SGK İdari Para Cezaları – Ceza Uygulanmasını Gerektiren Hal ve Durumlar

SGK İdari Para Cezaları – Ceza Uygulanmasını Gerektiren Hal ve Durumlar
7 Ocak 2014 14:00

Aşağıda genel olarak 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesine istinaden idari para cezası uygulanmasını gerektiren fiillere ve durumlara yer verilmiş olup, muhtasar ve prim hizmet beyannamesine ilişkin olarak uygulananlar dahil güncel idari para cezası tutarlarına SGK İdari Para Cezaları – 5510 Para Cezaları sayfasında yer verilmiştir.

1- Sosyal Güvenlik Reformu İle Gelen Değişiklikler:

1.1-Sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmemesine bağlı idari para cezası artırıldı, bildirgenin verilmediğinin Kurumca tespiti hallerinde aylık brüt asgari ücretin iki veya beş katı tutarında idari para cezası uygulanacak.

1.2-Süresinde veya hiç verilmeyen sigortalı işe giriş bildirgesinin çalışma izni olmayan yabancı uyruklu sigortalı olması halinde aylık brüt asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanıyordu, ayrım kaldırıldı normal sigortalılar gibi aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanacak.

1.3-Asıl veya ek aylık prim ve hizmet belgesinin verilmediğinin Kurumca tespit edildikten sonra verilmesi, asgari işçilik uygulaması sonucu ek tahakkuk yapılması hallerinde uygulanacak olan idari para cezası aylık brüt asgari ücretin üç katından iki katına düşürüldü.

1.4-Aylık 30 günden az gösterilen sigortalılarla ilgili olarak Kurumca eksik günlerin re’sen 30’a tamamlanması ve eksik bildirime ait aylık prim ve hizmet belgesi düzenlenmesi halinde sigortalı sayısına bakılmaksızın aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanıyordu, artık aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık brüt asgari ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanacak.

1.5-Sigortalı işe giriş bildirgesi ile işyeri bildirgesi yasal süresi geçmiş olsa bile, bildirgenin verilmediği Kurumca çeşitli yollardan henüz tespit edilmeden, ilgililerce kendiliklerinden verilmesi halinde, idari para cezası Kanunda belirtilen tutarların üçte ikisi oranında uygulanacak.

1.6-Sigortalıya vizite kağıdı veya sağlık belgesi verilmemesine bağlı idari para cezası kaldırıldı.

1.7-İdari para cezalarında beş yıl olan zamanaşımı on yıla çıkarıldı.

1.8-İşyeri kayıtlarının saklanması için öngörülen 5 yıllık süre kademeli olarak 10 yıla, kamu idareleri için 30 yıla çıkarıldı.

2- Genel Açıklamalar:

Hukukun genel ilkeleri ve T.C. Anayasasının 38 inci maddesi uyarınca ceza ve ceza yerine geçen güvenlik tedbirleri ancak kanunla konulabileceğinden; Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından uygulanacak tüm idari para cezaları da 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinde düzenlenmiştir. Buradaki bütün idari para cezalarında 4857 sayılı İş Kanununun 39 uncu maddesine göre sanayi kesiminde çalışan onaltı yaşından büyük işçiler için fiilin oluştuğu tarihte uygulanan asgari ücret esas alınmaktadır.

Not: Güncel idari para cezası tutarlarına Pratik Bilgiler bölümünden ulaşabilirsiniz.

3- Sigortalı İşe Giriş ve İşten Ayrılış Bildirgesine Bağlı İdari Para Cezaları (5510/102-a-j):

01.10.2008 Tarihi veya Sonrasında Kuruma Verilmesi Gereken Bildirgeler İçin:

3.1-Sigortalı işe giriş bildirgesini 5510 sayılı Kanunun 8 inci maddesinde, genel sağlık sigortası giriş bildirgesini Kanunun 61 inci maddesinde belirtilen süre içerisinde vermeyen, süresi içresinde vermiş olsa bile Kurumca belirlenen şekle ve usûle uygun vermeyenler veya Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu hâlde anılan ortamda göndermeyenler (elden veren veya posta ya da kargoyla gönderenler) hakkında her bir sigortalı için aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanır.

3.2-Sigortalı işe giriş bildirgesini verilmediğinin, mahkeme kararından veya Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarınca yapılan tespitlerden ya da diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarının kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelerden veya bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden anlaşılması halinde bildirgeyi vermekle yükümlü olanlar hakkında her bir sigortalı için aylık brüt asgari ücretin iki katı tutarında idari para cezası uygulanır.

3.3-İşyeri esas alınmak suretiyle, sigortalı işe giriş bildirgesinin verilmediğine ilişkin; mahkemenin karar tarihinden, Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarının tespit tarihinden, diğer kamu kurum ve kuruluşlarının denetim elemanlarının rapor tarihinden, bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi veya belgelerin Kuruma intikal tarihinden itibaren bir yıl içinde yukarıda sayılan durumlardan biriyle tekrar sigortalı işe giriş bildirgesi verilmediğinin anlaşılması halinde, sigortalı işe giriş bildirgesini vermekle yükümlü olanlar hakkında bu defa her bir sigortalı için aylık brüt asgari ücretin beş katı tutarında idari para cezası uygulanır.

3.4-Sigortalı İşten Ayrılış Bildirgesinin, 5510 sayılı Kanunun 9 uncu maddesinde belirtilen süre içerisinde ya da Kurumca belirlenen şekle ve usule uygun olarak verilmemesi; Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda gönderilmemesi halinde Kanunun 102 nci maddesi birinci fıkrasının (j) bendi uyarınca aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanmakta idi. Ancak, 08/03/2012 tarihli ve 28227 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6283 sayılı Kanunun üçüncü maddesi ile söz konusu (j) bendi 08/03/2012 tarihinden geçerli olmak üzere değiştirilmiştir. Buna göre idari para cezası, bir takvim ayında işlenen bu fiillerden dolayı tutmakla yükümlü bulunulan defter ve belgelerin ibraz edilmemesi nedeniyle verilmesi gereken ceza tutarını aşmamak kaydıyla ve her bir sigortalı veya sandık iştirakçisi için asgari ücretin onda biri tutarında idari para cezası uygulanacaktır. Öte yandan; 102 nci maddede bu konuda daha önce herhangi bir idari para cezası uygulanması öngörülmemiş olup, 5838 sayılı Kanunla maddeye eklenen (j) bendi ile bu idari para cezası 01.08.2009 tarihinden itibaren geçerli olmak üzere getirildiğinden, Kuruma verme süresi 01.08.2009 tarihinden önce dolmuş olup da verilmemiş olan işten ayrılış bildirgeleri için ise idari para cezası uygulanamaz.

Öte yandan, 26/1/2012 tarihli ve 28185 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6270 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 11 inci maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin ikinci fıkrası 26/01/2012 tarihinden geçerli olarak değiştirilmiş olup, buna göre; mahkeme kararına, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelere ya da kamu idarelerinden alınan belgelere istinaden düzenlenenler hariç olmak üzere, Sigortalı İşe Giriş Bildirgesinin ve Genel Sağlık Sigortası Giriş Bildirgesinin yasal süresi geçtikten sonra ilgililerce kendiliğinden 30 gün içinde verilmesi ve söz konusu cezaların ilgililerce, yapılacak tebligat tarihini takip eden günden itibaren 15 gün içinde ödenmesi halinde, yukarıda öngörülen cezalar dörtte bir oranına karşılık gelen tutar üzerinden uygulanır.

Sigortalı işe giriş bildirgesi ve işten ayrılış bildirgesi ile ilgili ayrıntılı bilgi Sigortalılığın Başlangıcı – Sona Ermesi ve Bildirimler bölümünde yer almaktadır.

01.10.2008 Tarihinden Önce Kuruma Verilmesi Gereken Sigortalı İşe Giriş Bildirgeleri İçin:

Sigortalı işe giriş bildirgesi; işverence kendiliğinden verilmişse, mahkeme kararına, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelere ya da kamu idarelerinden alınan belgelere istinaden düzenlenmiş ise bildirgenin 506 sayılı Kanununun 9 uncu maddesinde belirtilen süre içerisinde Kuruma verilmemiş olması nedeniyle, 506 sayılı Kanunun mülga 140 ıncı maddesi b bendi uyarınca bildirgenin verilmesi gereken en son tarihte geçerli aylık brüt asgari ücret esas alınarak her bir sigortalı işe giriş bildirgesi için aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanır.

4- İşyeri Bildirgesine Bağlı İdari Para Cezaları (5510/102-b):

01.10.2008 Tarihi veya Sonrasında Kuruma Verilmesi Gereken Bildirgeler İçin:

5510 sayılı Kanunun 11 inci maddesinde belirtilen işyeri bildirgesini, Kurumca belirlenen şekle ve usûle uygun vermeyenler veya Kurumca internet, elektronik ya da benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde, anılan ortamda göndermeyenler (elden veren veya posta ya da kargoyla gönderenler) veya bu Kanunun 11 inci maddesinde belirtilen süre içinde Kuruma vermeyenlere;

1-Kamu idareleri ile bilânço esasına göre defter tutmak zorunda olanlar için aylık brüt asgari ücretin üç katı tutarında,

2-Diğer defterleri tutmak zorunda olanlar için aylık brüt asgari ücretin iki katı tutarında,

3-Defter tutmakla yükümlü olmayanlar için bir aylık brüt asgari ücret tutarında,

idari para cezası uygulanır.

Ancak; mahkeme kararına, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelere ya da kamu idarelerinden alınan belgelere istinaden düzenlenenler hariç olmak üzere, işyeri bildirgesinin yasal süresi geçtikten sonra ilgililerce kendiliklerinden verilmesi halinde, 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesi ikinci fıkrası uyarınca idari para cezası yukarıda belirtilen tutarların üçte ikisi oranında uygulanır.

İşyeri bildirgesi ile ilgili ayrıntılı bilgi İşyeri Tescil – SGK’da İşyeri Dosyası Açtırma ve Diğer İşlemler bölümünde yer almaktadır.

01.10.2008 Tarihinden Önce Kuruma Verilmesi Gereken Bildirgeler İçin:

a-İşyeri bildirgesi; mahkeme kararına, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelere ya da kamu idarelerinden alınan belgelere istinaden düzenlenmiş ise, bildirgenin 506 sayılı Kanununun 8. maddesinde belirtilen süre içerisinde Kuruma verilmemiş olması nedeniyle, 506 sayılı Kanunun mülga 140 ıncı maddesi a bendi uyarınca bildirgenin verilmesi gereken en son tarihte geçerli aylık brüt asgari ücret esas alınarak;

1-Bilanço esasına göre defter tutmak zorunda olanlar için aylık asgari ücretin 3 katı tutarında,

2-Diğer defterleri (işletme, serbest meslek kazanç defteri v.s.) tutmak zorunda olanlar için aylık asgari ücretin 2 katı tutarında,

3-Defter tutmakla yükümlü olmayanlar için aylık asgari ücretin 1 katı tutarında,

idari para cezası uygulanır.

Öte yandan, 26/1/2012 tarihli ve 28185 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanan 6270 sayılı Türkiye Cumhuriyeti Emekli Sandığı Kanunu İle Bazı Kanunlarda Değişiklik Yapılmasına Dair Kanunun 11 inci maddesi ile 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinin ikinci fıkrası 26/01/2012 tarihinden geçerli olarak değiştirilmiş olup, buna göre; mahkeme kararına, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelere ya da kamu idarelerinden alınan belgelere istinaden düzenlenenler hariç olmak üzere, Sigortalı İşe Giriş Bildirgesinin ve Genel Sağlık Sigortası Giriş Bildirgesinin yasal süresi geçtikten sonra ilgililerce kendiliğinden 30 gün içinde verilmesi ve söz konusu cezaların ilgililerce, yapılacak tebligat tarihini takip eden günden itibaren 15 gün içinde ödenmesi halinde, yukarıda öngörülen cezalar dörtte bir oranına karşılık gelen tutar üzerinden uygulanır.

5- Aylık Prim ve Hizmet Belgesine Bağlı İdari Para Cezaları (5510/102-c):

01.10.2008 Tarihi veya Sonrasında Kuruma Verilmesi Gereken Belgeler İçin:

5510 sayılı Kanunun 86 ncı maddesinin birinci fıkrası uyarınca verilmesi gereken ek veya asıl aylık prim ve hizmet belgesini, Kurumca belirlenen şekilde ve usûlde vermeyenler ya da Kurumca internet, elektronik veya benzeri ortamda göndermekle zorunlu tutulduğu halde anılan ortamda göndermeyenler (elden veren veya posta ya da kargoyla gönderenler) veya belirlenen süre içinde vermeyenlere her bir fiil için;

1-Belgenin asıl olması halinde aylık brüt asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin beşte biri tutarında,

2-Belgenin ek olması halinde, aylık brüt asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık asgari ücretin sekizde biri tutarında,

3-Ek belgenin Kanunun 86 ncı maddesi beşinci fıkrasına istinaden (sigortalıların otuz günden az çalıştığını gösteren bilgi ve belgelerin aylık prim ve hizmet belgesinin verilmesi gereken süre içinde Kuruma verilmemesi veya verilen bilgi ve belgelerin Kurumca geçerli sayılmaması halinde) Kurumca re’sen düzenlenmesi durumunda, aylık asgari ücretin iki katını geçmemek kaydıyla her bir ek belgede kayıtlı sigortalı sayısı başına, aylık brüt asgari ücretin yarısı tutarında,

4-Belgenin mahkeme kararı, Kurumun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemeler neticesinde ya da bankalar, döner sermayeli kuruluşlar, kamu idareleri ile kanunla kurulan kurum ve kuruluşlardan alınan bilgi ve belgelerden, hizmetleri veya kazançları Kuruma bildirilmediği veya eksik bildirildiği anlaşılan sigortalılarla ilgili olması halinde, belgenin asıl veya ek nitelikte olup olmadığı, işverence düzenlenip düzenlenmediği dikkate alınmaksızın, aylık brüt asgari ücretin iki katı tutarında,

5-Aylık prim ve hizmet belgelerinin e-Sigorta kanalıyla gönderilmemesi halinde, söz konusu belge kağıt ortamında yasal süresi içinde Kuruma verilmiş olsa dahi, belgenin asıl veya ek olması durumuna göre yukarıda 1 ve 2. maddelerde belirtilen tutarda,

idari para cezası uygulanır.

İptal aylık prim ve hizmet belgesi ise ister yasal süresi içerisinde, isterse yasal süresi geçirildikten sonra verilsin, idari para cezası uygulanmaz.

Aylık prim ve hizmet belgesi ile ilgili ayrıntılı bilgi Prim Belgeleri bölümünde yer almaktadır.

01.10.2008 Tarihinden Önce Kuruma Verilmesi Gereken Belgeler İçin:

5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesi c bendi lehe düzenleme içerdiğinden, asıl veya ek aylık prim ve hizmet belgelerinin Kuruma verilmesi gereken son gün 01.10.2008 tarihinden öncesine denk gelse bile yukarıda belirtilen 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesi c bendi hükümleri uygulanır.

6- Asgari İşçilik Uygulamasına Bağlı İdari Para Cezaları (5510/102-d):

2008/Ekim veya Sonrası Aylara Maledilen Eksik İşçilik İçin:

5510 sayılı Kanunun 59 uncu maddesinin beşinci fıkrası ve 85 inci maddesinin dördüncü fıkrası çerçevesinde; Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurları tarafından düzenlenen raporlara, serbest muhasebeci malî müşavirler ile yeminli malî müşavirlerce düzenlenen raporlara istinaden Kuruma bildirilmediği tespit edilen eksik işçilik tutarının mal edildiği her bir ay için, aynı Kanunun 102 nci maddesinin birinci fıkrasının (d) bendinde belirtilen iki asgari ücret tutarındaki idari para cezası ile (e) bendinde belirtilen defter geçersizliğine bağlı yarım asgari ücret tutarındaki idarî para cezası uygulanır. Ayrıca işyerinin tescilsiz veya geç tescil edilmiş olması halinde, süresinde işyeri bildirgesi ve en az bir sigortalıya ait işe giriş bildirgesi verilmemiş olması nedeniyle, kayıt ibraz etmeme veya eksik ibraz etme hali varsa kayıt ibraz etmeme nedeniyle idari para cezası da uygulanmaktadır.

Herhangi bir inceleme (teftiş) yapılmasına gerek olmaksızın, Kurumun denetim elemanı ya da SMMM veya YMM tarafından düzenlenmiş herhangi bir rapora bağlı olmaksızın, Kurumca yapılan ön değerlendirme/hesaplama sonucu çıkan fark işçiliğin ilgili üniteye (müdürlüğe) ödenmesi halinde ise herhangi bir idari para cezası uygulanmaz.

Asgari işçilik uygulaması ile ilgili ayrıntılı bilgi Asgari İşçilik Uygulaması bölümünde yer almaktadır.

2008/Ekim Ayından Önceki Aylara Maledilen Eksik İşçilik İçin:

5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesi d bendi lehe düzenleme içerdiğinden, asgari işçilik incelemesi sonucu saptanan eksik işçilik tutarının mal edildiği ay veya aylar 2008/Ekim ayından önceki aylara ait olsa bile, yukarıda belirtilen 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesi d bendi hükümleri uygulanır.

7- İşyeri Kayıtlarının İbraz Edilmemesi ve Geç İbrazıyla İlgili İdari Para Cezaları (5510/102-e):

5510 sayılı Kanunun 86 ncı maddesinin ikinci fıkrasındaki kayıt ve belgeleri ibraz yükümlülüğünü Kurumca yapılan yazılı ihtara rağmen onbeş gün içinde veya ek süre verilmişse verilen ek süre içerisinde mücbir sebep olmaksızın tam olarak yerine getirmeyenlere, yani;

• İşyeri yasal kayıt ve belgelerinin tebligata rağmen hiç ibraz etmeyenlere,

• İşyeri yasal kayıt ve belgelerini tebligattan itibaren 15 günlük yasal süre geçtikten sonra veya ek süre verilmişse verilen ek süre bittikten sonra ibraz edenlere,

• İşyeri yasal kayıt ve belgelerini eksik ibraz (kısmi ibraz) edenlere;

1-İşveren bilanço esasına göre defter tutmakla yükümlü ise kayıt ibraz süresinin son gününde geçerli aylık brüt asgari ücretin 12 katı tutarında,

2-İşveren diğer defterleri (işletme, serbest meslek kazanç defteri vs.) tutmakla yükümlü ise kayıt ibraz süresinin son gününde geçerli aylık brüt asgari ücretin 6 katı tutarında,

3-İşveren defter tutmakla yükümlü değilse (basit usule tabi vergi mükellefi, özel bina inşaatı işvereni vs.) kayıt ibraz süresinin son gününde geçerli aylık brüt asgari ücretin 3 katı tutarında,

İdari para cezası uygulanır.

Öte yandan işyeri yasal kayıt ve belgelerini saklama süresi beş yıl iken, 01.10.2008 tarihinden geçerli olmak üzere 5510 sayılı Kanunun 86 ncı maddesi ikinci fıkrası ile bu süre kamu idareleri için 30, diğer işverenler için 10 yıla çıkarılmışsa da bu 10 yıllık süre için 01.10.2008 tarihinde yürürlüğe giren Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin geçici 23. maddesi uyarınca geçiş hükmü öngörülmüş, bu doğrultuda saklama süresinin 2008 yılı için 5 yıl, 2009 yılı için 6 yıl, 2010 yılı için 7 yıl, 2011 yılı için 8 yıl, 2012 yılı için 9 yıl, 2013 yılı ve sonrası için 10 yıl olarak uygulanacağı belirtilmişti. Ancak bu Yönetmelik 12.05.2010 tarih – 27579 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 125 inci maddesi ile 12.05.2010 tarihi itibariyle yürürlükten kaldırıldı ve yeni yönetmelikte de söz konusu geçiş hükmü yer almadı. Bu nedenle, mevcut düzenleme çerçevesinde 01/10/2008 tarihi itibariyle henüz 5 yıllık saklama süresi dolmamış olan işyeri kayıtları bakımından saklama süresi 10 yıl olarak uygulanmaktadır

İşyeri kayıtlarının ibrazıyla ilgili ayrıntılı bilgi İşyeri Kayıtlarının İbrazı bölümünde yer almaktadır.

8-İşyeri Kayıtlarının Geçersizliği İle İlgili İdari Para Cezaları (5510/102-e):

2008/Ekim veya Sonrası Aylara Ait Kayıt Geçersizlikleri İçin:

a-Yasal defterler süresinde ibraz edilmiş olmakla birlikte, 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesi e bendinin dört numaralı alt bendinde belirtilen geçersizlik halleri mevcutsa, tutmakla yükümlü bulunulan defter ve belgelerin ibraz edilmemesi nedeniyle verilmesi gereken ceza tutarını, yani;

• İşveren bilanço esasına göre defter tutmakla yükümlü ise aylık brüt asgari ücretin 12 katını,

• İşveren diğer defterleri (işletme, serbest meslek kazanç defteri vs.) tutmakla yükümlü ise aylık brüt asgari ücretin 6 katını,

• İşveren defter tutmakla yükümlü değilse (basit usule tabi vergi mükellefi, özel bina inşaatı işvereni vs.) aylık brüt asgari ücretin 3 katını,

aşmamak kaydıyla ve geçersizlik hallerinin gerçekleştiği her bir takvim ayı için, aylık brüt asgari ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanır.

b-İşveren kayıt ve belgeleri süresinde ibraz etmiş olmakla beraber, ibraz ettiği defter veya defterler tasdiksiz ve kullanılmaya başlanmadan önce tasdik ettirilmesi zorunlu olan ise defterler geçersiz sayılır, bu defterlerle ilgili olarak defter ve belgelerin ibraz edilmemesine ilişkin cezai hükümler doğrultusunda;

1-İşveren bilanço esasına göre defter tutmakla yükümlü ise kayıt ibraz süresinin son gününde geçerli aylık brüt asgari ücretin 12 katı tutarında,

2-İşveren diğer defterleri (işletme, serbest meslek kazanç defteri vs.) tutmakla yükümlü ise kayıt ibraz süresinin son gününde geçerli aylık brüt asgari ücretin 6 katı tutarında,

İdari para cezası uygulanır.

Ancak; 213 sayılı Vergi Usul Kanununun 352 nci maddesinde, Kanuni sürenin sonundan başlayarak 1 ay içinde tasdik ettirilen defterlerin süresinde tasdik ettirilmiş sayılacağı hükme bağlanmış bulunduğundan, tasdiki gereken defterlerin kanuni sürenin sonundan itibaren 1 ay içinde tasdik ettirilmiş olması halinde defter tasdik yönünden geçerli kabul edilecektir.

c-İşveren kayıt ve belgeleri süresinde ibraz etmiş olmakla beraber, Vergi Usûl Kanunu gereğince bilanço esasına göre defter tutmakla yükümlü olduğu halde, işletme hesabı esasına göre defter tutmuş ve ibraz etmişse defterler geçersiz sayılır, bu defterlerle ilgili olarak defter ve belgelerin ibraz edilmemesine ilişkin cezai hükümler doğrultusunda, kayıt ibraz süresinin son gününde geçerli aylık brüt asgari ücretin 12 katı tutarında idari para cezası uygulanır.

d-Ücret ödeme bordroları süresinde ibraz edilmiş olmakla birlikte, 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesi e bendinin beş numaralı alt bendinde belirtilen geçersizlik halleri mevcutsa, her bir geçersiz ücret tediye bordrosu için aylık brüt asgari ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanır.

İbraz süresi geçirildikten sonra incelemeye sunulan ve tümünün veya bir bölümünün geçersiz olduğu tespit edilen defter ve belgeler yönünden, ayrıca geçersizlik fiilleri için idari para cezası uygulanmaz, sadece yukarıda belirtildiği şekilde geç ibraz nedeniyle idari para cezası uygulanır.

Öte yandan; ibraz süresi geçirildikten sonra incelemeye sunulan kayıt ve belgelerin tümünün veya bir bölümünün geçersiz olduğu tespit edilse bile, kayıt ve belgelerin geç ibraz edilmesi nedeniyle hiç ibraz edilmemiş gibi idari para cezası uygulanacağından, geçersizlik hali veya halleri için ayrıca idari para cezası uygulanmaz.

Kayıt geçersizliği ile ilgili ayrıntılı bilgi Kayıt Geçersizlik Halleri bölümünde yer almaktadır.

2008/Ekim Ayından Önceki Aylara Ait Kayıt Geçersizlikleri İçin:

İşyeri yasal kayıt ve belgeleri süresinde ibraz edilmiş olmakla birlikte, 01.10.2008 tarihinden öncesine ait olup da mülga Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 25 inci ve 27 nci maddelerinde belirtilen usul ve esaslara uygun olarak düzenlenmemiş işyeri yasal kayıt ve belgelerindeki her bir geçersizlik hali için, 506 sayılı Kanunun mülga 140 ıncı maddesi d bendi uyarınca aylık brüt asgari ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanır. Ancak bu şekilde uygulanacak idari para cezalarının toplamı kayıtların ibraz edilmemesi üzerine uygulanacak idari para cezası tutarını aşamaz.

9- Kurumun Denetim ve Kontrolle Görevli Memurlarının Görevlerini Yapmalarına Engel Olma (5510/102-ı):

Kurumun denetim ve kontrolle görevlendirilmiş memurlarının;

1-5510 sayılı Kanunun uygulanmasından doğan inceleme ve soruşturma görevlerini yerine getirmeleri sırasında işverenler, sigortalılar, işyeri sahipleri ve bu işle ilgili diğer kişiler görevlerini yapmasına engel olamazlar; engel olanlar hakkında eylemleri başka bir suç oluştursa dahi, aylık brüt asgari ücretin beş katı tutarında idari para cezası uygulanır.

2-Görevlerini yapmasını engellemek amacıyla cebir ve tehdit kullanan işverenler, sigortalılar, işyeri sahipleri ve bu işle ilgili diğer kişiler fiil daha ağır bir cezayı gerektiren ayrı bir suç teşkil etmediği takdirde Türk Ceza Kanununun 265 inci maddesinin ikinci fıkrasına göre cezalandırılır. Bu suçu işleyenler hakkında ayrıca aylık brüt asgari ücretin on katı tutarında idari para cezası uygulanır.

10- İstirahatlı Olan Sigortalının İşyerinde Çalışmadığına Dair Bildirimin Süresinde Yapılmaması (5510/102-i):

12/05/2010 tarih – 27579 sayılı Resmi Gazetede yayımlanan “İstirahatli Olan Sigortalıların İşyerinde Çalışmadıklarına Dair Bildirimin İşverenlerce Sosyal Güvenlik Kurumuna Gönderilmesine İlişkin Usul ve Esaslar Hakkında Tebliğ” ile; 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinin birinci fıkrasının (a) bendi ile 5 inci maddesi kapsamında kısa ve/veya uzun vadeli sigorta kollarına tabi sigortalı (işçi) çalıştıran işverenlerin, sigortalıların istirahatli (raporlu) oldukları sürelerde işyerinde çalışmadıklarına ilişkin bildirimi, sigortalılarca hak edilen istirahat süresini takip eden 5 iş günü içinde ve elektronik ortamda Kuruma göndermeleri zorunluluğu getirilmiştir. Söz konusu bildirimin belirlenen süre içerisinde ve elektronik ortamda yapılmaması halinde sigortalı başına aylık asgari ücretin onda biri, hiç yapılmaması halinde ise sigortalı başına aylık asgari ücretin yarısı tutarında idari para cezası uygulanır.

11- İdari Para Cezası Uygulanmasının Belge Verme Yükümlülüğünü Kaldırmaması:

İdarî para cezası uygulanması;

• 5510 sayılı Kanunun 8 inci maddesindeki sigortalı işe giriş bildirgesi,

• 5510 sayılı Kanunun 11 inci maddesindeki işyeri bildirgesi,

• 5510 sayılı Kanunun 86 ncı maddesinde belirtilen prim belgelerinin,

Kuruma verilmesi yükümlülüğünü kaldırmaz.

12- İdari Para Cezalarında Zamanaşımı:

İdarî para cezaları tahakkuku tebliğe bağlı olup ilgiliye tebliğ ile tahakkuk eder. 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinde, fiilin işlendiği tarihten itibaren on yıl içinde tahakkuk ve tebliğ edilmeyen idarî para cezalarının zamanaşımına uğrayacağı belirtilmiş, dolayısıyla idari para cezalarında zaman aşımı süresi on yıl olarak öngörülmüştür. 506 sayılı Kanunun 140 ıncı maddesinde ise idari para cezaları için beş yıllık zaman aşımı süresi öngörülmüştür. 5510 sayılı Kanunun 01/10/2008 tarihinde yürürlüğe girmesi üzerine Sosyal Güvenlik Kurumu, 30/09/2008 tarihinde beş yıllık zaman aşımına uğramış idari para cezaları hariç bütün idari para cezaları için on yıllık zaman aşımı süresini uygulamaya başlamıştır. Ancak Kurum aleyhine açılan davalarda mahkemelerin, 506 sayılı Kanunun yürürlükte olduğu dönemde işlenen fiiller için uygulanacak idari para cezalarında beş yıllık zaman aşımı süresinin geçerli olduğu yönünde kararlar vermesi üzerine Kurum uygulama değişikliğine gitmiştir. Artık 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 01/10/2008 tarihi veya sonrasında işlenen fiiller için uygulanacak idari para cezalarında zaman aşımı süresi 10 yıl olarak, 506 sayılı Kanunun yürürlükte olduğu dönemde yani 30/09/2008 veya öncesi tarihlerde işlenmiş olan filler için uygulanacak idari para cezalarında ise beş yıllık zaman aşımı süresi esas alınmaktadır.

13- İdari Para Cezalarına İtiraz ve Peşin Ödeme İndirimi:

İdarî para cezaları ilgiliye tebliğ ile tahakkuk eder. Tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde Kuruma ya da Kurumun ilgili hesaplarına yatırılır veya aynı süre içinde dilekçe vermek veya bu dilekçeyi taahhütlü olarak göndermek suretiyle işverence ilgili üniteye itiraz edilebilir. İtiraz, takibi durdurur. İtirazlar, ilgili itiraz komisyonunda incelenerek en geç otuz gün içinde karara bağlanır. Kurumca itirazı reddedilenler, kararın kendilerine tebliğ tarihinden itibaren otuz gün içinde yetkili idare mahkemesine başvurabilirler. Bu süre içinde başvurunun yapılmamış olması hâlinde, idarî para cezası kesinleşir. Mahkemeye başvurulması idari para cezasının takip ve tahsilini durdurmaz.

İdarî para cezalarının, Kuruma itiraz edilmeden veya yargı yoluna başvurulmadan önce ve tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde peşin ödenmesi halinde, bunun dörtte üçü tahsil edilir, dolayısıyla % 25 indirim yapılmış olur. Peşin ödeme idari para cezasına karşı yargı yoluna başvurma hakkını engellemez.

14- Gecikme Cezası ve Gecikme Zammının Başlangıcı:

İdari para cezalarında gecikme cezası ve gecikme zammı primlerden olduğu gibi ait olduğu aydan itibaren işlemeye başlamaz. İdari para cezaları tahakkuku tebliğe bağlı ödemelerden olup, cezanın tebliğ tarihinden itibaren onbeş gün içinde ödenmezse, gecikme cezası ve gecikme zammı tebliğ tarihinden itibaren işlemeye başlar.

15- Son Günün Mali Tatile Denk Gelmesi:

5604 sayılı Mali Tatil İhdas Edilmesi Hakkında Kanunun 1 inci maddesi uyarınca her yıl Temmuz ayının birinden yirmisine kadar (yirmisi dahil) mali tatil olarak belirlenmiştir. Haziran ayının son gününün tatil günü olması halinde, mali tatil Temmuz ayının ilk iş gününü takip eden günden başlayıp 20’sinde (yirmisi dahil) sona erecektir.

Bu doğrultuda;

İdari para cezaları ile ilgili ödeme ve itiraza ilişkin onbeş günlük sürenin son gününün mali tatile rastlaması halinde, bu süreler mali tatilin son gününü izleyen tarihten itibaren yedi gün uzayacaktır.

16- Kabahatler Kanunun Uygulanacağı Haller:

İdarî para cezaları hakkında, 5510 sayılı Kanunda ve 5502 sayılı Sosyal Güvenlik Kurumu Kanununda hüküm bulunmayan hallerde 5326 sayılı Kabahatler Kanunu hükümleri uygulanır.

17- Eski – Yeni Mevzuat Hükümlerinin Uygulanması:

SSK ve SGK işlem ve uygulamalarında idari para cezaları 506 sayılı Kanunun mülga 140 ıncı maddesine göre uygulanmaktayken, söz konusu madde 5510 sayılı Kanunun yürürlüğe girdiği 01.10.2008 tarihinde yürürlükten kalkmıştır. Ancak T. C. Anayasasının 38 inci maddesi birinci fıkrası ve 5237 sayılı Türk Ceza Kanununun 7 nci maddesinin birinci ve ikinci fıkraları ve kanunların geriye yürümezliği ilkesi uyarınca, 5510 sayılı Kanunun lehe düzenleme getiren hükümleri hariç, 01.10.2008 tarihinden önceki fiiller için 506 sayılı Kanunun mülga 140 ıncı maddesi hükümlerine göre idari para cezası uygulanır.

Kanunların geriye yürümezliği ilkesinin ceza hukukunda iki istisnası vardır.

1-Sonra çıkan kanun önceki kanuna göre failin lehine düzenleme getiriyorsa geriye dönük fiiller için de uygulanabilir.

2-Önceki kanunda suç sayılan bir fiil sonra çıkan kanunda suç olmaktan çıkarılmışsa/suç olarak sayılmamışsa eski kanun hükmüne göre faile ceza verilemez.

Bu belirtilen iki istisna 01.10.2008 tarihinden önce meydana gelmiş ancak 01.10.2008 tarihine kadar henüz idari para cezası uygulanmamış işlemler için geçerlidir.

Yukarıda belirtilen kanunların geriye yürümezliği ilkesi ile iki istisnai durum göz önüne alınacak olursa;

1-Kurumun verilmediğini tespit ettiği ek veya asıl aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı, 30 günden az gösterilen sigortalılarla ilgili 30 güne tamamlamak üzere Kurumca re’sen düzenlenen ek aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı, asgari işçilik incelemesi sonucu ek tahakkuk yapılan ay/aylardan dolayı 506 sayılı Kanunun mülga 140 ıncı maddesi gereğince aylık brüt asgari ücretin üç katı idari para cezası uygulanırken, 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesi gereğince 30 günden az gösterilen sigortalılarla ilgili olarak Kurumca re’sen düzenlenen ek aylık prim ve hizmet belgelerinden dolayı aylık brüt asgari ücretin iki katını geçmemek üzere bildirgedeki sigortalı başına yarım asgari ücret idari para cezası, diğer aylık prim ve hizmet belgeleri için ise aylık brüt asgari ücretin iki katı idari para cezası uygulanması öngörülmüştür. Burada yeni Kanunda failin lehine düzenleme yer aldığından, 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesi gereğince idari para cezası uygulanacaktır.

2-506 sayılı Kanunun mülga 140 ıncı maddesi gereğince, Kuruma verilmeyen veya geç verilen sigortalı işe giriş bildirgesi çalışma izni olmayan yabancı uyruklu sigortalıya aitse, aylık brüt asgari ücretin iki katı idari para cezası uygulanması gerekiyordu. Yeni Kanunda ise sigortalının yabancı çalışma izni olup olmadığına bakılmaksızın aylık brüt asgari ücret tutarında idari para cezası uygulanması öngörüldüğünden, failin lehine düzenleme olduğu için 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesi gereğince idari para cezası uygulanacaktır.

3-5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesinde, Kurum henüz tespit etmeden bildirgenin yasal süresi geçtikten sonra ilgililerce kendiliklerinden verilmesi halinde, maddenin birinci fıkrasının (a) ve (b) bentlerinde öngörülen cezaların üçte ikisi oranında uygulanacağı belirtildiğinden, sigortalı işe giriş bildirgesi ile işyeri bildirgesinin Kuruma verilmesi gerek son gün (yasal sürenin son günü) 01.10.2008 tarihinden öncesine ait olsa bile failin lehine düzenleme olduğu için 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesi gereğince idari para cezası uygulanacaktır.

4-Kanunların geriye yürümezliği ilkesi gereğince, yukarıda belirtilen durumlar haricindeki 01.10.2008 tarihinden önce meydana gelmiş fiiller için ise 506 sayılı Kanunun mülga 140 ıncı maddesi gereğince idari para cezası uygulanacaktır. (isvesosyalguvenlik.com)

YORUMLAR

  1. mahmut altınışık dedi ki:

    ÖĞLUM MAHMUT ALTINIŞIK 3 AYDIR …………
    GERĞI YAPILMASI SAYGILARIMLA ARZ OLUNUR.

    1. admin dedi ki:

      (mahmut altınışık) Lütfen bu ihbar ve şikayet bilgilerini aşağıda linki yer alan sayfadan gönderin.
      http://www.alo170.gov.tr/yeni_bildirim

  2. Güven ŞAHAN dedi ki:

    1-31 Aralık dönemine ait bir e- bildirge, 30 Aralık’ta onaylanıp SGK’ya gönderildiğinde, 1 gün erken bildirimde dolayı, işveren bir yaptırıma uğrar mı. Teşekkür ederim.

    1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

      Eğer sistem Aralık ayına ait 31 günlük muhtasar ve prim hizmet beyannamesi vermenizi kabul ediyorsa sorun çıkmaz, ancak bildiğimiz kadarıyla ay bitip sonraki aya geçmeden pirim belgesi verilemez. Öte yandan niçin 3-bildirge’den bahsettiniz anlayamadık çünkü Temmuz ayından itibaren SGK’ya eski dönemler hariç prim belgesi verme uygulaması sona erdi, prim ve muhtasar birleştirildi o da e-beyanname sistemi üzerinden veriliyor.