İşyerlerinde Çırak-Stajyer Çalıştırmak Zorunlu mu ?

İşyerlerinde Çırak-Stajyer Çalıştırmak Zorunlu mu ?
23 Nisan 2018 23:09

İşyerlerinde çırak ve stajyer çalıştırılmasının zorunlu olup olmadığı ve çalıştırılacak çırak ve stajyerlere ücret ödenmesi gerekip gerekmediği konuları 3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununda düzenlenmiştir.

Stajyer Çalıştırma Zorunluluğu

Söz konusu Kanunun 18 inci maddesinde; On ve daha fazla personel çalıştıran işletmelerin, çalıştırdıkları personel sayısının yüzde beşinden az olmamak üzere mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumu öğrencilerine beceri eğitimi, mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumu öğrencilerine staj ve tamamlayıcı eğitim yaptırmak zorunda olduğu, bu oranların gerektiğinde il mesleki eğitim kurulunun teklifi ve Milli Eğitim Bakanlığın onayı ile değiştirilebileceği, öğrenci sayısının tespitinde kesirlerin tam sayıya tamamlanacağı, işletmelerin mesleki ve teknik eğitim yapan yükseköğretim kurumu öğrencilerine de staj yaptırabileceği belirtilmiştir. Dolayısıyla stajyer çalıştırma zorunluluğu on ve daha fazla çalışanı olan işletmeler için geçerlidir. Kanunda “İşletme”, mal ve hizmet üreten kamu ve özel kurum, kuruluş ve işyerleri olarak tanımlanmıştır. Ondan az çalışanı olan işletmeler ise mesleki eğitim kapsamına alınıp alınmadığına bakılmaksızın, mesleki ve teknik eğitim okul ve kurumları öğrencilerine 3308 sayılı Kanunun ilgili hükümlerine göre beceri eğitimi, staj ve tamamlayıcı eğitim yaptırabileceklerdir.

Çırak Çalıştırma Zorunluluğu

İşyerlerinde çırak çalıştırma zorunluluğuyla ilgili olaraksa 3308 sayılı Kanunda işletmeler/işyerleri için herhangi bir düzenleme yer almamaktadır. Kanunda; Kanunda çıraklarla ilgili olarak sadece; ilköğretim okulunu bitirmiş olanlar, bir mesleğe hazırlık amacı ile çıraklık dönemine kadar işyerlerinde aday çırak olarak eğitilebilirler. Kanun kapsamında bulunan il ve mesleklerde faaliyet gösteren iş yerleri, Bakanlıkça tespit edilecek illerde ve meslek dallarında ondokuz yaşından gün almamış kişileri çıraklık sözleşmesi yapmadan çalıştıramazlar. Aday çırak ve çırak almak için işyerinde usta öğretici bulunması şarttır. Aday çırak ve çırak almak için işyerinde usta öğretici bulunması şarttır. Şeklinde hükümler yer almaktadır.

İşyerlerinde stajyer çalıştırma zorunluluğunu yerine getirmek veya stajyer çalıştırmak isteyen işletmeler/işyerleri Çalışma ve İş Kurumu Müdürlüklerine, çırak çalıştırmak isteyen işyerleri ise Milli Eğitim Müdürlüklerine bağlı Mesleki Eğitim Merkezlerine başvurabilirler.

Sigortalılık İşlemleri

Aday çırak, çırak ve işletmelerde meslekî eğitim gören öğrenciler hakkında iş kazası ve meslek hastalığı ile hastalık sigortası uygulanır, yani bunlar kısa vadeli sigorta kollarına tabi olur. Aynı şekilde aldığı aylık ücret brüt asgari ücretten fazla olamayan stajyerler hakkında da iş kazası ve meslek hastalığı sigortası uygulanır. Çıraklar ve stajyerlerden bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamında anne veya babaları üzerinden sağlık yardımı alma imkanı olamayanlar hakkında ayrıca genel sağlık sigortası hükümleri de uygulanır. (Bkz. Çırak-Stajyer-Kursiyer-Bursiyer ve Öğrencilerin Sigortalılık İşlemleri, Çırak ve Stajyerlerden Niçin SGK Müstehaklık Belgesi İsteniyor ? başlıklı yazılar.)

3308 sayılı Kanuna göre aday çırak, çırak ve stajyer olarak çalışanların sigortalı işe giriş bildirgesini ilgili eğitim kurumları staja veya mesleki eğitime başladıkları tarihten önce Sosyal Güvenlik Kurumuna verirler / vermeleri gerekir. Aynı şekilde bunların çalışmaları sona erdiğinde yani işten ayrıldıklarında sigortalı işten ayrılış bildirgeleri de ilgili eğitim kurumu tarafından Sosyal Güvenlik Kurumuna verilir. Bunların aylık prim ve hizmet belgelerini de ilgili öğretim kurumları verir ve sigorta primlerini ilgili öğretim kurumları veya Milli Eğitim Bakanlığı öder.

İş Kazası Meydana Gelmesi

Aday çırak, çırak ve stajyer öğrencinin iş kazası geçirmesi halinde iş kazası bildirimini çalıştığı işyeri yapar. Meydana gelen iş kazasında işyerinin kusuru olması halinde çalıştığı işyeri / işveren sorumludur. (Bkz. Çırak ve Stajyerin İş Kazasında İşverenlerin Sorumlulukları) (isvesosyalguvenlik.com)

Esman DİLLİ*
————
* Başmüfettiş, Sosyal Güvenlik Kurumu

YORUMLAR

  1. ömer faruk dedi ki:

    sendiklar işletmede beceri eğitimi için stajer alabilir mi?

    1. Admin dedi ki:

      On ve daha fazla personel çalıştıran bir işletme ise zaten zorunlu.

  2. Kemal Yildirim dedi ki:

    Merhaba,

    E-Devlet üzerinden talep kaydi yapmak istedigimde ekteki mesaj karsima cikiyor ki, bunu yasayan sadece ben degilim, baska kisiler de ayni hata ile karsilasmislar:

    Talep Belgeniz kaydedilemedi. Lutfen daha sonra tekrar deneyiniz. – ‘evrakiKaydetDagit()’
    Metoduna Gönderilen ‘Ad’ (emeklilik talep eden sigortalının adı) Bilgisi Boş!

    Sizin bu sorunun nasil cözülecegi hakkinda bir fikriniz veya tecrübeniz var miydi acaba?