Sendikalar Kanunuyla İlgili Anayasa Mahkemesi Kararından Kimler Faydalanacak ?

Sendikalar Kanunuyla İlgili Anayasa Mahkemesi Kararından Kimler Faydalanacak ?
30 Ekim 2014 20:36

18 Ekim 2012 tarihinde Meclis’te kabul edilen 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu 7 Kasım 2012 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanarak aynı gün yürürlüğe girmişti.

Ancak, Kanunun birçok hükmünün Anayasa’ya, Türkiye’nin imzalamış olduğu BM Ekonomik ve Sosyal Haklar Sözleşmesi’ne, Uluslararası Çalışma Örgütü ILO’nun 87 ve 98 sayılı sözleşmelerine ve Avrupa Sosyal Şartı’na aykırı olduğu gerekçeleriyle, 2013 yılı Ocak ayında Cumhuriyet Halk Partisi tarafından Anayasa Mahkemesi’nde 21 maddeyi kapsayan iptal davası açılmıştı (Bkz. CHP Sendikalar ve Toplu Sözleşme Kanununun İptali İçin Dava Açtı başlıklı haber).

Henüz gerekçeli karar Resmi Gazete’de yayımlanmamış olmakla beraber, Anayasa Mahkemesi 22 Ekim 2014 Çarşamba Günü Saat 9.30’da Yapılan Toplantısında söz konusu iptal davasıyla ilgili kararını verdi.

Mahkeme Kanunun 25, 60 ve 62 nci maddelerinde yer alan bazı hükümleri iptal etti, diğer iptal taleplerini ise reddetti.

Mahkeme kararında;

1- 6356 sayılı Kanunun “Sendika özgürlüğünün güvencesi” başlıklı 25 inci maddesinin (4) numaralı fıkrasında yer alan “…fesih dışında…” ibaresini ve (5) numaralı fıkrasının birinci cümlesinde yer alan “18” ibaresini Anayasa’ya aykırı bularak iptal etti.

2- 6356 sayılı Kanunun “Kanuni grev ve lokavt kararının alınması ve uygulamaya konulması” başlıklı 60 ıncı maddesinin (6) numaralı fıkrasının “…lokavt kararı uyuşmazlığın kapsamındaki başka işyerleri için de alınabilir.” bölümünü Anayasa’ya aykırı buldu. Bu bölüm çıkarılınca fıkranın kalan hükümleri bir anlam ifade etmeyeceğinden, “Grup toplu iş sözleşmesine ilişkin uyuşmazlıklarda grev kararı, uyuşmazlığın kapsamındaki işyerlerinin bir kısmı için alınmış olsa dahi lokavt kararı uyuşmazlığın kapsamındaki başka işyerleri için de alınabilir.” şeklindeki fıkranın tamamını iptal etti.

3- 6356 sayılı Kanunun “Grev ve lokavt yasakları” başlıklı 62 nci maddesinin, (1) numaralı fıkrasında yer alan “bankacılık hizmetlerinde;” ve “…ve şehir içi toplu taşıma hizmetlerinde…” ibarelerini Anayasa aykırı bularak iptal etti.

İptal Kararları Ne Anlama Geliyor ?

1- Kanunun 25 inci maddesinin mevcut haline göre, sadece 30 ve üstü işyerlerinde çalışanlardan kıdemi (çalışma süresi) altı aydan fazla olan işçiler, sendikal nedenle işten çıkarılmaları halinde dava açabiliyor ve sendikal tazminat talep edebiliyordu (Bkz. Sendikal Tazminat Nedir ? başlıklı yazı). 30’dan az çalışanı olan işyerlerinde çalışanlar ile 30’dan fazla çalışanı olan işyerinde çalışsa bile 6 aylık çalışma süresini doldurmamış olan işçiler bu haktan mahrumdu. İptal kararıyla birlikte bu ayrım kalktı, ayrık bu durumdakiler de dava açabilecek ve sendikal tazminat talep edebilecek. (Sendikal neden; işçilerin, sendikaya üye olmaları veya olmamaları, iş saatleri dışında veya işverenin rızası ile iş saatleri içinde işçi kuruluşlarının faaliyetlerine katılmalarından dolayı işten çıkarılması veya farklı bir işleme tâbi tutulması anlamına gelmekte olup, sendikal nedenle işten çıkarılma veya farklı muameleye uğrama halinde sendikal tazminat talep edilebiliyor.)

2- Kanunun 60 ıncı maddesinin mevcut haline göre, grup toplu iş sözleşmesine ilişkin uyuşmazlıklarda grev kararı sadece grev kararı alınan işyerleri için uygulanabiliyorken, lokavt kararı uyuşmazlığın kapsamındaki başka işyerleri için de alınabiliyordu. Mahkemenin iptal kararı uyarınca, artık lokavt kararı da sadece grev kararı alınan işyerleri için uygulanabilecek.

3- Grev ve lokavtın yasak olduğu alanlar Kanunun 62 nci maddesinde belirtilmiş olup, Mahkemenin iptal kararı ile bankacılık hizmetleri ve şehir içi toplu taşıma hizmetlerinde grev ve lokavt yasağı kalkmış oldu.

Kararlar Ne Zaman Uygulanacak ?

Anayasa’nın “Anayasa Mahkemesinin kararları” başlıklı 153 üncü maddesi uyarınca Anayasa Mahkemesi kararları gerekçeli olarak Resmi Gazete’de yayımlandıktan sonra hüküm ifade ettiğinden, Mahkemenin konuya ilişkin gerekçeli kararı yayımlandıktan sonra, eğer söz konusu iptallerle ilgili ayrıca süre öngörülmemişse karar uygulamaya geçecek, eğer süre öngörülmüş olursa sürenin bitiminde iptal kararları uygulamaya geçecek.

YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.