Arabulucu Tutanağına veya Kararına İtiraz Edilebilir mi ?

Öncelikle belirtmek gerekir ki arabulucu mahkemeler gibi sürecin sonunda kimin haklı, kimin haksız olduğunu belirten herhangi bir karar veremez.

İşçi – işveren uyuşmazlıklarında arabuluculuk uygulaması hakkındaki yazılara Şikayet-Arabulucu Rehberi sayfasından ulaşılabilir.

Arabulucu sadece, görüşmede işçi veya işverenin ya da taraflarının uzlaşmaya vardığı hususları görüşme sonucunda düzenleyeceği son tutanakta belirtir. Tarafların taleplerden bir kısmı üzerinde anlaşmaya varmaları halinde üzerinde anlaşma sağlanan ve sağlanamayan hususları son tutanakta açıkça belirtir. Bunların haricindeki her durumda taraflar anlaşmamış sayılır ve arabulucu tarafından anlaşmama son tutanağı düzenlenir.

Arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılması hâlinde, üzerinde anlaşılan hususlar hakkında taraflarca dava açılamaz. Ayrıca taraflar ve avukatları ile arabulucunun birlikte imzaladıkları anlaşma belgesi, icra edilebilirlik şerhi aranmaksızın ilam niteliğinde belge sayılır, yani bir nevi mahkeme kararı gibi işleme konulabilir, örneğin işçi tutanakta anlaşma sağlanan işçilik alacaklarının işveren tarafından ödenmemesi halinde, arabulucu tutanağına istinaden dava açabilir.

Dolayısıyla arabuluculuk sürecinde ortaya çıkan sonuç arabulucu kararı olmadığından, arabulucu kararına itiraz şeklinde bir uygulama da bulunmamaktadır. Ayrıca arabulucu görüşme sırasında taraflara herhangi bir öneride bulunamaz, herhangi bir yönlendirme yapamaz, tarafları herhangi bir konuda anlaşmaya veya taraflardan birini diğer tarafın teklifini kabul etmeye zorlayamaz. Sadece tarafların çözüm üretemediklerinin ortaya çıkması halinde arabulucu menfaat temelli bir çözüm önerisinde bulunabilir. Bununla beraber tarafları bir çözüm önerisi ya da öneriler dizisini kabule zorlayamaz. Bu nedenle de görüşmelerin sonunda düzenlenen ve tarafların imzasını taşıyan son tutanak, tamamen tarafların özgür irade ve kararlarını taşıyan bir tutanak olduğundan, tutanakta belirtilen hususular tarafların anlaşmaya vardığı veya varamadığı hususları içerdiğinden, gerek işçi gerekse işveren veya temsilcileri birlikte imzaladıkları bu arabulucu tutanağına itiraz edemezler, hatta taraflar anlaşmaya vardıkları konuda mahkemeye gidemezler.

Tarafların görüşmeye gelmemesi veya görüşmeye gelseler bile anlaşamamaları halinde arabulucu tarafından düzenlenen anlaşmama tutanağına da taraflar itiraz edemez. Bu durumda isteyen taraf o konu hakkında İş Mahkemesinde dava açabilir.

İtiraz Edilebilecek Tek Husus

Normalde arabulucuya başvurunun karşı tarafın, karşı taraf birden fazla ise bunlardan birinin yerleşim yerindeki veya işin yapıldığı yerdeki arabuluculuk bürosuna, arabuluculuk bürosu kurulmayan yerlerde ise görevlendirilen yazı işleri müdürlüğüne yapılması gerekir. Karşı tarafın yani arabulucuya başvuran kişinin karşısındaki taraf, en geç ilk toplantıda, yerleşim yeri ve işin yapıldığı yere ilişkin belgelerini sunmak suretiyle arabuluculuk bürosunun yetkisine itiraz edebilir. Bu durumda arabulucu, dosyayı derhal ilgili sulh hukuk mahkemesine gönderilmek üzere bağlı olduğu arabuluculuk bürosuna teslim eder. Mahkeme, harç alınmaksızın dosya üzerinden yapacağı inceleme sonunda yetkili büroyu kesin olarak karara bağlar ve dosyayı büroya iade eder. Mahkeme kararı arabuluculuk bürosu tarafından taraflara tebliğ edilir. Yetki itirazının reddi durumunda aynı arabulucu yeniden görevlendirilir ve süreler yeni görevlendirme tarihinden başlar. Yetki itirazının kabulü durumunda ise arabulucuya başvurmuş olan taraf, kararın tebliğinden itibaren bir hafta içinde yetkili arabuluculuk bürosuna başvurulabilir. Bu takdirde yetkisiz büroya başvurma tarihi yetkili büroya başvurma tarihi olarak kabul edilir. Yetkili arabuluculuk bürosu, arabulucu görevlendirmesini yapar ve işlemleri bu yeni arabulucu yürütür. (isvesosyalguvenlik.com)