygulanmasına ilişkin usûl ve esaslar, Kurum tarafından çıkarılacak yönetmelikle düzenlenir.”

şeklindedir.

Konuya ilişkin daha ayrıntılı düzenleme ise söz konusu maddeye istinaden çıkarılarak 27/09/2008 tarihli ve 27010 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Fazla veya Yersiz Ödemelerin Tahsiline İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’te yer almaktadır.

Kurumdan emekli, dul ve yetim aylığı almakta iken kişilere fazla ve yersiz ödendiği tespit edilen Kanun kapsamındaki her türlü ödemenin takip ve tahsili, yukarıda belirtilen mevzuat hükümleri gereğince, Kurumun Ankara’da bulunan Strateji Geliştirme Başkanlığına bağlı birimler tarafından yürütülmekteydi.

Ancak, Strateji Geliştirme Başkanlığınca yayımlanan 26/09/2012 tarihli Genel Yazıda; bahse konu kişilerden alacak işlemlerinin 15/10/2012 tarihinden itibaren Sosyal Güvenlik İl Müdürlükleri tarafından yürütüleceği, tespit edilen fazla veya yersiz ödemelerin takip ve tahsiline ilişkin bilgilerin, artık borçlunun emekli aylığının ödendiği adresinin olduğu İl Müdürlüğüne gönderileceği belirtildi. (isvesosyalguvenlik.com)