Borcunu Yapılandıran İşveren Borcu Yoktur – Teminat İade – İlişiksizlik Yazısı Alabilir mi ?

İşverenlerin ihaleye katılabilmeleri, hakedişlerini alabilmeleri için SGK’dan borcu yoktur yazısı almaları, ihale konusu işe ait teminatlarını alabilmeleri veya inşaatı biten binalarına yapı kullanma izin belgesi (iskan ruhsatı) alabilmeleri için de yine SGK’dan ilişiksizlik belgesi / teminat iade yazısı almaları gerekmektedir.

İki belge arasındaki farklar Borcu Yoktur Yazısı İle İlişiksizlik Belgesi Arasındaki Farklar başlıklı yazıda belirtilmiş, borcu olan işverenlerin borçlarını yapılandırmaları halinde borcu yoktur yazısı veya ilişiksizlik belgesi alıp alamayacakları ise aşağıda açıklanmıştır.

Borcu olan işverenlerin borçlarını 7256 sayılı Kanun kapsamında yapılandırmaları halinde borcu yoktur yazısı veya ilişiksizlik belgesi alıp alamayacakları aşağıda açıklanmıştır.

İhaleye Girmek İçin Borcu Yoktur Yazısı Alınması

4734 sayılı Kamu İhale Kanununun “İhaleye Katılımda Yeterlilik Kuralları” başlıklı 10 uncu maddesinin dördüncü fıkrasının (c) bendinde, Türkiye’nin veya kendi ülkesinin mevzuat hükümleri uyarınca kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu bulunan isteklilerin ihale dışında bırakılacağı; Kamu İhale Genel Tebliğinde ise ihaleye katılacak olan isteklilerin, ihale tarihi itibarıyla 6183 sayılı Kanunun 48 inci maddesine istinaden tecil ve taksitlendirilmiş ya da çeşitli kanunlar gereğince yeniden yapılandırılmış olan yasal ödeme süresi geçmiş sigorta primi ve işsizlik sigortası primi ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarının, kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olarak değerlendirilmeyeceği belirtilmiştir.

İhalelere katılmak amacıyla SGK’dan kesinleşmiş sosyal güvenlik prim borcu olup olmadığına ilişkin yazı alacak işverenlerin, borçları borcu yoktur yazısı almasına engel teşkil etmeyecek tutarda ise borcunu yapılandırmamış olmasa da borcu yoktur yazısı alabilir. (Bkz. SGK Borcu Yoktur Yazısına Engel Teşkil Etmeyen Borçlar) Bunun dışında da borçlarını 7256 sayılı Kanun kapsamında yapılandıran işverenler;

– Pesin ödeme yolunu tercih etmişlerse, 7256 sayılı Kanun uyarınca yeniden yapılandırılmış olan borçlarının (idari para cezası borçları hariç) tamamını ödedikleri tarih itibarıyla,

– Taksitle ödeme yolunu tercih etmişlerse, yapılandırılmış olan borçlarından (idari para cezası borçları hariç) ilk iki taksitin ödenmesi şartıyla,

yapılandırma kapsamı dışında kalan ödeme süresi geçmiş başka borçları da olmaması veya varsa da borcu yoktur yazısı almaya engel teşkil etmeyecek tutarda olması halinde kesinleşmiş sosyal güvenlik borcu olmadığına dair yazı/belge alabilirler.

Ayrıca borcu yoktur yazısı için sadece sigorta primi ve işsizlik sigortası primi ile bunlara ilişkin gecikme cezası ve gecikme zammı borçlarına bakıldığından, idari para cezaları ile ilgili borçlar borcu yoktur yazısına engel teşkil etmez.

İhale Makamından Hakedişin Alınması İçin Borcu Yoktur Yazısı Alınması

5510 sayılı Kanunun 90 ıncı maddesinin ikinci fıkrasına göre ihale makamları tarafından işverenlerin hakedişlerinin ödenebilmesi için; SGK’ya idari para cezası, prim ve prime ilişkin borçlarının bulunmaması gerektiğinden, borçlarını 7256 sayılı Kanun kapsamında yapılandıran işverenler;

– Peşin ödeme yolunu tercih etmişlerse, yapılandırma kapsamına giren borçların tamamının ödenmesi ve yapılandırma kapsamı dışında kalan ödeme süresi geçmiş başka borçlarının da bulunmaması kaydıyla,

– Taksitle ödeme yolunu tercih etmişlerse, ilk iki taksitin süresinde ödenmesi ve vadesi geçtiği halde ödenmemiş veya eksik ödenmiş taksit ile yapılandırma kapsamı dışında kalan ödeme süresi geçmiş başka borçlarının da bulunmaması kaydıyla,

hakediş ödemesine esas borcu yoktur yazısı alabilirler.

İskan Ruhsatı veya Teminat İadesi İçin Yazı Alınması

5510 sayılı Kanunun 90 ıncı maddesinin;

• İkinci fıkrasında; işverenlerin kesin teminatlarının ihale konusu işle ilgili olarak Kuruma borçlarının bulunmadığının tespit edilmesinden sonra iade edileceği,

• Dördüncü fıkrasında ise; valilikler, belediyeler, il özel idareleri ve ruhsat vermeye yetkili diğer merciler tarafından, geçici iskân veya yapı kullanma izin belgesi verilmeden önce yapılan inşaat dolayısıyla Kuruma borçlarının bulunmadığına dair ilgililerden Kurumca düzenlenmiş bir belgenin istenmesi zorunlu olduğu,

belirtilmiştir.

İnşaatı biten binaya yapı kullanma izin belgesi (iskan ruhsatı) alabilmek için SGK’dan ilişiksizlik belgesi veya biten ihale konusu işle ilgili teminatı çözdürebilmek (iade alabilmek) için SGK’dan teminat iade yazısı almak isteyen işverenler, yukarıda belirtilen borcu yoktur yazısı alma şartlarından farklı olarak; 7256 sayılı Kanun kapsamında yapılandırma başvurusunda bulunmuş olsalar dahi, yapılandırma kapsamına giren veya girmeyen o işyeri dosyasına ait borçlarının tamamını ödemiş olmaları şartıyla ilişiksizlik belgesi/teminat iade yazısı alabilirler. Dolayısıyla borçları taksitlendirmiş olmak, bir veya birkaç taksiti ödemiş olmak, taksitleri düzenli ödüyor olmak yazı almak için yetmez.

Durum böyle olmakla birlikte; geçici kabulü noksansız olarak yapılmış ihale konusu isler veya bitirilmiş olan özel nitelikteki inşaatlar için, gerek yapılandırma kapsamına giren gerekse girmeyen borçlarını karşılayacak miktarda, bankalar ve özel finans kurumlarından alınmış teminat mektuplarının ya da Hazine Müsteşarlığınca ihraç edilen Devlet iç borçlanma senetlerinin veya bu senetler yerine düzenlenen belgelerin teminat olarak verilmesi halinde, yapılandırılmış olan borçların ödenmesi beklenilmeden ilişiksizlik belgesi/teminat iade yazısı alınabilir. (isvesosyalguvenlik.com)