Kıdem Tazminatı Ödemesinde Üst Sınıra Uyulmazsa Ne Olur ?

Kıdem tazminatıyla ilgili düzenleme 1475 sayılı eski İş Kanununun yürürlükteki tek maddesi olan 14 üncü maddede yer almaktadır.

Maddede; işçinin işe başladığı tarihten itibaren hizmet akdinin devamı süresince her geçen tam yıl için işverence işçiye 30 günlük ücreti tutarında kıdem tazminatı ödeneceği, kıdem tazminatı hesaplamasının son ücret üzerinden yapılacağı, kıdem tazminatı ile ilgili 30 günlük sürenin hizmet akitleri veya toplu iş sözleşmeleri ile işçi lehine değiştirilebileceği belirtilmiştir. (Bkz. Kıdem Tazminatının Hesaplaması Nasıl Yapılır ?)

Ancak aynı maddede, toplu sözleşmelerle ve hizmet akitleriyle belirlenen kıdem tazminatlarının yıllık miktarının, Devlet Memurları Kanununa tabi en yüksek Devlet memuruna 5434 sayılı T.C. Emekli Sandığı Kanunu hükümlerine göre bir hizmet yılı için ödenecek azami emeklilik ikramiyesini geçemeyeceği hükmüne yer verilmiştir. (Dönemler itibariyle kıdem tazminatı tavan miktarları için bkz. Kıdem Tazminatı Tavanı)

Aynı Kanunun Hizmet Akdine İlişkin Cezalar başlıklı 98/1-D maddesinde ise 14 üncü madde hükümlerine aykırı harekette bulunarak kıdem tazminatının öngörülen esaslar dışında veya saptanan miktar veya tavan aşılarak ödenmesi için emir veya talimat veren veya bu yolda hareket eden özel veya kamu kurumu ya da kuruluşların yönetim kurulu üyeleri, genel müdür, müessese müdürü, muhasebe müdürü gibi yetkili sorumluları hakkında, fiil daha ağır cezayı gerektiren bir suç teşkil etmediği takdirde altı aydan iki seneye kadar hapis cezası ve 20 bin liradan 50 bin liraya kadar adli para cezası verileceği, Kanuna aykırı olarak fazla ödenen miktarın da ayrıca Hazine lehine resen tahsiline karar verileceği belirtilmiştir.

Dolayısıyla kıdem tazminatı ödemelerinde tavan miktarına uymayanlara uygulanacak hapis cezası ve para cezası 1475 sayılı Kanunun 98/1-D maddesinde düzenlenmiştir. Ancak, 4857 sayılı İş Kanunun 120 nci maddesiyle 1475 sayılı İş Kanununun 14 üncü maddesi hariç diğer maddeleri 10/6/2003 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırılmıştır. Dolayısıyla şu an kıdem tazminatı ödemesinin tavanı aşamayacağı yönündeki mevzuat hükmü yürürlüktedir, ancak ödemelerde tavana uyulmaması halinde uygulanacak cezayı düzenleyen madde ise yürürlükten kalkmış, 4857 sayılı İş Kanununda da bu konuda herhangi bir düzenlemeye yer verilmemiştir. Bu nedenle kıdem tazminatının tavanı aşacak şekilde ödenmesi halinde şu anki mevzuata göre herhangi bir ceza uygulanması mümkün değildir.

Öte yandan, herhangi bir cezası olmasa da kamu kurum ve kuruluşlarında tavanı aşacak ödeme yapılması halinde, ödemeyi yapan kişiler Devleti zarara uğrattığı gerekçesiyle sorumlu tutulabilirler. Bunu gözden kaçırmamak gerekir. (isvesosyalguvenlik.com)