Genel Olarak Herkes İçin Geçerli Emeklilik Şartları

Bu yazıda kişilerin durumuna göre bazı özel emeklilik şartlarına değinilmeden, genel hatlarıyla ve dönemler itibariyle herkes için geçerli emeklilik (yaşlılık aylığı bağlanma) şartları basit bir şekilde anlatılmıştır.

Ayrıca, isteğe bağlı sigortalılar ile engellilerin emeklilik şartları ayrı yazılarda ele alınacağından, burada onların durumuna değinilmemiştir. Malulen emeklilikle ilgili bilgiler ise Malullük Sigortası – Malul Sayılma ve Aylık Bağlanmasının Şartları – Kontrol Muayenesi ve Diğer Konular başlıklı yazıda yer almaktadır. Emeklilik şartlarıyla ilgili daha ayrıntılı bilgi ve açıklama da Statü ve Çalışma Şekillerine Göre Dönemler İtibariyle Emeklilik Şartları başlıklı yazıda yer almaktadır.

Emeklilik şartları açısından üç ayrı dönem söz konusu olup, kişinin sigorta başlangıç tarihi hangi döneme denk geliyorsa, o dönem için geçerli emeklilik şartlarına tabidir. Sigorta başlangıç tarihine göre bu üç ayrı dönem aşağıda belirtilmiştir:

– 8 Eylül 1999 tarihinden önce sigorta başlangıcı olanlar.

– 8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 tarihleri arası sigorta başlangıcı olanlar.

– 30 Nisan 2008 tarihinden sonra yani 1 Mayıs 2008 veya sonrasında sigorta başlangıcı olanlar.

A- 8 Eylül 1999 Tarihinden Önce Sigorta Başlangıcı Olanlar İçin Emeklilik Şartları:

Sigorta başlangıcı 8 Eylül 1999 tarihinden öncesine ait olan SSK, Bağ-Kur ve Emekli Sandığı sigortaları için, kademeli emeklilik şartları geçerli olup, sigorta başlangıç tarihine göre bunların emeklilik şartlarına Emeklilik Kademeli Geçiş Süreleri, Emeklilik Şartları sayfasından ulaşabilirsiniz.

Ayrıca bu dönemde sigorta girişi olan SSK sigortalıları için 15 yıl – 3600 gün, Bağ-Kur sigortalıları içinse 15 tam yıl (5400 gün) ile kısmi emeklilik imkanı da bulunmaktadır (Bkz. 15 Yıl – 3600 Günle Kimler Emekli Olabilir ?).

B- 8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 Tarihleri Arası Sigorta Başlangıcı Olanlar İçin Emeklilik Şartları:

1- SSK Sigortalıları:

a) Kadın sigortalılar 58 yaşını ve en az 7000 prim gününü, erkek sigortalılar ise 60 yaşını ve en az 7000 prim gününü,

veya

b) Kadın sigortalılar 58 yaşını – en az 4500 prim gününü ve 25 yıllık sigortalılık süresini, erkek sigortalılar ise 60 yaşını – en az 4500 prim gününü ve 25 yıllık sigortalılık süresini,

doldurmaları halinde emekli olabilirler.

2-Bağ-Kur Sigortalıları:

a) Kadın sigortalılar 58 yaşını ve 25 tam yılını (9000 gün), erkek sigortalılar ise 60 yaşını ve 25 tam yılını (9000 gün),

veya

b) Kadın sigortalılar 60 yaşını ve 15 tam yılını (5400 gün), erkek sigortalılar ise 62 yaşını ve 15 tam yılını (5400 gün),

doldurmaları halinde emekli olabilirler.

3- Emekli Sandığı Sigortalıları:

Özellikle askeri personel olmak üzere istisnai durumu olanlar hariç;

a) Kadın sigortalılar 58 yaşını ve 25 fiili hizmet yılını (9000 gün), erkek sigortalılar ise 60 yaşını ve 25 fiili hizmet yılını (9000 gün),

veya

b) Kadın ve erkek sigortalılar 61 yaşını ve 15 fiili hizmet yılını (5400 gün),

doldurmaları halinde emekli olabilirler.

C- 30 Nisan 2008 Tarihinden Sonra Sigorta Başlangıcı Olanlar İçin Emeklilik Şartları:

1- 4/1-a (SSK) Sigortalıları:

a) Kadın sigortalılar 58 yaşını ve en az 7200 prim gününü, erkek sigortalılar ise 60 yaşını ve en az 7200 prim gününü,

veya

b) 1/1/2036 tarihine kadar; kadın sigortalılar 61 yaşını ve en az 5400 prim gününü, erkek sigortalılar ise 63 yaşını ve en az 5400 prim gününü,

doldurmaları halinde emekli olabilirler.

5400 günle emeklilikte yaş şartı, 1/1/2036 tarihinden itibaren aşağıda yer alan kademeli yaş şartına 65 yaşını geçmemek üzere 3 yaş ilave edilerek belirlenir.

2-4/1-b (Bağ-Kur) ve 4/1-c (Emekli Sandığı) Sigortalıları:

a) Kadın sigortalılar 58 yaşını ve en az 9000 prim gününü, erkek sigortalılar ise 60 yaşını ve en az 9000 prim gününü,

veya

b) 1/1/2036 tarihine kadar; kadın sigortalılar 61 yaşını ve en az 5400 prim gününü, erkek sigortalılar ise 63 yaşını ve en az 5400 prim gününü,

doldurmaları halinde emekli olabilirler.

5400 günle emeklilikte yaş şartı, 1/1/2036 tarihinden itibaren aşağıda yer alan kademeli yaş şartına 65 yaşını geçmemek üzere 3 yaş ilave edilerek belirlenir.

3- Kademeli Yaş Artışı:

4/1-a sigortalıları için 7200 gün, 4/1-b ve 4/1-c sigortalıları içinse 9000 günle emeklilikte geçerli yaş şartları 1/1/2036 tarihinden itibaren aşağıdaki gibi artacaktır.

– 1/1/2036 ilâ 31/12/2037 tarihleri arasında kadılar için 59, erkekler için 61,

– 1/1/2038 ilâ 31/12/2039 tarihleri arasında kadılar için 60, erkekler için 62,

– 1/1/2040 ilâ 31/12/2041 tarihleri arasında kadılar için 61, erkekler için 63,

– 1/1/2042 ilâ 31/12/2043 tarihleri arasında kadılar için 62, erkekler için 64,

– 1/1/2044 ilâ 31/12/2045 tarihleri arasında kadılar için 63, erkekler için 65,

– 1/1/2046 ilâ 31/12/2047 tarihleri arasında kadılar için 64, erkekler için 65,

– 1/1/2048 tarihinden itibaren ise kadılar ve erkek için 65,

D- Tarım Bağ-Kur ve Tarım SSK Sigortalılarının Durumları:

1-Tarım Bağ-Kur Sigortalıları:

Tarım Bağ-Kur sigortalıları, emeklilik yönüyle normal Bağ-Kur sigortalılarıyla aynı şartlara tabidirler.

2-SSK Tarım Sigortalıları:

– 2925 Sayılı Kanuna Tabi Tarım SSK Sigortalıları:

2925 sayılı Tarım İşçileri Sosyal Sigortalar Kanunu kapsamındaki Tarım SSK sigortalılığı 1/10/2008 tarihi itibariyle sona ermiş olmakla birlikte, bu tarihten önce sigortalılığı başlamış olanlar herhangi bir çıkış yapmadığı sürece, sigortalılıkları devam edecektir.

Tarım SSK kapsamındakilerin emeklilik şartları da sigortalılık başlangıç tarihlerine göre üç ayrı dönem halinde belirlenmektedir.

a- Sigorta Başlangıç Tarihi 8 Eylül 1999’dan Önce Olanlar:

Bunlar 15 yıl sigortalılık süresi ve en az 3600 prim günü ile emekli olabilirler. Bunların emeklilik yaşı ise sigorta başlangıç tarihine göre belirlenmekte olup, kademeli geçişe göre bunların tabi oldukları emeklilik yaşına Emeklilik Kademeli Geçiş Süreleri, Emeklilik Şartları sayfasından ulaşabilirsiniz.

b- Sigorta Başlangıcı 8 Eylül 1999 – 30 Nisan 2008 Arası Olanlar:

Kadın sigortalılar 58 yaşını – 15 yıllık sigortalılık süresini – 3600 prim gününü, erkek sigortalılar ise 60 yaşını – 15 yıllık sigortalılık süresini – 3600 prim gününü doldurduklarında emekli olabilirler.

c- Sigorta Başlangıcı 1 Mayıs 2008 – 30 Eylül 2008 Arası Olanlar:

1/5/2008 tarihi veya sonrasında Tarım SSK’ya girmiş olanlar 15 yıl – 3600 günle değil, SSK sigortalılarıyla aynı şartlarla, yani kadın ise 58 – erkek ise 60 yaşı ve en az 7200 prim günü veya kadın ise 61 – erkek ise 63 yaşı ve en az 5400 prim günü ile emekli olabilirler.

– Ek 5 Tarım Sigortalıları:

Bu tarım sigortası Tarım SSK yerine getirilmiş bir sigorta türü olup, 1 Mart 2011 tarihinden itibaren uygulanmaya başlanmıştır. Bu kapsamdaki sigortalılar emeklilik yönünden 4/1-a (SSK) sigortalılarıyla aynı şartlara tabidirler. Bunlar için yukarıda 4/1-a (SSK) bölümünde yer alan emeklilik şartlarına bakabilirsiniz.

E- Birden Fazla Sigorta Kapsamında Çalışması Olanlar (Hizmet Birleştirmesi Olanlar):

Sadece SSK, sadece Bağ-Kur veya sadece Emekli Sandığı kapsamında çalışması / sigortası olmayıp bunlardan ikisi veya her üçü kapsamında da sigortası olan kişilerin emeklilik şartları, son yedi yıl içerisinde hangi sigorta kapsamındaki prim gün sayısı daha fazla ise o sigorta şartlarına göre belirlenir. Süreler eşitse, en son prim günü hangi sigorta kapsamındaysa, o sigorta şartlarında emekli olur. (Bkz. Emeklilik Başvurusunda Son Yedi Yıl – 1260 Gün Uygulaması Nedir ? başlıklı yazı.)(www.isvesosyalguvenlik.com)

Esman DİLLİ*

—————

* Başmüfettiş, Sosyal Güvenlik Kurumu

—————