Aslında ev hizmetlerinde çalışanların sigortalılığı açısından diğer çalışanlarla aralarında hiçbir fark yoktu. Çünkü 5510 sayılı Kanun uyarınca ev hizmetlerinde ücretle ve sürekli olarak çalışan kişilerin sigortalı çalıştırılmaları zorunluydu.

Ancak uygulamada bu zorunluluğa çok dikkat edilmediği, ev hizmetlerinde çalışanlar genel olarak sigortasız çalıştırıldığı için 6552 sayılı Torba Kanunla 5510 sayılı Kanuna ek 9 uncu madde eklenerek 1 Nisan 2015 tarihinde başlamak üzere bunlar için özel sigortalılık şartları getirildi. (Bkz. Yeni Yasaya Göre Ev Hizmetlerinde Çalışanların Sigortalılığı Nasıl Olacak ?)

Uygulamanın ayrıntısı Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yapılacak düzenlemeye bırakıldı. Sosyal Güvenlik Kurumu da 1 Nisan 2015 tarihli Resmi Gazete’de Ev Hizmetlerinde 5510 Sayılı Kanunun Ek 9 uncu Maddesi Kapsamında Sigortalı Çalıştırılması Hakkında Tebliği yayımladı.

Tebliğ metnine BURADAN ulaşabilirsiniz.

Düzenlemeyle ev hizmetlerinde ay içinde 10 günden az çalışanlar ile 10 gün ve daha fazla çalışanlar şeklinde iki ayrım yapıldı. 10 gün ve daha fazla çalışanların primini çalıştıran kişiler (işverenleri) ödeyecek, 10 günden az çalışanların ise sadece iş kazası ve meslek hastalıkları sigortası primini bunları çalıştıranlar ödeyecek, emeklilik ve GSS için esas alınan primi ise çalışan kendi ödeyecek, tabi ödemek isterse. Söz konusu 10 günlük süre günlük çalışma saati toplanarak hesaplanacak. Yani ay içerisindeki toplam saatlik çalışma süresi 7,5’e (yedibuçuk) bölünecek, küsuratlar tama iblağ edilecek ve aylık çalışma süresi toplamı bulunacak. 7,5 saatin altındaki çalışmalar 1 gün olarak kabul edilecek. Ev hizmetlerinde tam gün çalışanlar zaten ayda 10 günden fazla çalışmış olduklarından, bunlar için böyle bir hesaplama yapmaya gerek yok.

Öte yandan, aynı evde oturan üçüncü derece dahil bu dereceye kadar hısımlar tarafından ev hizmeti işlerini yapanlar ek 9 uncu madde kapsamına girmeyecek. Ancak, üçüncü dereceye kadar olan akrabalar dışından olup ev hizmeti nedeniyle işe alınan, aynı evde yaşayanlar ise ek 9 uncu madde kapsamında sigortalı sayılacaktır.

Ayda 10 Gün ve Daha Fazla Süreyle Çalışanlar

Ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla süre ile çalışanların bildirimi işverenleri tarafından, Tebliğ ekinde yer alan “Ev Hizmetlerinde 10 Gün ve Daha Fazla Çalıştırılacaklara İlişkin Bildirge” ile çalışmanın başladığı ayın sonuna kadar Sosyal Güvenlik Kurumuna yapılacak. Bildirge sigortalı (ev hizmetlerinde çalışan kişi) ve işveren (çalıştıran kişi) tarafından imzalanarak ilgili SGK Müdürlüğüne verilecek. Süresi geçtikten sonra verilen bildirge için idari para cezası uygulanacak. Ev hizmetlerinde birden fazla çalışan varsa her biri için ayrı ayrı bildirge verilecek. Bu çalışanlarla ilgili olarak Kurumda işyeri dosyası açılmayacak, aylık prim ve hizmet belgesi verilemeyecek. Düzenlemeyle getirilen en büyük kolaylık bu. Bu sigortalıların primlerini her ay işverenleri ödeyecek.

Bu kapsamdaki kişiler 4/1-a (SSK) kapsamında sigortalı sayılacaklar ve bunlar genel sağlık sigortasından da yararlanacak.

Ayda 10 Günden Az Çalışanlar

Ek 9 uncu madde kapsamında ev hizmetlerinde 10 günden az çalışanlar sadece iş kazası ve meslek hastalığı sigortası kapsamında sigortalı sayılacak ve bunları çalıştıran kişiler sadece iş kazası ve meslek hastalığı sigortası için yüzde 2 oranında prim ödeyecekler. Ayrıca bunları çalıştıran kişiler işveren de sayılmayacak, bunlar için işe giriş bildirgesi de dahil Kuruma herhangi bir bildirge – belge verilmeyecek. Çalışan kişinin ay içerisindeki çalışma gün sayısının 9 günü geçmesi halinde bunlar hakkında 10 gün ve daha fazla sigortalı çalıştıran işverenlere yönelik işlemler uygulanacak, yani çalıştıran kişi işveren sayılacak ve sadece iş kazası ve meslek hastalıkları primini değil tüm sigorta primlerini ödeyecek.

Bu şekilde ayda 10 günden az çalışanlar kendileri isterlerse yüzde 32,5 oranında uzun vadeli sigorta kolları ile genel sağlık sigortası primini takip eden ayın sonuna kadar ödeyerek bunu sigortalı hizmetlerine işletebilecekler ve genel sağlık sigortasından da yararlanabilecekler. Takip eden ayın sonuna kadar primi ödemeyenler, ödeme yapmadıkları ay için bu hakkı kaybedecekler, yani sonradan geriye dönük ödeme imkanı olmayacak.

Ev Hizmetlerinde Çalışan Yabancı Uyruklular

Ek 9 uncu madde kapsamında 10 gün ve daha fazla süre ile yabancı uyruklu sigortalılar da çalıştırılabilecek. Ancak bunlar için işe giriş bildirgesi ile birlikte Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığından alınmış çalışma izin belgesi de verilecek. Bunlar 10 günden az süre ile çalıştırılamayacak, çalıştırılsa bile 10 günden fazla çalıştırılmış sayılacak ve aylık çalışma gün sayısı 30 olarak kabul edilecek.

1 Nisan 2015 Tarihinden Önce Çalışmaya Başlayanların Durumu

1 Nisan 2015 tarihinden önce ev hizmetlerinde 10 gün ve daha fazla süre ile sigortalı çalıştıran işverenler işyeri dosyasını kapattıktan sonra ek 9 uncu maddesi kapsamında sigortalılığı başlatabilecek.

Çalışanların Kendilerini Bildirmesi

İşverenleri bildirmese dahi ek 9 uncu madde kapsamındaki sigortalılar, çalışmaya başladıklarını çalışmaya başladıkları tarihten itibaren en geç bir ay içinde, Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliği ekinde yer alan “Sigortalı Bildirim Belgesi” ile doğrudan veya internet ya da benzeri ortamda Kuruma bildirebilecekler.(isvesosyalguvenlik.com)