Hizmet Tespit Davasında Bordro Tanığı Ne Demektir ?

SGK mevzuatı uyarınca herhangi bir işyerinde sigortasız olarak çalışan ve çalışmalarını belge ile ispat edemeyen, çalışmaları SGK tarafından tespit edilemeyen veya çalıştığı iddiaları SGK tarafından kabul edilmeyen kişinin İş Mahkemesinde hizmet tespit davası açarak iddialarını kanıtlaması gerekmektedir.

Hizmet tespit davasıyla ilgili bazı bilgilere Sigortasız Çalıştırılanlar İçin Şikayet ve İtiraz Yolları – Hizmet Tespit Davası, Sigortasız Çalıştırılanların Dava Açmaları İçin Bir Süre Var mıdır ? başlıklı yazılarda yer verilmiştir.

Öte yandan temyiz aşamasında Yargıtay’a intikal etmiş hizmet tespit davalarıyla ilgili bazı kararlarda “bordro tanığı” ifadesi geçmekte, iddia edilen çalışmaların tespiti için mahkemece bordo tanığı dinlenilmesi gerektiği yönünde açıklamalara rastlamaktadır.

Peki bu bordro tanığı kimdir ?

Sigortasız olarak çalışan kişi eğer iddia ettiği çalışmalarını belgeleyebilirse, bu durumda zaten mahkemeye gitmesine gerek kalmadan SGK belgeleri dikkate alarak kişiye hizmet verebilmektedir. Bu belgelerden en önemlisi ise kişinin çalıştığı süre boyunca işverenden aldığı ücretlere ilişkin makbuzlar veya banka dekontlarıdır. Nitekim Sosyal Sigorta İşlemleri Yönetmeliğinin 26 ncı maddesinde de “Kurumun denetim ve kontrolle görevli memurlarının işyerinde yaptıkları durum tespiti sırasında, sigortalı, işyerinde çalışan diğer sigortalılar, işyeri mahallinde bulunanlar veya işveren beyanına dayanılarak yaptıkları ve tespit tarihinden önceki bir yıllık süreye ilişkin hizmetler de sigortalılıkta dikkate alınır. (Ek cümle:RG-17/4/2012-28267) Bir yıllık süreyi aşan sigortalı çalışmalar ise her zaman düzenlenebilir nitelikte olmayan kanunen geçerli kayıt ve belgeler ile kanıtlanmak şartıyla dikkate alınabilir.” hükmüne yer verilmiştir.

Çalıştığını belgeleyemeyen kişinin ise iş mahkemesinde hizmet tespit davası açması gerekmekte olup (Bkz. Belgesi Olmayan SGK’ya Şikayet Dilekçesi Vermesin), mahkeme aşamasında da kişinin sigortasız çalışmalarını kanıtlayabilmesi için tanık yani şahit göstermesi gerekmektedir. Bu şahit çevre işyeri sahibi ve çalışanları olabileceği gibi esas itibariyle dava açan işçinin işçinin çalıştığını iddia ettiği tarihlerde o işyerinde sigortalı olarak çalışmış kişilerden olması gerekmektedir. Hizmet tespit davası açan kişinin kendisi gibi o iş yerinde sigortasız olarak çalışmış kişiyi şahit göstermesinin hiçbir anlamı bulunmamaktadır, çünkü şahit gösterilen o kişinin o işyerinde gerçekten çalışıp çalışmadığı bilinmemektedir.

Herhangi bir işyerinde çalışan kişinin sigortalılığı ise her ay düzenli olarak SGK’ya verilen aylık prim ve hizmet belgeleri ile sağlanmakta, bu belgede kişinin adı – soyadı, çalışma gün sayısı ve prime esas kazancı yer almaktadır. Prim belgesinden önce sigortalılığı başlatmak için sigortalı işe giriş bildirgesi verilmesi gerekmekteyse de sigortalı çalışmaların bildirimi prim belgesiyle yapılmaktadır. 1 Mayıs 2004 tarihinden önce ise aylık prim belgesi yerine SSK’ya dört aylık sigorta primleri bordrosu (dönem bordrosu) verilmekteydi. Yargıtay kararlarında geçen bordro tanığı ifadesi işte bu dönem bordrosundan gelmektedir. Dolayısıyla buradaki bordrodan kasıt ücret bordrosu değil sigortalıların isimlerinin yer aldığı dönem bordrosu veya prim belgesi, bordro tanığı da SGK’ya verilmiş olan dört aylık dönem bordrosu veya aylık prim belgesinde ismi kayıtlı olan kişidir. (isvesosyalguvenlik.com)