Asgari Süreli İş Sözleşmesi Nedir ?

Asgari Süreli İş Sözleşmesi Nedir ?
15 Kasım 2016 19:57

İş Kanununda aslında altı tür iş sözleşmesi düzenlenmiştir. Belirli – belirsiz süreli iş sözleşmesi, tam süreli – kısmi süreli iş sözleşmesi, takım sözleşmesi ve deneme süreli iş sözleşmesi.

Bu sözleşme türleri hakkında açıklamalar İş Sözleşmesi – Hizmet Akdi – Tanımı – Sözleşme Türleri – Sözleşme Yapma Şekilleri başlıklı yazıda yer almaktadır. Dolayısıyla Kanunda asgari süreli iş sözleşmesi şeklinde bir sözleşme türü düzenlenmemiştir. Ancak sözleşme yapma serbestisi ve Kanunun 9 uncu maddesinde yar alan; “taraflar iş sözleşmesini, Kanun hükümleriyle getirilen sınırlamalar saklı kalmak koşuluyla, ihtiyaçlarına uygun türde düzenleyebilirler” hükmü uyarınca Kanunda düzenlenmemiş olsa bile asgari süreli iş sözleşmesi çalışma hayatında zaman zaman işçi – işveren arasında başvurulan sözleşme türlerinden biridir.

Bu sözleşme türüne uygulamada özellikle üst düzey ya da nitelikli personel istihdamın­da sıklıkla rastlanmaktadır. Deniz İş Kanununa tabi gemi adamları veya İş Kanununa tabi özel öğretim kurumları çalışanları için bu sözleşme türü sık kullanılmaktadır. Bu sözleşme türünde işçinin en az belirlenen tarihe kadar veya belirlenen süre kadar (örneğin bir yıl) işyerinde çalışması öngörülmekte, işçinin çalışması kararlaştırılan süre boyunca her iki taraf da bildirimli fesih haklarını ortadan kaldırmaktadırlar. (Bildirimli fesih, iş sözleşmesini sona erdirmek için haklı bir sebep olmadığı halde işçi veya işverenin ihbar süresi kadar önceden karşı tarafa haber vererek iş sözleşmesini feshetmeleridir.) Yani asgari süreli iş sözleşmesi imzalamakla işçi ve işveren sözleşmede belirlenen süre dolana kadar, haklı bir sebep olmadıkça iş sözleşmesini tek taraflı olarak feshetmeyeceklerini karşılıklı birbirlerine taahhüt etmiş olmaktadırlar. Böylece işveren sözleşmede belirlenen süre dolana kadar o işçiden istifade etmekte, işçi de aynı şekilde sözleşmede belirlenen süre dolana kadar iş güvencesine kavuşmuş olmaktadır.

Ayrıca asgari süreli iş sözleşmesinde, sözleşmede belirlenen süre dolunca iş sözleşmesi sona ermemekte, işçinin çalışmasına devam etmesine herhangi bir engel bulunmamaktadır. Dolayısıyla bu yönüyle asgari süreli sözleşmesi, sözleşmede işçinin çalışması öngörülen asgari süre dolana kadar belirli süreli iş sözleşmesine benzemekteyken, sözleşmede öngörülen asgari çalışma süresinin dolmasıyla birlikte belirsiz süreli iş sözleşmesi niteliğini kazanmaktadır. Yargıtay ise sözleşmenin ne zaman sona ereceği belli olmadığından, asgari süreli iş sözleşmesini belirli süreli iş sözleşmesi olarak değil, belirli süreli iş sözleşmesi olarak kabul etmektedir. Hatta Yargıtay asgari süreli iş sözleşmesini belirsiz süreli iş sözleşmesi olarak kabul ettiğinden, sözleşmenin işveren tarafından sona erdirilmesi halinde işçinin şartları varsa iş güvencesi hükümlerinden yararlanabileceği yani işe iade davası açabileceği görüşündedir. (7. HUKUK DAİRESİ – Esas No. 22023 – Karar No. 2015/4628 – Tarihi: 16.03.2015) Aynı Yargıtay kararında; asgari süreli iş sözleşmesine karşılıklılık prensibi çerçevesinde cezai şart konulabileceği belirtilmiştir. Bu durumda, sözleşmede belirtilen asgari süre dolmadan ve haklı bir sebep olmadan iş sözleşmesini sona erdiren işçi işverene, işveren ise işçiye sözleşmede yer alan cezai şart tutarında ödeme yapmak zorunda kalacaktır.

Öte yandan işçinin asgari bir süre çalışma şartını içeren iş sözleşmesiyle asgari süreli iş sözleşmesi karıştırılmamalıdır. Asgari süreli iş sözleşmesinde işçi – işveren karşılıklı anlaşmış durumdadır. İşçinin asgari bir süre çalışma şartını içeren iş sözleşmesi ise tek taraflı olup, işçinin çalışması gereken asgari süre dolmadan işten ayrılması halinde işverene tazminat ödemesi öngörülmektedir. Bu durum daha çok işçiye kapsamlı eğitim verilen veya eğitim alması sağlanan durumlarda söz konusu olabilmekte, işveren en azından işçiye verdiği veya aldırdığı eğitimin karşılığını alana kadar işçiye çalışma şartı getirebilmektedir.

Asgari süreli iş sözleşmesi, gerek sözleşmede belirlenen asgari süre dolmadan önce gerekse asgari süre dolduktan sonra haklı bir sebebin varlığı halinde her zaman işçi veya işveren tarafından feshedilebilir. (İşçi açısından İş Kanunu 24 üncü maddede, işveren açısından İş Kanunu 25 inci maddede belirtilen haklı sebeplerden herhangi birinin varlığı halinde). Bunun dışında yani haklı bir sebep olmaksızın asgari süreli iş sözleşmesinin belirlenen süre dolmadan sona erdirilmesi halinde belirli süreli iş sözleşmesinin sona erdirilmesindeki şartlar geçerliyken (Bkz. Belirli Süreli İş Sözleşmesinde Kıdem ve İhbar Tazminatı), sözleşmede belirlenen asgari süre dolduktan sonra sona erdirilmesi halinde ise gerek kıdem tazminatı, gerekse ihbar tazminatı açısından belirsiz süreli iş sözleşmesinin feshindeki şartlar geçerlidir (Bkz. Kıdem Tazminatı Uygulaması – Hak Kazanma Koşulları – Hesaplanması – Kapsama Giren Ödemeler, İhbarlı Fesih ve İhbar Tazminatı).

Öte yandan bu konu İstanbul Serbest Muhasebeci Mali Müşavirler Odası (İSMMMO) tarafından yayımlanan Mali Çözüm Dergisi’nin Ocak – Şubat 2016 sayısında yer alan Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı İş Başmüfettişi Öcal Kemal EVREN’e ait Asgari Süreli İş Sözleşmeleri konulu makalede ayrıntılı olarak ele alınmıştır. (isvesosyalguvenlik.com)

YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.