1 Ocak 2012 tarihinden itibaren birkaç istisna hariç genel sağlık sigortası (GSS), herkes için zorunlu hale geldiğinden, hiçbir sosyal güvencesi olmadığı, bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamında başka biri üzerinden sağlık yardımı alma imkanı da bulunmadığı için 60/g kapsamında genel sağlık sigortası kapsamına alınmış olan kişiler adına tahakkuk etmiş ve ödenmemiş olan GSS prim borçları da 6552 sayılı Torba Kanunun 81 inci maddesi uyarınca yapılandırma kapsamına girmekte olup;

Bütün Ayrıntılarıyla Sosyal Güvenlik Kurumuna Olan Borçların Yapılandırılması başlıklı yazımızda aslında Sosyal Güvenlik Kurumu’na olan borçlarla birlikte GSS borçlarına da yer vermiştik. Ancak yine de daha açıklayıcı olması için bu yazımızda ayrıca ele aldık.

Kapsama Giren Borçlar:

Öncelikle yapılandırma kapsamına, 2014 yılı Nisan ve önceki aylara ait olup 11 Eylül 2014 tarihinden önce tahakkuk ettiği hâlde ödenmemiş olan GSS prim borçları girmektedir. Dolayısıyla 2014 yılı Mayıs veya sonraki aylara ait GSS prim borçları yapılandırma kapsamına girmemektedir.

Borçlar Nasıl Yapılandırılacak ?

Yapılandırmaya başvurulması halinde, gelir testi yaptırmış olanların, kapsama giren borçlarına ait bütün gecikme zam ve cezaları yani gecikme faizleri silinecek. Bunun yerine borç asıllarına (anaparaya) ödeme sürelerinin bittiği tarihlerden 11 Eylül 2014 tarihine kadar geçen süre için Yİ-ÜFE (Yurt İçi Üretici Fiyat Endeksi) aylık değişim oranları uygulanarak bulunan tutar esas uygulanacak. Bu şekilde hesaplanan tutar, borç aslına eklenecek ve bu şekilde yapılandırma kapsamında ödenmesi gereken borç miktarı bulunacak.

Hiç gelir testi yaptırmamış kişilerin yapılandırmaya tabi tutulacak borçları ise aşağıda belirtildiği şekilde 31 Mart 2015 tarihi mesai bitimine kadar gelir testine başvurmaları halinde, gelir testi sonucu tespit edilen aylık gelirleri esas alınarak yeniden hesaplanacak. Bu süre içerisinde gelir testine başvurmayanlar içinse Kurum da kayıtlı mevcut borç tutarı esas alınacak. Aynı şekilde, gelir testine süresi geçtikten sonra başvuranların da gelir testinden önceki döneme ait borçları gelir testi sonucuna göre yeniden hesaplanacak.

Yukarıda belirtildiği şekilde hesaplanacak borçların taksitle ödenmek istenmesi hâlinde, borçlular başvuru sırasında 6, 9, 12 veya 18 eşit taksitte ödeme seçeneklerinden birini seçebilecek. Taksitler her ay değil, iki ayda bir ödenecek. Dolayısıyla 18 taksitli ödemelerde taksit süresi 36 ay olacak.

Taksitle ödemenin tercih edilmesi halinde taksit sayısına göre aşağıda belirtilen oranlarda vade farkı uygulanacak;

– 6 taksit için 1,05.

– 9 taksit için 1,07.

– 12 taksit için 1,10.

– 18 taksit için 1,15.

Yukarıda belirtilen katsayılar önce yukarıda belirtildiği şekilde hesaplanmış olan borç tutarı ile çarpılacak, bu şekilde vade farkı uygulanmış olarak bulunan tutar taksit sayısına bölünmek suretiyle ikişer aylık dönemler hâlinde ödenecek taksit tutarı bulunacak. Tercih edilen taksit süresinden daha kısa sürede ödeme yapılması hâlinde ödenecek tutar ilgili katsayıya göre düzeltilecek. Ayrıca başvuru sırasında borçluya taksit süresine uygun ödeme planı verilecek.

Toplu Ödeme Yapılırsa Sadece Anapara Alınacak:

Genel sağlık sigortası prim borcu olanlar, prim borcu aslının tamamını 1 Ekim 2014 tarihinden itibaren 8 ay (sekiz ay) içinde ödemeleri halinde, gecikme cezası ve gecikme zammı tahsil edilmeyecek, yani gecikme faizi tamamen silinecek, dolayısıyla sadece borcun anaparası alınmış olacak.

Başvuru ve Taksit Ödeme Süreleri:

Yapılandırmadan yararlanmak isteyenlerin Sosyal Güvenlik Kurumu müdürlüklerine 1 Ekim 2014 tarihinden itibaren 7 ay içerisinde yani en geç 30 Nisan 2015 tarihi mesai bitimine kadar başvurmaları, taksitlendirme yapılması halinde de ilk taksiti 1 Ekim 2014 tarihinden itibaren 8 ay içinde ödemeleri gerekecek.

Öte yandan yapılandırmadan yararlanmak isteyen borçluların, diğer şartların yanı sıra dava açmamaları, açılmış davalardan vazgeçmeleri ve kanun yollarına başvurmamaları şartı aranacak, aksi halde yapılandırma başvuruları kabul edilmeyecek.

Gelir Testine Hiç Başvurmamış veya Geç Başvurmuş Olanların Durumu – Silinecek Borçlar:

Yukarıda belirtildiği şekilde 60/g kapsamında genel sağlık sigortası tescili yapılmış olup da gelir testine hiç başvurmayanlardan, 1 Ekim 2014 tarihinden itibaren 6 ay içerisinde yani en geç 31 Mart 2015 tarihi mesai bitimine kadar başvuran kişilerin genel sağlık sigortası primleri yapılan gelir testi sonucuna göre tescil başlangıç tarihinden itibaren tahakkuk ettirilecek, yani yeniden hesaplanacak. Burada belirtilen 6 aylık gelir testine başvuru süresini Bakanlar Kurulu 6 ay daha uzatabilecek. Gelir testi sonucu tespit edilen gelir durumuna göre ödenmesi gerekene aylık GSS prim tutarları Genel Sağlık Sigortası Prim Tutarları bölümünde yer almaktadır.

Öte yandan, şu anki mevzuat ve uygulamaya göre gelir testi sonucunda aile içerisinde kişi başına düşen alık geliri aylık brüt asgari ücretin üçte birinden az olduğu tespit edilen kişiler GSS primi ödemediğinden, yani bunlar bir nevi yeşil kart kapsamında kabul edilip primleri devlet tarafından ödendiğinden, dolayısıyla yukarıda belirtildiği şekilde gelir testine başvurup, sonucunda aile içerisinde kişi başına düşen aylık geliri brüt asgari ücretten az çıkan kişilerin GSS borçları silinecek demektir.

Gelir testini süresinden sonra yani geç yaptıranlara gelince; 60/g kapsamında Kurumca resen genel sağlık sigortası kapsamına alınması nedeniyle, 11 Eylül 2014 tarihinden önce gelir testi yaptırmış olmakla birlikte gelir testi sonucu gelir düzeyleri asgari ücretin iki katından daha düşük olarak tespit edilmiş olanların, bu tespit öncesinde genel sağlık sigortası primi ödenmemiş olan süreleri hakkında da gelir testi sonucu bulunan tutarlar esas alınarak yukarıdaki gibi hesaplama yapılacak. Yani gelir testini geç yaptırmış olan kişilerin, gelir testinden önceki süreye ait borçları da gelir testi sonucu tespit edilen aylık gelirleri esas alınarak yeniden hesaplanacak. Gelir testi hakkında ayrıntılı bilgi ve açıklama için Başından Sonuna Bütün Yönleriyle Gelir Testi ve Tespiti başlıklı yazıya bakabilirsiniz.

Sağlıktan Yararlanma Hakkı Ne Zaman Başlayacak ?

Halen 60/g kapsamında sadece genel sağlık sigortalısı olup borcu olduğu için sağlıktan yararlanamayanlar; 2014 Mayıs veya sonrası aylara ait Sosyal Güvenlik Kurumuna 60 günden fazla prim ve prime ilişkin her türlü borcunun bulunmaması şartıyla, önceki ay ve dönemlere ait borçlarını tamamen ödemeleri veya bu yapılandırma kapsamında borçlarını taksitlendirmişlerse ilk taksiti ödemeleri halinde, kendileri ve baklamla yükümlü olduğu kişiler sağlık yardımı alma hakkına kavuşacaklar. Tabi bu aşamadan sonra da aynı şekilde her aya ait prim borçlarını ve yapılandırma kapsamındaki taksitleri düzenli olarak ödemeleri gerekecek. Aksi halde sağlıktan yararlanma hakkını yine kaybedecekler.

Diğer Konular:

Yapılandırma ve taksitlendirmenin bozulacağı hal ve durumlar, Yİ-ÜFE terimin açıklaması gibi diğer konulara ilişkin açıklamalar için Bütün Ayrıntılarıyla Sosyal Güvenlik Kurumuna Olan Borçların Yapılandırılması başlıklı yazımıza bakabilirsiniz.(www.isvesosyalguvenlik.com)