Malulen emeklilik; kaza, hastalık, çeşitli sağlık sorunları nedeniyle çalışma gücünü önemli ölçüde kaybetmiş veya tamamen çalışamaz hale gelmiş olanlara, herhangi bir yaş şartı aranmaksızın en kolay şekliyle emekli olma imkanını sağlayan bir emeklilik şeklidir.

İş kazası veya meslek hastalığı nedeniyle çalışma gücünü yüzde 10 veya daha fazla kaybetmiş olanlara SGK tarafından sürekli iş göremezlik geliri bağlanmakta olup bu konu İş Kazalarında Sigortalıya veya Ölümü Halinde Hak Sahiplerine Hangi Yardımlar Yapılır ? başlıklı yazıda açıklanmıştır. Memurların vazife malullüğü veya adi malullüğe bağlı emeklilik hakları Memurlar İçin Malulen Emekli Olma Şartları, Memurlar İçin İş Kazası Sayılan Haller başlıklı yazıda açıklanmıştır. Sigorta başlangıç tarihinden önce malulen emekli olmayı gerektirecek hastalığı olduğu için veya başka sebeplerle malulen emeklilik talebi reddedilenlerin ve engellilerin yararlanabileceği diğer kolay kolay emeklilik şartları Malullük Başvurusu Reddedilenler İçin Kolay Emeklilik İmkanları başlıklı yazıda açıklanmıştır.

Aşağıda ise 4/a (SSK) ve 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olanlarla, 1 Ekim 2008 veya sonrasında 4/c kapsamında ilke defa sigortalı olanların malulen emekli olma şartları belirtilmiştir.

Malullük Aylığına Hak Kazanma Koşulları

Malulen emeklilik yani malullük aylığına hak kazanmak için aranan şartlar aşağıda belirtilmiştir.

▪ Malul sayılma. SGK’nın sevk ettiği hastane sağlık kurulunca usûlüne uygun düzenlenen raporlar ve dayanağı tıbbî belgelerin SGK Kurum Sağlık Kurulu tarafından incelenmesi sonucu, 4/a (SSK) ve 4/b (Bağ-Kur) kapsamındaki sigortalılar için çalışma gücünün veya iş kazası ya da meslek hastalığı sonucu meslekte kazanma gücünün en az % 60’ını, 4/c (Emekli Sandığı) kapsamındaki sigortalılar için de çalışma gücünün en az % 60’ını veya vazifelerini yapamayacak şekilde meslekte kazanma gücünü kaybettiği tespit edilen sigortalı malûl sayılır.

▪ En az 10 yıldan beri sigortalı olma yani ilk sigorta başlangıç tarihinden itibaren en az 10 yıl geçmiş olması. Başka birinin sürekli bakımına muhtaç derecede malul olan sigortalılar için sigortalılık süresi şartı aranmaz.

▪ 4/a (SSK), 4/b (Bağ-Kur), 4/c (Emekli Sandığı), isteğe bağlı sigorta, askerlik – doğum – yurtdışı hizmet borçlanma süreleri dahil toplamda en az 1800 prim gününün olması.

▪ 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı sayılanların yukarıda belirtilen şartlar dışında ayrıca kendi sigortalılığı nedeniyle genel sağlık sigortası primi dahil, prim ve prime ilişkin her türlü borçlarının ödenmiş olması.

▪ Malulen emeklilikte herhangi bir yaş şartı aranmaz.

Malulen Emeklilikte Hizmet Birleştirmesi Yapılır mı ?

Kişi malulen emekliliğe başvurduğunda hangi sigortalılık statüsüne tabi olursa olsun fark etmez, aynı şartlara tabi tutulur. Ancak yukarıda belirtildiği üzere malulen emekliliğe esas alınacak sigortalılık süresi ve prim gün sayısının hesabında, bütün sigortalılık statülerine tabi sigortalı hizmetler dikkate alınır.

Malulen Emeklilik Başvurusu Nereye ve Nasıl Yapılır – Süreç Nasıl İşler ?

Malulen emeklilik başvurusunu normalde, 4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olanların dosyalarının bulunduğu SGK Müdürlüğüne, 4/a (SSK) kapsamında sigortalı olanların ise en son çalıştıkları işyerinin bağlı olduğu SGK Müdürlüğüne yapmaları gerekir. Ancak ilgili SGK Müdürlüğünden uzakta bulunanlar, kendilerine en yakın SGK Müdürlüğüne de başvuru yapabilirler.

SGK’ya malulen emeklilik başvurusu yapılabilmesi için, başvurulacak tarih itibariyle yukarıda belirtilen sigortalılık süresi ve prim gün sayısının tamamlanmış olması gerekir. Malullük durumunun yani iş göremezlik oranının tespiti içinse başvuru yapılan SGK Müdürlüğü kişiyi sağlık hizmet sunucusuna (hastaneye) sağlık kurulu rapor alması için sevk eder. Malulen emeklilik başvurusu için işten ayrılmak gerekmez. (Bkz. İşten Ayrılmadan Malulen Emeklilik Başvurusu Yapılabilir mi ?)

SGK’nın sevk yazısı üzerine kişinin gittiği hastanedeki muayene, tetkik ve kontrol süreci tamamlandıktan sonra hastane düzenlenmiş olan sağlık kurulu raporu ve dayanağı tıbbi belgeleri ilgili SGK Müdürlüğüne gönderir. İlgili SGK Müdürlüğü hastane sağlık kurulu raporunun olduğu dosyayı Kurum sağlık kuruluna gönderir. SGK Kurum sağlık kurulu incelemesi sonucunda kişinin malul olduğuna karar verirse, bu karara istinaden ilgili SGK Müdürlüğü malulen emeklilik işlemlerini tamamlar ve malullük aylığı bağlar.

Malulen Emeklilik Talebi Reddedilenler Ne Yapabilir ?

SGK Kurum sağlık kurulu, kişinin malul olmadığına yani çalışma gücü kaybının yüzde 60’dan az olduğuna karar verirse, bu durumda SGK Müdürlüğü kişinin malulen emeklilik talebini reddeder. SGK Müdürlüğünün red kararına karşı itiraz edilebilir. İtiraz üzerine SGK Müdürlüğü dosyayı Ankara’da bulunan Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kuruluna gönderir. Sosyal Sigorta Yüksek Sağlık Kurulu da aynı şekilde kişinin malul olmadığına karar verirse, geriye sadece İş Mahkemesinde dava açma seçeneği kalır.

Malul olmadığı yani çalışma gücü kaybının yüzde 60’dan az olduğu gerekçesiyle malulen emeklilik talebi reddedilen kişi, daha sonra rahatsızlıklarının, dolayısıyla da iş göremezlik derecesinin artması halinde SGK Müdürlüğüne tekrar başvurarak hastane sağlık kuruluna yeniden sevk edilmesini isteyebilir. Bu durumda yukarıda belirtilen süreç yeniden işlemeye başlar.

Malullük Aylığı Hangi Tarihten İtibaren Bağlanır ?

Malullük aylığının hangi tarihten geçerli olmak üzere bağlanacağı, sağlık kurulu rapor tarihi veya malullük aylığı başvuru tarihlerine göre aşağıdaki şekilde belirlenir.

Sigortalının malullük aylığı;

▪ Malul sayılmasına esas tutulan rapor tarihi yazılı istek (SGK’ya malullük başvuru) tarihinden önce ise yazılı istek tarihini,

▪ Malul sayılmasına esas tutulan rapor tarihi yazılı istek tarihinden sonra ise rapor tarihini,

▪ 4/c (Emekli Sandığı) kapsamında çalışmakta olanların ise maluliyetleri sebebiyle görevlerinden ayrıldıkları tarihi,

takip eden ay başından itibaren başlatılır. (isvesosyalguvenlik.com)