2019 Asgari Ücret Desteğinin Şartları ve Sağlanacak Destek Tutarları

İlk defa 2016 yılında uygulanan, sonraki yıllarda da uygulanmaya devam eden, 2018 yılında ise 9 ay için uygulanan asgari ücret desteği 2019 yılı için de yeni şartlarla ve 12 ay için uygulanacak.

Konuya daha önce Asgari Ücret Desteği 2019 Yılında 12 Ay Uygulanacak başlıklı yazımızda yer vermiştik.

Kanuni düzenleme 7162 sayılı Torba Kanun ile 5510 sayılı Kanuna eklenen geçici 78 inci madde ile yapılmıştı. Ancak uygulamanın ayrıntısı için SGK tarafından yayımlanacak genelge bekleniyordu.

Beklenen genelge 22 Mart 2019 tarihinde SGK Sigorta Primleri Genel Müdürlüğü tarafından yayımlandı.

Asgari Ücret Desteği konulu 2019/8 sayılı SGK Genelgesi uyarınca;

İşverenler uzun vadeli sigorta (malullük – yaşlılık – ölüm) kollarına tabi çalışanları ile ilgili olarak asgari ücret desteğinden yararlanacak, kısa vadeli sigorta kollarına tabi tutulan (5510 sayılı Kanunun 5 inci maddesi kapsamında sigortalı olan) çalışanlarla ilgili olarak asgari ücret desteğinden yararlanılamayacak. Dolayısıyla 1,4, 5, 6, 13, 14, 20, 24, 28, 29, 30, 31, 32, 33, 34, 35, 36, 37, 47, 51, 52, 53, 54, 55, 90, 91, 92 nolu belge türlerinden (aylık prim ve hizmet belgesi) dolayı asgari ücret desteğinden yararlanılacak. Aynı şekilde Ek-9 kapsamında ev hizmetlerinde çalışan sigortalısı ayda 10 günden az çalıştığı için adına sadece iş kazası ve meslek hastalığı sigortası primi ödeyen işveren asgari ücret desteğinden yararlanamayacak. Ancak hizmetlisi ayda 10 gün veya daha fazla çalıştığı için adına uzun vadeli sigorta kolları için de prim ödeyen işveren asgari ücret desteğinden yararlanabilecek.

Daha önceki yıllarda olduğu gibi asgari ücret desteğinden yararlanmak için işverenin Kuruma başvurması gerekmiyor, şartları tutan işverenler destekten yaralanabilecek.

Yapılan hesaplama sonucunda bulunan sigortalı sayısının ortalaması beş yüz’ün altında olan işyerleri için günlük 5 TL (kapsama giren sigortalı başına aylık 150 TL), ortalaması beş yüz ve üzerinde olan işyerleri için ise günlük 3,36 TL (sigortalı başına aylık 100,80 TL) destek sağlanacak. 2019 yılı içerisinde tescil edilmiş işyerlerinde asgari ücret desteğinden yararlanabilmek için işverenin Kuruma vadesi geçmiş borcu olmayacak, 2019 yılından önce tescil edilmiş işyerlerinde ise Kuruma borcu olmaması şartı aranmayacak.

2019 yılı içerisinde tescil edilmiş işyerleri ile 2019 yılından önce tescil edilmiş olan işyerleri için ayrı başlıklar altında 2019 yılı asgari ücret desteğinden yararlanma şartları aşağıda ayrıntılı olarak açıklanmıştır.

A- 1 OCAK 2019 TARİHİNDEN ÖNCE TESCİL EDİLMİŞ (SGK’DA İŞYERİ DOSYASI AÇILMIŞ) OLAN İŞYERLERİYLE İLGİLİ UYGULAMA ŞARTLARI

Aşağıda belirtilen açıklamalar, 1 Ocak 2019 tarihinden önce tescil edilmiş olup 2018 yılında sigortalı bildirimi yapılmış olan işyerlerine ilişkin olup, 2019 yılı öncesi tescil edilmiş olmakla birlikte 2018 yılında hiç bildirim yapılmayan veya 0 gün 0 kazanç üzerinden prim belgesi verilmiş olan işyerlerinin 2019 yılı asgari ücret desteğinden yararlandırılmasında B- 2019 YILINDA TESCİL EDİLMİŞ/EDİLECEK (SGK’DA İŞYERİ DOSYASI AÇILMIŞ/AÇILACAK) OLAN İŞYERLERİYLE İLGİLİ UYGULAMA ŞARTLARI başlıklı bölümde belirtilen şartlar geçerli olacaktır.

Destekten Yararlanılacak Prim Ödeme Gün Sayısının Hesaplanması

• 2018 yılının aynı ayına ilişkin Kuruma verilen aylık prim ve hizmet belgelerinde veya muhtasar ve prim hizmet beyannamelerinde prime esas günlük kazancı 102 Türk lirası ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını geçmemek üzere 2019 yılı ayları için asgari ücret desteği sağlanacak. Örneğin; 2019 yılı Mart ayı için sağlanacak asgari ücret desteğinin hesabında, 2018 yılı Mart ayına ilişkin olarak o işyerinden yukarıda numaraları belirtilen belge türlerinden verilmiş olan prim belgelerindeki prime esas kazancı 102 TL ve altındaki sigortalıların toplam prim ödeme gün sayısını aşmamak üzere 2019 yılı için asgari ücret desteği sağlanacak. İlgili ayla ilgili olarak asıl prim belgeleri yanında ek prim belgeleri de dikkate alınacak, iptal prim belgelerindeki prim ödeme gün sayısı ise gün sayısından düşülecek. 2018 yılının ilgili ayında bildirilmiş sigortalı sayısının hesabında prim belgesi yasal süresinden sonra verilmiş olsa dahi belgedeki sayı dikkate alınacak. Ancak 28 Şubat 2019 tarihinden sonra işleme alınacak 2018 yılının ilgili aylarına ait asıl – ek – iptal prim belgeleri hiçbir şekilde hesaplamaya dahil edilmeyecek. Buna karşılık 2019 yılının asgari ücret desteğinden yararlanılacak ayına ait prim belgelerinin ise yasal süresi içerisinde verilmesi gerekecek, bir başka anlatımla asgari ücret desteğinden yararlanılacak aya ait prim gün sayısının tespitinde yasal süresinde verilmiş prim belgelerindeki gün sayıları dikkate alınacak. Örneğin; 2018 yılı Mart ayı için işyerinden verilmiş prim belgelerindeki hesaplamaya dahil edilen prim gün sayısı toplamı 450 gün ise, bu işyeriyle ilgili olarak 2019 Mart ayına ilişkin asgari ücret desteği tutarı 450 gün sayısını geçemeyecek, eğer bu işyerinden 2019 yılı Mart ayında verilen prim belgelerindeki toplama dahil edilen gün sayısı tutarı 490 gün ise bu işyeri sadece 450 gün karşılığı asgari ücret desteğinden yararlanacak, toplama dahil edilen gün sayısı tutarı 410 gün ise bu durumda da işyeri 410 gün karşılığı asgari ücret desteğinden yararlanacak. Dolayısıyla prim belgelerine göre 2019 yılının herhangi bir ayına ait asgari ücret desteğinden yararlanılacak prim gün sayısı, 2018 yılının aynı ayına ait hesaplamaya dahil prim gün sayısıyla aynı veya fazla çıkarsa işveren 2018 yılının aynı ayına ait prim gün sayısı kadar asgari ücret desteğinden yararlandırılacak, eğer 2019 yılının asgari ücret desteğinden yararlanılacak aydaki prim gün sayısı 2018 yılının aynı ayına ait prim gün sayısından düşük çıkarsa bu durumda işveren tabii ki 2019 yılının o ayındaki prim gün sayısı kadar asgari ücret desteğinden yararlandırılacak. Öte yandan burada 2018 yılı Mart ayına ait olarak yasal süresi geçtikten sonra verilmiş prim belgelerinden 1 Mart 2019 tarihinden önce Kurumca işleme alınmış olanlar da sayı hesabında dikkate alınacak. Buna karşılık 2019 Mart ayına ait prim belgelerinden sadece yasal süresi içerisinde Kuruma verilmiş olanlar dikkate alınacak.
• 2018 yılından önce tescil edilmiş olmakla birlikte 2018 yılında sigortalı çalıştırmamış veya 2018 yılının en son bildirim yapılan ayını takip eden aydan 2018 yılı sonuna kadar hiç bildirim yapılmayan işyerleri hakkında ise 2019 yılında tescil edilmiş işyerleri için geçerli şartlar uygulanacak. 2018 yılının aynı ve müteakip aylarında bildirimde bulunulmamış veya bildirimde bulunulmuş olmasına rağmen;

-(0) gün (0) kazanç bildirilmiş olması halinde,

-Yapılan bildirimlerin uzun vadeli sigorta kollarına ilişkin belge türleri dışında yapılmış olması halinde,

bu ayı takip eden ilk bildirim yapılmış ayın aylık prim ve hizmet belgesindeki/muhtasar ve prim hizmet beyannamesindeki bildirimleri esas alınacak. Takip eden ay/aylarda da bildirim yapılmamış olması halinde ise bildirim yapılmayan dönemler hakkında ilk defa 2019 yılında tescil edilmiş işyeri gibi işlem yapılacak. (B- 2019 YILINDA TESCİL EDİLMİŞ/EDİLECEK (SGK’DA İŞYERİ DOSYASI AÇILMIŞ/AÇILACAK) OLAN İŞYERLERİYLE İLGİLİ UYGULAMA ŞARTLARI başlıklı bölümde belirtilen şartlar geçerli olacak.)

• 3213 sayılı Maden Kanununun Ek 9 uncu maddesi uyarınca ücretleri asgari ücretin iki katından az olamayacağı hükme bağlanan “Linyit” ve “Taşkömürü” çıkarılan işyerlerinde yer altında çalışan sigortalılar bakımından destekten yararlanılacak prim ödeme gün sayısı hesaplanırken, 2018 yılının aynı ayında 0510, 0520 İşkolu kodlarından ve 4, 5, 35, 36 ve 55 nolu belge türlerinden bildirilen sigortalılardan prime esas günlük kazancı 271 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayıları ile bu sayıya yüzde 50 ilave edilmek suretiyle bulunan prim ödeme gün sayısının toplamını geçmemek üzere cari ayda (destekten yararlanılacak ayda) bildirilen prim ödeme gün sayısı esas alınacak. Prim ödeme gün sayılarına yapılacak yüzde 50 ilave hesaplamasında prim ödeme gün sayısının küsuratlı çıkması halinde, küsuratlı kısım dikkate alınmayacak.
• 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümleri çerçevesinde toplu iş sözleşmesi uygulanan özel sektör işverenlerine ait işyerlerinde çalışan sigortalılar bakımından destekten yararlanılacak prim ödeme gün sayısı hesaplanırken, 2018 yılının aynı ayında bildirilen sigortalılardan prime esas günlük kazancı 203 TL ve altında bildirilen sigortalıların toplam prim ödeme gün sayılarını geçmemek üzere cari ayda (destekten yararlanılacak ayda) bildirilen prim ödeme gün sayısı esas alınacaktır. 1/1/2019 – 31/12/2019 arasındaki dönemlere ilişkin toplu iş sözleşmesi bulunan işyerlerine ilişkin listeler SGK’nın sisteminde kayıtlıdır. Dolayısıyla 1/1/2019 – 31/12/2019 arasındaki dönemlere ilişkin toplu iş sözleşmesi imzalamış olmasına karşılık söz konusu uygulamadan faydalanamayan işverenlerin Bakanlıktan alınan listelerde gerekli güncelleme/ekleme işlemlerinin yapılabilmesi amacıyla Aile, Çalışma ve Sosyal Hizmetler Bakanlığı Çalışma Genel Müdürlüğüne müracaat etmeleri gerekmektedir.

Sağlanacak Günlük Asgari Ücret Desteği Tutarının Hesaplanması

• Asgari ücret desteğine esas günlük tutarın belirlenmesinde, 2018 yılı Ocak ila Kasım ayı/döneminde uzun vadeli sigorta kollarından bildirimi yapılan 4/1-a (SSK) kapsamındaki sigortalı sayısının ortalaması esas alınacak. Ortalama sigortalı sayısı, işyerinin 2018/Ocak ila 2018/Kasım ayı/dönemi arasında Kurumumuza bildirilmiş olan toplam sigortalı sayısının, aynı ay/dönem aralığında Kurumumuza bildirim yapılmış ay/dönem sayısına bölünmesi suretiyle bulunacak. 2018/Ocak ila 2018/Kasım ayları/dönemleri arasında bazı aylarda sigortalı çalıştırılmamış olması halinde, ortalama sigortalı sayısı, bildirim yapılmış aylardaki toplam sigortalı sayısının bildirim yapılmış ay/dönem sayısına bölünmesi suretiyle hesaplanacak. Ortalama sigortalı sayısının tespitinde, gün bildirimi yapılmayan (0 gün bildirilmiş) sigortalılar ile uzun vadeli sigorta kollarından bildirimi yapılmayanlar, dolayısıyla, 2, 7, 12, 19, 21, 22, 23, 25, 39, 41, 42,43, 44, 45, 46, 48,49 ve 50 nolu belge türleri ile yapılan bildirimler dikkate alınmayacak. Ayrıca Kuruma bildirilmiş toplam sigortalı sayısının tespiti sırasında, her bir ayda çalışan sigortalı sayısı, ilgili dönemlerde Kuruma verilmiş asıl ve ek nitelikteki aylık prim belgelerinde kayıtlı sigortalı sayısından iptal nitelikteki aylık prim belgelerinde kayıtlı sigortalı sayısı düşülmek suretiyle tespit edilecek.
• Yapılan hesaplama sonucunda bulunan sigortalı sayısının ortalaması beş yüz’ün altında olan işyerleri için günlük 5 TL (sigortalı başına aylık 150 TL), beş yüz ve üzerinde olan işyerleri için günlük 3,36 TL (sigortalı başına aylık 100,80 TL) destek sağlanacak. Bu sayı sigortalı sayısının ortalamasına bağlı olduğundan, cari ayda bildirilen sigortalı sayısının beş yüz’ün altında veya üstünde olması verilecek günlük destek tutarının belirlenmesinde dikkate alınmayacak. Asgari ücret desteği kapsamında sağlanacak indirim tutarı, asgari ücret desteğine esas prim ödeme gün sayısının 3,36 veya 5 TL rakamı ile çarpımı suretiyle hesaplanacak ve takip eden ay/aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup edilecek.
• Ay içinde Kuruma bildirilmiş sigortalı sayısının tespitinde, ay içinde işe giren veya işten çıkan sigortalılar da hesaplamaya dahil edilecek. Ancak o ay içerisinde birden fazla giriş – çıkış yapmış olması nedeniyle prim belgesinde ismi birden fazla kayıtlı olan sigortalılar tek kişi olarak dikkate alınacak. Aynı şekilde prim belgelerinde bir sigortalının birden fazla belge türü/kanun türü ile bildirilmiş olması halinde, bu sigortalı için ilgili dönemde biden fazla kayıt yer almakla birlikte, sigortalı sayısının tespitinde bu nitelikteki kayıtlardan mükerrer olanlar dikkate alınmayacak, yani hesaplamada o sigortalı tek kişi olarak esas alınacak.
• 2018/Ocak ila 2018/Kasım ayları/dönemlerine ilişkin sigortalı sayısında değişikliğe neden olacak şekilde, işveren tarafından yasal süresi geçtikten sonra verilen veya mahkeme kararı, denetim gibi sebeplerle yasal süresi geçtikten sonra düzenlenen prim belgelerinden, 28.2.2019 tarihinden sonra Kurum tarafından işleme alınanlardaki sigortalı sayıları da günlük asgari ücret desteğinin belirlenmesi için gerekli olan ortalama sigortalı sayısının hesaplanmasında dikkate alınmayacak. Bu prim belgeleri isterse Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 102 nci maddesi kapsamında süresinde verilmiş sayılan prim belgeleri olsa bile sonuç değişmez.
• Adres değişikliği nedeniyle gerek aynı il içinde başka bir ünitenin görev bölgesine, gerekse bir ilden başka bir ile nakledilmesi nedeniyle yeni işyeri dosyası tescil edilmiş işyerlerinde, adres değişikliği nedeniyle yeni tescil edilen işyerleri için işyerinin asgari ücret desteğinden nakledilen eski işyeri koşullarına göre yararlanması gerektiğinden, ortalama sigortalı sayısı hesaplanırken eski işyeri dosyasından yapılan bildirimler de dikkate alınacak.
• Ortalama sigortalı sayısının küsuratlı çıkması halinde, yarıma kadar kesirler dikkate alınmayacak, yarım ve üzerinde olan kesirler ise tama iblağ edilecek, yani ortalama sigortalı sayısının küsurat kısmı 0,01 ila 0,49 arasında ise 0 (sıfır) olarak dikkate alınacak, 0,50 ila 0,99 arasında ise tama iblağ edilecek.

Diğer Şartlar

Prim Belgelerinin Yasal Süresinde Verilmiş Olması Gerekiyor

• İşverenler 2019 yılına ait prim belgelerini yasal süresinde geçtikten sonra verdikleri aylara ilişkin olarak asgari ücret desteğinden yararlanamayacaklar.
• Asgari ücret desteğinden yararlanmada, 2019 yılına ait yasal süresi içinde verilen asıl ve ek prim belgelerindeki toplam gün sayısı dikkate alınacak ve 2018 yılının aynı ayına ait kapsama giren prim belgelerindeki gün sayısı ile karşılaştırma yapılarak asgari ücret desteği sağlanacak gün sayısı belirleneceğinden, dolayısıyla 2019 yılına ilişkin olmak üzere yasal süresi dışında verilen gün sayısını arttıracak mahiyetteki ek prim belgelerinde kayıtlı sigortalılar için bildirilen prim ödeme gün sayıları destekten yararlanılacak günün hesaplanmasında dikkate alınmayacak. Buna karşılık yasal süresi dışında verilen ve gün sayısını azaltacak mahiyetteki iptal prim belgelerinde kayıtlı sigortalılar için bildirilen prim ödeme gün sayıları destekten yararlanılacak günün hesaplamasında dikkate alınacak.
• 2019 yılına ilişkin yasal süresi dışında verilen prim belgelerinden Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 102 nci maddesinde belirtilen yasal süresi geçtikten sonra verildiği halde yasal süresinde verilmiş sayılan belgeler kapsamında verildiği kabul edilen ve Kurum tarafından 2/3/2020 tarihi veya daha önce işleme alınmış olanlardaki sigortalılar destekten yararlanılacak tutarın hesaplanmasında dikkate alınacak, bu prim belgelerinden 2/3/2020 tarihinden sonra Kurum tarafından işleme alınmış olanlar ise destekten yararlanılacak tutarın hesaplanmasında dikkate alınmayacak.

İşverenin Kuruma Prim – İdari Para Cezası İle Bunlara İlişkin Gecikme Cezası ve Gecikme Zammı Borcunun Bulunması

• Daha önceki yıllardaki uygulamalardan farklı olarak, 2019 yılı öncesi tescil edilmiş yani Kurumdaki işyeri dosyasını 1 Ocak 2019 tarihinden önce açtırmış olan işyerleri için uygulanacak olan asgari ücret desteğinde, işverenler Kuruma vadesi geçmiş borcu olsa dahi destekten yararlanabilecekleri gibi, asgari ücret desteğinden yararlanılacak aya ait aylık prim ve hizmet belgesinden/muhtasar ve prim hizmet beyannamesinden kaynaklanan prim borçlarının ödenmiş olma şartı da aranmayacak.

Sigorta Primine Esas Kazancın Eksik Bildirilmiş veya Hiç Bildirilmemiş Olması

2019 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemleri için sigorta primine esas kazancın eksik bildirildiğinin veya hiç bildirilmediğinin sosyal güvenlik denetmeni – Kurum müfettişi tarafından yapılan soruşturma ve incelemelerde veya mahkeme kararları neticesinde ya da kamu kurum ve kuruluşlardan alınan yazılardan anlaşılması halinde, 2019 Ocak ila 2019 Aralık ayları/dönemleri için destekten yararlanamayacağı gibi yararlanılmış olması halinde, yararlandırılan tutarlar gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte geri alınacak. Örneğin işyeriyle ilgili olarak yapılan inceleme sonucunda, 2019 yılına ait herhangi bir veya birkaç aya ilişkin olarak bir veya birden fazla sigortalının prime esas kazanıcının Kuruma eksik bildirilmiş olduğunun tespit edilmesi halinde işveren asgari ücret desteğinden yararlandırılmayacak, bu konudaki işveren asgari ücret desteğinden yararlandırıldıktan sonra yapılmış olursa bu durumda da yararlandırılan tutarlar gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte geri alınacak.

2019 Yılına Ait Sigortalı Sayısı 2018 Yılındaki Sigortalı Sayısından Az Olamayacak

Destekten yararlanılacak 2019 yılına ait ayda/dönemde uzun vadeli sigorta kollarından bildirilen sigortalıların sayısının, 2018 yılı Ocak ila Kasım ayı/döneminde uzun vadeli sigorta kollarından en az sigortalı bildirimi yapılan aydaki/dönemdeki sigortalı sayısının altında olması halinde, en az sigortalı sayısının altında bildirim yapılan ayda/aylarda destekten yararlanılamayacak.

Örneğin; işyerinden verilen prim belgelerinden hesaplamaya dahil edilen sigortalı sayıları dikkate alındığında, o işyerinde 2018 yılında en az sigortalı bildirimi Haziran ayında gerçekleşmiş ve bu ayda işyerinden 8 sigortalı bildirilmiş, diğer aylarda 8’den fazla bildirilmişse, 2019 yılında işyerinden bildirilen sigortalı sayısının 8’in altına düştüğü aylar için işveren asgari ücret desteğinden yararlanamayacak.

Süresinden sonra verilen ek – iptal prim belgelerinden dolayı sonradan böyle bir durum ortaya çıkması halinde de işveren asgari ücret desteğinden yararlanamayacak. Ancak 2018/Ocak ila 2018/Kasım ayları/dönemleri için sonradan verilen prim belgelerinden Kurum tarafından 28/2/2019 tarihinden sonra işleme alınmış olanlar ile 2019 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemleri için sonradan verilen prim belgelerinden Kurum tarafından 2/3/2020 tarihinden sonra işleme alınmış olanlar bu karşılaştırmaya dahil edilmeyecek, yani 2019 yılı aylarında bildirilen sigortalı sayısının 2018 yılında en az sigortalı bildirilmiş olan aydaki sigortalı sayısının altına düşüp düşmediğinin karşılaştırılması sırasında bu prim belgeleri dikkate alınmayacak.

B- 2019 YILINDA TESCİL EDİLMİŞ/EDİLECEK (SGK’DA İŞYERİ DOSYASI AÇILMIŞ/AÇILACAK) OLAN İŞYERLERİYLE İLGİLİ UYGULAMA ŞARTLARI

Destekten Yararlanılacak Prim Ödeme Gün Sayısının Hesaplanması

• İşyeri dosyası 1 Ocak 2019 veya sonraki bir tarihte açılmış/açılacak işyerlerinde, 2019 yılının asgari ücret desteğine esas alınacak ilgili ayında, yasal süresinde verilen veya re’sen düzenlenen asıl ve ek prim belgelerindeki prim gün sayısı toplamından iptal nitelikteki prim belgelerindeki gün sayısı düşülerek toplam prim ödeme gün sayısı hesaplanacak ve asgari ücret desteğinden yararlandırılacak prim gün sayısında bu sayı esas alınacak. 2019 yılındaki aylara ilişkin olarak yasal süresi geçtikten Kuruma verilmiş olan prim belgelerinden (Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 102 nci maddesi kapsamına girdiği için süresinde verilmiş sayılan prim belgeleri de dahil) ise 2/3/2020 tarihinden sonra Kurum tarafından işleme alınacak olan belgelerdeki gün sayıları ve kazanç tutarları hiçbir şekilde dikkate alınmayacak. Dolayısıyla 2019 yılındaki aylara ilişkin olarak yasal süresi geçtikten sonra verilmiş olsa bile 2/3/2020 tarihi veya daha öncesinde Kurum tarafından işleme alınmış olan asıl, ek veya iptal nitelikteki prim belgeleri dikkate alınacak.
• 2019 yılında tescil edilen işyerlerinde 102 TL (0510 ve 0520 işkolu kodlu ve 4, 5, 35, 36 ve 55 nolu prim belge türleri işyerlerinde yani yer altında çalıştırılan sigortalılar için 271 TL), 6356 sayılı Sendikalar ve Toplu İş Sözleşmesi Kanunu hükümleri uyarınca toplu iş sözleşmesi uygulanan özel sektör işverenlerine ait işyerleri için ise 203 TL ve altında günlük sigorta primine esas kazanç bildirilmiş olunması şartı aranmadan prime esas kazanç alt sınırı ve üst sınırları arasında bildirilen tüm sigortalıların prim ödeme gün sayıları hesaplamada esas alınacak.

Günlük Asgari Ücret Destek Tutarının Hesaplanması

2019 yılında tescil edilmiş/edilecek olan işyerleri ile 2018 yılından önce Kanun kapsamına alınmış ancak 2018 yılında sigortalı çalıştırmamış veya 2018 yılının en son bildirim yapılan ayından 2018 yılı sonuna kadar hiç bildirim yapılmayan işyerleri (2018 yılının en son bildirim yapılan ayından sonraki döneme karşılık gelen 2019 yılındaki dönemler) bakımından 2018 yılı Ocak ila Kasım ayı/döneminde uzun vadeli sigorta kollarından bildirimi yapılan 4/1-a (SSK) kapsamındaki sigortalı sayısının ortalamasının alınması söz konusu olmadığından, asgari ücret desteğine esas günlük tutar belirlenirken, desteğe esas ayda uzun vadeli sigorta kollarından bildirimi yapılan (prim belgesi verilen) 4/1-a kapsamındaki sigortalı sayısı dikkate alınacak.

Toplam sigortalı sayısının tespitinde, gün bildirimi yapılmayan (0 gün bildirilmiş) sigortalılar ile uzun vadeli sigorta kollarından bildirimi yapılmayanlar, dolayısıyla 2, 7, 12, 19, 21,22, 23, 25, 39, 41, 42, 43, 44, 45, 46, 48, 49 ve 50 nolu prim belge türleri ile yapılan bildirimler dikkate alınmayacak. Ayrıca Kuruma bildirilmiş toplam sigortalı sayısının tespiti sırasında, destek yararlanılacak aya ilişkin olarak verilmiş olan asıl ve ek prim belgesindeki sigortalı sayısından iptal prim belgesindeki sigortalı sayısı düşülecek. Aynı ay içerisinde birden fazla giriş çıkış yaptığı için aynı prim belgesinde ismi birden fazla yer alan veya farklı kanun numaralarıyla verilen prim belgeleri nedeniyle birden fazla prim belgesinde ismi yer alan sigortalı, sigortalı sayısının tespitinde tek sigortalı olarak dikkate alınacak.

Bu şekilde tespit edilecek sigortalı sayısı, beşyüz’ün altında olan işyerleri için günlük 5 TL, beş yüz ve üzerinde olan işyerleri için günlük 3,36 TL destek çapılarak o ay için sağlanacak asgari ücret desteği bulunacak.

Diğer Şartlar

Prim Belgelerinin Yasal Süresinde Verilmiş ve Primlerinin de Ödenmiş Olması Gerekiyor

Destekten yararlanılabilmesi için 2019 yılına aylarına ait prim belgelerinin yasal süresinde verilmesi gerekmekte olup, asgari ücret desteğine esas gün ve sigortalı sayısı hesaplanırken, yasal süresinde verilen asıl ve ek prim belgelerinden iptal prim belgelerindeki sayılar düşülerek desteğe esas sayı tespit edilecektir.

Öte yandan prim belgesi yasal süresinde verilmemiş ayla ilgili olarak asgari ücret desteğinden yararlanılamayacak.

Yasal süresi dışında verilen gün sayısını arttıracak mahiyetteki ek prim belgelerinde kayıtlı sigortalılar için bildirilen prim ödeme gün sayıları destekten yararlanılacak günün hesaplanmasında dikkate alınmayacak, buna karşılık yasal süresi dışında verilmiş olan gün sayısını azaltacak mahiyetteki prim belgelerinde kayıtlı sigortalılar için bildirilen prim ödeme gün sayıları destekten yararlanılacak günün hesaplamasında dikkate alınacak, asıl ve ek prim belgelerindeki sayıların toplamından düşülecek.

Öte yandan 2019 yılından önce tescil edilmiş ve 2018 yılı içerisinde işçilik bildiriminde bulunmuş işyerlerinin 2019 yılına ait asgari ücret desteğinden yararlanabilmesi için Kuruma borcunun olup olmamasına bakılmazken, yani 2019 yılından önce tescil edilmiş olan işyerlerinde işverenin Kuruma borcu olsa bile asgari ücret desteğinden yararlanabilecekken; 2019 yılı içerisinde tescil edilmiş/edilecek olan işyerleri ile 2018 yılından önce Kanun kapsamına alınmış ancak 2018 yılında sigortalı çalıştırmamış veya 2018 yılının en son bildirim yapılan ayından 2018 yılı sonuna kadar hiç bildirim yapılmayan işyerleri (2018 yılının en son bildirim yapılan ayından sonraki döneme karşılık gelen 2019 yılındaki dönemler) için destekten yararlanılacak aya ait prim belgelerinin yasal süresi içerisinde Kuruma verilmiş olması yeterli olmayacak, bu prim belgelerinden dolayı tahakkuk etmiş/edecek olan sigorta primlerinin de yasal süresi içinde ödenmiş olması gerekecek. Dolayısıyla 2019 yılına ilişkin olduğu ayı/dönemi takip eden ayda ödenmesi gereken son tarihe kadar sigorta primlerinin ödenmemiş olması halinde destekten yararlanılması mümkün olmayacak.

Kuruma Vadesi Geçmiş Borcun Bulunmaması veya Söz Konusu Borcun 6183 Sayılı Kanunun 48 İnci Maddesine Göre Taksitlendirmiş Olması

2019 yılı içerisinde tescil edilmiş veya edilecek işyerlerinde asgari ücret desteğinden yararlanılabilmesi için, destekten yararlanılacak aya ait sigorta primlerinin süresinde ödenmiş olması yanında, işverenin destekten yararlanılacak aylardan önceki aylara ait olarak da Kuruma vadesi geçmiş borcun bulunmaması veya söz konusu borcun 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre taksitlendirilmiş olması şartı aranacak. Dolayısıyla Kuruma vadesi geçmiş borcu bulunan işverenler, borç ödenmediği sürece veya 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine göre taksitlendirilmediği sürece destekten faydalanamayacak.

İşverenin Sigortasız İşçi Çalıştırması – Sigortalıların Kazançlarını Eksik Bildirmesi veya Sahte Sigortalı Bildiriminde Bulunması

2019 yılı Ocak ila Aralık ayları/dönemleri için çalıştırdığı kişileri sigortalı olarak bildirmediği yani sigortasız işçi çalıştırdığı ya da sigortalıların prime esas kazancını eksik bildirdiği veya bildirdiği sigortalıları fiilen çalıştırmadığı yani sahte sigortalı bildiriminde bulunduğu tespit edilen işverenler destekten yararlanamayacak, bu işverenin 2019 yılına ilişkin olarak yararlandığı asgari ücret desteği varsa yararlandırılan tutarlar gecikme zammı ve gecikme cezası ile birlikte geri alınacak

C- ORTAK KONULAR

İşveren ve Sigortalı Hisselerinin Tamamının Devlet Tarafından Karşılandığı Durumlarda Verilecek Destek Tutarı

Sigorta primlerinin işveren ve sigortalı hisselerinin tamamının devlet tarafından karşılandığı teşvikler kapsamında sigortalı istihdam eden işverenlerin, teşvikler düştükten sonra Kuruma ödemeleri gereken prim tutarının sağlanacak asgari ücret desteğinden az olması halinde, işveren sadece ödeyeceği tutar kadar asgari ücret desteğinden yararlanılabilecek.

4447 Sayılı Kanunun Geçici 17, 19 ve 20. Maddesinde Öngörülen Teşviklerden Yararlanılması Durumunda Asgari Ücret Desteği

4447 sayılı Kanunun geçici 17, 19 ve 20. maddesinde öngörülen teşviklerden yararlanan sigortalılar için işverenler söz konusu teşviklerden yararlanılan aylarda asgari ücret desteğinden yararlanamayacaklar.

Ancak, 1/1/2019 tarihinden önce tescil edilmiş işyerleri bakımından 2018 yılının aynı ayında geçici 17, 19 ve 20. maddesinde öngörülen teşviklerden bildirilen sigortalılar bulunması halinde, söz konusu sigortalılar asgari ücret desteğine esas gün sayısının hesabında dikkate alınacak.

Alt İşvereni (Taşeronu) Bulunan İşyerlerinde Asıl İşveren İle Alt İşverenin Asgari Ücret Desteğinden Yararlanma Şartları

• Herhangi bir işverenin Kurumdaki işyeri dosyasının altında alt işveren olarak işyeri dosyası tescil ettirmiş olup, sigortalılarını bu dosyadan bildiren alt işverenin 2019 yılı asgari ücret desteğinden yararlanabilmesi için, alt işveren dosyasından 1/1/2019-31/12/2019 döneminde faaliyetine devam ediyor veya faaliyete yeni başlayacak olması gerekecek.
• Alt işverenin dosyasını 1/1/2019 tarihinden önce açtırmış olması ve 2019 yılında da faaliyetine devam ediyor olması halinde 2019 yılından önce tescil edilmiş olan işyerleri için, 1/1/2019 tarihinden sonra dosyasını açtırmış veya açtıracak olması halinde ise 2019 yılında tescil edilmiş olan işyerleri için geçerli şartlarla asgari ücret desteğinden yararlanacak olup, bu şartlar yukarıda A ve B bölümlerinde ayrıntılı olarak açıklanmıştır.
• Prim ödeme gün sayısının, toplam sigortalı sayısının, ortalama sigortalı sayısının, 2018 yılındaki uzun vadeli sigorta kollarından bildirilen en az bildirim yapılan aydaki sigortalı sayısının ve prime esas kazançların hesabı konusunda asıl işveren tarafından yapılmış olan bildirimler sadece kendisi için sağlanacak asgari ücret desteği için, alt işveren tarafından yapılmış olan bildirimler de alt işverenin sadece kendisi için sağlanacak asgari ücret desteği için dikkate alınacak.
• Eğer alt işveren dosya tescilini 2019 yılı içerisinde yaptırmış ve Kuruma borcu da varsa asgari ücret desteğinden yararlanamayacak. 5510 sayılı Kanunun 12 nci maddesinin altıncı fıkrası uyarınca alt işverenin Kuruma olan borçlarından onunla birlikte asıl işveren de sorumlu olduğundan, bu durumda asıl işveren de işyeri dosyasını 2019 yılı içerisinde tescil ettirmişse veya 2019 yılından önce işyerini tescil ettirmiş olmakla birlikte 2018 yılında hiç sigortalı bildirimi yoksa, alt işverenin borcundan dolayı kendisi de asgari ücret desteğinden yararlanamayacak. Eğer alt işveren işyeri dosyasını 2019 yılından önce tescil ettirmiş ve 2018 yılından sigortalı bildirimi varsa yani 2019 yılından önce tescil edilmiş işyerleri kapsamına giriyorsa bu durumda alt işverenin Kuruma borcunun olması asıl işverenin asgari ücret desteğinden yararlanmasına engel teşkil etmeyecek. Çünkü 2019 yılından önce tescil edilmiş işyerlerinde destekten yararlanmak için Kuruma borcunun olmaması şartı aranmıyor. Dolayısıyla da aynı şekilde 2019 yılından önce dosyasını tescil ettirmiş alt işverenler de aynı şekilde Kuruma borçları olsa bile asgari ücret desteğinden yararlanabilecekler.
• Alt işveren işyeri dosyasını 2019 yılı içerisinde tescil ettirmiş olsa bile asgari ücret desteğinden yararlanmada, asıl işverenin veya başka bir alt işverenin Kuruma olan borcundan etkilenmeyecek.

İhale Konusu İşlerde Yapılacak Kesinti

Çalıştırılacak personel sayısı belli olan yani belli sayıda personel çalıştırılmasına dayalı olan ihale konusu işlerde, personel haftalık çalışma saatinin tamamını o idarede kullanıyorsa yani sadece ihale makamına bağlı olarak çalışıyorsa, ihale makamı bu işle ilgili olarak işverene (müteahhide) ödeyeceği hakedişten, o işverene sağlanan asgari ücret desteği tutarını, “İdarelerce e-borç sorgulama” ekranından görüntülenerek kesinti yapılacak.

Ev Hizmetlerinde Çalıştırılan Sigortalılarla İlgili Asgari Ücret Desteği

• 1 Ocak 2019 tarihinden önce 5510 sayılı Kanunun ek 9 uncu maddesinin birinci fıkrasına göre ev hizmetlerinde ay içinde 10 gün ve üzerinde sigortalı çalıştıran işverenler, 2018 yılında beyan edilen prime esas günlük kazanç tutarının 102 TL ve altında olması koşuluyla destekten yararlandırılacaklar.
• Ek 9 uncu madde kapsamında ilk defa 1 Ocak 2019 ve sonrasında ev hizmetlerinde ay içinde 10 gün ve üzerinde sigortalı çalıştıran veya çalıştıracak olan işverenler ise vadesi geçmiş borçlarının olmaması ve destekten yararlanacakları aya ait sigorta primlerini vadesinde ödemeleri şartıyla asgari ücret desteğinden yararlanabilecekler. Çalışanları için Kuruma beyan ettikleri ücret tutarına da bakılmayacak.

Muvazaalı İşlem Yapanlar

Asgari ücret desteğinden yararlanmak amacıyla, mevcut bir işyerinin kapatılarak değişik bir ad veya unvan ya da iş birimi olarak faaliyete geçirildiğinin anlaşılması halinde, bu nitelikteki işyeri işverenleri asgari ücret desteğinden yararlandırılmayacak, yararlanılmış olması halinde ise yararlandırılan tutarlar gecikme cezası ve gecikme zammı ile birlikte tahsil geri alınacak.

Devir, İntikal ve Adres Değişikliklerinde Asgari Ücret Desteğinden Yararlanılması

İşyerlerinin devredilmesi veya intikal etmesi durumunda işyerini devralan veya işyeri intikal eden işverenler adına yeni bir dosya açılmayıp mevcut işyeri dosyası üzerinden işyeri bildirgesi alınmak suretiyle işlemler yürütüldüğünden, asgari ücret desteği uygulamasında da devredilen veya intikal eden işyerleri bakımından işveren değişikliği üzerinde durulmaksızın işlemler işyeri bazında yapılacak.

Adres değişikliği nedeniyle gerek aynı il içinde başka bir ünitenin görev bölgesine ve gerekse bir ilden başka bir ile nakledilen işyerleriyle ilgili olarak ise yeni işyeri dosyası tescil edildiğinden, adres değişikliği nedeniyle yeni tescil edilen işyerleri nakledilen eski işyeri koşullarına göre asgari ücret desteğinden yararlanacaklar.

Asgari Ücret Desteği İşverene Ödenmeyecek Prim Borçlarından Mahsup Edilecek

Asgari ücret desteğiyle sağlanacak indirim tutarı, işverenin ilgili ayı takip eden ay/aylardan doğan sigorta prim borçlarına mahsup edilecek. İşverenin, 2/3/2020 tarihine kadar destekten yararlandığı işyerinden kaynaklı mahsup edilecek prim borcunun olmaması nedeniyle alacaklı olması durumunda ise alacaklı olduğu tutar, işverenin Kuruma olan diğer borçlarına (idari para cezası dahil) mahsup edilecek. Mahsup edilecek başka borcunun olmaması durumunda, 5510 sayılı Kanunun 88 inci maddesinin onaltıncı fıkrası hükümleri dikkate alınacak.

Asgari Ücret Desteğinden Yararlanmak İçin Başvuru Gerekmiyor

İşverenlerin 2019 yılı asgari ücret desteğinden yararlanmaları için Kuruma herhangi bir başvuruda bulunmaları gerekmiyor, yukarıda belirtilen şartları taşıyan işverenler / işyerleri asgari ücret desteğinden otomatik olarak yararlandırılacaklar. (isvesosyalguvenlik.com)

Esman DİLLİ *

———–

* Başmüfettiş, Sosyal Güvenlik Kurumu