Çalışanın Önceki Yıllara Ait Kullanmadığı İzinleri Yanar mı – Bir Süresi Var mı ?

Çalışanın Önceki Yıllara Ait Kullanmadığı İzinleri Yanar mı – Bir Süresi Var mı ?
24 Haziran 2021 23:36

4857 sayılı İş Kanununun “Yıllık ücretli izne hak kazanma ve izni kullanma dönemi” başlıklı 54 üncü maddesinde; “İşçi yukarıdaki fıkralar ve 55 inci madde hükümlerine göre hesaplanacak her hizmet yılına karşılık, yıllık iznini gelecek hizmet yılı içinde kullanır.” hükmü yer almaktadır.

Ancak bu hüküm, işçinin tamamladığı her bir yıllık çalışma süresi için doğan yıllık ücretli iznini sadece takip eden bir yıllık süre içerisinde kullanabileceği, daha sonra kullanamayacağı anlamına gelmemektedir. Bu hüküm aslında, işçinin yıllık ücretli izin hakkı doğduktan sonra işverenin bir yıllık süre içerisinde işçiye yıllık ücretli iznini kullandırmak zorunda, işçinin de bu süre içerisinde iznini kullanmak zorunda olduğu anlamına gelmektedir. İşveren sadece yönetim hakkı kapsamında işçinin yıllık ücretli iznini yılın hangi günlerinde / hangi tarih aralığında kullanacağını belirleme yetkisine sahiptir, bunun dışında işçinin ücretli iznini bir yıllık süre içerisinde kullandırıp kullandırmama konusunda inisiyatif kullanma gibi bir yetkisi bulunmamaktadır. (Bkz. Çalışanlar Yıllık İzinlerini İstedikleri Zaman Kullanabilir mi ?) Aynı şekilde işçinin işten çıkması veya çıkarılması halinde kullanmamış olduğu yıllık ücretli izin sürelerine ait ücretin işçiye ödeneceği şeklindeki İş Kanunu hükmü de işverenin isterse işçiye yıllık iznini kullandırmayıp, bunun yerine iş akdinin feshinde işçiye ücretini ödeyebileceği anlamına da gelmemektedir. (Bkz. İzin Yerine Ücret Uygulaması Kötüye Kullanılıyor)

İş Kanununda işçinin önceki yıllara ait kullanılmamış yıllık izinlerinin yanacağı şeklinde bir hüküm yok.

Dolayısıyla İş Kanununda işçinin yıl içerisinde kullanmadığı izin haklarının yanacağı, işçinin bir daha o yıllık izinleri kullanamayacağı yönünde bir hüküm bulunmamaktadır. Örneğin; işveren işin aksamaması için işçinin hak ettiği iznini yıl içerisinde kullanmasını engellemişse, bu durumda işçinin daha sonraki yıl veya yıllar içerisinde o yıla ait yıllık izin hakkı yanında önceki yıldan veya yıllardan kalan izin haklarını kullanmasına engel bir durum bulunmamaktadır. İşçi içinde bulunduğu yıla ait yıllık ücretli iznini kullanmak zorunda olduğu gibi, istemesi halinde önceki yıla veya yıllara ait izinlerini de kullanabilir, kullanabilmelidir. Çünkü burada işçinin zamanında iznini kullanamamış olması işverenden kaynaklanmıştır, işverenin işçinin doğmuş yıllık izin hakkını yıl içerisinde işçiye kullandırmaması, sonraki yıl geldiğinde de artık önceki yıla ait iznini kullanamazsın demesi iyi niyetle bağdaşacak bir durum değildir.

Buna karşılık, işveren işçinin doğmuş olan yıllık iznini yıl içerisinde kullandırmak zorunda olduğu gibi, işçi de iznini yıl içerisinde kullanmak zorunda olmakla birlikte (Bkz. İşçinin İstese de Vazgeçemeyeceği Hak ve Yükümlülükleri), işveren işçiye yıllık iznini kullandırmak istemiş ancak işçi ısrarla iznini kullanmak istememişse, bu durumda da işçinin bir sonraki yıl veya yıllarda daha önce kendi isteği ile kullanmadığı eski yıla veya yıllara ait iznini kullanabilmesi işverenin inisiyatifine bağlı bir durum haline gelmiş olur, işveren isterse eski yıllara ait izinlerini işçiye kullandırmayabilir, sadece o yıla ait iznini işçiye kullandırabilir.

İşçinin iş akdi sona erdiğinde de yani hangi sebeple olursa olsun fark etmez, işçi işten çıktığında veya çıkarıldığında da kullanılmamış tüm yıllık ücretli izin sürelerine ait izin ücretlerinin işveren tarafından kendisine ödenmesi gerekir. Bu konudaki zaman aşımı iş akdinin fesih tarihinden itibaren işlemeye başlar, isterse işçinin 15, 20 yıl öncesine ait kullanılmamış yıllık izni olsun fark etmez, ücretinin işçiye ödenmesi gerekir. (Bkz. İşten Ayrılan İşçi Kaç Yıllık İzin Ücretini Talep Edebilir ?)

Devlet Memurlarında durum farklı.

657 sayılı Devlet Memurları Kanununa tabi kamu görevlilerinin durumu ise farklı. 657 sayılı Kanunun 103 üncü maddesinde; “Yıllık izinler, amirin uygun bulacağı zamanlarda, toptan veya ihtiyaca göre kısım kısım kullanılabilir. Birbirini izliyen iki yılın izni bir arada verilebilir. (Değişik cümle: 6/7/1995 – KHK-562/2 md.) Cari yıl ile bir önceki yıl hariç, önceki yıllara ait kullanılmayan izin hakları düşer.” hükmü yer almaktadır.

Dolayısıyla 657 sayılı Kanuna tabi kamu görevlilerinin içinde bulundukları yıl ve önceki yıla ait yıllık izinleri dışındaki kullanmadıkları izinleri yanar. Örneğin; 2021 yılında sadece 2020 yılından kalan izinleri ile 2021 yılına ait izinlerini kullanabilirler, 2019 ve önceki yıllara ait yılık izinlerini kullanamazlar. (isvesosyalguvenlik.com)

YORUMLAR

  1. Özkan dedi ki:

    Bi iş yerin de vardiyalı sistem çalışmaktayım fakat değiştirici vardiya olmadığı için 24/08 vardiyasında 7 gün 16/24 vardiyasında 7 gün 08/16 vardiyasında 4 gün çalışıyoruz hal böyle olunca bir ayın 21 gününü gecede çalışıyoruz normal şartlarda 6 gün çalışma 7. gün hafta tatili olması gerekmiyor mu bu yasal mı çalışana haklı fesih hakkı doğarmı