İş Kazasında Bağışlanmaz Kusur İle Ağır Kusur Arasındaki Fark Nedir ?

Bağışlanmaz kusur ile ağır kusur kavramları, iş kazası, meslek hastalığı ve hastalık hallerinde sigortalının (işçinin) sorumluluğunun belirlenmesinde esas alınan kavramlardır. Eski mevzuatta bağışlanmaz kusur, yeni mevzuatta ağır kusur ifadeleri kullanılmıştır.

İş kazası, meslek hastalığı ve hastalık hallerinde sigortalının (işçinin) sorumluluğuyla ilgili düzenleme 1 Ekim 2008 öncesi dönem için 506 sayılı Sosyal Sigortalar Kanunun 110 ve 111 inci maddelerinde, 1 Ekim 2008 ve sonrası dönem için 5510 sayılı Kanunun 22 nci maddesinde düzenlenmiştir. Sigortalının sorumluluğu açısından 506 sayılı Kanunda bağışlanmaz kusur, 5510 sayılı Kanunda ise ağır kusur ifadeleri kullanılmıştır.

506 sayılı Kanunun 111 inci maddesinde; bağışlanmaz kusuru yüzünden iş kazasına uğrayan, meslek hastalığına tutulan veya hastalanan sigortalıya verilecek geçici iş göremezlik ödeneği veya sürekli iş göremezlik gelirinin, bu kusurun derecesine göre, Kurumca yarısına kadar eksiltilebileceği belirtilmiştir. Maddede bağışlanmaz kusurun tanımı ise tehlikeli olduğu veya hastalığa sebep olacağı bilinen yahut yetkili kimseler tarafından verilen emirlere aykırı olan ya da açıkça izne dayanmadığı gibi hiç bir gereği veya yararı bulunmayan bir işi elinde olarak sigortalının yapması veya yapılması gerekli bir hareketi savsaması şeklinde tanımlanmıştır.

5510 sayılı Kanunun 22 nci maddesinde ise sigortalıya bağlanacak geçici iş göremezlik ödeneği veya sürekli iş göremezlik gelirinin; ceza sorumluluğu olmayanlar hariç, ağır kusuru yüzünden iş kazasına uğrayan, meslek hastalığına tutulan veya hastalanan sigortalının kusur derecesi esas alınarak üçte birine kadarı Kurumca eksiltileceği belirtilmiş, ağır kusurun tanımı ise sosyal sigorta işlemleri yönetmeliğinin 44 üncü maddesinde yapılmıştır. Söz konusu maddede ağır kusur; sigortalının, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili kurallara uymaması, tehlikeli olduğu veya hastalığa sebep olacağı bilinen bir hareketi yapması, yetkili kimseler tarafından verilen emirlere aykırı hareket etmesi, açıkça izne dayanmadığı gibi, hiçbir gereği veya yararı bulunmayan bir işi bilerek yapması ve yapılması gerekli bir hareketi savsaması şeklinde tanımlanmıştır.

Her iki tanımdan da anlaşılacağı üzere, ağır kusur tanımı sigortalının, iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili kurallara uymaması kısmı hariç bağışlanmaz kusur tanımıyla hemen hemen aynıdır. Dolayısıyla iş kazası, meslek hastalığı ve hastalık olaylarında sigortalının sorumluluğunun belirlenmesi açısından 1 Ekim 2008 öncesi dönem için bağışlanmaz kusur, 1 Ekim 2008 ve sonrası dönem için ise ağır kusur kavramları esas alınmakta olup, esasen birbirlerine yakın kavramlardır.

İş kazası ve meslek hastalıklarında sigortalının sorumluluğuyla ilgili daha ayrıntılı bilgi İş Kazalarında Sorumluluğu Olan İşveren ve Diğer Kişilere Uygulanan Yaptırım ve Cezalar başlıklı yazıda yer almaktadır. (isvesosyalguvenlik.com)