Fazla Mesai Ücreti Nasıl Hesaplanır ?

Fazla Mesai Ücreti Nasıl Hesaplanır ?
20 Aralık 2015 13:26

İş Kanunu uyarınca haftalık normal çalışma süresi 45 saat olup, 45 saati aşan çalışmalar fazla mesai olarak sayılmaktadır. Dolaysıyla haftalık 45 saati aşan çalışmalar karşılığında çalışana fazla mesai ücreti ödenmesi gerekmektedir.

Eğer işyerinde denkleştirme esası uygulanıyorsa, bu durumda bazı haftalar çalışma süresi 45 saati aşsa da diğer haftalarda bu denkleştirileceğinden, bu durumda 45 saati aşan çalışmalar fazla mesai sayılmaz. Öte yandan Yargıtay kararlarında haftalık 45 saati aşıp aşmadığına bakılmaksızın, günlük 11 saati aşan çalışmaların da fazla mesai sayılacağı belirtilmiştir. (T.C Yargıtay 9. Hukuk Dairesi, Esas No. 2011/51145 Karar No. 2014/34 Tarihi: 13.01.2014)

Her bir saatlik fazla çalışma karşılığında işçiye ücretinin yüzde 50 fazla ödenmesi gerekir. Bu yüzde 50 alt sınır olup, bu iş sözleşmesi veya toplu iş sözleşmesi ile artırılabilir.

İşçi ulusal bayram, genel tatil ve hafta tatili günlerinde işyerinde çalışmamış olsa dahi o günün ücretinin kendisine ödenmesi gerekir, eğer çalışmışsa o günün ücretini yüzde 100 zamlı yani iki katı olarak ödenmesi gerekir. Dolayısıyla ulusal bayram, genel tatil ve hafta tatili günlerinde işyerinde fazla mesai yapmış olan işçiye ise fazla mesai ücretinin yüzde 50 değil, yüzde 150 zamlı ödenmesi yani normal ücretinin ikibuçuk katı ödenmesi gerekir.

Fazla mesai ücretinin hesaplanabilmesi için öncelikle işçinin saat başına düşen ücretinin bulunması gerekir. Saat başına ücretin hesabında ise çıplak ücret esas alınır. Yani, yol, yemek, prim, ikramiye gibi ödemeler hesaplamaya dahil edilmez. Bu şekilde saat başına düşen ücret bulunduktan sonra yukarıda belirtildiği şekilde fazla mesai ücreti bulunulur, yani kaç saat fazla mesai yapılmışsa saat başına düşen ücretle çarpılır ve brüt mesai ücreti bulunur.

Öte yandan fazla mesai ücreti sigorta primine ve vergiye dahil olduğundan, brüt mesai ücretinden işçi hissesi olarak yüzde 15 sigorta primi kesintisi, ayrıca gelir vergisi ve damga vergisi kesintisi yapılır, bu şekilde işçiye net olarak ödenecek fazla mesai ücreti bulunmuş olur.

Fazla çalışmanın ispatı konusunda ise Fazla Çalışma (Mesai) Nasıl İspatlanır ? başlıklı yazıya göz atabilirsiniz. (isvesosyalguvenlik.com)

YORUMLAR

  1. Turgay halıcı dedi ki:

    Fazla mesai hesaplanırken agi dahil edilir mi

    1. Admin dedi ki:

      AGİ kişinin aylık normal ücretine dahil edilir, fazla mesaiye dahil edilmez. Çünkü çalışanın aylık maaşı / ücreti ne olursa olsun alacağı AGİ tutarı aynıdır, değişmez.

  2. Cemal dedi ki:

    Bir havacılık firmasında çalışıyoruz.gün doğumu gün batımı çalışıyoruz. Yani günlerin uzun olduğu aylarda sabah 05:30 da başlıyoruz akşamda 20:30 da bırakıyoruz. 15 saat çalışıyoruz ayda 20 gün çalışıyoruz yani ayda yaklaşık 300 saat çalışıyoruz. Firma fazla mesai vermemek için günlük 4 saat aktif dinlenme adına fazla çalışmalarımızı ucretlendirmiyor.öğlen yemeğini 2 saat sabah kahvaltısını 1 saat çay molalarimizi 45 dakika gösteriyor.resmi tatillerde bile çalışma saatlerimiz yine aynı ayda 300 saat sadece bayram tatillerinde ise giden işçilere farklı değil sadece normal günlük 70 lira ise onu ödüyor. Çalıştığımız gün içinde yaklaşık 4 saatimiz hergün gasp ediliyor aktif dinlenme bahanesi ile isverinin böyle bir hakkı varmı ama işyerinden kesinlikle ayrılırmiyiruz kesinlikle 4 dinlenme filanda yok.cevaplarsaniz sevinirim şikayet edildiği takdirde şikayet edenin kimliği gizli kalabiliyormu çünkü en ufak şikayete ısten çıkarılıyorsunuz .işimi de kaybetmek istemiyorum şu işsizlikte ama birtafatnda her ay 100 saatlik fazla calisamalirmiz üstüne yatıyorlar nasıl bir yol izleyebiliriz kimliğinin deşifre olmadan

    1. Admin dedi ki:

      İş Kanununa göre işçiler günde 11 saatten fazla çalıştırılamaz, Yargıtay kararlarına göre de işçinin haftalık çalışma süresinin 45 saati aşıp aşmadığına bakılmaksızın, günlük 11 saati aşan çalışmanın fazla mesai sayılması ve fazla mesai ücreti ödenmesi gerekir. Aktif dinlenme konusuna gelince, İş Mevzuatında böyle bir düzenleme yok, sadece ara dinlenmesi var. İşçi bu 4 saatlik aktif dinlenme dediğiniz süre boyunca işyerinde bulunuyorsa, iş yapsın yapmasın fark etmez işyerinde bulunduğu sürenin çalışma süresinden sayılması gerekir. Çünkü İş Kanununun 66/1-c maddesine göre “İşçinin işinde ve her an iş görmeye hazır bir halde bulunmakla beraber çalıştırılmaksızın ve çıkacak işi bekleyerek boş geçirdiği süreler.” çalışma süresinden sayılır.
      Şikayet konusuna gelince. İş Teftiş Kurulu Grup Başkanlıkları ve Bağlı İller sayfasında adresi yer alan İş Teftiş (Rehberlik ve Teftiş) Grup Başkanlığına şikayet dilekçenizi gönderebilirsiniz. Normalde 3071 sayılı Dilekçe Hakkının Kullanılmasına Dair Kanunun 4 üncü maddesine göre; Türkiye Büyük Millet Meclisine veya yetkili makamlara verilen veya gönderilen dilekçelerde, dilekçe sahibinin adı soyadı ve imzası ile iş veya ikametgâh adresinin bulunması gerekir. Öte yandan dilekçenizi göndereceğiniz makamın isminizi gizli tutması gerekir. Buna rağmen isterseniz şikayet dilekçenizin sonuna isim yazmayıp, yukarıda belirttiğiniz endişeleriniz nedeniyle isminizi yazmadığınızı belirtebilirsiniz. Eğer dilekçenizdeki şikayet ve iddialarınızı inandırıcı bir şekilde yazarsanız, isim ve imza yer almasa bile dilekçeniz yine işleme alınabilir. Dilekçeyi de posta yoluyla gönderirsiniz.

  3. AHMET KOSOVALI dedi ki:

    Emekli asgari ücretle çalısıyorum her ay standart 15 saat fazla mesaim var 15 saatin karsilği ücret ne kadar
    benim maasım ne kadar
    TESEKKURLER

    1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

      Asgari ücretle çalışan emekli işçinin fazla mesailer hariç şu an normal aylık ne ücreti 5.912,87 TL. Bu ücreti 30’a bölerseniz günlük net ücreti, 225’e bölerseniz saat başına düşen ücreti bulabilirsiniz. Her bir saatlik fazla mesai için saat başına düşen normal ücretin bir buçuk katı ücret ödenmesi gerekir. (Bkz. https://www.isvesosyalguvenlik.com/asgari-ucretle-calisan-emekli-iscinin-net-ucreti-nasil-hesaplanir/)

  4. Cenk dedi ki:

    Her ay düzenli olarak maasıma ek tazminat alıyorum. Fazla mesai hesaplamalarina dahil midir.

    1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

      Sayfa başındaki yazının son kısmında bu konu ayrıntılı açıklanmıştır.