Taşeronlara İşçi Haklarıyla İlgili Yeni Yükümlülükler Geliyor-17.04.2012

Taşeronlara İşçi Haklarıyla İlgili Yeni Yükümlülükler Geliyor-17.04.2012
7 Şubat 2013 20:37

Kamuoyunda taşeron olarak bilinen, 4857 sayılı İş Kanunu ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda ise alt işveren olarak nitelendirilen kişi; bir işverenden, işyerinde yürüttüğü mal veya hizmet üretimine ilişkin bir işte veya bir işin bölüm veya eklentilerinde, iş alan ve bu iş için görevlendirdiği sigortalıları çalıştıran üçüncü kişiyi ifade etmektedir.

Ülkemizde son yıllarda taşeronlaşma çok artmıştır. Kamu veya özel sektörden ihale ile iş alan asıl işveren yani müteahhitlerden o işin belli bir kısmının yapımı alan, tersanelerde iş alan taşeronlar öteden beri vardır. Ancak kamu kurum ve kuruluşlarının güvenlik, temizlik, ulaşım, yemek gibi hizmetlerini alarak buralarda kendi işçilerini güvenlikçi, temizlikçi, şoför, mutfak/yemekhane personeli olarak çalıştıran taşeron sayısında artış olmuştur.

Aslında bu sonuncusu müteahhit olmasına karşılık bu da taşeron olarak nitelendirilmektedir. Bu uygulama kamu kurum ve kuruluşları için işçilik maliyetlerinin ucuza mal olması nedeniyle özellikle tercih edilmektedir. Bu kapsamda çalıştırılan işçi sayısı 450 bin civarındadır.

5510 sayılı Kanunun 12 nci maddesi uyarınca; sigortalılar, üçüncü bir kişinin aracılığı ile işe girmiş ve bunlarla sözleşme yapmış olsalar dahi, asıl işveren, bu Kanunun işverene yüklediği yükümlülüklerden dolayı alt işveren ile birlikte sorumludur. 4857 sayılı Kanunun 2 nci maddesi uyarınca da aynı şekilde; bu ilişkide asıl işveren, alt işverenin işçilerine karşı o işyeri ile ilgili olarak bu Kanundan, iş sözleşmesinden veya alt işverenin taraf olduğu toplu iş sözleşmesinden doğan yükümlülüklerinden alt işveren ile birlikte sorumludur. Ayrıca özellikle iş mevzuatı açısından bu konudaki ayrıntılı düzenlemeyi içeren Alt İşverenlik Yönetmeliği 27/09/2008 tarihli ve 27010 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanmıştır.

Ancak, mevzuatta yer alan düzenlemeler yetersiz olduğundan, işçilere mevzuattan doğan haklarını eksiksiz veren taşeronlar yanında, bunu emek sömürüsüne dönüştüren taşeronlar da bulunduğundan, bu şekildeki taşeron işçileri birçok konuda sorun yaşamakta, hakları ihlal edilmektedir. Bunların başında günlük/haftalık çalışma saatini dikkate almadan işçilere fazla mesai yaptırılması, kıdem tazminatı ve yıllık ücretli izin hakkı doğmaması için bir yılın dolmasına yakın işçinin işten çıkarılması ve bazen tekrar giriş yapılması, ücret/maaş ödemelerinin geciktirilmesi, yıllardır çalışan işçiye artış yapmadan asgari ücret üzerinden maaş ödenmesi, işçiye haftalık izninin kullandırılmaması gibi sorunlar gelmektedir.

Taşeronlaşmanın artmasıyla birlikte sorunların da artması üzerine, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı bu konudaki sorunları çözmeye yönelik yasal düzenleme çalışmalarına başlamış olup, düzenleme hayata geçirildiğinde taşeronlara işçi haklarıyla ilgili olarak birçok konuda kısıtlama ve yükümlülükler getirilecek.

Düzenleme hayata geçtiğinde;

• Taşeron işçisini normal çalışma süresi olan günlük 8 saat, haftalık 45 saatten fazla çalıştıramayacak. Haftalık çalışma süresinin 45 saati geçmesi halinde işçiye fazla mesai ödeyecek.

• İşçinin kıdem tazminatı alabilmesi için bir tam yıl çalışması gerekmeyecek, işçi bir ay çalışsa bile kıdem tazminatı alabilecek.

• İşçilere haftalık ve yıllık izinleri kullandırılacak.

• Taşeron firmaların sorumlulukları açık bir şekilde düzenlenecek.

• Uzun yıllar çalışan işçinin asgari ücret üzerinden maaş almasının önüne geçilecek. (isvesosyalguvenlik.com)

YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.