Ülkemizde son zamanlarda arka arkaya meydana gelen bazı iş kazaları nedeniyle kamuoyunda oluşan tepkiler ve eleştiriler üzerine, iş sağlığı ve güvenliği konusunda bazı yeni düzenlemeler yapılacağı ve bu çerçevede;

İşverenlere bazı yeni yükümlükler getirileceği, denetim ve cezaların artırılacağı, işverenle birlikte iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uymayan işçilere / çalışanlara da ceza ve yaptırımlar getirileceği yönünde açıklama ve haberler çıkmıştı.

Bu açıklama ve haberler, mevcut yasalarda iş sağlığı ve güvenliği konusunda işçilerle / çalışanlarla ilgili herhangi bir yükümlülük ve yaptırım olmadığı yönünde bir algı oluşmasına neden oldu.

Ancak gerçek hiç de böyle değil. Yeterli veya yetersiz o ayrı konu, ancak şu an yürürlükte olan mevzuatta işçilerle / çalışanlarla ilgili de bazı yaptırım ve cezalar var (Bkz. Çalışanların İş Güvenliğiyle İlgili Yükümlülükleri Nelerdir ? başlıklı yazı).

Örneğin;

– 4857 sayılı İş Kanununun “İşverenin haklı nedenle derhal fesih hakkı” başlıklı 25 inci maddesi uyarınca; kendi isteği veya savsaması yüzünden işin güvenliğini tehlikeye düşüren işçiyi işverenin tazminatsız olarak işten çıkarma hakkı bulunmaktadır.

– İş kazası, meslek hastalığı veya hastalık hallerinde çalışanın kusuru varsa, Sosyal Güvenlik Kurumu duruma göre ödediği tedavi giderlerini çalışandan tahsil etmekte, çalışana verilmesi gereken geçici iş göremezlik ödeneğinde (rapor parasında) veya sürekli iş göremezlik gelirinde kesinti yapmaktadır (Bkz. İş Kazası ve Hastalık Hallerinde Çalışanın Kusuru Varsa Sonuç Ne Olur ? başlıklı yazı).

– İşçinin / çalışanın iş sağlığı ve güvenliği kurallarına uymaması veya iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili yükümlülük ve görevlerini yerine getirmemesi, başka işyeri çalışanının iş kazası geçirmesine veya kazaya maruz kalmasına neden olmuşsa, Sosyal Güvenlik Kurumu bu kaza nedeniyle yaptığı giderleri, kusuru olan o kişiden kusuru oranında tahsil etmektedir.