5510 sayılı Kanunun 13 üncü maddesinde düzenlenen iş kazası sadece 4/1-a (SSK) ve 4/1-b (Bağ-Kur) sigortalıları için geçerli olduğundan, dolayısıyla iş kazalarında Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirim yükümlülüğü sadece 4/1-a kapsamındaki sigortalıların işverenleri ve 4/1-b sigortalıları için geçerlidir.

Aynı durum meslek hastalıkları açısından da geçerlidir (Bkz. İş Kazası – Meslek Hastalığı Süresinde Bildirilmezse Hangi Yaptırım ve Cezalar Uygulanır ? başlıklı yazı). 4/1-c (Emekli Sandığı) kapsamındaki sigortalılar açısından ise vazife malullüğü (5510 sayılı Kanun 47. madde) söz konusu olup, kamu idareleri tarafından bu kapsamdakilerin vazife malullüğü durumlarının Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilmesi gerekmektedir.

Ancak Sosyal Güvenlik Kurumu mevzuatı böyle olmakla beraber, 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunun 14 üncü maddesi ile;

– İşverenlere iş kazalarını kazadan sonraki üç iş günü içinde, sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek hastalıklarını, öğrendiği tarihten itibaren üç iş günü içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirme,

– Sağlık hizmeti sunucularına kendilerine intikal eden iş kazalarını, yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularına ise meslek hastalığı tanısı koydukları vakaları en geç on gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirme,

yükümlülüğü getirilmiştir.

– Aynı Kanunun 26/1-e maddesinde de bu bildirim yükümlülüğünü yerine getirmeyen işverenlere ve sağlık hizmet sunucularına 2 bin 240 lira idari para cezası uygulanması öngörülmüştür (Bkz. İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu İdari Para Cezaları).

6331 sayılı Kanunun “Kapsam ve istisnalar” başlıklı 2 inci maddesinde de “Bu Kanun; kamu ve özel sektöre ait bütün işlere ve işyerlerine, bu işyerlerinin işverenleri ile işveren vekillerine, çırak ve stajyerler de dâhil olmak üzere tüm çalışanlarına faaliyet konularına bakılmaksızın uygulanır.” hükmü yer aldığından, söz konusu bildirim yükümlülüğü 4/1-a ve 4/1-c sigortalıları açısından aynen geçerli olup, kamu idareleri için herhangi bir istisna getirilmemiştir.

Mevzuat hükümleri bu şekilde olmakla beraber, bu konuda bazı tereddütler yaşanması üzerine, Sosyal Güvenlik Kurumu Emeklilik Hizmetleri Genel Müdürlüğü müdürlüklere bir genel yazı göndererek konuya açıklık getirdi.

Söz konusu genel yazıda; gerek işverenlerin 6331 sayılı Kanunun 14 üncü maddesindeki söz konusu bildirim yükümlülüğünü yerine getirmelerinin sağlanması, gerekse işverenlerin ya da sağlık hizmet sunucularının Kanunun 26 inci maddesinde belirtilen idari para cezasıyla karşılaşmalarının önlenmesi bakımından, 4/1-c (Emekli Sandığı) kapsamında bulunan sigortalılara ilişkin olarak kamu idareleri tarafından Kurum ünitelerine yapılan iş kazası veya meslek hastalığı bildirimlerinin ilgili sosyal güvenlik il müdürlüğü/sosyal güvenlik merkezi tarafından kabul edilerek, sigortalının bağlı bulunduğu çalışma ve iş kurumu il müdürlüklerine iletilmesi gerektiği bilgilerine yer verildi.