Arabulucuya Götürülmeyen Konularla İlgili Dava Açılamaz

Bilindiği üzere 1 Ocak 2018 tarihinden itibaren, arabulucuya başvurunun dava şartı olduğu işçi ve işveren arasındaki uyuşmazlıklarla ilgili olarak arabulucuya başvurmadan iş mahkemesinde dava açılamıyor.

Çünkü 7036 sayılı İş Mahkemeleri Kanununun “Dava şartı olarak arabuluculuk” başlıklı 3 üncü maddesinde aynen; “Davacı, arabuluculuk faaliyeti sonunda anlaşmaya varılamadığına ilişkin son tutanağın aslını veya arabulucu tarafından onaylanmış bir örneğini dava dilekçesine eklemek zorundadır. Bu zorunluluğa uyulmaması hâlinde mahkemece davacıya, son tutanağın bir haftalık kesin süre içinde mahkemeye sunulması gerektiği, aksi takdirde davanın usulden reddedileceği ihtarını içeren davetiye gönderilir. İhtarın gereği yerine getirilmez ise dava dilekçesi karşı tarafa tebliğe çıkarılmaksızın davanın usulden reddine karar verilir. Arabulucuya başvurulmadan dava açıldığının anlaşılması hâlinde herhangi bir işlem yapılmaksızın davanın, dava şartı yokluğu sebebiyle usulden reddine karar verilir.” hükmü yer almaktadır.

Aynı şekilde arabulucuya başvurulmuş olup uzlaşma sağlanan konularla ilgili olarak da dava açılamıyor. Bu konuyu Arabulucu Tutanağını İmzalarken Dikkat Edin – Geri Dönüşü Yok ! başlıklı yazıda açıklamıştık.

Öte yandan nasıl ki arabulucuda anlaşmaya varılan konularla ilgili olarak dava açılamıyor, dava açmadan önce arabulucuya başvurulması zorunlu olan konulardan arabulucu tutanağında yer almayan, yani arabulucuya götürülmemiş olan konularla ilgili de dava açılamaz. Dolayısıyla işçi veya işveren arasında çıkan uyuşmazlıklarda, önce arabulucuya başvurulması gereken tüm uyuşmazlık konularıyla ilgili olarak önce arabuluculuk bürosuna dilekçe verilmesi, bu dilekçede tüm uyuşmazlık konularının yer alması gerekir. Dilekçede yer verilen konulardan arabulucuda anlaşma sağlanamayan / sonuç alınamayan konularla ilgili olarak ise iş mahkemesinde dava açılabilir. Örneğin, haklı bir neden olmaksızın iş akdinin feshedildiğini düşünen işçi, arabuluculuk bürosuna verdiği dilekçeye sadece kıdem ve ihbar tazminatının ödenmesi talebini yazmış, çalıştığı sürede kullanmamış olduğu yıllık ücretli izinlere ait izin ücretlerinin ödenmesi talebini yazmamış ve işveren de arabulucudaki görüşmelere katılmamış veya katılsa bile işçinin tazminat talebini kabul etmemişse, işçi ihbar ve kıdem tazminatı ile ilgili olarak dava açabilir, ancak izin ücretiyle ilgili olarak dava açamaz, yani dava dilekçesine izin ücretinin ödenmesi talebini yazamaz. Bu durumda işçinin, dava açmadan önce izin ücretinin ödenmesi talebiyle ilgili olarak da ayrıca arabulucuya başvurması, talebinden sonuç alamaması halinde dava dilekçesinde ihbar ve kıdem tazminatı ile birlikte izin ücretinin ödenmesi talebini de yazması ve o şekilde dava açması gerekir.

Konuyla ilgili örnek bir olayda, iş akdi feshedilen işçi Arabuluculuk Başvuru Formunda hafta tatili ücreti, bayram ve genel tatil ücreti, yıllık ücretli izin alacağı, kıdem tazminatı, ihbar tazminatı alacaklarına yer vermiş, sonuç alamaması üzerine bu alacaklarla ilgili olarak iş mahkemesinde dava açmış, ancak dava dilekçesinde ayrıca kötüniyet tazminatı talebine de yer vermiş, iş mahkemesi dava dilekçesinde talep edilen kötüniyet tazminatı alacağının arabuluculuk sürecinde talep edilmediği gerekçesiyle dava şartı yokluğundan usulden davanın reddine karar vermiştir. Konunun temyiz aşamasında Yargıtay’a intikal etmesi üzerine T.C. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi 10.09.2019 tarihinde verdiği kararda, mahkemenin kötüniyet tazminatı alacağına yönelik davanın usulden red kararını doğru bulmuş, ancak arabuluculuk sürecinde talep edilmiş olan diğer işçilik alacakları yönünden davanın reddinin doğru olmadığını belirterek iş mahkemesinin kararını bozmuştur. (T.C. Yargıtay 9. Hukuk Dairesi – Karar Tarihi: 10.09.2019 – Esas No. 2019/6226 – Karar No. 2019/15522)

Dava açmadan önce arabulucuya başvurulması zorunlu olan konular İşçi ve İşverenin Önce Arabulucuya Başvurması Zorunlu Olan Konular başlıklı yazıda açıklanmış, örnek arabulucu dilekçesi ve arabuluculuk konusunda bilgi ve açıklamalar içeren diğer yazılara Şikayet-Arabulucuya Başvuru Rehberi sayfasında yer verilmiştir. (isvesosyalguvenlik.com)