Son Bilgilere Göre Yeni Kıdem Tazminatı Sisteminin Ana Hatları

Son Bilgilere Göre Yeni Kıdem Tazminatı Sisteminin Ana Hatları
7 Mayıs 2017 17:04

Yeni kıdem tazminatı sistemi uzun süredir gündemde. Aslında Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı işçi – işveren taraflarıyla da görüşerek kıdem tazminatı fonu kurulması ve yeni sistemin uygulama esasları konusunda belli bir taslak hazırlamış, hayli mesafe kastetmişti.

Ancak Ülkemizde son yıllarda ortaya çıkan ve 15 Temmuz hain darbe girişimiyle yepyeni bir boyut kazanan olağanüstü gündem nedeniyle, kıdem tazminatı konusundaki yeni düzenleme bir türlü hayata geçmedi. Buna karşılık yeni sistemin nasıl olacağı konusu az çok netleşmeye başladı.

Gerek Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanı Dr. Mehmet MÜEZZİNOĞLU’nun zaman zaman yaptığı açıklamalar, gerekse yazılı ve görsel basında çıkan haber ve yazılara göre yeni kıdem tazminatı sistemi ana hatlarıyla aşağıdaki gibi olacak;

– Mevcut sisteme göre sadece belirli şartlarla işten çıkan veya çıkarılanlar kıdem tazminatı alabildiği halde (Kıdem Tazminatı Uygulaması – Hak Kazanma Koşulları – Hesaplanması – Kapsama Giren Ödemeler), yeni sistem de işçinin sigortalı olarak çalıştığı süre boyunca işverenin onun adına ödediği prim ve Devlet katkısı (bu konu henüz netleşmedi özellikle miktar yönünden), kıdem tazminatı fonunda birikecek ve nemalanacak (değerlenecek), işçi hangi işyerinde ne kadar çalıştı, hangi nedenle işten çıktı veya çıkarıldı fark etmeyecek. Sigortalı çalıştığı her ay için onun adına fona yatan para birikecek.

– Mevcut sistemde bir işyerinde en az bir yıllık çalışma süresini dolduran ve kıdem tazminatı almayı hak edecek şekilde işten çıkan veya çıkarılan işçi kıdem tazminatı aldığı halde, yeni sistemde işçi herhangi bir işyerinde ne kadarlık süre çalışmış ve hangi nedenle işten çıkmış veya çıkarılmış olsun fark etmez, işten ayrıldığında kıdem tazminatını alamayacak. Ne zaman ki emekli oldu, kıdem tazminatı fonunda adına birikmiş ve değerlenmiş olan parayı toplu olarak alabilecek, yani bir nevi memurların aldığı ikramiye gibi olacak. Eğer işçi emekliliği hiç hak edemezse muhtemelen yaşlılık toptan ödemesinde olduğu gibi emeklilik için doldurması gereken yaş geldiğinde ya da emeklilik için yaş dışındaki şartları doldurduğunda fonda birikmiş parayı alabilecek. İşçi fonda birikmiş parayı almadan vefat ederse de bu durumda hak sahipleri parayı alacak.

– Eğer bu konuda değişikliğe gidilmezse isteyen şimdiki sisteme tabi olacak, isteyen yeni sisteme geçecek.

– Mevcut sistem de işverenler sadece kıdem tazminatı almayı hak edecek şekilde işten çıkan veya çıkarılan işçilerine kıdem tazminatı ödemesi yapıyordu, yeni sistemde ise işverenler çalıştırdığı işçi için nasıl her ay sigorta primi ve işsizlik sigortası primi ödüyor, ayrıca kıdem tazminatı için de her ay prim ödeyecek. Ancak mevcut sistemdeki her bir yıllık çalışmaya karşılık işçiye son ücreti üzerinden 30 günlük giydirilmiş brüt ücret tutarında kıdem tazminatı ödenmesi şeklindeki uygulamanın aynen devam edebilmesi, bu yönüyle yeni sistemde işçinin herhangi bir kayba uğramaması için işverenlerin işçinin Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirilen aylık brüt ücretinin yüzde 8,33’ü civarında kıdem tazminatı için sisteme prim ödemesi gerekecek. Şu anki aylık brüt asgari ücrete göre bu tutar 148 liraya tekabül ediyor. Yüksek ücretle çalışan işçilerde bu tutar daha yüksek olacak. İşte burada Devletin sisteme katkı yapıp yapmayacağı, yaparsa hangi oranda yapacağı işverenlerin ödeyeceği bu primin düşmesi veya aynı kalması konusunda belirleyici olacak. Dolayısıyla bu konu en fazla açmazı olan konu. (Bkz. Yeni Sistemde Kıdem Tazminatının 30 Gün Üzerinden Ödenmesi Zor başlıklı yaz.) (isvesosyalguvenlik.com)

YORUMLAR

  1. Kamil dedi ki:

    Eski iscilerin örnegin 15 yil bir isyerinde çalisanin tazminati nasil verilecek isveren verebilirmi yoksa fonami gecer

    1. admin dedi ki:

      (Kamil) Bu konuda henüz netlik yok, büyük ihtimalle çıkacak kanuna geçiş hükümleri konur. Ancak uygulamanın yürürlüğe girdiği tarihten önceki kıdem tazminatlarının, fona devredilmesi için o döneme ilişkin olarak fona herhangi ödeme yapılmış olması gerekir ki böyle bir şey mümkün olabilsin, bunu da işverenler kabul etmeyebilir. Dolayısıyla tasarı ortaya çıktığında ancak bu konu yani uygulamanın yürürlüğe girdiği tarihten öncesine ait kıdem tazminatlarının ne olacağı konusu o zaman netleşir.