5510 sayılı Kanunun “Uyuşmazlıkların çözüm yeri” başlıklı 101 inci maddesi, “Bu Kanunda aksine hüküm bulunmayan hallerde, bu Kanun hükümlerinin uygulanmasıyla ilgili ortaya çıkan uyuşmazlıklar iş mahkemelerinde görülür.” şeklinde olduğundan, Sosyal Güvenlik Kurumu’nun bütün işlem ve uygulamalarına;

İşçi, işveren, sigortalı, hak sahipleri tarafından açılacak davaların iş mahkemelerinde açılması gerekmektedir. Kanunda bunun istisnası 102 nci maddede idari para cezaları için belirlenmiştir. Buna göre Kurum tarafından uygulanan idari para cezalarına karşı idare mahkemesinde dava açılması gerekmektedir. Uyuşmazlık Mahkemesi tarafından da zaman zaman bazı istisnai durumlarda, davanın iş mahkemesi dışındaki bir mahkemede açılması gerektiğine karar verilebilmektedir. (Bkz. İş ve SGK Mevzuatı İle İlgili Bazı Davaların Nerelerde Açılacağı Belirlendi, İş ve Sosyal Güvenlik İle İlgili Davaların Adli – İdari Yargıdan Hangisinde Açılması Gerektiğine Dair Uyuşmazlık Mahkemesi Kararları başlıklı yazılar).

30 Mayıs 2014 tarihinde Türkiye Büyük Millet Meclisi Başkanlığı’na sunulan ve Komisyonlarda görüşmelerine başlanan, İş Kanunu ile Bazı Kanun ve Kanun Hükmünde Kararnamelerde Değişiklik Yapılmasına Dair Kanun Tasarısı bu konuda da değişiklik getiriyor. Eğer tasarıda yer alan düzenleme aynen yasalaşırsa, 5521 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun 7 nci maddesine eklenen fıkralar uyarınca;

5510 sayılı Kanun ve diğer sosyal güvenlik mevzuatından kaynaklanan uyuşmazlıklarda, dava açılmadan önce Sosyal Güvenlik Kurumuna müracaat edilmesi yani dava açılacak işlem – uygulama veya olayla ilgili olarak önce yazılı olarak Kuruma itiraz edilmesi zorunlu olacak. Diğer kanunlarda öngörülen süreler istisna, yapılan müracaata 90 gün içinde Kurumca cevap verilmezse talep reddedilmiş sayılacak. Yani Kuruma karşı dava açılabilmesi için, önce Kuruma müracaat edilmiş olması ve Kurumca talebin (itirazın) reddedilmiş veya 90 gün içinde cevap verilmemiş olması şartı aranacak. Kuruma başvuruda geçirilecek süre zamanaşımı ve hak düşürücü sürelerin hesaplanmasında dikkate alınmayacak.

Bu şekilde Kuruma başvurmadan, doğrudan iş mahkemesinde dava açılması halinde, mahkeme idari başvuru yolları tüketilmediği gerekçesiyle davayı reddedecek.

Hizmet akdine tabi çalışmalar nedeniyle zorunlu sigortalılık sürelerinin tespiti için açılacak davalar yani hizmet tespit davaları ise bu şartın dışında tutulacak. Yani hizmet tespit davaları, Sosyal Güvenlik Kurumu’na başvurma şartı olmadan, doğrudan açılabilecek.