İzinsiz veya Kayıt Dışı Suriye'li Çalıştıran İşverene Ağır Ceza Var

2011 yılında Suriye’de başlayan iç savaş nedeniyle Ülkemize bu güne kadar 3 milyonun üzerinde mülteci geldiği tahmin ediliyor. İç savaş bitse bile bunların ne kadarının ülkelerine geri döneceği ise meçhul.

Ülkemize gelen kişi sayısı bu kadar fazla olunca ve geri dönüp dönmeyecekleri, döneceklerse ne zaman dönecekleri bilinmediğinden, bu insanların da yaşama hakkı olduğundan, bazı kesimler tarafından eleştirilse de hatta Türkiye’de işsizliğin artmasına yol açtığı ileri sürülse de Hükümet konuya ilişkin bir düzenleme yaparak belirli şartlarla Suriye’li mültecilerin işyerlerinde çalışmalarının önünü açtı. Konuya ilişkin olarak Bakanlar Kurulu tarafından imzalanan Geçici Koruma Sağlanan Yabancıların Çalışma İzinlerine Dair Yönetmelik 15 Ocak 2016 Tarihli Resmî Gazete’de yayımlandı.

Söz konusu Yönetmelikle Ülkemizde bulunan Suriyeli’lerin işyerlerinde hangi şartlarla çalıştırılacağı belirlendi. Buna göre;

– Öncelikle çalışma izni alınacak. Geçici koruma sağlanan yabancılar, geçici koruma kayıt tarihinden altı ay sonra çalışma izni almak için Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’na başvuruda bulunabilecek. Herhangi bir işyerinde çalışacak kişi için çalışma izni başvurusunu, e-Devlet Kapısı üzerinden işvereni yapacak. Geçici koruması sonlandırılan veya iptal edilen yabancıların almış olduğu çalışma izinleri iptal edilecek. Bağımsız çalışacak kişi ise çalışma izni başvurusunu kendisi yapacak. Mevsimlik tarım veya hayvancılık işlerinde çalışacaklar için çalışma izni gerekmeyecek.

– İstihdam kotası getirildi. İşyerinde çalışacak yabancı dolayısıyla Suriye’li sayısı Türk vatandaşı sayısının yüzde 10’unu geçemeyecek. Toplam çalışan sayısı ondan az olan işyerlerinde, en fazla bir yabancı (Suriye’li) çalıştırılabilecek. İşyerinin kayıtlı bulunduğu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğünden, çalışma izni başvurusu tarihinden önceki dört haftalık süre içerisinde yabancının çalıştırılacağı işi yapacak aynı nitelikte Türk vatandaşı bulunamadığının belgelendirildiği durumlarda istihdam kotası uygulanmayabilecek.

– Çalıştırılacak Suriye’lilere asgari ücretin altında ücret ödenemeyecek.

Uygulanacak Cezalar:

– Çalışma izni olmadığı halde Suriye’li mülteci çalıştırdığı tespit edilen işverenlere her bir izinsiz çalışan için 8 bin 848 Lira idari para cezası uygulanacak. (Bkz. 2016 Yılında 4817 Sayılı Yabancıların Çalışma İzni Hakkında Kanuna Göre Uygulanacak İdari Para Cezaları)

– Çalışma izni olsa bile asgari ücretin altında ücret ödediği tespit edilen işverene, bu durumdaki her işçi için 161 Lira idari para cezası uygulanacak.(Bkz. 2016 Yılında 4857 Sayılı İş Kanununa Göre Uygulanacak İdari Para Cezaları)

– Sigortasız çalıştırıldığı tespit edilen her işçi için 5510 sayılı Kanunda öngörülen idari para cezaları uygulanacak. (Bkz. Sigortasız İşçi Çalıştıran İşverenlere Uygulanan Ceza ve Yaptırımlar)

Ceza ve Yaptırımlar Aslında Toplumdaki Endişeleri Gidermeye Yeterli

Toplumdaki en büyük endişe aslında işverenlerin ucuz iş gücü olarak Türk Vatandaşları yerine Suriye’lileri çalıştırmayı tercih etmeleri, bunun sonucu olarak da vatandaşlarımızın işsiz kalması. Tepkilerin nedeni de bu. Ancak böyle bir durum Suriye’lilerin çalışma izni almadan, asgari ücretin altında ve sigortasız olarak, yani kayıt dışı çalıştırılması halinde söz konusu olabilir. Oysa başta çalışma izni ve istihdam kotası olmak üzere, yukarıdaki şartlara uyulduğu sürece böyle bir sorun yaşanmayacaktır. Bu nedenle kayıt dışı (kaçak) Suriye’li çalıştıran işverenlere / işyerlerine rastlayan kişilerin durumu ALO 170’e ihbar etmeleri büyük önem taşımaktadır. (isvesosyalguvenlik.com)