SGK mevzuatına göre 4/b (Bağ-Kur) sigortalısı olmak isteğe bağlı olmayıp, meslek odası üyesi olanların, vergi mükellefi veya şirket ortağı olanların, tarımda kendi adına ve hesabına çalışanlardan ziraat odası veya tarım il/ilçe müdürlüğü kaydı olanların, 4/b (Bağ-Kur) sigortalısı olmaları zorunludur.

Bu konu Bağ-Kur Sigortalılığı Nasıl Başlatılır veya Sona Erdirilir ? başlıklı yazıda açıklanmıştır. İsteğe bağlı sigortalılık emeklilik yönüyle her ne kadar istisnalar hariç 4/b kapsamında sigortalılık sayılsa da bu normal Bağ-Kur sigortalılığı ile aynı kapsama girmemektedir. (Bkz. Normal Bağ-Kur ile İsteğe Bağlı Bağ-Kur (İsteğe Bağlı Sigorta) Arasında Hangi Farklar Vardır ?)

Öte yandan şu an yürürlükte olan mevzuata göre; tarımsal faaliyet veya sadece meslek odası üyeliği nedeniyle Bağ-Kur sigortalısı olma zorunluluğu bulunanlardan, aylık faaliyet gelirlerinden bu faaliyetine ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarı, aylık brüt asgari ücretten az olduğunu belgeleyenler yani ziraat odası veya ilgili meslek odasından bu konuda yazı alanlar Bağ-Kur sigortalısı olma mecburiyetinden kurtulmaktadırlar. (Tarımsal Faaliyette Bulunanlar İçin Tarım Bağ-Kur Sigortalısı Olmak Zorunlu mu ?, Muafiyet Belgesi İle Tarım Bağ-Kur’dan Çıkanlar Tekrar Girebilir mi ?, Sadece Meslek Odası Üyesi Olanların Bağ-Kur Sigortalısı Olması Zorunlu mu ?)

Buna karşılık basit usul yani götürü vergi mükellefi olanlar ise aylık gelir durumlarına bakılmaksızın Bağ-Kur sigortalısı olmak ve her ay prim ödemek zorundadırlar. Bunlara Bağ-Kur sigortalılığından muaf olma hakkı tanınmamıştır. Çünkü 5510 sayılı Kanununun 4/b maddesinde; ticarî kazanç veya serbest meslek kazancı nedeniyle gerçek veya basit usûlde gelir vergisi mükellefi olanlar zorunlu Bağ-Kur sigortalısı olarak sayılmıştır. (Bkz. Basit Usul Vergi Mükellefi Bağ-Kur Sigortalısı Olmak Zorunda mı ?)

Aslında basit usul vergi mükellefi olan birçok kişi ve küçük esnafın aylık geliri de aylık brüt asgari ücretin altında kalmakta, hatta bazıları aylık düzenli hiçbir gelir elde edememektedir. (Bkz. Aylık – Günlük Brüt Asgari Ücret Tutarları) Bunların birçoğu aylık Bağ-Kur primlerini ödeyememektedir. (Bkz. Bağkur – Tarım Bağkur ve Muhtar Prim Tutarları) Primlerini süresinde ödemeyince de her ay üzerine faiz eklenerek prim borçları artmakta, ayrıca sağlık yardımlarından yararlanma konusunda da sorun yaşamaktadırlar. Kendileri Bağ-Kur sigortalısı olduğu için bakmakla yükümlü olunan kişi kapsamında eşleri veya çocukları üzerinden sağlık yardımı alma hakları da bulunmamaktadır.

Aynı şekilde, basit usulde vergi mükellefi olan kişi 4/b (Bağ-Kur) sigortalısı sayıldığından, Emekli Sandığı kapsamında alınan dul – yetim aylığı hariç yetim aylığı alamamakta, yüzde 75 üzerinden aldığı dul aylığı da yüzde 50’ye düşmektedir. (Bkz. Basit Usulde Vergi Mükellefi Olanlar Dul-Yetim Aylığı Alabilir mi ?)

Belirtilen nedenlerle yapılacak yasal düzenleme ile basit usulde vergi mükellefi olanlardan aylık faaliyet gelirlerinden bu faaliyetine ilişkin masraflar düşüldükten sonra kalan tutarı aylık brüt asgari ücretten az olduğunu belgeleyenlere de Bağ-Kur sigortalılığından muaf olma yani Bağ-Kur muafiyet hakkı tanınması çok sayıda kişiyi mağduriyetten kurtaracaktır. Zaten yıllık geliri belirli tutarın altında olduğu için basit usule tabi olan vergi mükelleflerinden Devlet vergi bile almamaktadır. (Bkz. Küçük Esnaf ve Sanatkara Tanınan Vergi Muafiyetinin Ayrıntıları Belli Oldu) (isvesosyalguvenlik.com)