Yabancı Uyruklu İşçi Çalıştırılması – Çalışma İzni Alınması – Başvuru Yeri ve Şekli – İşverenin Sorumlulukları

Yabancı Uyruklu İşçi Çalıştırılması – Çalışma İzni Alınması – Başvuru Yeri ve Şekli – İşverenin Sorumlulukları
16 Şubat 2013 14:24

1-Genel Açıklamalar: Yabancı uyruklu işçi çalıştırılması ile ilgili düzenleme 27.02.2003 tarihli ve 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzni Hakkında Kanun ve bu Kanunun 22 inci maddesine dayanılarak çıkarılan ve 29.08.2003 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanunun Uygulama Yönetmeliği’nde ayrıntılı olarak yer almıştır.

Buna göre Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde aksi öngörülmedikçe, yabancıların Türkiye’de bağımlı veya bağımsız çalışmaya başlamadan önce izin almaları gerekir. Ülke menfaatlerinin gerekli kıldığı hallerde veya mücbir nedenlere bağlı olarak, çalışmaya başlamadan önce ilgili makama bilgi vermek koşuluyla, çalışma süresi bir ayı geçmemek ve Bakanlık onayı alınmak suretiyle çalışma izni işe başladıktan sonra da verilebilir.

Önemli Not: 13 Ağustos 2016 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 6735 sayılı Uluslararası İşgücü Kanunu ile 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzinleri Hakkında Kanun yürürlükten kaldırılmış olup, yerini bu yeni Kanun almıştır. Yeni Kanun çerçevesinde çıkarılan Uluslararası İşgücü Kanunu Uygulama Yönetmeliği de 2 Şubat 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanmıştır. Daha güncel bilgi için söz konusu Kanun ve Yönetmeliğe bakılabileceği gibi, Uluslararası İşgücü Genel Müdürlüğü’nün (csgb.gov.tr) internet sitesine de bakılabilir.

Yönetmelik yayımlanıp alt düzenlemeler yapıldıktan sonra bu konu güncellenecektir.

2-Çalışma İzni İçin Başvuru Yeri – Şekli ve Çalışma İzninin Uzatılması:

Kanun kapsamında Bakanlığa yapılacak başvuruların internet üzerinden elektronik ortamda (http://www.csgb.gov.tr/csgbPortal/yabancilar.portal#) online olarak yapılması ve istenilen evrakların da kağıt ortamında imzalanarak Yönetmelik ekinde belirlenen diğer belgelerle birlikte başvuruyu takip eden altı işgünü içerisinde şahsen veya posta ile Bakanlığa ulaştırılması gerekmektedir

Başvuru yurtdışından yapılacaksa, başvuru çalışma izni alacak kişi tarafından uyruğunda bulunduğu veya daimi ikamet ettiği ülkedeki Türkiye Cumhuriyeti temsilciliklerine yapılır. Temsilcilikler, çalışma izin talebine ilişkin olabilecek değerlendirmeleri ile birlikte bu başvuruları doğrudan Bakanlığa iletirler. Türkiye Cumhuriyeti temsilcilikleri ve Bakanlık, yurt dışından yapılacak çalışma izni başvuruları ile ilgili işlemleri elektronik ortamda yürütür. Başvuru sırasında istenilen belgeler, yabancının temsilciliğe başvuru tarihinde veya takip eden on işgünü içerisinde işverenince Bakanlığa intikal ettirilir. Ayrıca, temsilciliğe başvuru tarihinden önceki on işgünü içerisinde Bakanlığa intikal ettirilmiş bulunan çalışma izni başvuruları da değerlendirmeye alınır.

Yurt içinden başvuru ise, sadece en az altı ay süreli ikamet tezkeresi almış ve bu süre sona ermemiş olan yabancılar veya bunların işverenleri tarafından ve doğrudan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yapılır. İçişleri Bakanlığınca mülteci veya sığınmacı statüsü verilmiş yabancılardan ikamette süre koşulu aranmaz. Bu statüde bulunanların çalışma izin talepleri değerlendirilirken Yönetmeliğin 13 üncü maddesinin dördüncü fıkrasında belirtilen hususlar dikkate alınmaksızın çalışma izin işlemlerinin en kısa sürede neticelendirilmesi için gerekli tedbirler alınır.

Yurtiçinden yapılan çalışma izin başvurularında çalışma izni verilmesi halinde izin belgesinin tebliğ tarihinden itibaren en geç otuz gün içinde çalışma meşruhatlı ikamet tezkeresi almak için emniyet makamlarına başvuruda bulunulması zorunludur. Aksi halde çalışma izni geçerlilik kazanmaz.

Başvurunun eksik evrak ile yapıldığının Bakanlıkça tespiti halinde, eksik evrakların tamamlanması için başvuru sahibine bilgi verilir. Bu durumda Kanunun 12 nci maddesinde Bakanlık tarafından başvurunun sonuçlandırılması için öngörülen otuz günlük süre eksik evrakların Bakanlığa intikal ettiği tarih itibariyle başlar.

Çalışma izninin süresi, Kanunda ve Yönetmelikte yer alan çalışma izinlerinin verilmesi ve uzatılmasına ilişkin süreler de dikkate alınarak, hizmet akdinin veya işin süresinden daha uzun olamaz.

Çalışma izninin uzatılması başvurusu ise başvuru formu ve Yönetmelik ekinde belirtilen belgelere önceki çalışma izin belgesinin aslının da eklenmesi suretiyle, yabancı veya işvereni tarafından doğrudan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına yapılır. Süresi sona ermiş bir çalışma izninin uzatılması için, sürenin bitiminden itibaren en geç 15 gün içinde uzatma başvurusunda bulunulması gerekir. Bu süreden sonra yapılan uzatma başvuruları, ilk defa başvuru yapan yabancılara uygulanan esaslara tabidir. Çalışma izninin bittiği tarihten geriye doğru en fazla iki aylık sürede olmak kaydıyla, izin süresi sona ermeden de uzatma başvurusunda bulunulabilir. Çalışma izninin uzatılması halinde, uzatılan çalışma izninin başlangıç tarihi, süresi biten çalışma izninin sona erdiği tarihtir. Çalışma izni uzatma başvurusunda bulunan yabancılar, çalışma izni uzatma başvurusunun sonuçlanmasına kadar geçen zaman diliminde, alacağı görevin mahiyeti değişmemek kaydıyla aynı işyeri ve meslekteki çalışmalarını sürdürebilirler. Bu yabancılar, işyerinde fiilen çalıştıkları sürece geçerli olmak üzere uzatma başvurusunda bulunduklarına ilişkin Bakanlık tarafından verilen belgeyi taşırlar. Bu belge veriliş tarihinden itibaren doksan gün sonra geçerliğini yitirir. Bakanlık, belgeye bu konuyla ilgili bilgilendirici kaydı düşer. Yabancının bu belgeyi taşıdığı süre içerisindeki çalışması, doğuracağı sonuçlar bakımından kanuni çalışma olarak kabul edilir. Bu süre içerisinde yabancının, ilgili mercilerin ve işverenin kanuni yükümlülükleri devam eder.

Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, ülke içinden istihdam yerine yabancı istihdamı için yapacağı değerlendirmede, başvuru sırasında istenecek belgelerin yanı sıra, yabancının istihdamını haklı kılacak, işin özel niteliğini gösterir bilgiler ile yabancının eğitim durumu, çalışacağı işyerinin ulusal ekonomiye katkısı ve bu niteliklere uygun ücret düzeyi ile istihdam durumunu da dikkate alarak kararını verir.

Bakanlık çalışma izni kararını, yurt dışından yapılan başvurularda; başvuruyu yapan yabancıya bildirmek üzere Türkiye Cumhuriyeti temsilciliğine, yurt içinden yapılan başvurularda; çalışma izni ve uzatma kararını başvuruyu yapan yabancıya veya başvuruyu yapan işverenine bildirir.

3-Başvuruların Değerlendirilmesinde Aranan Kriterler:

Not: Aşağıda yer alan kriterlerin bazıları Kanun veya Yönetmelikte yer almayabilir. Bu kriterler Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı’nın web sitesindeki Çalışma İzni Bölümünden alınmıştır.  

(http://www.calismaizni.gov.tr/)

4817 sayılı yabancıların çalışma izinleri hakkında kanunun uygulama yönetmeliğinin 13 üncü maddesi uyarınca belirlenen ve 2/8/2010 tarihinde uygulanmaya başlanılan yabancıların çalışma izin taleplerine ilişkin olarak başvuru sahibi işyerlerinin ve yabancıların karşılaması zorunlu olan değerlendirme kriterleri aşağıda belirtilmiştir:

1-Çalışma izni talep edilen işyerinde en az beş T.C. vatandaşının istihdamı zorunludur. İzin isteyen yabancının şirket ortağı olması halinde beş kişilik istihdam şartı, Bakanlıkça verilecek bir yıllık çalışma izninin son altı ayı için aranır. Aynı işyerinde birden fazla yabancı için çalışma izni talebinde bulunulması durumunda, çalışma izni verilen ilk yabancıdan sonraki her bir yabancı için ayrı ayrı beş T.C. vatandaşı istihdamı aranacaktır.

2-İşyerinin ödenmiş sermayesinin en az 100.000 TL veya brüt satışlarının en az 800.000 TL veya son yıl ihracat tutarının en az 250.000 ABD Doları olması gerekmektedir.

3-Dernek ve vakıflarda çalışacak yabancılara ilişkin izin taleplerinde 2 nci madde, yabancı devlet havayollarının Türkiye temsilciliklerinde, eğitim sektörü ve ev hizmetlerinde çalışacak yabancıların çalışma izni başvurularının değerlendirilmesinde ise, 1 inci ve 2 nci maddeler uygulanmayacaktır.

4-İzin isteyen şirket ortağı yabancının, 40.000 TL’den az olmamak üzere sermaye payının en az yüzde 20 olması zorunludur.

5-İşveren tarafından yabancıya ödeneceği beyan edilen aylık ücret miktarının yabancının görev ve yetkinliği ile bağdaşır seviyede olması zorunludur. Buna göre, başvuru tarihi itibariyle yürürlükte bulunan asgari ücret tutarı dikkate alınmak suretiyle yabancıya ödenecek ücretin en az;

a. Üst düzey yöneticiler, pilotlar ve ön izin talebinde bulunan mühendis ve mimarlar için asgari ücretin 6,5 katı,

b. Birim veya şube müdürleri ile mühendis ve mimarlar için asgari ücretin 4 katı,

c. Uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerde çalışacaklar, öğretmenler ile psikolog, fizyoterapist, müzisyen ve sahne sanatçısı unvanlarında çalışacak yabancılar için asgari ücretin 3 katı,

d. Ev hizmetlerinde çalıştırılacak yabancılar için en az asgari ücret, yukarıda sayılanlar dışındaki diğer mesleklerde ( Satış elemanı, pazarlama-ihracat görevlisi gibi görevler ) çalışacak yabancılar için asgari ücretin 1,5 katı olması gerekmektedir.

e. Turizm-Animasyon organizasyon firmalarında akrobat ve benzeri ünvanlarda çalışacak yabancılar ile masör, masöz ve SPA terapisti gibi işlerde çalışacak yabancılar için asgari ücretin 2 katı.

6-Bünyelerinde izinli masaj salonu bulunduğunu kanıtlayan Kültür ve Turizm Bakanlığından belgeli en az dört yıldızlı turizm işletmeleri ile belgeli tatil köylerinin, masör, masöz ve SPA terapisti gibi uzmanlık ve ustalık gerektiren talepleri değerlendirmeye alınacak, bu kapsamda bulunmayan işletme ve işyerlerinin talepleri ise uygun bulunmayacaktır.

7- Eğlence sektörünün ve turizm-animasyon organizasyon firmalarının uzmanlık ve ustalık gerektiren işlerinde istihdam edilecek yabancılar için en az 10 T.C. vatandaşı çalıştırılması halinde her bir yabancı için ayrı ayrı beş T.C. vatandaşı istihdamına ilişkin kota ayrıca uygulanmayacaktır.

8- Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerde hüküm bulunan haller ile kamu kurum ve kuruluşlarınca sözleşme veya ihale usulleriyle mal ve hizmet alımı işlerinde çalıştırılacak yabancılara ilişkin çalışma izin taleplerinin değerlendirilmesinde 1 inci ve 2 nci maddelerde belirlenen kriterler uygulanmayacaktır.

9- İleri teknoloji gerektiren işlerde veya aynı vasıflarda Türk uzmanın bulunmadığı hallerde Genel Müdürlük Makamınca verilecek onay üzerine 1 inci ve 2 nci maddelerle belirlenen kriterler uygulanmayacaktır.

10- Özellik Arzeden Doğrudan Yabancı Yatırım koşullarını taşıyan işletmelerde kilit personel dışında istihdam edilecek yabancılar için, 1 inci madde ile belirlenen kriter, işletmenin ülke çapındaki tüm işyerlerinde çalışan T.C. vatandaşı sayısı esas alınarak uygulanır.

4-Ev Hizmetlerinde Çalıştırılmak İstenilen Yabancılara İlişkin Başvuru İşlemleri:

Çalışma izin başvuruları 2 türlü yapılabilmektedir.

YURTİÇİNDEN: Yabancı şahsın Türkiye’de Emniyet makamlarından alınmış en az altı (6) ay süreli ikamet izninin bulunması halinde çalışma izin başvuruları yurtiçinden direkt Bakanlığımıza yapılabilmektedir. Halen ülkemizde turist vizesi ile bulunan yabancılar dahil olmak üzere, 6 ay süreli İkamet tezkeresi talebi için yabancı şahsı çalıştırmak isteyen Türk ailesi (Yetkili bir aile ferdi) yabancı şahısla birlikte İl Emniyet Müdürlüğü Yabancılar Şube Müdürlüğüne müracaat ederek ikamet tezkeresi talebinde bulunacaktır.

Talebin Emniyet makamlarınca uygun bulunması halinde ikamet tezkeresinin teslim tarihinden itibaren 7 gün içinde Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına çalışma izin başvurusunda bulunulması gerekmektedir. Çalışma izin başvurusu için işveren konumundaki şahsın PTT şubelerinden e-devlet şifresi alması ve internet ortamında e-devlet üzerinden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına elektronik çalışma izin başvuru yapması gerekmektedir.

Yapılacak elektronik başvurunun tamamlanmasını takip eden 6 işgünü içinde dilekçe ve internet üzerinden çıktısı alınacak üzerinde barkot numarası bulunan Yabancı Personel Başvuru Formunun (4 syf.) Bakanlığa ulaştırılması zorunludur

Yurtiçinden yapılacak çalışma izin başvurularına ilişkin detaylı bilgi http://www.csgb.gov.tr/csgbPortal/yabancilar.portal?page=sektor&id=yurtici sayfasında yer almaktadır.

YURTDIŞINDAN: Türkiye’de ikamet etmeyen veya en az altı ay süreli ikamet izni bulunmayan yabancılar Türkiye’deki işverenle imzalamış olduğu iş sözleşmesini ibraz ederek kendi ülkesindeki T.C. konsolosluğuna çalışma vizesi başvurusu yapacaktır. Halen turistik vize ile Türkiye’de olup, ikamet izni alamayan yabancılar için de bu prosedür uygulanacaktır.

Bu başvuruyu takip eden 10 işgünü içinde Türkiye’deki işveren internet ortamında e-devlet üzerinden Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına elektronik çalışma izin başvuru yapacaktır.

Elektronik çalışma izin başvurusu için işverenin PTT şubelerinden e-devlet şifresi alması gerekmekte olup, bu başvuru esnasında konsolosluk tarafından yabancı şahsa verilmiş bulunan referans numarasının bilinmesi gerekmektedir.

Çalışma izni başvuru dilekçesinin ve internet üzerinden çıktısı alınacak üzerinde barkot numarası bulunan Yabancı Personel Başvuru Formunun (4 syf.) yabancının T.C. konsolosluğuna başvurusunu takip eden 10 işgünü içinde Bakanlığımıza ulaştırılması zorunludur.

Yurtdışından yapılacak çalışma izin başvurularına ilişkin detaylı bilgi http://www.csgb.gov.tr/csgbPortal/yabancilar.portal?page=sektor&id=yurtdisi sayfasında yer almaktadır.

DİĞER ZORUNLU İŞLEMLER

1-Vize ve ikamet işlemleri: Çalışma izin başvurusu neticesinde çalışma izninin verilmesi halinde yabancı şahıs 30 gün içinde il emniyet müdürlüğü yabancılar şubesine başvuru yaparak (Çalışma izin süresi kadar) çalışma meşruhatlı ikamet tezkeresi alacaktır. Yurtdışından yapılan başvurularda yabancı şahsın ilgili T.C. konsolosluğundan çalışma vizesi alması ve Türkiye’ye giriş yaptıktan sonraki 30 içinde de emniyet makamlarından ikamet izni alması gerekmektedir.

2- Sigorta işlemleri: Çalışma izninin alınmasını müteakip 7 gün içerisinde yabancı şahsın sigortalı giriş kaydının yaptırılması zorunludur. Bu işlem için işveren konumundaki şahsın ilgili Sosyal Güvenlik Kurumu il müdürlüğüne başvuru yaparak konut işyeri kaydı yaptırması ve yabancı şahsın sigortalılığını başlatması gerekmektedir.

Çalışma izin başvurularına ilişkin detaylı bilgi için;

http://www.csgb.gov.tr/csgbPortal/yabancilar.portal

5-Çalışma İzni Almasına Gerek Bulunmayanlar:

Özel kanunlarda belirlenen hükümlerin saklı kalması ve yabancı ile işverenin diğer kanunlardan doğan yükümlülüklerini yerine getirmeleri kaydıyla;

a-Türkiye’nin taraf olduğu ikili ya da çok taraflı sözleşmelerle çalışma izninden muaf tutulanların,

b-Daimi ikametgahları yurt dışında olup bilimsel, kültürel ve sanatsal faaliyetler amacıyla bir aydan az süre için geçici olarak Türkiye’ye gelen yabancıların,

c-Türkiye’ye ithal edilen makine ve teçhizatın montajı, bakım ve onarımı, kullanımına ilişkin eğitiminin verilmesi veya teçhizatı teslim almak ya da Türkiye’de arızalanan araçların tamiri amacıyla; Türkiye’ye giriş tarihinden itibaren üç ayı geçmemek ve bu durumu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlamak koşuluyla gelenlerin,

d-Türkiye’den ihraç edilen ya da Türkiye’ye ithal edilen mal ve hizmetlerin kullanılmasına ilişkin eğitim amacıyla Türkiye’ye giriş tarihinden itibaren üç ayı geçmemek ve bu durumu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlamak koşuluyla Türkiye’de bulunanların,

e-Türkiye’de fuar ve sirklerde gösteri ve benzeri görevli olarak Türkiye’ye giriş tarihinden itibaren altı ayı geçmemek ve bu durumu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlamak koşuluyla bulunanların,

f-Eğitim süresiyle sınırlı olmak üzere durumunu ibraz edeceği belgeler ile kanıtlayarak üniversiteler ile kamu kurum ve kuruluşlarına bilgi ve görgülerini artırmak üzere gelen yabancıların,

g-Sosyo-kültürel ve teknolojik alanlar ile eğitim konularında üç ayı aşmayan bir sürede Türkiye’ye önemli hizmet ve katkı sağlayabilecekleri ilgili mercilerce bildirilenlerin,

h-Karşılıklılık esasına göre, öğrenci değişim programları çerçevesinde staj süreleri ile sınırlı kalmak kaydıyla özel veya kamu kurum ve kuruluşlarında staj yapacak yabancı öğrencilerin,

ı-Türkiye’nin taraf olduğu ikili yada çok taraflı sözleşmeler gereğince veya konsorsiyumlar tarafından yürütülecek ulusal, uluslararası projelerde veya uluslararası kuruluşlarda çalışacak yabancıların,

j-Bir yıl içerisinde görev süresi altı ayı geçmemek kaydıyla Türkiye’ye gelen tur operatörü temsilcisi yabancıların,

k-Türkiye Futbol Federasyonunca veya Gençlik ve Spor Genel Müdürlüğünce talepleri uygun bulunan yabancı futbolcular ile diğer sporcu ve antrenörlerin sözleşmeleri süresince,

Çalışma izni almalarına gerek bulunmamaktadır.

Ancak mesleki hizmetler kapsamında olup, muafiyet hükümlerine tabi yabancı mimar, mühendis ve şehir plancılarının, hizmet sürelerinin bir ayı aşması, (ı) bendi kapsamındakilerin ise bir yılı aşması durumunda akademik ve mesleki yeterliliğini tamamlayarak Bakanlıktan çalışma izni alması, ilgili meslek kuruluşuna geçici üye olması ve ulusal kurum ve kuruluşların uygulamalarına uyması zorunludur.

Muafiyet süreleri uzatılamaz. Ayrıca, (b), (c), (d), (e), (g) ve (j) bentleri kapsamındaki yabancılar, muafiyet başlangıç tarihinden itibaren 12 ay içinde muafiyet hükümlerinden sadece bir kez yararlanırlar.

Bu maddede sayılan yabancılar, geliş amaçlarını, ne kadar süre ile ve nerede kalacaklarına ilişkin bilgileri, bulundukları yerin emniyet makamlarına bildirirler. Bu bildirimlerde şahsi başvuru zorunluluğu yoktur.

Çalışma izninden muaf olan yabancılara istekleri halinde “Çalışma İzni Muafiyet Teyit Belgesi” düzenlenerek verilir.

6-Yabancıların Çalışmalarının Yasak Olduğu Meslek ve Görevler:

Kanunlarla sadece T.C. Vatandaşı olanlara hasredilen, dolayısıyla yabancıların çalışması/çalıştırılması yasak olan meslek ve görevler aşağıda belirtilmiştir:

1-Dişçilik, ebelik, hastabakıcılık. (Tababet ve Şuabatı Sanatlarının Tarzı İcrasına Dair Kanun uyarınca)

2-Eczacılık (Eczacılar ve Eczaneler Hakkında Kanun uyarınca)

3-Veterinerlik (Veteriner Hekimleri Birliği ile Odalarının Teşekkül Tarzına ve Göreceği İşlere Dair Kanun uyarınca)

4-Özel hastanelerde sorumlu müdürlük (Hususî Hastaneler Kanunu uyarınca)

5-Avukatlık (Avukatlık Kanunu uyarınca)

6-Noterlik (Noterlik Kanunu uyarınca)

7-Özel veya kamu kuruluşlarında güvenlik görevlisi (Bazı Kurum ve Kuruluşların Korunması ve Güvenliklerinin Sağlanması Hakkında Kanun uyarınca)

8-Kara suları dahilinde balık, istiridye, midye, sünger, inci, mercan ihracı, dalgıçlık, arayıcılık, kılavuzluk, kaptanlık, çarkçılık, katiplik, tayfalık vb. (Kabotaj Kanunu uyarınca)

9-Gümrük müşavirliği (4458 sayılı Gümrük Kanununun 227 nci maddesi gereğince)

7-İşverenlerin Yükümlülükleri ve Yaptırımlar:

Yabancı çalıştıran işverenler yabancının çalışmaya başladığı tarihten itibaren, çalışma izninin verildiği tarihten itibaren otuz gün içerisinde çalışmaya başlamaması halinde de bu sürenin bitiminden itibaren ve herhangi bir nedenle hizmet akdinin sona erdiği tarihten itibaren, en geç 15 gün içerisinde durumu Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bildirmekle yükümlüdürler.

Kanun ve Yönetmelikte yabancılara ve yabancıları çalıştıran işverenlere atfedilmiş yükümlülüklerin yerine getirilip getirilmediği, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Müfettişleri ve Sosyal Sigortalar Kurumu Müfettişleri tarafından, 4857 sayılı İş Kanununda yer alan teftiş, denetim ve soruşturma hükümlerine göre yapılır ve bu hükümlere göre ilgili yaptırımlar uygulanır. Ayrıca genel ve özel bütçeli idarelerin teftiş ve denetim elemanları ile kolluk kuvvetlerinin kendi mevzuatları gereğince işyerlerinde yapacakları her türlü denetim, inceleme ve kontrol sırasında yabancı çalıştıran işverenler ile yabancıların bu Kanundan doğan yükümlülükleri yerine getirmediklerini tespit etmeleri halinde, durum Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığına bildirilir. Yapılan bu bildirimler üzerine Bakanlık bölge müdürünce, gönderilen tutanaklara ve denetim raporlarına göre 4817 sayılı Yabancıların Çalışma İzni Hakkında Kanun’da yer alan idari yaptırımlar (idari para cezaları) uygulanır.

Bu bölümde yer alan yükümlülüklere uyulmaması halinde uygulanacak mali yaptırımlar Yabancıların Çalışma İzni Hakkında Kanuna Göre Uygulanacak İdari Para Cezaları bölümünde belirtilmiştir.www.isvesosyalguvenlik.com

8-Başvuru İçin İstenilen ve Başvuruya Eklenecek Belgeler:

Sözleşme ve dilekçe örneklerine

http://www.csgb.gov.tr/csgbPortal/yabancilar.portal?page=formlar

adresinden ulaşabilirsiniz.

I-BAŞVURUYA ESAS BELGELER

A-YABANCIDAN İSTENİLEN BELGELER

– Yabancı Personel Başvuru Formu, (Form dört nüsha olarak düzenlenecek olup, işveren ve yabancı personelin orijinal imzalarını içerecektir. İşveren ve yabancı personelin her ikisinin de orijinal imzasının olmadığı durumlarda taraflar arasında yapılmış iş sözleşmesi ibraz edilecektir.)

– Yabancının son altı ay içerisinde çekilmiş altı adet vesikalık renkli fotoğrafı, (Dört adedi Yabancı Personel Başvuru Formlarına yapıştırılacaktır.)

– Türkçe tercümesi yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı pasaport sureti,

– Mesleki hizmetler kapsamında çalışacak yabancılar ile Bakanlığın gerekli gördüğü diğer mesleklerde çalışacak yabancılardan noter onaylı ve Türkçe tercümeli diploma veya geçici mezuniyet belgesi sureti,

– Türkiye’den yapılacak başvurular için müracaat tarihinde geçerli en az altı ay süreli ikamet tezkeresi örneği,

– Mesleki hizmetler kapsamında çalışma izni talep eden yabancının yukarıdaki belgelere ek olarak, yurt dışında yüksek öğrenim görmesi halinde 2547 sayılı Kanunun 3 ve 7/p maddeleri uyarınca, “Yurtdışı Yüksek Öğretim Diplomaları Denklik Yönetmeliği”ne uygun olarak alacağı “Diploma veya Geçici Mezuniyet Denklik Belgesi”,

– Yabancı sanatkar çalıştıracak Belgeli Turizm İşletmeleri için, Türkçe ve yabancının dilinde düzenlenen iş sözleşmesi ve bonservis,

– Milli Eğitim Bakanlığına bağlı kurumlarda görev alacak yabancılar için Milli Eğitim Bakanlığından alınmış yabancının yeterliliğini gösterir belge (ön izin) örneği.

Çalışma izin türlerine göre başvuruya esas istenilen diğer belgeler aşağıda yer almaktadır.

Süreli Çalışma İzni

– Türkiye’de çalışmak üzere gelen yabancının eş ve bakmakla yükümlü olduğu çocuklarının çalışma izni talebinde bulunmaları durumunda, yabancı ile birlikte en az beş yıl süreyle kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olduklarını kanıtlayan emniyet makamlarından alınan belge.

Süresiz Çalışma İzni

– Yabancının en az sekiz yıl kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olması şartının yerine getirildiğini kanıtlayan emniyet makamlarından alınan belge

veya

– Yabancının toplam altı yıllık kanuni çalışmasının bulunması şartının yerine getirildiğini kanıtlayan ilgili mercilerden alınan belge.

Bağımsız Çalışma İzni

– Yabancının icra etmeyi arzuladığı faaliyete yönelik bilimsel, teknik veya mesleki eğitimi olduğunu ispatlayan belgeler,

– Yabancının en az beş yıl kanuni ve kesintisiz ikamet etmiş olması şartının yerine getirildiğini kanıtlayan emniyet makamlarından alınan belge,

– Yönetmeliğin 40 ıncı maddesinde istenilebileceği belirtilen belgeler.

İstisnai Çalışma İzni

– Yabancıların Kanunun 8 inci maddesinde sayılan statülerini kanıtlayan belgeler,

– Türk vatandaşı bir kişi ile evli olan yabancılar için, Türk vatandaşı eşine ait vukuatlı nüfus kayıt örneğinin aslı.

B-YABANCI PERSONEL İSTİHDAM EDECEK KURUM / KURULUŞTAN İSTENİLEN BELGELER

– Çalışma izni başvuru dilekçesi,

– Son yıla ait, vergi dairesi veya yeminli mali müşavir onaylı bilanço ve kar/zarar tablosu,

– Kuruluşun en son sermaye ve ortaklık yapısını gösteren Türkiye Ticaret Sicil Gazetesinin aslı veya kuruluşça onaylı örneği,

– Yabancı öğretmen istihdam edecek özel öğretim kurumları için, Milli Eğitim Bakanlığından alınmış ”Kurum Açma ve Öğretime Başlama İzni” ile Milli Eğitim Bakanlığından alınmış ruhsatnamesi veya bağlı bulunduğu belediyeden alınmış “İşyeri Açma ve Çalışma Ruhsatı” örneği,

– Dernek ve vakıflar ile sağlık hizmeti veren kuruluşlar için, ilgili mercilerinden alınmış faaliyet durumlarını gösterir belge,

– Belgeli turizm kuruluşları için, Kültür ve Turizm Bakanlığı’ndan alınmış işletme ve yatırım belgesinin sureti,

– Kamu kurum ve kuruluşlarınca uluslararası ihale açılmış projeleri yapma hakkı kazanmış kuruluşların (konsorsiyumlar dahil) ilgili kurum ve kuruluştan alacakları işi yüklendiklerini tevsik eden belge,

– Mühendislik, mimarlık, müteahhitlik ve danışmanlık hizmetleri kapsamında yabancı uzman istihdam edecek tüzel kişiliklerde, aynı meslekte Türk mühendis/mimar/şehir plancısı istihdam edildiğini ispata dair ücret bordrosu ve yabancı ile yapılan sözleşme örneği.

II-SÜRE UZATIMI BAŞVURULARINDA İSTENİLEN BELGELER

– Yabancı Personel Başvuru Formu,

(Form dört nüsha olarak düzenlenecek olup, işveren ve yabancı personelin orijinal imzalarını içerecektir. İşveren ve yabancı personelin her ikisinin de orijinal imzasının olmadığı durumlarda taraflar arasında yapılmış iş sözleşmesi ibraz edilecektir.)

– Yabancının son altı ay içerisinde çekilmiş altı adet vesikalık renkli fotoğrafı. (Dört adedi Yabancı Personel Başvuru Formlarına yapıştırılacaktır.)

– Önceki çalışma izninin aslı,

– Bakanlıkça verilmiş bulunan çalışma izin sürelerini kapsayan çalışma amaçlı ikamet tezkeresi örneği,

– Mühendis, mimar ve şehir plancısı olarak çalışacak yabancıların, 6235 sayılı Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliği Kanunu’nun 36 ncı maddesine istinaden alması gereken geçici üyelik belgesi,

– Türkçe tercümesi yeminli mütercim veya resmi makamlarca onaylı pasaport sureti,

– Vergi dairelerinden veya internet vergi dairesinden alınacak vergi borcu olmadığına dair belge. (isvesosyalguvenlik.com)

YORUMLAR

  1. cuneyt bodur dedi ki:

    Harika ve detaylı bir şekilde bu konuyu anlattığınız için teşekkür ederim. Sitenize katkıda bulunabilmek adına Yabancıların Çalışma İzinleri hakkında mahkemelere intikal etmiş olaylar ilişkin olarak İdare Mahkemesinin ve Danıştayın kararlarına aşağıda linkini verdiğim siteden ulaşabilirsiniz. özellikle de meslektaşlarımızın bulmakta zorlandığı kararlar olduğu için herkese tavsiye ederim. http://www.calismaizin.com/calismaizni.php?izni=danistaykararlari Saygılarımla,

  2. ahmet hakan dedi ki:

    yabancıların sınırdışı edilmesi

  3. Yakup dedi ki:

    Merhaba
    Ben iranliyim ve şu anda irandayim
    Turkiyede çalisip yasamak istiyorum
    Yabanci çaliştiracak firmalarin adresini , ne yapmam gerekeni bana anlatirmisiniz , bu arada , ana dilimde azeri turkçe

    1. admin dedi ki:

      (Yakup) Öncelikle Türkiye’de ikamet ve çalışma izni almanız gerekir. Yabancı çalıştırmak isteyen firmalar konusunda ise İŞKUR’dan bilgi alabilirsiniz.

  4. Cem Eroğlu dedi ki:

    Merhaba. Türkiye’de bir firmada çalışıyorum. Ve bir Rus vatandaşını pazarlama ve satış amaçlı olarak işe almak istiyoruz. Fakat bu Rus vatandaş Rusya’da çalışacak. Yani Türkiye’de ikamet etmeyecek. Görevi Rusya’daki satış pazarlama faaliyetlerimizi yürütmek olacak ve dolayısıyla da görev yerinde (Rusya’da) yaşamaya devam edecek. Biz tüm bu işlemleri resmi olarak gerçekleştirmek istiyoruz. Bunun yolu nedir? Bilgi verebilirseniz çok seviniriz.
    Peşinen teşekkürler.
    Cem Eroğlu

    1. Admin dedi ki:

      Merhaba, eğer Rusya’daki işyerinde çalıştıracağınız kişi T.C. Vatandaşı olsaydı, şirketiniz T.C. Kanunlarına göre kurulmuş bir şirketse onu sigortalı yapmanız gerekirdi. Ancak çalıştıracağınız kişi T.C. vatandaşı değil, aynı şekilde çalıştırdığınız yer de Ülkemiz sınırları dışında, bu nedenle Ülkemizin mevzuatı yönüyle yapılacak bir şey yok, çalıştığı yerin / ülkenin mevzuatına göre işlem yapmanız gerekir.

  5. Vugar dedi ki:

    Ben muhendisim is bulamiyorum.hic bir is yeri zorluk chekmem istemiyor.yani calishma izni.maash ves ile.bu arada azerbaycaiyim.elhamdulillah muslumanim.is bulmam.ichin yardimci olun Allah rizasi ichin.

  6. yusuf dedi ki:

    merhaba,

    ankarada kurulu bir firmayız. İran tarafında satış sürecini yürütecek bir İran vatandaşı ile sözde anlaştık. Kendisi yılda bir defa türkiyeye geliyor. İranda da şirketimiz yok.. Home ofis şeklinde süreci yürütecek. Bu kişi için çalışma izni için başvuru yapacağız. İkametgah izni almamız şartmı? çünkü türkiyeye geldiği zaman otelde konaklamasını yapıp geri dönmektedir. Teşekkürler

    1. Admin dedi ki:

      Merhaba, 6735 sayılı Uluslararası İş Gücü Kanununda “Çalışma izni: Bakanlıkça resmî bir belge şeklinde düzenlenen ve geçerlilik süresi içinde yabancıya Türkiye’de çalışma ve ikamet hakkı veren izni,” olarak tanımlanmıştır. Dolayısıyla çalışma izni aynı zamanda ikamet Türkiye’de ikamet iznini de kapsamaktadır. Aksi halde Türkiye’de ikamet izni olamayan birine çalışma izni verilmiş olmasının bir anlamı olmaz. Öbür türlü her gün yurt dışından işe gelip gitmesi gerekir ki bu hemen hemen imkansız bir durumdur.

  7. talha dedi ki:

    merhaba, ben Türkiye’de şu an lisans öğrencisiyim ve mezun olduktan sonra bir şirkette işe alınma durumum var, ama sorun işverenin maaş ve benim adıma ödeyeceği sigorta ücreti, ben mühendisim ve mühendis olarak çalışacağım, bu durumda sigortayla ve maaş ile ilgili net bilgiyi nereden bulabilirim.

  8. Elif dedi ki:

    Merhaba
    Yabancı uyruklu bağımsız çalışan gerçek kişi bir vergi mükellefi çalışma izni alacak
    Ancak ltd ve a.ş lerdeki gibi 5 türk işçi çalıştırma zorunluluğu varmıdır
    Teşekkürler

    1. Admin dedi ki:

      Eğer bu kişi herhangi bir işyerinde hizmet akdiyle yani işçi olarak çalışacaksa bildiğimiz kadarıyla 5 işçi şartı aranıyor. Ancak kendi adına ve hesabına çalışacaksa bu durumda öyle bir şart aranmaz.

  9. Birgül dedi ki:

    İyi günler Türkiye de ikamet izni ile kalmaktayim vatandaş daha olamadım 2001 yılında ilk ikamet aldım sonra 2005 77 sayılı diye geçiyordu 2009 türk soylu doğum belgesi istendi bizden çalışabilirim diye o da tamam daha sonra 2012esim vatandaş oldu 2013 ikamet izni mi ayle ikameti ne çevirdik 2018 uzun vadeli oldu vatandaşlık başvurduk yok daha hala yok şimdi benim anlayamadım 2009 çalışabilirim diye belge istendi getirildi o bize geçerli olması gerekmiyor mu nereden alabiliriz bunu emniyetten mi önceden emniyet bakiyodu yabancılara teşekkürler

    1. Admin dedi ki:

      Oturma (ikamet) iznine Emniyet, çalışma iznine ise Çalışma Bakanlığı (Aile – Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı) bakmaktadır. Çalışma izni konusunda İŞKUR müdürlüğü ile görüşebilirsiniz.

  10. MURAT KAÇMAZ dedi ki:

    peki bir şey takıldı aklıma. yabancı personelin izin uzatma işleminde. çalıştığı şirketin vergi borcu var ise eğer süre uzatamayacak mı ?

    1. Admin dedi ki:

      Yazıda yer alan bu konuyla ilgili açıklama, Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığının ilgili daire başkanlığı tarafından belirtilen şartlar esas alınarak yapılmış. Vergi borcu sorgulaması muhtemelen kendi adına ve hesabına çalışan yani bir nevi BAĞ-KUR statüsünde olan yabancı uyruklu kişi için geçerlidir büyük ihtimalle.

  11. Ahmet dedi ki:

    Merhaba Ankarada yaşiyorum. Yabanciyim. Türk ehliyetim var. Şöför olarak çalişabilirmiyi yani ticari arac kullanabilirmiyim?

  12. ercan dedi ki:

    merhabalar.yabancı uyruklu bir arkadaşım önlisans eğitimi için türkiyede bulunmakta.aktif eğitimini devam ettirirken aynı zamanda çalışma izni alıp alamayacağını merak ediyor.benden yardımcı olmamı istedi.bilgisi olan varsa paylaşabilir mi lütfen

    1. Admin dedi ki:

      İŞKUR müdürlüğü ile görüşün.

  13. KEMAL ANDIÇ dedi ki:

    Konu hakkında yeterli açıklama yapılmış.

  14. Cengiz dedi ki:

    İş sözleşmesi örneğine ihtiyacım var bir örnek buradan paylaşabilir misiniz? Şimdiden teşekkür ederim.

    1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

      Sitemizin Form ve Dilekçe bölümünden ulaşabilirsiniz, arama motorlarında arama yaparak da örnek iş sözleşmelerine ulaşabilirsiniz.