Genel Sağlık Sigortası ve Gelir Testi İle İlgili Ayrıntılı Açıklamalar

Genel Sağlık Sigortası ve Gelir Testi İle İlgili Ayrıntılı Açıklamalar
5 Nisan 2013 20:26

Bu yazıda özellikle 2012 yılında yapılan en son düzenlemeler ele alınmış ve özellikle yeşil kart kapsamındakilerin genel sağlık sigortası kapsamına alınması, genel sağlık sigortasının daha önce kapsama alınmamış herkes için zorunlu hale gelmesi ve gelir testi – tespiti gibi güncel konular işlenmiştir. Konu başlıkları ve ayrıntılı açıklamalar aşağıdadır.

Not. Aşağıdaki yazı yayımlandıktan sonra öğrencilerin genel sağlık sigortasından yararlanma şartları başta olmak üzere bazı değişiklikler yapılmış olup, yapılan değişiklik ve düzenlemeler doğrultusunda güncel bilgiler GSS Rehberi bölümündeki yazılarda yer almaktadır.

1– Genel Sağlık Sigortası Ne Zaman Başladı ?

Sosyal güvenlik reformuyla birlikte 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun daha önce yürürlüğe girmiş birkaç maddesi dışındaki maddelerinin 1/10/2008 tarihinde yürürlüğe girmesiyle birlikte genel sağlık sigortası uygulaması da yürürlüğe girdi. İlk olarak SSK ve Bağ-Kur sigortalısı olarak çalışanlar, isteğe bağlı sigortalı olanlar, SSK – Bağ-Kur ve Emekli Sandığı’ndan emekli, dul ve yetim aylığı – geliri alanlar genel sağlık sigortası kapsamına girdi. Daha sonra 15/01/2010 tarihinde TSK personeli hariç 4/c (memur) kapsamında sigortalı olanlar GSS kapsamına alındı (15/01/2010 tarihli haber). Ardından Türk Silahlı Kuvvetlerinde görev yapan askeri ve sivil personel 15/10/2010 tarihi itibariyle GSS kapsamına alındı (15/10/2010 tarihli haber). Ancak buna rağmen yeşil kartlılar, herhangi bir işte çalışmayanlar, emekli – dul ve yetim aylığı almayan dolayısıyla herhangi bir sosyal güvenliği olmayanlar, bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret, odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birliklerin personeli, tutuklu ve hükümlüler, er – erbaş ve yedek subaylar genel sağlık sigortası kapsamı dışında kaldı.

2– 1 Ocak 2012 Tarihinde Genel Sağlık Sigortası Açısından Ne Değişti ?

• 5510 sayılı Kanunun 106 ncı maddesinde, 3816 sayılı Kanun 1/1/2012 tarihinde yürürlükten kaldırılacağı hükmü,

• Geçici 12 nci maddesinde ise;

Kamu idarelerinin sağlık hizmetlerinin sağlanmasına ilişkin görevleri, yürürlükten kaldırılan kanunlardaki hak ve yükümlülükler çerçevesinde ilgili kayıt ve işlemler Kurum tarafından devralınan tarihe kadar devam eder. Devir süreci 1/1/2012 tarihine kadar tamamlanır.

Bu Kanunun yürürlük tarihinden 1/1/2012 tarihine kadar bu Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendi uygulanmaz. Bu sürede, 18/6/1992 tarihli ve 3816 sayılı Kanun kapsamında yeşil kart verilen ve verilecek kişiler durumlarında değişiklik olmaması kaydıyla başka bir işleme gerek kalmaksızın bu Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında genel sağlık sigortalısı sayılır.

60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (d) ve (g) bentleri gereğince sigortalı sayılanlar, bu Kanunun yürürlüğe girdiği tarihten itibaren 1/1/2012 tarihine kadar bildirimlerini yapmak zorundadır.

4857 sayılı İş Kanununun 13 üncü ve 14 üncü maddelerine göre kısmi süreli iş sözleşmesiyle çalışanlar ile bu Kanuna göre ev hizmetlerinde ay içerisinde 30 günden az çalışan sigortalıların eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primlerini 30 güne tamamlama yükümlülüğü 1/1/2012 tarihinde başlar.

hükümleri yer almaktadır.

Belirtilen mevzuat hükümleri doğrultusunda,

• 1/1/2012 tarihi itibariyle 3816 sayılı Ödeme Gücü Olmayan Vatandaşların Tedavi Giderlerinin Yeşil Kart Verilerek Devlet Tarafından Karşılanması Hakkında Kanun yürürlükten kalktı ve yeşil kart kapsamındakiler herhangi bir işleme ve başvuruya gerek kalmadan genel sağlık sigortası kapsamına alındı.

• Daha önce genel sağlık sigortası kapsamına girmemiş olan ve yeşil kartı da bulunmayan bütün T. C. vatandaşları için (banka sandıklarına tabi çalışanlar, tutuklu ve hükümlüler, er – erbaş ve yedek subaylar hariç) genel sağlık sigortası 1/1/2012 tarihi itibariyle zorunlu hale geldi. Dolayısıyla, genel sağlık sigortalısı ya da genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünde olmayanlar ile genel sağlık sigortalılığı ya da genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsü sona eren kişiler, SGK tarafından re’sen genel sağlık sigortalısı olarak tescil edilecek.

• Kamu idarelerinin sağlık hizmetlerinin sağlanmasına ilişkin görevleri, 1/1/2012 tarihi itibariyle sona erdi, dolayısıyla bu tarihten itibaren yeşil kartlılar ve üniversite öğrencileri dahil genel sağlık sigortası kapsamına alınanların hepsinin sağlık gideri SGK tarafından karşılanacak.

• 5510 sayılı Kanunun 88 inci maddesi dördüncü fıkrasında;  4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında sigortalı olmakla birlikte, 4857 sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü maddelerine göre kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar ile bu Kanuna göre ev hizmetlerinde ay içerisinde 30 günden az çalışan sigortalılar için eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primlerinin 30 güne tamamlanması zorunludur. hükmü yer almaktaydı. Dolayısıyla bu durumdaki 4/a (işçi) sigortalıların genel sağlık sigortası eksik gün primlerini kendilerinin ödeyerek 30 güne tamamlaması gerekiyordu. Ancak geçici 12 nci maddeye 6111 sayılı Kanunla eklenen fıkra ile 30 güne tamamlama yükümlülüğünün 1/1/2012 tarihinde başlayacağı hükmü getirilmişti. Bu doğrultuda 1/1/2012 tarihinden itibaren, ayda 30 günden az çalışan 4/a kapsamındaki sigortalılar genel sağlık sigortası primini 30 güne tamamlayacaklar ve aradaki farkı kendileri ödeyecek.

Belirtilen hususlarla ilgili olarak uygulamanın ne şekilde ve nasıl yürütüleceği Bakanlar Kurulu Kararı ile çıkarılarak 28/12/2011 tarihli ve 28156 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan Genel Sağlık Sigortası Kapsamında Gelir Tespiti, Tescil ve İzleme Sürecine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ile belirlendi. Ayrıca konuyla ilgili olarak SGK tarafından 30/12/2011 tarihli ve 2011/69 Sayılı Genelge ile 17/1/2012 tarihli ve 2012/2 Sayılı Genelge yayımlandı.

3– Genel Sağlık Sigortalısı Olmak İsteğe Bağlı mı – Zorunlu mu ?

1/1/2012 tarihinden itibaren; bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret, odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birliklerin personeli, tutuklu ve hükümlüler, er – erbaş ve yedek subaylar, milletvekilleri, Anayasa Mahkemesi Başkan ve üyeleri, bunlardan emekli olanlar ile bunlar üzerinden dul – yetim aylığı alanlar hariç genel sağlık sigortası herkes için zorunlu hale gelmiştir. Artık kişinin isteğine bağlı değildir. Özel sağlık sigortası olanlar için de aynı şekilde genel sağlık sigortası zorunludur. Dolayısıyla, daha önce genel sağlık sigortası kapsamına girmemiş olan, genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi konumunda bulunmayan, yeşil kartı da olmayan bütün T. C. vatandaşları, SGK tarafından re’sen genel sağlık sigortalısı olarak tescil edilecek. Yeşil kart kapsamındakiler ise zaten 1/1/2012 tarihi itibariyle herhangi bir işleme gerek kalmadan genel sağlık sigortası kapsamına girmişlerdir.

4– SGK Kimleri Re’sen Genel Sağlık Sigortalısı Olarak Tescil Edecek – Primleri Kim Ödeyecek ?

5510 sayılı Kanunun 61 inci maddesi birinci fıkrası (f) bendi ile Genel Sağlık Sigortası Kapsamında Gelir Tespiti, Tescil ve İzleme Sürecine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in 4 üncü maddesi uyarınca; genel sağlık sigortalısı ya da genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünde olmayanlar ile genel sağlık sigortalılığı ya da genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsü sona eren kişiler, SGK tarafından re’sen tescil edilecek. Yani daha açık bir anlatımla; 4/a (işçi), 4/b (bağ-kur), 4/c (memur) kapsamında sigortalı olmayan, isteğe bağlı sigortaya prim ödemeyen, SGK’dan yaşlılık, malullük, ölüm, dul, yetim aylığı – geliri almayan veya burada belirtilenlerden herhangi birinin bakmakla yükümlü olduğu kişi durumunda olmayan, dolayısıyla da genel sağlık sigortalısı ya da genel sağlık sigortalınsın bakmakla yükümlü olduğu kişi konumunda olmayan, yani genel sağlık sigortasından yararlanamayan, aynı zamanda yeşil kartı da olmayan vatandaşları (bankalar, sigorta ve reasürans şirketleri, ticaret, odaları, sanayi odaları, borsalar veya bunların teşkil ettikleri birliklerin personeli, tutuklu ve hükümlüler, er – erbaş ve yedek subaylar hariç), 1/1/2012 tarihinden itibaren SGK kendiliğinden, yani herhangi bir başvuruya gerek kalmaksızın re’sen genel sağlık sigortalısı olarak tescil ederek genel sağlık sigortası kapsamına alacak. Kurum bu şekilde genel sağlık sigortalısı olarak tescil ettiği kişiye, gelir testini yaptırmak üzere bir ay içinde Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde kayıtlı ikametgâhının bulunduğu il veya ilçe idarî sınırları içerisindeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına başvurması gerektiğini bildirecek. Genel sağlık sigortası tescilinin re’sen yapıldığı tarihten itibaren her ay prim tahakkuk ettirilecek ve ödeme yükümlülüğü başlayacak. Bu kişilerden, gelir testleri sonuçlandırılıncaya kadar brüt asgari ücret (01/01/2013-30/06/2013 tarihleri arası 886,50 TL) üzerinden aylık 106,38 TL genel sağlık sigortası primi alınacak. Gelir testi sonuçlandığında, kişinin tespit edilen gelir durumuna göre aşağıda Gelir Testi – Gelir Tespiti bölümünde belirtildiği şekilde işlem yapılacak ve kişin genel sağlık sigortası primini ya kendisi ödeyecek ya da devlet ödeyecek.

Aynı şekilde, 4857 sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü maddelerine göre kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar ile ev hizmetlerinde ay içerisinde 30 günden az çalışanların, Kanunun 88 inci maddesi gereği eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primlerini 30 güne tamamlamaları zorunlu olduğundan, 1/1/2012 tarihinden itibaren bu kapsamdaki sigortalılardan, ay içinde 30 günden eksik çalıştıkları süreleri, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında isteğe bağlı prim ödeyerek tamamlayanlar hariç, işverenleri tarafından ay içinde 30 gün bildirimi yapılmadığı günden itibaren, 30 günden eksik kalan günleri için Kanunun (60/g) bendi kapsamında aylık prime esas kazanç alt sınırı üzerinden SGK tarafından re’sen sistem üzerinden tescil edilecek olup, bu kişilerin de gelir testi için başvuruda bulunmaları gerekmektedir. Gelir testi sonucunda bunların aylık geliri asgari ücretin üçte birinden az çıkarsa eksik günlere ait genel sağlık sigortası primlerini devlet ödeyecek, asgari ücretin üçte birinden fazla çıkarsa tespit edilen gelir durumuna göre 30 güne tamamlamak için ödemeleri gereken primlerini kendileri ödeyeceklerdir.

Re’sen genel sağlık sigortası tescili yapılan kişilerin gelir testi işlemleri, SGK veya ilgili sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfı tarafından ailenin yazılı muvafakati alınarak vakıf tarafından sonuçlandırılacak. Kendisine gelir testi yapılmasını istemeyenler ile genel sağlık sigortası tescilinin yapıldığına dair tebligatın yapıldığı tarihten itibaren bir ay içinde gelir testi yapılması yönünde muvafakat vermeyenlerin aylık gelirleri asgarî ücretin iki katı olarak kabul edilecek ve bu miktarın % 12’si tutarında yani (01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arasında) aylık 212,76 TL GSS primi alınacak.

5– Genel Sağlık Sigortasından Sağlanan Yardımlar:

• Kurumca finansmanı sağlanan sağlık hizmetleri

• Gündelik, refakatçi ve yol giderleri.

Kurumca finansmanı sağlanan, yani giderleri karşılanan sağlık hizmetleri 5510 sayılı Kanunun 63 üncü maddesinde belirtilmiştir. Bunlar;

• Kişilerin hastalanmalarına bakılmaksızın kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile insan sağlığına zararlı madde bağımlılığını önlemeye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri.

• Kişilerin hastalanmaları halinde ayakta veya yatarak; hekim tarafından yapılacak muayene, hekimin göreceği lüzum üzerine teşhis için gereken klinik muayeneler, laboratuvar tetkik ve tahlilleri ile diğer tanı yöntemleri, konulan teşhise dayalı olarak yapılacak tıbbî müdahale ve tedaviler, hasta takibi ve rehabilitasyon hizmetleri, organ, doku ve kök hücre nakline ve hücre tedavilerine yönelik sağlık hizmetleri, acil sağlık hizmetleri, ilgili kanunları gereğince sağlık meslek mensubu sayılanların hekimlerin kararı üzerine yapacakları tıbbî bakım ve tedaviler.

• Analık sebebiyle ayakta veya yatarak; hekim tarafından yapılacak muayene, hekimin göreceği lüzum üzerine teşhis için gereken klinik muayeneler, doğum, laboratuvar tetkik ve tahlilleri ile diğer tanı yöntemleri, konulan teşhise dayalı olarak yapılacak tıbbî müdahale ve tedaviler, hasta takibi, rahim tahliyesi, tıbbî sterilizasyon ve acil sağlık hizmetleri, ilgili kanunları gereğince sağlık meslek mensubu sayılanların hekimlerin kararı üzerine yapacakları tıbbî bakım ve tedaviler.

• Kişilerin hastalanmaları halinde ayakta veya yatarak; ağız ve diş muayenesi, diş hekiminin göreceği lüzum üzerine ağız ve diş hastalıklarının teşhisi için gereken klinik muayeneler, laboratuvar tetkik ve tahlilleri ile diğer tanı yöntemleri, konulan teşhise dayalı olarak yapılacak tıbbî müdahale ve tedaviler, diş çekimi, konservatif diş tedavisi ve kanal tedavisi, hasta takibi, diş protez uygulamaları, ağız ve diş hastalıkları ile ilgili acil sağlık hizmetleri, 18 yaşını doldurmamış kişilerin ortodontik diş tedavilerinin 72 nci maddeye göre belirlenen tutarı.

• Evli olmakla birlikte çocuk sahibi olmayan genel sağlık sigortalısı kadın ise kendisinin, erkek ise karısının;

1) Yapılan tıbbî tedavileri sonrasında normal tıbbî yöntemlerle çocuk sahibi olamadığının ve ancak yardımcı üreme yöntemi ile çocuk sahibi olabileceğinin Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları sağlık kurulları tarafından tıbben mümkün görülmesi,

2) 23 yaşından büyük, 39 yaşından küçük olması,

3) Son üç yıl içinde diğer tedavi yöntemlerinden sonuç alınamamış olduğunun Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları sağlık kurulları tarafından belgelenmesi,

4) Uygulamanın yapıldığı tıbbî merkezin Kurum ile sözleşme yapmış olması,

5) En az beş yıldır genel sağlık sigortalısı veya bakmakla yükümlü olunan kişi olup, 900 gün genel sağlık sigortası prim gün sayısının olması,

şartlarının birlikte gerçekleşmesi halinde en fazla iki deneme ile sınırlı olmak üzere yardımcı üreme yöntemi tedavileri ile bir hastalığın tedavisinin başka tıbbî bir yöntemle mümkün olmaması ve Kurumca yetkilendirilen sağlık hizmet sunucuları sağlık kurulları tarafından tıbben zorunlu görülmesi halinde yardımcı üreme yöntemi tedavileri.

• Yukarıdaki bentler gereğince sağlanacak sağlık hizmetleriyle ilgili teşhis ve tedavileri için gerekli olabilecek kan ve kan ürünleri, kemik iliği, aşı, ilaç, ortez, protez, tıbbî araç ve gereç, kişi kullanımına mahsus tıbbî cihaz, tıbbî sarf, iyileştirici nitelikteki tıbbî sarf malzemelerinin sağlanması, takılması, garanti süresi sonrası bakımı, onarılması ve yenilenmesi hizmetleri.

60 ıncı maddede sayılan genel sağlık sigortalısı sayılma şartlarının yitirilmesi halinde, devam etmekte olan tedavi nedeniyle sağlanacak sağlık hizmetleri kişinin iyileşmesine kadar sürer.

Kurumca finansmanı sağlanmayacak sağlık hizmetleri ise Kanunun 64 ün maddesinde belirtilmiştir. Bunlar:

• Vücut bütünlüğünü sağlamak amacıyla yapılan ve iş kazası ile meslek hastalığına, kazaya, hastalıklara veya konjenital nedenlere bağlı olarak ortaya çıkan durumlarda yapılacak sağlık hizmetleri dışında estetik amaçlı yapılan her türlü sağlık hizmeti ile estetik amaçlı ortodontik diş tedavileri.

• Sağlık Bakanlığınca izin veya ruhsat verilmeyen sağlık hizmetleri ile Sağlık Bakanlığınca tıbben sağlık hizmeti olduğu kabul edilmeyen sağlık hizmetleri.

• Yabancı ülke vatandaşlarının; genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi sayıldığı tarihten önce mevcut olan kronik hastalıkları.

Ödenecek yol, gündelik ve refakatçi giderleri 5510 sayılı Kanunun 65 inci maddesinde belirtilmiştir. Bunlar:

• Hekimin veya diş hekiminin muayene veya tedavi sonrası tıbben göreceği lüzum üzerine genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin sağlık hizmetinden yararlanmaları için muayene ve tedavi edildikleri yerleşim yeri dışına yapılan sevkinde, ayakta tedavilerde kendisinin ve bir kişi ile sınırlı olmak üzere refakatçisinin gidiş ve dönüş yol gideri ve gündelikleri; yatarak tedavilerde ise gidiş ve dönüş tarihleri için gündelikleri ile yol gideri.

• Genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin yatarak tedavileri sırasında, hekimin veya diş hekiminin tıbben göreceği lüzum üzerine, bir kişi ile sınırlı olmak üzere yanında kalan refakatçinin yatak ve yemek giderleri.

• Sürekli iş göremezlik veya malûllük durumlarının tespiti, kontrolü veya periyodik sağlık muayenesi amacıyla yapılan sağlık hizmeti giderleri ile yol ve gündelik giderleri.

6– Genel Sağlık Sigortasından Yararlanabilmek İçin Kaç Gün Prim Ödenmiş Olması Gerekir:

Aşağıda belirtilen durumlarda sağlık hizmetlerinden yararlanabilmek için prim ödeme gün şartı aranmamaktadır:

• 18 yaşını doldurmamış olan kişiler,

• Tıbben başkasının bakımına muhtaç olan kişiler,

• Trafik kazası halleri,

• Acil haller,

• İş kazası ile meslek hastalığı halleri,

• Bildirimi zorunlu bulaşıcı hastalıklar,

• Kişilerin hastalanmalarına bakılmaksızın kişiye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri ile insan sağlığına zararlı madde bağımlılığını önlemeye yönelik koruyucu sağlık hizmetleri,

• Analık sebebiyle ayakta veya yatarak; hekim tarafından yapılacak muayene, hekimin göreceği lüzum üzerine teşhis için gereken klinik muayeneler, doğum, laboratuvar tetkik ve tahlilleri ile diğer tanı yöntemleri, konulan teşhise dayalı olarak yapılacak tıbbî müdahale ve tedaviler, hasta takibi, rahim tahliyesi, tıbbî sterilizasyon ve acil sağlık hizmetleri, ilgili kanunları gereğince sağlık meslek mensubu sayılanların hekimlerin kararı üzerine yapacakları tıbbî bakım ve tedaviler.

▪ Kanunun 75 inci maddesinde sayılan afet ve savaş ile grev ve lokavt hali.

Genel sağlık sigortası tarafından sağlanan ve yukarıda belirtilenler dışında kalan durumlarda sağlık hizmetlerinden ve diğer haklardan yararlanabilmek için; 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (c) ve (f) bentleri hariç diğer bentleri gereği genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin, sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihten önceki son bir yıl içinde toplam 30 gün genel sağlık sigortası prim ödeme gün sayısının olması, ayrıca 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (a) bendinin (2) numaralı alt bendi ile (g) bendine tabi olan genel sağlık sigortalısı ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin 30 gün prim ödeme gün sayısının yanında, sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihte 6183 sayılı Amme Alacaklarının Tahsil Usulü Hakkında Kanunun 48 inci maddesine göre tecil ve taksitlendirilerek tecil ve taksitlendirmeleri devam edenler hariç 60 günden fazla prim ve prime ilişkin her türlü borcunun bulunmaması gerekmektedir.

Daha açık bir anlatımla; 4/a (işçi), 4/b (bağ-kur), 4/c (memur) kapsamında sigortalı olarak çalışan veya isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyenler ile herhangi bir sosyal güvenliği olmayıp sadece genel sağlık sigortasına tabi olanlardan primini kendisi ödeyenlerin, kendilerinin ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin genel sağlık sigortası hizmetlerinden yararlanabilmeleri için, sağlık hizmeti sunucusuna başvurulduğu tarihten önceki son bir yıl içinde toplam 30 gün genel sağlık sigortası prim ödeme gün sayısının olması gerekmektedir. 4/b (bağ-kur) kapsamında çalışanlar ile herhangi bir sosyal güvenliği olmayıp sadece genel sağlık sigortasına tabi olanlardan primini kendisi ödeyenlerin ayrıca sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihte, tecil ve taksitlendirilerek tecil ve taksitlendirmeleri devam edenler hariç 60 günden fazla prim ve prime ilişkin herhangi bir borcunun bulunmaması gerekmektedir. 60 ıncı maddenin birinci fıkrasının (b) ve (d) bentlerine tabi olanların, yani isteğe bağlı sigortalı olan kişiler ile  mütekabiliyet esası da dikkate alınmak şartıyla, oturma izni almış yabancı ülke vatandaşlarından yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olmayan kişiler ve bunların bakmakla yükümlü olduğu kişilerin yukarıdaki bentlerde sayılan şartla birlikte, sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihte prim ve prime ilişkin her türlü borcunun bulunmaması gerekmektedir.

Yeşil kart kapsamındayken genel sağlık sigortası kapsamına alınanlar ise primleri devlet tarafından ödenen kişi statüsünde olduklarından, bunların genel sağlık sigortası hizmetlerinden yararlanabilmeleri için 30 gün prim ödenmiş olması şartı bunlar için geçeli değildir. Yani bunların genel sağlık sigortası hizmetlerinden yararlanabilmeleri için herhangi bir prim ödeme gün sayısı şartı bulunmamaktadır.

5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) ve (f) bentlerinde belirtilen ve genel sağlık sigortası yardımlarından yararlanabilmeleri için herhangi bir prim ödeme gün sayısı şartı aranmayanlar aşağıda belirtilmiştir;

1) Harcamaları, taşınır ve taşınmazları ile bunlardan doğan hakları da dikkate alınarak, Kurumca belirlenecek test yöntemleri ve veriler kullanılarak tespit edilecek aile içindeki geliri kişi başına düşen aylık tutarı asgari ücretin üçte birinden az olan vatandaşlar (yeşil kart sahipleri de bu kapsamdadır),

2) Vatansızlar ve sığınmacılar,

3) 1/7/1976 tarihli ve 2022 sayılı 65 Yaşını Doldurmuş Muhtaç, Güçsüz ve Kimsesiz Türk Vatandaşlarına Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerine göre aylık alan kişiler,

4) 24/2/1968 tarihli ve 1005 sayılı İstiklal Madalyası Verilmiş Bulunanlara Vatani Hizmet Tertibinden Şeref Aylığı Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerine göre şeref aylığı alan kişiler,

5) 28/5/1986 tarihli ve 3292 sayılı Vatani Hizmet Tertibi Aylıklarının Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerine göre aylık alan kişiler,

6) 3/11/1980 tarihli ve 2330 sayılı Nakdi Tazminat ve Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerine göre aylık alan kişiler,

7) 24/5/1983 tarihli ve 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu hükümlerine göre korunma, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretsiz faydalanan kişiler,

8) Harp malûllüğü aylığı alanlar ile Terörle Mücadele Kanunu kapsamında aylık alanlar,

9) 18/3/1924 tarihli ve 442 sayılı Köy Kanununun 74 üncü maddesinin ikinci fıkrasına göre görevlendirilen kişiler ile aynı Kanunun ek 16 ncı maddesine göre aylık alan kişiler,

10) 11/10/1983 tarihli ve 2913 sayılı Dünya Olimpiyat ve Avrupa Şampiyonluğu Kazanmış Sporculara ve Bunların Ailelerine Aylık Bağlanması Hakkında Kanun hükümlerine göre aylık alan kişiler,

11) 5510 sayılı Kanun veya bu Kanundan önce yürürlükte bulunan sosyal güvenlik kanunlarına göre gelir veya aylık alan kişiler,

7– Genel Sağlık Sigortalısının Bakmakla Yükümlü Olduğu Kişiler:

5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesine istinaden genel sağlık sigortalısı olan kişinin bakmakla yükümlü olduğu kişiler Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendine belirtilmiştir. Bunlar;

Sigortalı sayılmayan veya isteğe bağlı sigortalı olmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan;

• Eşi,

• 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununda belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde meslekî eğitim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurmamış ve evli olmayan çocukları ile yaşına bakılmaksızın 5510 sayılı Kanuna göre malûl olduğu tespit edilen evli olmayan çocukları,

• Geçiminin genel sağlık sigortalısı tarafından sağlandığı Kurumca belirlenen kriterlere göre tespit edilen ana ve babası.

Burada belirtilen genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişiler, eğer sigortalı (işçi – bağkur – memur) olarak herhangi bir işte çalışmıyorlarsa, isteğe bağlı sigortalı değillerse, kendi sigortalılıkları nedeniyle gelir veya aylık almıyorlarsa genel sağlık sigortalısı olan anne, baba, eş veya çocukları üzerinden genel sağlık sigortasından yararlanabilirler. Genel Sağlık Sigortası Kapsamında Gelir Tespiti, Tescil ve İzleme Sürecine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmeliğin 10 uncu maddesi uyarınca, gelir testine tâbi tutulacak kişi ile aynı hanede yaşamayan ana ve baba için bakmakla yükümlü olunsa dahi ayrı gelir testi yapılır.

Ancak aşağıda belirtilenler, genel sağlık sigortalısı olsa bile bunların eşi, çocukları, anne ve babası bu kişiler üzerinden genel sağlık sigortası yardımlarından yararlanamaz. Yani aşağıda belirtilen genel sağlık sigortalıları için bakmakla yükümlü olduğu kişi uygulaması geçerli değildir.

• 308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde meslekî eğitim gören öğrenciler,

• Meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrenciler,

• 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 46 ncı maddesine tabi olarak kısmi zamanlı çalıştırılan öğrenciler,

• Harcamaları, taşınır ve taşınmazları ile bunlardan doğan hakları da dikkate alınarak, Kurumca belirlenecek test yöntemleri ve veriler kullanılarak tespit edilecek aile içindeki geliri kişi başına düşen aylık tutarı asgari ücretin üçte birinden az olan dolayısıyla genel sağlık sigortası primi devlet tarafından ödenen vatandaşlar,

• Vatansızlar ve sığınmacılar,

• 2828 sayılı Sosyal Hizmetler ve Çocuk Esirgeme Kurumu Kanunu hükümlerine göre korunma, bakım ve rehabilitasyon hizmetlerinden ücretsiz faydalanan kişiler,

• 2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa göre üniversitelerde yükseköğrenim gören yabancı uyruklu öğrenciler,

8– Yeşil Kartlıların Durumu:

1/1/2012 tarihine kadar yeşil kart verilenler, 1/1/2012 tarihinde herhangi bir işleme gerek kalmaksızın ve gelir testine tâbi tutulmaksızın GSS primleri devlet tarafından ödenecek kişiler statüsünde genel sağlık sigortası kapsamına alındılar ve yeşil kart vize tarihleri gelene kadar bunların herhangi bir işlem yapmaları ve sağlık primi ödemeleri gerekmeyecek. Yeşil kartlarının vize tarihi geldiğinde ise bu kişilerin vize tarihinden itibaren bir ay içinde gelir testini yaptırmak üzere Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde kayıtlı ikametgâhlarının bulunduğu il veya ilçe idarî sınırları içindeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına başvurmaları gerekecek. Yapılacak gelir testi sonucunda, harcamaları, taşınır ve taşınmazları ile bunlardan doğan hakları da dikkate alınarak aile içinde kişi başına düşen gelirin aylık tutarı brüt asgari ücretin üçte birinden az (01/01/2012-30/06/2012 dönemi için 295,50 TL) çıkanların genel sağlık sigortası primini yine devlet ödeyecek. Aylık geliri asgari ücretin üçte birinden fazla olduğu tespit edilenlerin ise genel sağlık sigortası primini artık devlet ödemeyecek, bunlar tespit edilen gelir durumuna göre aşağıda belirtilen tutarda genel sağlık sigortası primi ödeyecekler;

• Aylık geliri asgari ücretin üçte birinden asgari ücrete kadar olduğu tespit edilen yani 295,50 TL’den 886,50 TL’ye kadar olan kişiler aylık 35,46 TL,

• Asgari ücretten asgari ücretin iki katına kadar olduğu tespit edilen, yani 886,50 TL’den 1.773 TL’ye kadar olan kişiler aylık 106,38 TL

• Asgari ücretin iki katından yani 1.773 TL den fazla olduğu tespit edilen kişiler aylık 212,76 TL,

genel sağlık sigortası primi ödeyecekler.

Burada belirtilen rakamlar 01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arası geçerli olup, asgari ücret miktarı arttıkça ödenecek prim miktarı da aynı oranda artacaktır.

9– Yeşil Kartlıların Sağlık Giderlerinin Ödenmesi:

3816 sayılı Kanun gereğince yeşil kart sahiplerine devir tarihinden önce sağlanan sağlık hizmetlerine ait bedeller SGK tarafından karşılanmayacak, dolayısıyla yeşil kartlılara 01/01/2012 tarihinden önce verilmiş olan sağlık hizmetlerine ilişkin ödemeler Sağlık Bakanlığı tarafından yapılacak. Devir tarihinden sonraki sağlık hizmetlerine ait ödemeler ise genel sağlık sigortası kapsamında ve Sağlık Uygulama Tebliğinde (SUT) belirtilen usul ve esaslar doğrultusunda SGK tarafından yapılacak.

10– Üniversite Öğrencilerinin Durumu:

1/1/2012 tarihinden itibaren bazı istisnai durumlar hariç üniversite öğrencilerinin sağlık giderlerini üniversiteler karşılamayacağından, bunlar açısından durum aşağıdaki gibi olacak;

• Herhangi bir işte sigortalı olarak çalışan veya isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyen üniversite öğrencileri, bu kapsamda genel sağlık sigortalısı da sayıldığından sağlık yardımlarını bu sigortalılıkları üzerinden alacaklar ve sağlık giderlerini SGK karşılayacak.

– Ölen anne veya babası üzerinden ölüm (yetim) aylığı – geliri ya da ölen eşi üzerinden ölüm (dul) aylığı – geliri alan üniversite öğrencileri bu kapsamda genel sağlık sigortalısı sayılacak ve sağlık yardımı alacaklar.

• Herhangi bir işte sigortalı olarak çalışmayan ve 25 yaşını doldurmamış olan öğrencilerden, anne – baba veya eşlerinin sosyal güvencesi olanlar, yani anne – baba veya eşi 4/a (işçi), 4/b (bağ-kur), 4/c (memur) kapsamında sigortalı olan veya isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödeyen ya da kendi çalışmasından dolayı emekli aylığı alan üniversite öğrencileri, bunların bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünde genel sağlık sigortalısı sayılacak ve bunlar üzerinden sağlık yardımı alacaklar.

• Yukarıda belirtilenler dışında kalan üniversite öğrencilerinden 18 yaşını doldurmamış olanların genel sağlık sigortası primi devlet tarafından ödenecek ve bu şekilde bunlar da sağlık yardımlarından yararlanacaklar.

• Yeşil kart sahibi olan üniversite öğrencilerinin durumu yukarıda yeşil kartlılarla ilgili bölümde belirtildiği gibi olacak. Yani bunlar 01/01/2012 tarihinden itibaren vize tarihi gelene kadar genel sağlık sigortası kapsamında sağlık yardımı almaya devam edecek ve bunların genel sağlık sigortası primlerini devlet ödeyecek. Yeşil kartın vize tarihi geldiğinde ise bunların bir ay içinde gelir testini yaptırmak üzere Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde kayıtlı ikametgâhlarının bulunduğu il veya ilçe idarî sınırları içindeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına gelir testi için başvurmaları gerekecek. Yapılacak gelir testi sonucuna göre yukarıda belirtildiği şekilde ya bunların primi devlet ödemeye devam edecek veya primlerini kendileri ödeyecek.

• Herhangi bir işte sigortalı olarak çalışmayan, isteğe bağlı sigortalı olarak prim ödemeyen, yetim veya dul aylığı almayan, anne – baba veya eşinin de sosyal güvencesi olmayan ya da bunlardan herhangi birinin sosyal güvencesi olsa bile 25 yaşını doldurması nedeniyle bunlar üzerinden sağlık yardımı alamayan üniversite öğrencileri ise 1/1/2012 tarihinden itibaren SGK tarafından re’sen genel sağlık sigortalısı olarak tescil edilecek. Kurum bu şekilde genel sağlık sigortalısı olarak tescil ettiği kişiye, gelir testini yaptırmak üzere bir ay içinde Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde kayıtlı ikametgâhının bulunduğu il veya ilçe idarî sınırları içerisindeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına başvurması gerektiğini bildirecek. Genel sağlık sigortası tescilinin re’sen yapıldığı tarihten itibaren her ay prim tahakkuk ettirilecek ve ödeme yükümlülüğü başlayacak. Bu kişilerden, gelir testleri sonuçlandırılıncaya kadar brüt asgari ücret (01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arası 886,50 TL) üzerinden aylık 106,38 TL genel sağlık sigortası primi alınacak. Yapılacak gelir testi sonucunda, harcamaları, taşınır ve taşınmazları ile bunlardan doğan hakları da dikkate alınarak aile içinde kişi başına düşen gelirin aylık tutarı brüt asgari ücretin üçte birinden az (01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arası için 295,50 TL) çıkanların genel sağlık sigortası primini devlet ödeyecek. Aylık geliri asgari ücretin üçte birinden fazla olanlar ise tespit edilen gelir durumuna göre aşağıda belirtilen tutarda genel sağlık sigortası primi ödeyecekler;

• Aylık geliri asgari ücretin üçte birinden asgari ücrete kadar olduğu tespit edilen yani 295,50 TL’den 886,50 TL’ye kadar olan kişilerden aylık 35,46 TL,

• Asgari ücretten asgari ücretin iki katına kadar olduğu tespit edilen, yani 886,50 TL’den 1.773 TL’ye kadar olan kişilerden aylık 106,38 TL

• Asgari ücretin iki katından yani 1.773 TL den fazla olduğu tespit edilen kişilerden aylık 212,76 TL,

Burada belirtilen rakamlar 01/01/2012-30/06/2012 arası geçerli olup, asgari ücret miktarı değiştikçe ödenecek prim miktarı da aynı oranda değişecek.

11– Yabancı Uyruklu Üniversite Öğrencilerinin Durumu:

2547 sayılı Yükseköğretim Kanununa göre üniversitelerde yükseköğrenim gören yabancı uyruklu öğrenciler, 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesi yedinci fıkrası uyarınca; yükseköğrenimlerinin devam ettiği sürelerle sınırlı olarak, aylık brüt asgari ücret üçte biri üzerinden kendilerince genel sağlık sigortası primi ödenmek suretiyle (01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arası için 35 TL) genel sağlık sigortalısı olurlar ve bu şekilde genel sağlık sigortası yardımlarından yararlanabilirler. Bunlar için 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (d) bendindeki ve 52 nci maddenin ikinci fıkrasının ikinci cümlesindeki şartlar, yani genel sağlık sigortalısı olabilmek için; mütekabiliyet esası da dikkate alınarak, oturma izni almış olma ve yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olmama, ayrıca Türkiye’de yerleşik olma halinin bir yılı doldurmuş olması şartları aranmaz. Bunların ve bakmakla yükümlü olduğu kişilerin genel sağlık sigortası yardımlarından yararlanabilmeleri için, sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihten önceki son bir yıl içinde toplam 30 gün genel sağlık sigortası prim ödeme gün sayısının olması, sağlık hizmeti sunucusuna başvurduğu tarihte prim ve prime ilişkin her türlü borcunun bulunmaması, bir öğretim dönemine ilişkin genel sağlık sigortası primlerinin tamamını öğrenim gördükleri üniversitenin öğrenim dönemi başından itibaren bir ay içinde ödemeleri gerekir.

Ancak, yabancı uyruklu üniversite öğrencilerinden; kamu idareleri, kanunla kurulan kurum ve kuruluşlar, kamu yararına faaliyet gösteren dernekler ile vergi muafiyeti tanınan vakıflar tarafından tam burs sağlanan ve Yükseköğretim Kurulu tarafından ayrılan kontenjanlar dâhilinde yükseköğrenim gören yabancı uyruklu öğrenciler genel sağlık sigortalısı sayılmaz ve bunların sağlık giderleri 2547 sayılı Kanunun 46 ncı ve 47 nci maddeleri çerçevesinde üniversitelerin bütçelerine konulacak ödenekten karşılanır.

Öte yandan, yabancı uyruklu öğrencilerden ülkemizle sosyal güvenlik sözleşmesi bulunan ülkelerden herhangi birinin vatandaşı olan ve kendi ülkesinde sağlık yardımlarından yararlanma hakkı bulunan öğrenciler iki ülke arasındaki sözleşme kapsamında, ülkemizde bulundukları sırada sağlık yardımlarından faydalanabilirler. Bunun için sözleşme imzalanan ülkelerde bağlı bulundukları sigorta kurumu tarafından “sağlık yardım hakkı belgesi (formüler)” nin bir örneğinin Türkiye’de ikametgâhlarının bulunduğu sosyal güvenlik il müdürlüğüne / sosyal güvenlik merkezine bir örneğinin de okudukları üniversiteye gönderilmesi gerekmektedir.

Ülkemizle Sosyal güvenlik sözleşmesi imzalanan ülkelerden, sağlık sigortası uygulayan ülkeler ile yabancı uyruklu öğrencilerin sözleşme kapsamında sağlık yardımlarından faydalandırılmasına imkân veren “sağlık yardım hakkı belgesi (formüler)” kodları aşağıda belirtilmiştir.

• Almanya: T/A 11, T/A 9, T/A 20

• Hollanda: N/TUR 106, N/TUR 111, N/TUR 121

• Belçika: B.T.8, BT 16

• Avusturya: A/TR 3, A/TR 4

• Fransa: SE 208-01 FT, SE 208-02 FT SE 208-30 FT, SE 208-06 A FT, SE 208-28 FT, SE 208-09 FT

• K.K.T.C.: K.K.T.C/T.C. 3, K.K.T.C/T.C. 6

• Romanya: R/TR 3, R/TR5, R/TR 6

• Bosna-Hersek: BH/TR 4, BH/TR 6, BH/TR 7

• Çek Cumhuriyeti: CZ/TR 111

• Makedonya: MC/TR 4, TR/MC 6

• Lüksemburg: TR/L 3, TR/L 5

• Arnavutluk: AL/TR 4, TR/AL 5

12– Üniversitelerde Kısmi Zamanlı Olarak Çalıştırılan Öğrencilerin Durumu:

2547 sayılı Yükseköğretim Kanununun 46 ncı maddesine tabi olarak üniversitelerde kısmi zamanlı (part-time) olarak çalıştırılan öğrenciler 4/a kapsamında sigortalı sayılmakta ve aylık kazancı brüt asgari ücretten fazla olmayanlar hakkında zaten iş kazası ve meslek hastalığı sigortası uygulanmaktadır. Ayrıca bunlardan bakmakla yükümlü olunan kişi durumunda olmayanlar, yani anne veya babası üzerinden sağlık yardımı almayanlar hakkında ayrıca genel sağlık sigortası hükümleri uygulanacak, dolayısıyla bunlar da bu şekilde genel sağlık sigortasından yararlanacaklar.

13– Meslek Liselerinde Okumakta İken veya Yüksek Öğrenimleri Sırasında Staja Tabi Tutulan Öğrencilerin Durumu:

Meslek liselerinde okumakta iken veya yüksek öğrenimleri sırasında staja tabi tutulan öğrencilerin durumu da üniversitelerde kısmi zamanlı olarak çalıştırılan öğrencilerle aynıdır. Aynı şartlar bunlar için de geçerlidir.

14– İlk ve Orta Öğrenimde Okuyan Öğrencilerin Durumu:

Üniversite öğrencileri için geçerli şartlar ilköğretim veya lisede okuyan öğrenciler için de geçerlidir. Ancak, ilköğretim veya lisede okuyan öğrenciler genelde 18 yaşını doldurmamış olduğundan, diğer şartların hiç biri tutmasa bile, 18 yaşını doldurmamış olanların sağlık giderleri devlet tarafından karşılandığından, bunlar bu şekilde sağlık yardımlarından yararlanacaklardır. 18 yaşını doldurmuş olanlar, anne veya babalarının sosyal güvencesi varsa, lise ve dengi öğrenim veya 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununda belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde meslekî eğitim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurana kadar, 5510 sayılı Kanuna göre malûl olduğu tespit edilen çocuklar ise yaşları ne olursa olsun, bekar oldukları sürece anne veya babasının bakmakla yükümlü olduğu kişi olarak bunlar üzerinden sağlık yardımı alabileceklerdir.

Öte yandan, 19/1/2013 tarihli ve 28533 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6385 sayılı Kanunla, 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununun 67 nci maddesinin dördüncü fıkrasına bir cümle eklenerek, 1/6/2012 tarihinden geçerli olmak üzere, lise ve dengi öğrenim görülmesi sebebiyle bakmakla yükümlü olunan kişi veya hak sahibi sıfatıyla sağlık hizmetinden yararlandırılan çocukların, 20 yaşını dolduracakları tarihi aşmamak kaydıyla bu öğrenimlerini bitirmelerini izleyen tarihten itibaren 120 gün süreyle daha aynı kapsamda sağlık yardımlarından yararlanmaya devam etmelerine imkan getirildi. Dolayısıyla, lise öğrenimi gören çocukların, liseyi bitirdikleri tarih ile üniversiteye başladıkları tarih arasında oluşan boşluk kapatılmış oldu. Böylece, liseyi bitiren çocuk anne veya babası üzerinden sağlık yardımı alma hakkını eskiden olduğu gibi hemen kaybetmeyecek, 20 yaşını doldurmamış olması şartıyla liseyi bitirdikten sonra 120 gün süreyle daha bakmakla yükümlü olunan kişi statüsünde anne veya babası üzerinden sağlık yadımı alacak.

15– Çocukların Durumu:

18 yaşını doldurmamış çocuklar; aşağıda belirtilen şartların hiç biri tutmasa dahi, yani kendi sigortalılıkları olmasa, anne ve babaları üzerinden sağlık yardımı alamasalar dahi, 18 yaşını dolduruncaya kadar herhangi bir prim ödemelerine gerek kalmaksızın, genel sağlık sigortalısı olarak sağlık yardımlarından yararlanabileceklerdir.

15.1– Erkek Çocukların Durumu:

Herhangi bir işte sigortalı olarak çalışmayan, isteğe bağlı sigortalı olmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan yani, sosyal güvenliği dolayısıyla da kendi genel sağlık sigortası olmayan erkek çocuklarından; anne veya babaları 4/a (işçi) – 4/b (bağ-kur) – 4/c (memur) kapsamında sigortalı olarak çalışan veya isteğe bağlı sigortaya prim ödeyen ya da Sosyal Güvenlik Kurumundan gelir veya aylık (emekli aylığı) alan erkek çocukları, annesi veya babası ölmüş olup yetim aylığı alan erkek çocukları; bekar olmak şartıyla, 18 yaşını, lise ve dengi öğrenim veya 3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununda belirtilen aday çıraklık ve çıraklık eğitimi ile işletmelerde meslekî eğitim görmesi halinde 20 yaşını, yüksek öğrenim görmesi halinde 25 yaşını doldurana kadar, malûl olduğu tespit edilen erkek çocukları ise yaşına bakılmaksızın, anne veya babasının bakmakla yükümlü olduğu kişi ya da yetim aylığı alan kişi kapsamında genel sağlık sigortasından yararlanacaktır. Burada belirtilen şartların hiç birini taşımayan erkek çocukları, eğer 18 yaşını doldurmamış iseler yine herhangi bir prim ödemeden genel sağlık sigortasından yararlanacaklar, yani sağlık yardımları devlet tarafından karşılanacaktır. Eğer 18 yaşını doldurmuşlar ve bu imkandan da yararlanamıyorlarsa kendileri gelir testi için Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde kayıtlı ikametgâhının bulunduğu il veya ilçe idarî sınırları içerisindeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına başvuracaklar, gelir testi sonucunda tespit edilen aylık kazançlarına göre primleri devlet tarafından veya kendileri tarafından ödenecek kişi statüsünde genel sağlık sigortalısı olacaklardır. Yani aylık geliri brüt asgari ücretin üçte birinden (01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arası 295,50 TL) az çıkarsa kişi primi devlet tarafından ödenecek genel sağlık sigortalısı statüsüne alınacak ve genel sağlık sigortası primini devlet ödeyecek. Eğer geliri asgari ücretin üçte birinden fazla çıkarsa tespit edilen gelir durumuna göre; aylık kazancı 295,50 TL’den 886,50 TL’ye kadar ise aylık 35,46 TL, aylık kazancı 886,50 TL’den 1.773 TL’ye kadar ise aylık 106,38 TL, aylık kazancı 1.773 TL den fazla ise aylık 212,76 TL genel sağlık sigortası primi ödeyeceklerdir.

15.2– Kız Çocukların Durumu:

Herhangi bir işte sigortalı olarak çalışmayan, isteğe bağlı sigortalı olmayan, kendi sigortalılığı nedeniyle gelir veya aylık bağlanmamış olan, yani sosyal güvenliği dolayısıyla da kendi genel sağlık sigortası olmayan kız çocuklarından;

• Ölen anne veya babaları üzerinden ölüm aylığı veya geliri (yetim aylığı) alan bekar kız çocukları, herhangi bir işte çalışmadığı, kendi çalışmalarından dolayı gelir veya aylık almadıkları, evlenmedikleri sürece; yaşları ne olursa olsun, söz konusu yetim aylığını almaya devam edecekleri için, buna bağlı olarak genel sağlık sigortasından da yararlanacaklar, evlenmeleri halinde bu hakkı kaybetseler dahi boşanınca tekrar bu hakkı kazanacaklardır.

• Yetim aylığı almayan kız çocuklarından, babası veya annesi 01/10/2008 tarihinden önce sigortalı olmuş ve kendisi de 01/10/2008 tarihinden önce doğmuş, dolayısıyla anne veya babasının bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamında sağlık yardımlarından yararlanma hakkı elde etmiş olan kız çocukları, yaşları kaç olursa olsun 01/10/2008 tarihinden sonra da herhangi bir işte çalışmadıkları, evlenmedikleri sürece anne veya babaları genel sağlık sigortalısı ise bunlar üzerinden genel sağlık sigortalısı olarak sağlık yardımı almaya devam edeceklerdir.

• Yukarıda belirtilen iki özel durumdan hiç birine tabi olmayan kız çocuklarının durumu ise erkek çocuklarıyla aynı olacak, yani erkek çocukları için geçerli olan şartlar bunlar için de aynen geçerli olacaktır.

16– Çırakların Durumu:

3308 sayılı Meslekî Eğitim Kanununda belirtilen aday çırak, çırak ve işletmelerde meslekî eğitim gören öğrencilerden; anne veya babasının sosyal güvencesi olanlar, bunların bakmakla yükümlü olduğu kişi kapsamında anne veya babalarından dolayı genel sağlık sigortasından yararlanacaklar. Eğer bu kapsamda değillerse o zaman, haklarında uygulanan iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası yanında ayrıca genel sağlık sigortası hükümleri de uygulanacak, yani bunlar genel sağlık sigortalısı sayılacak. Bunların primlerini de Milli Eğitim Bakanlığı veya bu öğrencilerin eğitim gördükleri okullar ödeyecek.

17– Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri Personeli Eğitim Merkezinde Hizmet Öncesi Eğitim Alan Öğrencilerin Durumu:

4769 sayılı Kanunun 14 üncü maddesinin dördüncü fıkrası uyarınca; Ceza İnfaz Kurumları ve Tutukevleri Personeli Eğitim Merkezinde hizmet öncesi eğitime alınanlar, eğitim gördükleri süre içinde genel sağlık sigortalısı sayılırlar. Bu şekilde, genel sağlık sigortalısı sayılanların genel sağlık sigortası primleri, aylık brüt asgari ücret esas alınarak sigortalı hissesi dahil olmak üzere Adalet Bakanlığı bütçesinden ödenir. Bu şekilde genel sağlık sigortalısı sayılanların 5510 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinin birinci fıkrasının (10) numaralı bendine göre tespit edilecek eş ve çocukları ile ana ve babaları da bakmakla yükümlü olunan kişi sıfatıyla genel sağlık sigortasından yararlandırılır.

18– Avukatlık Stajı Yapmakta Olanların Durumu:

5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesi sekizinci fıkrası gereğince; 1136 sayılı Avukatlık Kanuna istinaden avukatlık stajı yapmakta olanlardan 5510 sayılı Kanuna göre genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi durumunda olmayanlar, staj süresi ile sınırlı olmak üzere genel sağlık sigortalısı sayılır. Bu şekilde genel sağlık sigortalısı sayılanların genel sağlık sigortası primleri aylık brüt asgari ücret tutarının % 6’sıdır (01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arası için 53,19 TL). Bu primler Türkiye Barolar Birliği tarafından ödenir.

19– Yabancı Uyrukluların Durumu:

5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (d) bendi ve 61 inci maddesinin birinci fıkrasının (c) bendi uyarınca, ülkemizde ikamet eden yani oturma izni almış olan yabancı ülke vatandaşlarının, mütekabiliyet esası da dikkate alınmak şartıyla genel sağlık sigortalısı olabilmesi için; yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalılığının bulunmaması ve Türkiye’de kesintisiz bir yıllık ikamet süresini doldurmuş olması gerekmektedir. Dolayısıyla, yabancı bir ülke mevzuatı kapsamında sigortalı olmayan ve kesintisiz bir yıldan fazla Türkiye’de yaşayan yabancı ülke vatandaşlarının, Türkiye’deki yerleşim süresinin bir yılı geçtiği tarihten itibaren bunlar genel sağlık sigortalısı sayılır ve bunların bir ay içinde Kuruma müracaat ederek genel sağlık sigortası giriş bildirgesi vermeleri gerekir. Bunlar bu şekilde genel sağlık sigortalısı olarak tescil edildikten sonra, kendileri ve bakmakla yükümlü olduğu kişiler genel sağlık sigortası imkânlarından yararlanırlar.

Bildirgenin bir ay içinde verilmemesi halinde, bunlar hakkında 102 nci maddenin birinci fıkrasının (a) bendine göre aylık brüt asgari ücret (01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arası için 886,50 TL) tutarında idarî para cezası uygulanır.

Ülkemizin imzaladığı sosyal güvenlik sözleşmelerinde genel sağlık sigortasına ilişkin düzenleme bulunmayan taraf ülke vatandaşları için de yukarıdaki şekilde işlem yapılır.

Yabancı ülke vatandaşlarının; genel sağlık sigortalısı veya genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi sayıldığı tarihten önce mevcut olan kronik hastalıklarına ait giderler Kurumca karşılanmaz.

20– Çalışanların – Gelir – Aylık Alanların ve Bunların Bakmakla Yükümlü Oldukları Kişilerin Durumu:

4/a (işçi) – 4/b (bağ-kur) – 4/c (memur) kapsamında sigortalı olarak çalışanlar, isteğe bağlı sigortaya prim ödeyenler ya da Sosyal Güvenlik Kurumundan malullük, yaşlılık (emekli) aylığı, sürekli iş göremezlik geliri alanlar, ölüm (dul ve yetim) aylığı alanlar aynı zamanda genel sağlık sigortalısı da sayıldıklarından, bunların durumlarında herhangi bir değişiklik olmadığı yani bunlar çalışmaya veya gelir – aylık almaya devam ettikleri sürece, herhangi bir işleme gerek kalmadan genel sağlık sigortasından yararlanmaya devam edeceklerdir. Bunların bakmakla yükümlü olduğu kişiler de aynı şekilde bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamında oldukları sürece genel sağlık sigortası yardımlarından yararlanmaya devam edeceklerdir.

21– İşsizlik Ödeneği – Kısa Çalışma Ödeneği Alanların Durumu:

5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesi uyarınca, işsizlik ödeneği ve ilgili kanunları gereğince kısa çalışma ödeneğinden yararlandırılan kişiler genel sağlık sigortalısı sayıldıklarından, bu kişiler söz konusu ödenekleri aldıkları sürece genel sağlık sigortasından yararlanırlar ve bu süre içerisinde bunların prim ödemeleri de gerekmez. Bunlarla ilgili gerekli bildirim ve prim ödeme işlemleri Türkiye İş Kurumu tarafından yapılır.

22– Gelir Testi – Gelir Tespiti ve Sonuçları:

Bu konudaki ayrıntılı düzenleme, Genel Sağlık Sigortası Kapsamında Gelir Tespiti, Tescil ve İzleme Sürecine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’te yer almaktadır.

Gelir tespiti; kişilerin harcamaları, taşınır ve taşınmazları ile bunlardan doğan hakları da dikkate alınarak aile içindeki gelirin kişi başına düşen aylık tutarının tespitini; gelir testi ise kişinin çeşitli göstergeler ışığında mevcut gelirinin belirlenmesine ilişkin nesnel yöntemi yani yapılan uygulamaları ifade etmektedir.

22.1– Gelir Testine Tabi Tutulacak ve Tutulmayacak Kişiler:

5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendinde belirtilen kişiler yani aylık geliri brüt asgari ücretin üçte birinden az olduğu için primleri devlet tarafından ödenecek kişiler ile (g) bendinde belirtilen kişiler, yani 4/a (işçi), 4/b (bağ-kur), 4/c (memur) kapsamında herhangi bir işte çalışmayan, isteğe bağlı sigortaya prim ödemeyen, Kurumdan emekli, dul ve yetim aylığı -geliri almayan dolayısıyla genel sağlık sigortası kapsamında olmayan kişiler, gelir testine tabi tutulacaktır.

Öte yandan 4857 sayılı Kanunun 13 ve 14 üncü maddelerine göre kısmi süreli veya çağrı üzerine çalışanlar ile ev hizmetlerinde ay içerisinde 30 günden az çalışanların, Kanunun 88 inci maddesi gereği eksik günlerine ait genel sağlık sigortası primlerini 30 güne tamamlamaları zorunlu olduğundan, 1/1/2012 tarihinden itibaren bu kapsamdaki sigortalılardan, ay içinde 30 günden eksik çalıştıkları süreleri, 4 üncü maddenin birinci fıkrasının (a) bendi kapsamında isteğe bağlı prim ödeyerek tamamlayanlar hariç, işverenleri tarafından ay içinde 30 gün bildirimi yapılmadığı günden itibaren, 30 günden eksik kalan günleri için Kanunun (60/g) bendi kapsamında aylık prime esas kazanç alt sınırı üzerinden SGK tarafından re’sen sistem üzerinden tescil edilecek olup, bu kişilerin de gelir testi için başvuruda bulunmaları gerekmektedir. Gelir testi sonucunda bunların aylık geliri asgari ücretin üçte birinden az çıkarsa eksik günlere ait genel sağlık sigortası primlerini devlet ödeyecek, asgari ücretin üçte birinden fazla çıkarsa tespit edilen gelir durumuna göre 30 güne tamamlamak için ödemeleri gereken primlerini kendileri ödeyeceklerdir.

Gelir testine tâbi tutulacak kişilerden, aile içinde kişi başına düşen gelirinin asgarî ücretin iki katından fazla olduğunu beyan edenler için gelir testi yapılmaksızın, beyan edilen gelir esas alınarak genel sağlık sigortası tescili yapılacak ve bunlar her ay brüt asgari ücretin iki katının % 12’si (01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arası 212,76 TL) tutarında genel sağlık sigortası primi ödeyeceklerdir.

22.2– Gelir Testi Niçin Gerekli:

Gelir testi kapsamına giren kişilerin aylık kazancını, dolayısıyla da bunların genel sağlık sigortası primlerinin kendileri tarafında mı yoksa devlet tarafından mı ödeneceği, eğer kendileri tarafından ödenecekse ne kadar prim ödeneceği hususlarının tespiti için gerekli bir uygulamadır.

22.3– Gelir Testine Esas Alınacak Aile Bireyleri:

Gelir testinde, aynı hane içinde yaşayan eş, evli olmayan çocuk, büyük ana ve büyük babadan oluşan aile esas alınacaktır.

• Aile bireylerinden birinin veya birkaçının genel sağlık sigortalısı ya da bakmakla yükümlü olunan kişi olması, diğer aile bireylerinin genel sağlık sigortalılığı için yapılacak gelir testinde esas alınmalarına engel teşkil etmeyecek.

• Yaşları ne olursa olsun aynı hanede yaşayan evli olmayan çocuklar gelir testinde aile içinde değerlendirilecek.

• Öğrenim nedeniyle geçici olarak aynı hanede yaşamayan yirmibeş yaşını doldurmamış evli olmayan çocuklar, öğrenimleri süresince aile içinde değerlendirilecek.

• Aynı hanede birden fazla aile yaşaması durumunda her bir aile için ayrı gelir testi yapılacak.

• Gelir testine tâbi tutulacak kişi ile aynı hanede yaşamayan ana ve baba için bakmakla yükümlü olunsa dahi ayrı gelir testi yapılacak.

• Kendisine kanunî temsilci atanan kişilerin aynı hanede birlikte yaşadıkları eşi, evli olmayan çocuğu, ana ve babası gelir testinde esas alınacak. Bu fıkrada belirtilen eş, evli olmayan çocuk, ana ve baba dışında, aynı hanede birlikte yaşasalar dahi kanunî temsilcileri gelir testinde değerlendirilmeyecek.

22.4– Gelir Testini Kim Yapacak:

Gelir testi ve tespiti işlemleri, genel sağlık sigortalısının, Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde kayıtlı ikametgâhının bulunduğu il veya ilçe idarî sınırları içerisindeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakıfları tarafından yürütülecek ve kişinin aylık gelirinin tespitini vakıf mütevelli heyeti yapacaktır.

22.5– Gelir Testi İçin Başvuru Şekli ve Yeri:

Gelir testi yapılması için başvuracak kişiler, gelir tespitine esas teşkil edecek göstergeleri içeren başvuru formu ile müracaat edecekler. Ancak, başvuru işleminin kanunî temsilciler tarafından yapılması hâlinde mahkemeden alınmış karar örneği, vekil tarafından başvuru yapılması hâlinde vekâletname örneği başvuru formuna eklenecek. Aynı aileden birden fazla kişinin gelir testine tâbi tutulacak kişi olması hâlinde aynı form ile başvuru yapılacak. Başvuru, kişinin Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde kayıtlı ikametgâhının bulunduğu il veya ilçe idarî sınırları içindeki vakfa yapılacak.

Gelir testi için başvuru yapılacak sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfının adres ve diğer iletişim bilgilerine, Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığı’nın “http://www.aile.gov.tr” veya “http://www.sydgm.gov.tr/tr/vakif” web adresinden erişilebilecektir.

22.6– Gelir Testine Tabi Olanlar Ne Zaman Müracaat Edecekler:

• Genel sağlık sigortalısı ya da genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünde olmayanlar ile genel sağlık sigortalılığı ya da genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsü sona eren kişiler, SGK tarafından re’sen tescil edildikten sonra, Kurum bu kişilere gelir testini yaptırmak üzere bir ay içinde Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde kayıtlı ikametgâhının bulunduğu il veya ilçe idarî sınırları içerisindeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına başvurması gerektiğini “Gelir testine müracaat bildirimi” ile bildirecek. Bu bildirimin tebliğ edildiği tarihten itibaren bir ay içinde gelir testi yapılması için ilgili kişi tarafından sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına başvuru yapılması gerekecek.

• 1/1/2012 tarihinde herhangi bir işleme gerek kalmaksızın ve gelir testine tâbi tutulmaksızın primleri devlet tarafından ödenecek kişiler statüsünde genel sağlık sigortası kapsamına alınan yeşil kart sahiplerinin, yeşil kartlarının vize tarihi geldiğinde, vize tarihinden itibaren bir ay içinde Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde kayıtlı ikametgâhının bulunduğu il veya ilçe idarî sınırları içerisindeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına gelir testi yaptırmak üzere başvuruda bulunmaları gerekecek.

• Öte yandan, genel sağlık sigortalısı ya da genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünde olmayanlar ile genel sağlık sigortalılığı ya da genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsü sona eren, yani hiç bir sosyal güvencesi olmayan kişiler, SGK tarafından re’sen genel sağlık sigortalısı olarak tescil edilecek ve buna ait yazılı bildirim kendilerine gönderilecek olmakla beraber, bunlar SGK’nın kendilerini re’sen genel sağlık sigortalısı olarak tescil etmesini ve kendilerine tebligat göndermesini beklemeden, kendileri de Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde kayıtlı ikametgâhlarının bulunduğu il veya ilçe idarî sınırları içerisindeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına gelir testi yaptırmak üzere başvuruda bulunabilirler.

22.7– Gelir Testi Başvuru Süresi Ne Zaman Doluyor – Son Gün Ne Zaman:

Genel Sağlık Sigortası Kapsamında Gelir Tespiti, Tescil ve İzleme Sürecine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik ile Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yayımlanan 2012/2 Sayılı Genelge uyarınca, gelir testi yaptırması gereken kişiler için son başvuru tarihi olarak belirtilmiş belirli herhangi bir tarih veya gün bulunmamaktadır. Sadece iki durumda gelir testine başvuru için bir aylık süre vardır;

I-Yeşil kart sahipleri, 1/1/2012 tarihi itibariyle genel sağlık sigortası kapsamına alınmış olup; bu kapsamdaki kişilerin vize tarihleri geldiğinde, vize tarihinden itibaren bir ay içerisinde Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde kayıtlı ikametgâhlarının bulunduğu il veya ilçe idarî sınırları içerisindeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına gelir testi yaptırmak üzere başvuruda bulunmaları gerekmektedir.

II-Genel sağlık sigortalısı ya da genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsünde olmayanlar ile genel sağlık sigortalılığı ya da genel sağlık sigortalısının bakmakla yükümlü olduğu kişi statüsü sona eren kişiler, yani hiç bir sosyal güvenliği, geliri – aylığı olmayan, anne – baba – eş veya çocuğu üzerinden sağlık yardımı da almayan kişiler SGK tarafından re’sen genel sağlık sigortalısı olarak tescil edilecek olup; re’sen tescil edilecek bu kişilere, gelir testi işlemleri için Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde kayıtlı ikametlerinin bulunduğu yerdeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına başvurmaları gerektiğine ilişkin bilgilendirme yazısı yani Gelir Testine Müracaat Bildirimi Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından gönderilecektir. Bu kişilerin söz konusu tebligatı aldıkları tarihten itibaren bir ay içerisinde gelir testi başvurusu yapmaları gerekmektedir.

Gelir testi başvurusu için, yukarıda belirtilen iki durum haricinde belirlenmiş herhangi bir tarih söz konusu değildir. Ancak; SGK tarafından re’sen tescil edilerek tebligat gönderilmesi gereken kişi sayısı çok fazla olduğundan (yaklaşık 1 milyon 700 bin kişi olduğu tahmin edilmektedir), dolayısıyla Kurumun bu kişileri tek tek tespit edip tebligat göndermesi zaman alacağından, yukarıda II. maddede belirtilen kişilerin, SGK’nın kendilerine tebligat göndermesini beklemeden gelir testi başvurusunda bulunmaları kendi menfaatlerine olacaktır. Çünkü, re’sen genel sağlık sigortalısı olarak tescil edilecek kişilerin, gelir testi sonuçlanıp aylık geliri tespit edilene kadar, aylık geliri brüt asgari ücret olarak kabul edilecek ve kendilerinden buna göre her ay prim alınacak (01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arası aylık 106 TL), gelir testi sonuçlandığında kişinin aylık geliri asgari ücretin üçte birinden az (01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arası aylık 295,5 TL) çıkarsa primi devlet tarafından ödenecek, fazla çıkarsa gelir durumuna göre primini aşağıda 23. maddede belirtilen tutarlarda kendisi tarafından ödenecek, fazla alınmış prim varsa iade veya mahsup edilecektir. Dolayısıyla, eğer kişi kendisine tebligat gelmesini beklemeden, önceden başvuruda bulunur ve gelir testini yaptırarak aylık gelirini tespit ettirmiş olursa, bu durumda primini ya devlet ödeyecek ya da gerçek geliri üzerinden kendisi prim ödeyecektir.

22.8– Gelir Testine Başvurmayan veya Geç Başvuranlara Ceza Uygulanacak mı:

Gelir testi başvurusu için yukarıda belirtilen bir aylık süre içerisinde başvuruda bulunulmaması, geç başvuruda bulunulması veya hiç başvuruda bulunulmaması halinde herhangi bir idari para cezası uygulanması söz konusu değildir. Ancak, gelir testi yaptırması gerektiği halde yaptırmayanların aylık kazancı asgari ücretin iki katı olarak kabul edilecek ve bunlardan aylık brüt asgari ücretin iki katının % 12’si tutarında (01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arası aylık 212,76 TL) her ay prim alınacaktır. Tek yaptırımı budur.

Genel sağlık sigortasıyla ilgili idari para cezası, genel sağlık sigortası bildirgesi verilmesi gereken kişilerle ilgili olup bu kapsamdakiler aşağıda 24. maddede belirtilmiştir.

22.9– Gelir Testi Yaptırması Zorunlu mu – İstemeyen Yaptırmayabilir mi:

Genel Sağlık Sigortası Kapsamında Gelir Tespiti, Tescil ve İzleme Sürecine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in dördüncü maddesi üçüncü fıkrasında; kendisine gelir testi yapılmasını istemeyenler ile genel sağlık sigortası tescilinin yapıldığına dair tebligatın yapıldığı tarihten itibaren bir ay içinde gelir testi yapılması yönünde muvafakat vermeyenlerin gelirleri asgarî ücretin iki katı olarak kabul edilir, hükmü yer almaktadır. Dolayısıyla gelir testi yaptırması gereken kişiler kapsamında olanlardan, aylık gelirinin brüt asgari ücretin iki katı olarak esas alınmasını ve bu doğrultuda aylık brüt asgari ücretin iki katının % 12’si tutarında (01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arası aylık 212,76 TL) prim ödemeyi göze alan, kabul edilen kişiler gelir testi için başvurmak, gelir testi yaptırmak zorunda değildir. Ancak bu durumdaki kişiler aynı zamanda herhangi bir sosyal güvenliği, sigortası olmayan kişiler olduğundan, bunların ayda 212,76 TL genel sağlık sigortası primi ödemeleri yerine isteğe bağlı sigortaya başvurup, aylık brüt asgari ücret ile bunun 6.5 (altıbuçuk) katı arasında kendi belirleyecekleri kazancın % 32’si üzerinden prim ödemeleri daha isabetli olacaktır. Çünkü bu durumda kendileri, hem genel sağlık sigortası hizmetlerinden yararlanma, hem de gerekli prim ödeme gün sayısını doldurarak ilerde emekli olma imkanını elde edeceklerdir.

22.10– Hane Ziyaretleri:

Başvuru formunda beyan edilen bilgiler doğrultusunda yapılan gelir testi sonucunu doğrulamak amacıyla Aile ve Sosyal Politikalar Bakanlığınca belirlenen esaslar çerçevesinde vakıf personeli tarafından tanıtıcı kimlik belgesi gösterilmek suretiyle hane ziyareti bilgi formu kullanılarak, başvuruda bulunanların ikametgâhlarına gidilerek hane ziyaretleri gerçekleştirilecek.

22.11– Gelir Testi Sonucunun Bildirilmesi ve İtiraz:

Vakıf mütevelli heyeti tarafından verilen gelir testi kararları, genel sağlık sigortası tesciline ve prim ödeme yükümlülüğüne ilişkin bilgilerle birlikte;

a) Primleri devlet tarafından ödenecek kişi statüsünde genel sağlık sigortalısı olarak tescil edilen aile bireyleri adına başvuru sahibine,

b) Primi kendisi tarafından ödenecek olan kişi statüsünde genel sağlık sigortalısı olarak tescil edilen aile bireyine,

SGK tarafından tebliğ edilecek.

SGK tarafından tebliğ edilen gelir testi kararlarına karşı, tebligatın yapıldığı genel sağlık sigortalısınca kararın tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde, gelir testini yapan vakfa yazılı olarak itiraz edilebilecek. İtirazlar, itirazın vakıf kayıtlarına intikal tarihinden itibaren onbeş gün içinde, heyet tarafından karara bağlanarak alınan karar itirazda bulunan genel sağlık sigortalısına ve SGK’ya bildirilecek. Heyet gerekli gördüğü hâllerde itirazı karara bağlamadan önce vakıf personeline inceleme yaptırabilecek.

Heyetin kararlarına itiraz, genel sağlık sigortalılığına ilişkin prim tahakkuk ve tahsilât işlemlerini durdurmayacak, yani genel sağlık sigortası primini kendisi ödemekle yükümlü olan kişiler itiraz sonuçlanıncaya kadar primini ödemeye devam edecek. İtiraz sonucunda prim ödeme yükümlülüğünde değişiklik olması hâlinde, gerekli iade ve mahsup işlemleri SGK tarafından yapılacak.

22.12– Gelir Testi Sonuçlanınca Ne Olacak:

SGK tarafından re’sen genel sağlık sigortalısı olarak tescil edilen kişi için, genel sağlık sigortası tescilinin re’sen yapıldığı tarihten itibaren her ay prim tahakkuk ettirilecek ve prim ödeme yükümlülüğü başlayacak. Kurum bu şekilde genel sağlık sigortalısı olarak tescil ettiği kişiye, gelir testini yaptırmak üzere bir ay içinde Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde kayıtlı ikametgâhının bulunduğu il veya ilçe idarî sınırları içerisindeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına başvurması gerektiğini “Gelir testine müracaat bildirimi” ile yazılı olarak bildirecek. Bu kişiler için, gelir testleri sonuçlandırılıncaya kadar bunların aylık kazancı brüt asgari ücret (01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arası 886,50 TL) olarak kabul edilecek ve bu miktar üzerinden aylık (01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arası) 106,38 TL genel sağlık sigortası primi alınacak. Gelir testi sonuçlandığında, kişinin tespit edilen gelir durumuna göre işlem yapılacak. Yani kişinin aylık geliri brüt asgari ücretin üçte birinden (01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arası 295,50 TL) az çıkarsa kişi primi devlet tarafından ödenecek genel sağlık sigortalısı statüsüne alınacak ve genel sağlık sigortası primini devlet ödeyecek. Eğer geliri asgari ücretin üçte birinden fazla çıkarsa tespit edilen gelir durumuna göre; aylık kazancı 295,50 TL’den 886,50 TL’ye kadar ise aylık 35,46 TL,  aylık kazancı 886,50 TL’den 1.773 TL’ye kadar ise aylık 106,38 TL, aylık kazancı 1.773 TL den fazla ise aylık 212,76 TL genel sağlık sigortası primi ödeyecek. Gelir testi sonuçlandığında kişiden fazla prim alındığı tespit edilirse iade edilecek. Primi devlet tarafından ödenecek kişi statüsü, bir dahaki gelir testine kadar devam edecek. Daha sonra yeni bir gelir testi yapıldığında sonucuna göre primini ya devlet ödemeye devam edecek, ya da kendisi ödemeye başlayacak.

Yeşil kart kapsamında olanların da benzer şekilde, vize tarihi geldiğinde vize tarihinden itibaren bir ay içinde Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde kayıtlı ikametgâhlarının bulunduğu il veya ilçe idarî sınırları içerisindeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına gelir testi yaptırmak üzere başvurmaları gerekecek. Gelir testi sonuçlandığında, bunların aylık geliri brüt asgari ücretin üçte birinden (01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arası 295,50 TL) az çıkarsa primlerini devlet ödemeye devam edecek. Aylık geliri brüt asgari ücretin üçte birinden fazla çıkarsa o zaman primi devlet tarafından ödenecek genel sağlık sigortalısı statüsünden çıkarılacak, tespit edilen aylık gelir durumuna göre yukarıda belirtilen tutarda aylık genel sağlık sigortası primini kendisi ödeyecek. Bir dahaki gelir testine kadar bu böyle devam edecek. Daha sonra yeni bir gelir testi yapıldığında sonucuna göre primini ya tekrar devlet ödemeye başlayacak ya da kendisi ödemeye devam edecek.

22.13– Gelir Testi Yaptırılmazsa – Gelir Testi Yaptırılması Kabul Edilmezse Ne Olacak: 

Re’sen genel sağlık sigortası tescili yapılan kişilerin gelir testi işlemleri, SGK veya ilgili sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfı tarafından ailenin yazılı muvafakati alınarak vakıf tarafından sonuçlandırılacak. Kendisine gelir testi yapılmasını istemeyenler ile genel sağlık sigortası tescilinin yapıldığına dair tebligatın yapıldığı tarihten itibaren bir ay içinde gelir testi yapılması yönünde muvafakat vermeyenlerin gelirleri asgarî ücretin iki katı olarak kabul edilecek ve kendilerinden bu miktarın % 12’si tutarında (01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arası 212,76 TL)  genel sağlık sigortası primi alınacak.

Aynı şekilde, 1/1/2012 tarihinde gelir testine tâbi tutulmaksızın 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendi kapsamında, yani primleri devlet tarafından ödenecek kişiler statüsünde genel sağlık sigortalısı olarak tescil edilenlerin, yeşil kart vize tarihi geldiğinde, vize tarihinden itibaren bir ay içinde gelir testini yaptırmak üzere Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde kayıtlı ikametgâhlarının bulunduğu il veya ilçe idarî sınırları içerisindeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına gelir testi yaptırmak üzere başvurmaları gerekecek. Eğer bu süre içerisinde gelir testi için başvuru yapmazlarsa, muhtemelen bunların genel sağlık sigortası priminin devlet tarafından ödenmesi uygulaması gelir testi yaptırılana kadar durdurulacak, bunların aylık kazancı da asgari ücretin iki katı kabul edilerek bunlardan da yukarıda belirtilen şekilde prim alınacak. Gelir testi yapıldığında ise sonucuna işlem yapılacak.

22.14– Gelir Testinin Yenilenmesi:

• Gelir testi sonucu 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendi (primi devlet tarafından ödenenler statüsünde) ve (g) bendine göre (primi kendileri tarafından ödenenler statüsünde) genel sağlık sigortası tescili yapılanların, gelir durumlarının ödenecek prim miktarını etkileyecek şekilde değişmesi hâlinde bir ay içinde Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sisteminde kayıtlı ikametgâhlarının bulunduğu il veya ilçe idarî sınırları içerisindeki sosyal yardımlaşma ve dayanışma vakfına başvurmaları gerekecek. Aynı şekilde vakıf da BSYHP üzerinden tespit ettiği değişiklikler üzerine, kişilerin bildirimini beklemeksizin gelir testini yenileyecek. (BSYHP – Bütünleşik Sosyal Yardım Hizmetleri Projesi: Bakanlık tarafından geliştirilen, vatandaşların sosyal yardım için başvurularından hak sahipliğinin belirlenmesi ve ilgili yardım ya da desteğin teslimine kadar bütün süreçlerini içeren ve online olarak çalışan e-devlet uygulaması.)

• Doğum, ölüm, evlenme, boşanma ve benzeri nedenlerle hanedeki aile bireyi sayısının değiştiğinin tespit edilmesi durumunda gelir testi yenilenecek.

• Genel sağlık sigortası tescili yapıldığı tarihten itibaren primi Devlet tarafından ödenenler ile asgarî ücretin üçte biri üzerinden prim ödeyenlerin hane ziyaretleri her yıl yenilenecek.

• Genel sağlık sigortası tescili yapıldığı tarihten itibaren doksan günde (üç ayda) bir aile içindeki bireylere ait veriler BSYHP’de otomatik olarak güncellenecek. Güncelleme sonucu durumunda değişiklik olduğu tespit edilen sigortalıların, tespit edilen aile içindeki kişi başına düşen gelirin aylık tutarına göre ödeyeceği prim miktarı yeniden belirlenecek ve buna göre genel sağlık sigortası tescili yapılacak, dolayısıyla bu yeni gelir durumuna göre primini ya devlet ödeyecek veya kendisi ödeyecek.

• Kişinin, ödeyeceği prim miktarında azalma yönünde bir gelir değişikliği olduğunu bildirmesi veya bu değişikliğin vakıf tarafından tespit edilmesi hâlinde, bildirim veya tespit tarihinden itibaren ya da SGK’nın gelir testinin yeniden yapılmasını talep etmesi hâlinde gerekli iş ve işlemlerin başvuru tarihinden itibaren bir ay içinde yapılması gerekecek.

• Aynı hanede birlikte yaşama ve hanede meydana gelen değişikliklerde Adrese Dayalı Nüfus Kayıt Sistemi kayıtları esas alınacak.

• 5510 sayılı Kanunun 60 ıncı maddesinin birinci fıkrasının (c) bendinin (1) numaralı alt bendi (primi devlet tarafından ödenenler) ile (g) bendine (primi kendileri tarafından ödenenler statüsüne) tâbi  genel sağlık sigortalıları, gelir tespitlerinin yapıldığı tarihten itibaren, yukarıda belirtilen durumlar hariç olmak üzere, altı ay içinde gelir testinin yenilenmesi talebinde bulunamayacak.

22.15– Yanlış Bildirim ve Beyanın Sonuçları:

Bildirim yükümlülüğüne uyulmadığı ve/veya SGK’ya ve Sosyal Yardımlaşma ve Dayanışma Vakfına ibraz edilen belgelerin ve beyan edilen bilgilerin gerçeği yansıtmadığının tespiti hâlinde, ilgili kamu idareleri tarafından ödenmiş olan genel sağlık sigortası primleri SGK tarafından ilgili kamu idarelerine iade edilecek. Yenilenen gelir testi sonucunda kişilerin ödemesi gereken genel sağlık sigortası primleri, kişilerden geçmişe yönelik olarak yasal faizi ile birlikte tahsil edilerek yeni durumlarına göre genel sağlık sigortası tescili yapılacak.

Gerçeğe uygun olmayan belgeleri düzenleyen ve kullananlar hakkında SGK tarafından Cumhuriyet Savcılığına suç duyurusunda bulunulacak. Bu belgeleri düzenleyenlerin kamu görevlisi olması durumunda, haklarında ayrıca idarî ve cezaî soruşturma yoluna gidilecek.

23– Genel Sağlık Sigortası İçin Aylık Ne Kadar Prim Ödenecek:

4/a (işçi), 4/b (bağ-kur), 4/c (memur) kapsamında sigortalı olan kişilerden, prime esas kazançlarının % 12.5’i tutarında, isteğe bağlı sigortaya prim ödeyenlerden ise prime esas kazançlarının % 12’si tutarında genel sağlık sigortası primi alınmaktadır. Bunlardan 4/b kapsamındakiler genel sağlık sigortası primini tamamen kendileri öderken, işçilerin ve 1/10/2008 tarihinden itibaren memuriyete girenlerin priminin % 7.5’ini işverenleri, % 5’ini kendileri ödemekte, 1/10/2008 tarihinden önce memuriyete girmiş olanların ise genel sağlık sigortası priminin tamamını işverenleri yani devlet ödemektedir.

Yalnızca genel sağlık sigortasına tabi olanlar, yani 4/a – 4/b – 4/c kapsamında herhangi bir işte çalışmayan ve isteğe bağlı sigortaya prim ödemeyenler ise yapılacak gelir testi sonucuna göre tespit edilen aile içindeki aylık gelirin kişi başına düşen tutarına göre;

• Aylık kazancı brüt asgari ücretin üçte birinden (01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arası 295,50 TL’den) az olduğu tespit edilenlerin genel sağlık sigortası primini devlet ödeyecek.

• Aylık kazancı brüt asgari ücretin üçte birinden asgari ücrete kadar olduğu tespit edilenlerden yani aylık kazancı 295,50 TL’den 886,50 TL’ye kadar olan kişilerden aylık brüt asgari ücretin üçte birinin % 12’si tutarında (01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arası aylık 35,46 TL),

• Aylık kazancı brüt asgari ücretten asgari ücretin iki katına kadar olduğu tespit edilenlerden, yani aylık kazancı 886,50 TL’den 1.773 TL’ye kadar olan kişilerden aylık brüt asgari ücretin % 12’si tutarında (01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arası aylık 106,38 TL),

• Aylık kazancı brüt asgari ücretin iki katından yani 1.773 TL den fazla olduğu tespit edilen kişilerden aylık brüt asgari ücretin iki katının % 12’si tutarında (01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arası aylık 212,76 TL),

aylık genel sağlık sigortası primi alınacaktır.

Burada belirtilen tutarlar 01/01/2012-30/06/2012 tarihleri arası için geçerli olan 886,50 TL tutarındaki asgari ücret esas alınarak hesaplanmış olup, asgari ücret arttıkça burada belirtilen tutarlar da artacaktır. (isvesosyalguvenlik.com)

YORUMLAR

  1. Sedat dedi ki:

    1999 /5 ci ayinda ustam beni isteğe bağli bağkurlu yaptı ama pirim yatirmamis 55 tl ödenek gözüküyor bağkur bu kese ödenegi diyor ayı kurtarmiyor dedi saymıyor lar bunda bir karişiklik var 55 TL giriş ödene gi. Otarikte fazla degilmi