Bilindiği üzere, çalışanların gerçek ücretlerinin işyeri kayıtlarına yansıtılması, bu gerçek ücretleri üzerinden Sosyal Güvenlik Kurumu’na bildirilmelerini ve gelir vergisinin (muhtasar vergi) de gerçek ücret üzerinden ödenmesini sağlamak, yani kısacası kayıt dışılığı önlemek amacıyla;

8 Mayıs 2008 tarihli Resmî Gazete’de yayımlanan 5754 sayılı Kanun ile İş Kanunu, Deniz İş Kanunu, Basın İş Kanunu ve Borçlar Kanununda bazı değişiklikler yapılmıştı. Yapılan bu yasal düzenleme ile; çalışanlara ödenen ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakın özel olarak açılan banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenmesi hususunda zorunluluk getirmeye Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı, Maliye Bakanlığı ve Hazine Müsteşarlığından sorumlu Devlet Bakanlığının müştereken yetkili olduğu, çalıştırdığı işçilerin ücret ve diğer her çeşit istihkakını özel olarak açılan banka hesapları vasıtasıyla ödeme zorunluluğuna tabi tutulan işverenler veya üçüncü kişilerin, ödemeyi özel olarak açılan banka hesapları dışında yapamayacakları, ayrıca bu düzenlemeye aykırı hareket eden işverenlere idari para cezası uygulanacağı belirtilmişti (2014 yılında her çalışan ve her ay için 139 lira para cezası uygulanmaktadır).

Uygulamanın ayrıntısı ise üç bakanlık tarafından müştereken hazırlanan ve 18 Kasım 2008 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan Ücret, Prim, İkramiye ve Bu Nitelikteki Her Türlü İstihkakın Bankalar Aracılığıyla Ödenmesine Dair Yönetmelik ile yapılmış, zorunluluk 1 Ocak 2009 tarihinde de başlamış, 10 ve üzeri çalışanı olan işyerleri zorunluluk kapsamına alınmıştı. Uygulama halen bu şekilde devam etmekte olup, 10 ve üzeri çalışan işyerleri bu zorunluluk kapsamındadır.

Öte yandan gerek yasa hükümlerinde gerekse yönetmelikte “özel olarak açılan banka hesabına yatırılmak suretiyle ödenmesi” şeklinde zorunluluğa yer verildiğinden doğal olarak ödemelerin de banka yoluyla yapılması gerekmektedir.

Durum böyle olmakla birlikte, Yönetmeliğin “Zorunluluk hâli” başlıklı 11 inci maddesinde; Yönetmelik kapsamında banka aracılığıyla ödeme yapması gereken işverenlerin, işveren vekilleri veya üçüncü kişilerin, işyerlerinin bulunduğu mahalde banka şubesi bulunmaması ya da çalışanlara banka aracılığıyla ödeme yapılmasına imkân bulunmaması hâlinde ödemelerin, T.C. Posta ve Telgraf Teşkilatı Genel Müdürlüğü şubeleri aracılığıyla yapılabileceği belirtilmiştir. Dolayısıyla Yönetmelikte belirtilen bu istisnai durumlarda ödemeler PTT şubeleri aracılığıyla yapılabilecektir. (isvesosyalguvenlik.com)