İş Kanunu İdari Para Cezaları – Ceza Uygulanmasını Gerektiren Hal ve Durumlar – Ceza Miktarları

İş Kanunu İdari Para Cezaları – Ceza Uygulanmasını Gerektiren Hal ve Durumlar – Ceza Miktarları
10 Mart 2013 18:00

İş sağlığı ve güvenliği ile ilgili hususlar ve uygulanacak idari para cezaları, 6331 İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu ile yeniden düzenlenmiş olup, söz konusu Kanun gereğince uygulanacak idari para cezaları, İş Sağlığı ve Güvenliği Kanunu İdari Para Cezaları bölümünde yer almaktadır.

Not: Kanunun idari para cezalarıyla ilgili maddelerinde zaman zaman değişiklikler yapıldığından, güncel idari para cezası tutarlarına Pratik Bilgiler bölümünden ulaşabilirsiniz.

1-İşyerini Bildirme Yükümlülüğünü Yerine Getirmeme (4857/98):

• 4857 sayılı İş Kanunun 3 üncü maddesinde belirtilen işyeri bildirim yükümlülüğünün yerine getirilmemesi halinde aynı Kanunun 98 inci maddesi gereğince idari para cezası uygulanmakta idi. Ancak, 18/2/2009 tarih – 5838 sayılı Kanunun 5 inci maddesi ile 5510 sayılı Kanuna eklenen ek 1 inci madde uyarınca, 01.08.2009 tarihinden itibaren Sosyal Güvenlik Kurumuna verilen işyeri bildirgesi 4857 sayılı Kanunun 3 üncü maddesinde düzenlenen işyerini bildirme yerine de geçeceğinden, dolayısıyla artık sadece Sosyal Güvenlik Kurumuna belge verilmesi gerekeceğinden, söz konusu belgenin (İşyeri Bildirgesi) verilmemesi halinde Sosyal Güvenlik Kurumuna Yapılan Sigortalı ve İşyeri Bildirimlerinin Bazı Kurumlara Yapılması Gereken Bildirimler Yerine Geçmesine Dair Usul ve Esasları Hakkında Yönetmelik’in 9 uncu maddesi uyarınca sadece SGK tarafından 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesi birinci fıkrasının (b) bendi gereğince idari para cezası uygulanacaktır. Buna göre;

5510 sayılı Kanunun 11 inci maddesinde belirtilen süre içinde işyeri bildirgesini Sosyal Güvenlik Kurumuna vermeyenlere;

1-Kamu idareleri ile bilânço esasına göre defter tutmak zorunda olanlar için aylık brüt asgari ücretin üç katı tutarında,

2-Diğer defterleri tutmak zorunda olanlar için aylık brüt asgari ücretin iki katı tutarında,

3-Defter tutmakla yükümlü olmayanlar için bir aylık brüt asgari ücret tutarında,

idari para cezası uygulanır.

Ancak; mahkeme kararına, Sosyal Güvenlik Kurumunun denetim ve kontrol ile görevlendirilmiş memurlarınca yapılan tespitler veya diğer kamu idarelerinin denetim elemanlarınca kendi mevzuatları gereğince yapacakları soruşturma, denetim ve incelemelere ya da kamu idarelerinden alınan belgelere istinaden düzenlenenler hariç olmak üzere, işyeri bildirgesinin yasal süresi geçtikten sonra ilgililerce kendiliklerinden verilmesi halinde, 5510 sayılı Kanunun 102 nci maddesi ikinci fıkrası uyarınca idari para cezası yukarıda belirtilen tutarların üçte ikisi oranında uygulanır. Güncel idari para cezası miktarları Pratik Bilgiler/SGK İdari Para Cezaları bölümünde yer almaktadır.

• Alt işverene ait işyerini muvazaalı olarak bildiren asıl işveren ile alt işveren veya vekillerine ayrı ayrı 14.651 TL idari para cezası verilir.

2-Genel Hükümlere Aykırılık (4857/99):

4857 sayılı İş Kanununun;

• 5 inci maddesinde öngörülen işçiye eşit davranma ilkesine aykırı davranan,

• 7 inci maddesinde geçici iş ilişkisi ile ilgili olarak öngörülen yükümlülüklere aykırı davranan,

• 8 inci maddesinin son fıkrasında belirtilen belgeyi (yazılı iş sözleşmesi yapılmayan hallerde işverenin işçiye genel ve özel çalışma koşullarını, günlük ya da haftalık çalışma süresini, temel ücreti ve varsa ücret eklerini, ücret ödeme dönemini, süresi belirli ise sözleşmenin süresini, fesih halinde tarafların uymak zorunda oldukları hükümleri gösteren yazılı belgeyi) en geç iki ay içinde, iş sözleşmesi iki aylık süre dolmadan sona ermiş ise bu bilgileri en geç sona erme tarihinde işçiye yazılı olarak vermeyen,

• 14 üncü maddesinde çağrı üzerine çalışma ile ilgili olarak belirtilen hükümlere aykırı davranan,

• 28 inci maddesinde belirtilen çalışma belgesi düzenleme yükümlülüğüne aykırı davranan veya bu belgeye gerçeğe aykırı bilgi yazan,

İşveren veya işveren vekiline bu durumdaki her işçi için 118 TL idari para cezası uygulanır. Güncel idari para cezası miktarları Pratik Bilgiler bölümünde yer almaktadır.

3-Toplu İşçi Çıkarma İle İlgili Hükümlere Aykırılık (4857/100):

4857 sayılı İş Kanununun 29 uncu maddesinde toplu işten çıkarma ile ilgili olarak belirtilen hükümlere aykırı olarak işçi çıkaran işveren veya işveren vekiline işten çıkardığı her işçi için 485 TL idari para cezası uygulanır.

4-Özürlü ve Eski Hükümlü Çalıştırma Zorunluluğuna Aykırılık (4857/101):

4857 sayılı İş Kanununun 30 uncu maddesinde belirtilen özürlü ve eski hükümlü çalıştırma hükümlerine aykırı olarak özürlü ve eski hükümlü çalıştırmayan işveren veya işveren vekiline çalıştırmadığı her özürlü ve eski hükümlü ve çalıştırmadığı her ay için 1.832 TL idari para cezası uygulanır. Kamu kuruluşları da bu para cezasından hiçbir şekilde muaf tutulamaz.

5-Ücret İle İlgili Hükümlere Aykırılık (4857/102):

4857 sayılı İş Kanununun;

• 32 nci maddesinde belirtilen ücret ile işçinin bu Kanundan veya toplu iş sözleşmesinden ya da iş sözleşmesinden doğan ücret ödemelerini süresi içinde kasden ödemeyen veya eksik ödeyen, 39 uncu maddesinde belirtilen komisyonun belirlediği asgari ücreti işçiye ödemeyen veya noksan ödeyen, ücret, prim, ikramiye ve bu nitelikteki her çeşit istihkakını zorunlu tutulduğu halde özel olarak açılan banka hesabına ödemeyen/yatırmayan işveren, işveren vekili ve üçüncü kişiye bu durumda olan her işçi ve her ay için 134 TL idari para cezası,

• 37 nci maddesine aykırı olarak ücrete ilişkin hesap pusulası düzenlemeyen veya işçi ücretlerinden 38 inci maddeye aykırı olarak ücret kesme cezası veren ya da yaptığı ücret kesintisinin sebebini ve hesabını bildirmeyen, 52 inci maddesindeki yüzdelere ilişkin belgeyi vermeyen işveren veya işveren vekiline 485 TL idari para cezası,

• 41 inci maddesinde belirtilen fazla çalışmalara ilişkin ücreti ödemeyen, işçiye hak ettiği serbest zamanı altı ay zarfında kullandırmayan, fazla saatlerde yapılacak çalışmalar için işçinin onayını almayan işveren veya işveren vekiline, bu durumda olan her işçi için 237 TL idari para cezası,

uygulanır.

6-Yıllık Ücretli İzin Hükümlerine Aykırılık (4857/103):

Yıllık ücretli izni 4857 sayılı İş Kanununun 56 ncı maddesine aykırı olarak bölen veya izin ücretini 57 nci maddenin üç ve dördüncü fıkralarında belirtilen usule aykırı olarak ödeyen veya eksik ödeyen ya da 59 uncu maddedeki hak edilmiş izni kullanmadan iş sözleşmesinin sona ermesi halinde bu izne ait ücreti ödemeyen veya 60 ıncı maddede belirtilen Yıllık Ücretli İzin Yönetmeliğindeki esas ve usullerine aykırı olarak izin kullandırmayan veya eksik kullandıran işveren veya işveren vekiline bu durumda olan her işçi için 237 TL idari para cezası uygulanır.

7-İşin Düzenlenmesine İlişkin Hükümlere Aykırılık (4857/104):

4857 sayılı İş Kanununun 63 üncü maddesinde belirtilen ve İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliğinde belirlenen çalışma sürelerine aykırı olarak işçilerini çalıştıran veya 68 inci maddesindeki ara dinlenmelerini bu maddeye göre uygulamayan veya işçileri 69 uncu maddesine aykırı olarak geceleri yedibuçuk saatten fazla çalıştıran; gece ve gündüz postalarını değiştirmeyen, 71 inci maddesinde belirtilen çalıştırma yaşı ve çocukları çalıştırma yasağı hükmüne aykırı hareket eden, 72 inci maddesi hükümlerine aykırı olarak bu maddede belirtilen yerlerde 18 yaşını doldurmamış erkek çocukları, gençleri ve her yaştaki kadınları çalıştıran, 73 üncü maddesine aykırı olarak çocuk ve genç işçileri gece çalıştıran veya Kadın İşçilerin Gece Postalarında Çalıştırılma Koşulları Hakkında Yönetmelik hükümlerine aykırı hareket eden, 74 üncü maddesindeki hükme aykırı olarak doğumdan önceki ve sonraki sürelerde gebe veya doğum yapmış kadınları çalıştıran veya ücretsiz izin vermeyen, 75 inci maddesindeki işçi özlük dosyalarını düzenlemeyen, 76 ncı maddesinde belirtilen Haftalık İş Günlerine Bölünemeyen Çalışma Süreleri Yönetmeliği ve Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Özel Usül ve Esaslar Hakkında Yönetmelik hükümlerine uymayan işveren veya işveren vekiline 1.293 TL idari para cezası uygulanır.

Aynı Kanunun 64 üncü maddesinde telafi çalışması ve 65 inci maddesinde kısa çalışma ve kısa çalışma ödeneği için öngörülen hükümlere aykırı davranan işveren veya işveren vekiline bu durumda olan her işçi için 237 TL idari para cezası uygulanır.

8-İş ve İşçi Bulma Hükümlerine Aykırılık (4857/106):

4857 sayılı İş Kanunun 90 ıncı maddesinde belirtildiği üzere, iş arayanların elverişli oldukları işlere yerleştirilmeleri ve çeşitli işler için uygun işçiler bulunmasına aracılık etme görevi, sadece Türkiye İş Kurumu ve bu hususta izin verilen özel istihdam bürolarınca yerine getirilir. Burada öngörülen izni Türkiye İş Kurumundan almadan iş ve işçi bulma konusunda faaliyet gösteren işverene 4857 sayılı Kanunun 106 maddesi gereğince idari para cezası verilmekteydi. Ancak Kanunun 108 inci maddesinde yapılan değişiklikle, 106 ncı maddeye göre verilecek idari para cezası için, 4904 sayılı Kanunun 20 nci maddesinin (h) bendindeki tutar esas alınır hükmü getirilerek uygulanacak ceza tutarı yükseltilmiş oldu. Dolayısıyla İş-Kur’dan izin almaksızın iş ve işçi bulma faaliyetinde bulunanlara 14.651 TL, fiilin her bir tekrarında 29.306 TL idari para cezası uygulanır.

9-İş Hayatının Denetim ve Teftişi İle İlgili Hükümlere Aykırılık (4857/107):

4857 sayılı İş Kanununun,

• 92 nci maddesinin ikinci fıkrasındaki yükümlülüklerini (Teftiş, denetleme ve incelemeler sırasında işverenler, işçiler ve bu işle ilgili görülen başka kişiler izleme, denetleme ve teftişle görevli iş müfettişleri ve işçi şikayetlerini inceleyen bölge müdürlüğü memurları tarafından çağrıldıkları zaman gelmek, ifade ve bilgi vermek, gerekli olan belge ve delilleri getirip göstermek ve vermek; iş müfettişlerinin birinci fıkrada yazılı görevlerini yapmaları için kendilerine her çeşit kolaylığı göstermek, bu yoldaki isteklerini geciktirmeksizin yerine getirmekle yükümlüdürler.) yerine getirmeyen,

• 96 ncı maddesindeki yasaklara (İş Müfettişleri tarafından ifade ve bilgilerine başvurulan işçilere, işverenlerin gerek doğrudan doğruya, gerek dolaylı olarak telkinlerde bulunmaları, işçileri gerçeği saklamaya ya da değiştirmeye sevk veya herhangi bir suretle zorlamaları veyahut işçilerin ilgili makamlara başvurmaları, haber ve ifade vermeleri üzerine, bunlara karşı kötü davranışlarda bulunma yasağı) uymayan,

işveren veya işveren vekiline 11.721 TL idari para cezası uygulanır.

İş müfettişlerinin bu Kanundan veya diğer kanunlardan doğan her çeşit teftiş, denetleme yetki ve görevleri gereğince görevlerinin yerine getirilmesi sırasında, görevlerini yapma ve sonuçlandırmaya engel olan kimselere, fiil suç oluşturmadığı takdirde, 11.721 TL idarî para cezası verilir.

10-İdari Para Cezalarını Uygulayacak Kurum:

İdari para cezaları, gerekçesi belirtilmek suretiyle Türkiye İş Kurumu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü tarafından, birden fazla ilde işyerleri bulunan işverenlere uygulanacak idari para cezası ise işyerlerinin merkezinin bulunduğu yerdeki Türkiye İş Kurumu Çalışma ve İş Kurumu İl Müdürlüğü tarafından verilir ve genel esaslara göre tahsil edilir. 106 ncı maddeye göre verilecek idari para cezası için, 4904 sayılı Türkiye İş Kurumu Kanununun 20 nci maddesinin (h) bendindeki tutar esas alınır.

11-İdari Para Cezalarına İtiraz:

4857 sayılı Kanunda idari para cezalarına karşı nereye itiraz edileceği belirtilmediğinden, 5326 sayılı Kabahatler Kanununun 27 nci maddesi uyarınca, tebliğ tarihinden itibaren en geç onbeş gün içinde sulh ceza mahkemesine başvurulması gerekir.

12-Güncel İdari Para Cezaları:

Yukarıda belirtilen idari para cezaları 2013 yılı için geçerli olan tutarlardır. Diğer yıllara ait tutarları Pratik Bilgiler/İş Kanunu İdari Para Cezaları bölümünde bulabilirsiniz.

Önemli Açıklama! Yukarıda belirtilen idari para cezası tutarları 2013 yılı için geçerli olup, diğer yıllara ait tutarları Pratik Bilgiler/İş Kanunu İdari Para Cezaları bölümünde yer almaktadır. 5326 sayılı Kabahatler Kanunun 17 nci maddesi uyarınca, idarî para cezaları her takvim yılı başından geçerli olmak üzere o yıl için 213 sayılı Vergi Usul Kanununun mükerrer 298 inci maddesi hükümleri uyarınca tespit ve ilân edilen yeniden değerleme oranında artırılarak uygulanır. Bu suretle idarî para cezasının hesabında bir Türk Lirasının küsuru dikkate alınmaz. İdarî para cezasını kanun yoluna başvurmadan önce ödeyen kişiden bunun dörtte üçü tahsil edilir. Peşin ödeme, kişinin bu karara karşı kanun yoluna başvurma hakkını etkilemez. (isvesosyalguvenlik.com)

YORUMLAR

Henüz yorum yapılmamış. İlk yorumu yukarıdaki form aracılığıyla siz yapabilirsiniz.