Son Düzenlemelere Göre Taşeron İşçilerinin Kıdem Tazminatı Alma Şartları

Hizmet alım ihaleleri kapsamında kamuda çalışan kişilere taşeron işçisi denmekte olup, 6552 sayılı Torba Kanun ile yapılan düzenleme çerçevesinde bu tür işlerde çalışanların kıdem tazminatlarının ilgili kamu kurum ve kuruluşu yani devlet tarafından ödeneceği hükme bağlanmıştır.

Taşeron İşçilerinin Kıdem Tazminatından Yararlanma Şartları

Taşeron işçilerinin kıdem tazminatından yararlanma şartları diğer işçilerle aynıdır. Bunun için işyerinde en az bir yıllık çalışma süresini doldurmuş olmaları ve kıdem tazminatı almayı hakedecek şekilde işten çıkmış veya çıkarılmış olmaları gerekir. (Bkz. Kıdem Tazminatı Uygulaması – Hak Kazanma Koşulları – Hesaplanması – Kapsama Giren Ödemeler)

Aşağıda belirtilen nedenlerle işten çıkan veya çıkarılan işçiler kıdem tazminatını haketmiş sayılır.

– Muvazzaf (zorunlu) askerlik nedeniyle işten ayrılanlar,

– Emeklilik nedeniyle işten ayrılanlar,

– Yaş dışındaki emeklilik şartlarını tamamladığı için işten ayrılanlar,

– Evlilik nedeniyle bir yıl içerisinde işten ayrılan kadın işçi,

– 4857 sayılı İş Kanununun İşçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı başlıklı 24 üncü maddesinde belirtilen sebeplerle işten ayrılan işçi,

– Aynı Kanunun İşverenin haklı nedenle derhal fesih hakkı başlıklı 25 inci maddesinde belirtilen Ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri dışındaki sebeplerle işten çıkarılan işçi,

kıdem tazminatına hak kazanır.

Bu İmkandan Yararlanacak İşçiler

11 Eylül 2014 tarihinden önce iş sözleşmesi feshedilmiş olan yani işten çıkmış veya çıkarılmış olan işçiler, kıdem tazminatını hakedecek şekilde işten ayrılmış olsalar bile, kıdem tazminatının ilgili kamu kurum ve kuruluşu tarafından ödenmesi imkanından yararlanamaz. Bu durumdaki işçilerin kıdem tazminatlarını taşerondan (müteahhitten) talep etmeleri gerekir.

Kıdem Tazminatı İçin Başvuru ve Ödemenin Yapılması

Kıdem tazminatı almayı hakedecek şekilde işten çıkmış veya çıkarılmış olan işçinin, çalıştığı kamu kurum ve kuruluşuna banka hesap (IBAN) numarasıyla birlikte yazılı olarak başvurması, başvuru belgesine de iş sözleşmesinin hangi nedenle sona erdiğine ilişkin olarak alt işverenden alacağı belgeyi eklemesi (sigortalı işten ayrılış bildirgesi), ayrıca başvuran kişi birden fazla kamu kurum ve kuruluşunda çalışmışsa çalıştığı kamu kurum ve kuruluşlarının listesini eklemesi gerekir. Eğer sigortalı ölmüşse başvuruyu kanuni mirasçıları yapar.

İş sözleşmesinin hangi nedenle sona erdiğine ilişkin belge alt işveren tarafından düzenlenmemişse Sosyal Güvenlik Kurumu kayıtları esas alınır. Bu konuda uyuşmazlık çıkması halinde başvuran kişinin iş mahkemesine gitmesi gerekir.

Başvuru sonrasında yapılan inceleme sonucu işçinin kıdem tazminatı almaya hak kazandığı anlaşılırsa, hizmet süresi belirlenir, buna göre ödenecek kıdem tazminatı tutarı hesaplanır ve işçinin banka hesabına yatırılır.

Çalışma Süresinin Hesabı

Ödenecek kıdem tazminatının hesabında esas alınacak çalışma süresi, ihaleler kapsamında işçinin çalışmasının bulunduğu kamu kurum veya kuruluşlarınca düzenlenmiş olan hizmet cetvelleri esas alınarak tespit edilir. İşçinin başvurusu sırasında verdiği çalıştığı kamu kurum ve kuruluşlarını gösterir liste esas alınarak, ödemeyi yapacak kamu kurum ve kuruluşu ilgili kamu kurum ve kuruluşlarından hizmet cetvelinin gönderilmesini ister. İlgili kamu kurum ve kuruluşları hizmet cetvelini düzenleyip göndermezse Sosyal Güvenlik Kurumu’na yapılmış olan bildirimler esas alınır. Eğer işçinin başka kamu kurum ve kuruluşlarında çalışması yoksa, bu durumda hizmet cetvelini sadece çalıştığı ve ödemeyi yapacak olan kamu kurum ve kuruluşu düzenler.

Kıdem tazminatı talebinde bulunan işçinin hizmet cetveli ise ihale dokümanı ve ihale sözleşmesi ile özlük dosyası esas alınarak düzenlenir.

Kamu Kurum ve Kuruluşlarından Sonra Özel Sektörde Çalışanların Durumu

Hizmet alım ihalesi kapsamında taşerona bağlı olarak kamu kurum ve kuruluşlarında çalışıyorken, buradan ayrılıp aynı taşeron tarafından bir başka işyerinde çalıştırılmaya devam olunan işçinin iş sözleşmesinin kıdem tazminatını hakedecek şekilde sona ermesi halinde, hizmet alım ihalesi kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarında çalıştığı toplam süreye ait kıdem tazminatı en son çalıştığı kamu kurum ve kuruluşu tarafından işçiye ödenir. Kıdem tazminatına esas ücreti, en son çalıştığı kamu kuruluşundaki ücreti asgari ücret artışı oranında güncellenerek hesaplanır.

Diğer Hususular

– Kıdem tazminatı hesabında daha önce kıdem tazminatı ödenmiş süreler dikkate alınmaz ve aynı kıdem süresi için bir defadan fazla kıdem tazminatı ödenmez.

– Ödenecek kıdem tazminatının hesabında işçinin aldığı en son ücreti esas alınır. İşçinin ücreti dışında işçiye sağlanmış olan para ve para ile ölçülmesi mümkün olan hak ve menfaatler de kıdem tazminatına esas ücrete dahil edilir.

– Kıdem tazminatının hesabında işçinin hizmet alım ihalesi kapsamında kamu kurum ve kuruluşlarında ilk defa çalışmaya başladığı tarih esas alınır ve çalıştığı her yıl için giydirilmiş aylık brüt ücreti tutarında ödeme yapılır. Bir yıldan arta kalan süre için de kısmi ödeme yapılır.(isvesosyalguvenlik.com)

Esman DİLLİ*

———-
* Başmüfettiş, Sosyal Güvenlik Kurumu