Arabuluculukta Avukatlık Ücreti Sorunu

Mahkemelerde açılan davalarda davacı taraf yani davayı açan kişi karşı taraftan talep ettikleri dışında ayrıca dava ve vekalet ücretinin de karşı tarafça ödenmesini talep etmektedir. Aynı şekilde davalı yani hakkında dava açılan taraf da kendisine ait dava ve vekalet ücretlerinin davayı açan kişi tarafından ödenmesini talep etmektedir.

Dava sonuçlanıp karar aşamasına geldiğinde de hakim genelde davayı kazanan kişinin ödediği dava masrafları ile vekalet (avukatlık) ücretinin davayı kaybeden yani dava sonucunda haksız çıkan tarafça ödenmesine, aynı şekilde davada haksız çıkan tarafın da dava masrafları ile vekalet (avukatlık) ücretinin üzerinde kalmasına karar vermektedir.

Öte yandan bilindiği üzere 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren işe iade, ücret – fazla mesai ve tazminat gibi işçilik alacakları konusunda İş Mahkemesinde dava açmadan önce arabulucuya başvuruda bulunma zorunluluğu getirilmiştir. Zorunlu arabuluculuk uygulaması konusundaki ayrıntılı bilgiye Şikayet-Arabulucu Rehberi sayfasından ulaşılabilir.

Arabulucuya başvuru İş Mahkemesinde dava açmaktan daha kolay olduğundan, genelde çalışanlar kendileri arabulucuya başvuruda bulunabilmektedir. (Bkz. Arabulucuya Başvuru ve Örnek Dilekçe) Ancak arabulucuya başvuruyu avukat aracılığı ile yaptıran çalışanlar da bulunmaktadır. Genelde de işten çıkmış veya çıkarılmış olan işçiler, işe iade veya işçilik alacaklarının işverenden tahsili konusunda gerekli başvuru, takip ve dava işlemlerini yapmak üzere bir avukat ile anlaşmakta, avukat önce müvekkili işçi adına arabulucuya başvurmakta, sonucuna göre gerekirse İş Mahkemesinde dava açmaktadır.

Avukatlık Ücreti Karşı Tarafa (İşverene) Ödetilebilir mi ?

İşlerini avukat aracılığıyla yürüten işçi anlaştığı ve vekaletname verdiği avukata herhangi bir avukatlık ücreti ödemek yerine, eğer sürecin sonunda almaya hak kazanacağı ücret ve tazminat gibi işçilik alacakları üzerinden belli oranda avukatın kendi payını alması konusunda anlaştıysa sorun yok. Ancak avukata avukatlık ücreti ödeme konusunda anlaştıysa bu durumda arabuluculuk süreci sonunda avukatlık ücretini işçi kendisi mi ödeyecek, yoksa mahkemelerde olduğu gibi işverene ödetebilecek mi sorusu akla gelmektedir.

Bütün Ayrıntılarıyla Çalışma Hayatında Arabuluculuk Uygulaması konulu yazımızın “Arabulucu Herhangi Bir Tarafın Haklı veya Haksız Olduğuna Karar Veremez” başlıklı bölümünde belirttiğimiz üzere, arabuluculuk süreci sonucunda işçi veya işverenin haklı veya haksız çıkması gibi bir durum söz konusu olmadığı gibi, arabulucu kimin haklı kimin haksız olduğuna karar veremez. Hatta arabuluculuk süreci (görüşmeleri) sonucunda işçi – işveren tarafı anlaşmaya varırlarsa ve aralarında aksini kararlaştırmazlarsa, arabuluculuk ücretini yarı yarıya paylaşarak öderler. Dolayısıyla arabuluculuk süreci sonunda işverenin işçinin taleplerini kabul etmesi işçinin haklı çıktığı anlamına gelmeyeceği gibi, işveren işçinin taleplerini kabul edip anlaşmış olsa bile, avukat aracılığıyla başvuru yapmış olan işçinin avukatlık ücretini ödemek zorunda değildir. İşçi adına arabulucuya verilen ve işçinin işverenden taleplerini içeren dilekçeye, işveren tarafından avukatlık ücretinin de karşılanması / ödenmesi şeklinde bir talep de yazılabilir, buna engel bir durum yoktur, ancak işveren bunu kabul etmek yani işçinin avukatlık ücretini ödemek zorunda değildir.

Aynı şekilde, arabuluculuk süreci sonucunda işveren işçinin hiçbir talebini kabul etmemişse bu durum işçinin haksız çıktığı anlamına gelmez, dolayısıyla arabuluculuk sürecini avukatı aracılığıyla yürüten işveren işçiden avukatlık ücretini ödemesini isteyemez.

Öte yandan; zorunlu arabuluculuk uygulamasını getiren 7036 sayılı yeni İş Mahkemeleri Kanununun “Dava şartı olarak arabuluculuk” başlıklı 3 üncü maddesinin onikinci fıkrasında aynen; “(12) Taraflardan birinin geçerli bir mazeret göstermeksizin ilk toplantıya katılmaması sebebiyle arabuluculuk faaliyetinin sona ermesi durumunda toplantıya katılmayan taraf, son tutanakta belirtilir ve bu taraf davada kısmen veya tamamen haklı çıksa bile yargılama giderinin tamamından sorumlu tutulur. Ayrıca bu taraf lehine vekalet ücretine hükmedilmez. Her iki tarafın da ilk toplantıya katılmaması sebebiyle sona eren arabuluculuk faaliyeti üzerine açılacak davalarda tarafların yaptıkları yargılama giderleri kendi üzerlerinde bırakılır.” hükmüne yer yerilmiştir.

Bu hükme göre, arabulucuya avukat aracılığıyla başvuran kişi, eğer karşı tarafın toplantılara katılmaması nedeniyle arabuluculuk faaliyeti sona ermiş ve ardından dava açmışsa, karşı taraftan vekalet (avukatlık) ücretinin alınıp kendisine ödenmesini de talep edebilir. Bunun dışında tarafların anlaşamaması veya anlaşması halinde vekalet ücretinin kim tarafından ödeneceği belirtilmemiştir.

Buna karşılık işveren veya vekili avukat arabuluculuk toplantılarına katılmış ancak sonunda anlaşma sağlanamamışsa ve buna istinaden işçi veya avukatı İş Mahkemesinde dava açmışsa, mahkeme sürecine ait avukatlık ücretinin işverenden alınıp işçiye ödenmesi yönündeki talep yanında, arabuluculuk sürecine ait avukatlık ücretinin de aynı şekilde işverenden alınıp işçiye ödenmesi yönünde talepte bulunulabilir, yani dava dilekçesine bu talep de yazılabilir. Sonuç da takdir mahkemenin olup, işçinin bu talebini kabul veya reddeder. Aynı durum işveren açısından da geçerlidir.

Arabuluculuk Sürecinde Adli Yardımdan Yararlanma

6325 sayılı Hukuk Uyuşmazlıklarında Arabuluculuk Kanununun 13 üncü maddesinin üçüncü fıkrasında aynen; “Arabuluculuk ücretini karşılamak için adli yardıma ihtiyaç duyan taraf, arabuluculuk bürosunun bulunduğu yerdeki sulh hukuk mahkemesinin kararıyla adli yardımdan yararlanabilir. Bu konuda 12/1/2011 tarihli ve 6100 sayılı Hukuk Muhakemeleri Kanununun 334 ila 340 ıncı maddeleri kıyasen uygulanır.” hükmüne yer verilmiştir. 6100 sayılı Kanunun söz konusu maddeleri kapsamındaki adli yardım uygulamasıyla ilgili ayrıntılı bilgi ise Adli Yardımla Ücretsiz Dava Açma ve Avukat Tutma başlıklı yazıda yer almaktadır.

Maddi durumu iyi olmayan kişiler söz konusu yazıda yer alan şartlar çerçevesinde Baro’dan arabuluculuk ücretinin karşılanması ve avukat görevlendirilmesi konusunda adli yardım talebinde bulunabilirler.

Avukatlık Ücreti Ne Kadar ?

Türkiye Barolar Birliği tarafından 2 Ocak 2019 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 2019 yılı Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre; arabuluculuğun dava şartı olması halinde, arabuluculuk aşamasında avukat aracılığı ile takip edilen işlerde asgari olarak (en az) aşağıda belirtilen tutarlarda avukatlık ücreti ödenmesi gerekir.

Avukatlık ücreti dışında ayrıca arabulucuya ödenecek ücret konusunda ayrıntılı bilgi Bütün Ayrıntılarıyla Çalışma Hayatında Arabuluculuk Uygulaması konulu yazımızda yer almaktadır.

Arabuluculuk Sonucunda Arabuluculuk Anlaşma Belgesi İmzalanmış Yani Anlaşma Sağlanmışsa Ödenecek Asgari Avukatlık Ücreti

a) Konusu para olan veya para ile değerlendirilebilen işlerde asgari avukatlık ücreti;

– Miktarı 6.250,00 TL’ye kadar olan arabuluculuk faaliyetlerinde standart (maktu) 750,00 TL’dir. Eğer işçinin alacağı 750 liradan az ise avukatlık ücreti işçi alacağını geçemez.

– Miktarı 6.250,00 TL veya daha fazla olan arabuluculuk faaliyetlerinde ise aşağıdaki tabloda belirtilen tutarda asgari avukatlık ücreti ödenir.

b) Konusu para olmayan veya para ile değerlendirilemeyen işlerde ise asgari avukatlık ücreti 2.725 liradır

Arabuluculuk faaliyetinin anlaşmazlık ile sonuçlanması halinde Ödenecek Asgari Avukatlık Ücreti

Arabuluculuk faaliyetinin anlaşmazlık ile sonuçlanması halinde avukat 750,00 TL maktu ücrete hak kazanır. Ancak, bu ücret işçin asıl alacağını geçemez. Tarafın aynı avukatla dava yoluna gitmesi durumunda avukata ödenecek ücretten ödenmiş olan bu 750 lira düşülür.

İş Mahkemelerinde Avukatlık Ücreti

2019 Avukatlık Asgari Ücret Tarifesi’ne göre konusu para olan veya para ile değerlendirilebilen davalarda, yukarıdaki tabloda belirtilen tutarlar İş Mahkemelerinde açılacak davalar için de geçerlidir. Konusu para olmayan veya para ile değerlendirilemeyen davalarda ise İş Mahkemesi asgari avukatlık ücreti 2.725 liradır. (isvesosyalguvenlik.com)