Özel bina inşaatlarında, binaya elektrik, su, doğalgaz bağlatılabilmesi ve daha birçok işlem için yapı kullanma izin belgesi (iskan ruhsatı) alınmış olması gerekmektedir. Belediye veya il özel idaresinden yapı kullanma izin belgesi alabilmek için de Sosyal Güvenlik Kurumu’nun ilgili müdürlüğünden alınmış olan ilişiksizlik belgesinin ibraz edilmesi gerekmektedir.

İlişiksizlik belgesi için müdürlüğe başvurulabilmesi için de inşaatın bitmiş olması gerekmektedir. İnşaatın bitiş tarihi olarak varsa yapı denetim kuruluşunun düzenlediği belgedeki tarih esas alınmaktadır. Bazı durumlarda inşaatın bitiş tarihinin tespiti için müdürlük ilgili belediye veya il özel idaresi ile yazışma yapmakta veya Sosyal Güvenlik Denetmenleri tarafından inceleme yapılması gerekebilmektedir.

İnşaatın başlama tarihi olarak ise eğer herhangi bir tespit yoksa işverenin müdürlüğe verdiği dilekçe veya işyeri dosyası açılış tarihi esas alınmakta, işverenin dilekçesi veya işyeri dosyası da yoksa yapı ruhsatı (inşaat ruhsatı) tarihi inşaatın başlama tarihi olarak esas alınmaktadır.

İnşaatlarda inşaat ruhsatında yer alan yapı sınıf ve grubuna ait olarak Çevre ve Şehircilik Bakanlığınca belirlenen Yapı Metrekare Birim Maliyeti esas alınmakta, birim maliyet inşaatın yüzölçümü (metrekaresi) ile çarpılarak inşaatın maliyeti bulunmakta, bulunan bu maliyete asgari işçilik oranı uygulanmakta, bu şekilde işin yürütümü için Kuruma bildirilmesi gereken asgari işçilik miktarı tespit edilmekte, inşaatın yapımı için Kuruma bildirilen işçilik miktarıyla karşılaştırılmakta, işçilik miktarı yeterliyse ve işverenin o inşaata ait Kuruma borcu da yoksa ilişiksizlik belgesi verilmektedir. Eğer eksik işçilik bildirildiği ortaya çıkarsa bu durumda da işverenin eksik işçiliğe ait prim borcunu ödemesi ve o inşaata ait Kuruma başka borcunun da olmaması halinde ilişiksizlik belgesi verilmektedir.

İnşaatlarda ilişiksizlik belgesi işlemleri inşaat bittikten sonra yapılmaktaysa da inşaatın bitmeden el değiştirmesi halinde de biten kısım için asgari işçilik hesaplaması yapılıp belge verilmektedir.

Betonarme karkas inşaatlarda asgari işçilik oranı yüzde 9 olup, müdürlükte yapılan hesaplamada yüzde 25 eksiği (6,75) esas alınmaktadır. Asgari işçilik uygulaması hakkında ayrıntılı bilgi ve örnek hesaplamalar Asgari İşçilik Uygulaması – Örnek Hesaplamalar –Uzlaşma başlıklı yazıda yer almaktadır.

Özel bina inşaatıyla ilgili ilişiksizlik belgesi başvurusu için aşağıda linki yer alan örnek dilekçe kullanılabilir.

Özel Bina İnşaatı İlişkisizlik Başvuru Dilekçesi