İş Sözleşmesi Sözlü Feshedilebilir mi – Yazılı Fesih Şart mıdır ?

İş Sözleşmesi Sözlü Feshedilebilir mi – Yazılı Fesih Şart mıdır ?
4 Haziran 2021 23:47

İş mevzuatına göre istisnalar hariç, işçi ile işveren arasındaki iş sözleşmesini yazılı yapma zorunluluğu bulunmamaktadır.

İş sözleşmesinin yazılı olarak yapılması zorunlu olan istisnai durumlar İşçi İle İşveren Arasında Yazılı İş Sözleşmesi Yapma Zorunluluğu Var mı ? başlıklı yazıda açıklanmıştır. Öte yandan, yazılı iş sözleşmesi yapılmayan durumlarda da İş Kanununa göre işveren işçiye çalışma şartlarını gösterir yazılı belge vermek zorunda olup, bu konu da İşveren İşçiye Çalışma Şartlarını Gösteren Yazılı Belge Vermek Zorunda başlıklı yazıda açıklanmıştır.

Peki iş sözleşmesinin sona erdirilmesi konusundaki durum nasıldır, yani fesih bildiriminin yazılı yapılması zorunluluğu var mı ? Bu konuyu işçi ve işveren açısından yapılacak fesihlere göre ayrı ayrı değerlendirmek gerekir.

İşçi Tarafından Yapılacak Fesihlerdeki Durum

İş Kanununa göre belirsiz süreli iş sözleşmesinin işçi tarafından feshedilmesi halinde, işverene yazılı fesih bildirimi yapılması yani iş sözleşmesinin yazılı feshedilmesi zorunluluğu bulunmamaktadır. İşçi ister haklı nedenle iş akdini feshetmiş olsun, isterse haklı bir neden olmaksızın iş akdini feshetmiş veya istifa etmiş olsun fark etmez. Ancak işçinin iş sözleşmesini yazılı olarak feshetmesi, hatta ileride herhangi bir anlaşmazlık çıkması halinde belgeleyebilmesi için mümkünse noterden ihtarname göndererek veya en azından işyerinde verdiği fesih yazısının bir örneğini alarak fesih işlemini yapması daha doğru olur. Bunun sebepleri İş Akdini Sözlü Fesheden İşçiler Dikkat !, İşyerine Dilekçe Verme ve Gerektiğinde İspatlama Yolları başlıklı yazılarda açıklanmıştır.

İşveren Tarafından Yapılacak Fesihlerdeki Durum

İşveren tarafından yapılacak fesihleri de iki kategoride değerlendirmek gerekir.

• 30 veya daha fazla çalışanı olan işyerinde iş güvencesi kapsamına giren işçiyi geçerli sebebe dayanarak işten çıkaracak olan işverenin fesih bildirimini yazılı olarak yapması ve fesih sebebini yazıda açıkça belirtmesi gerekir. Çünkü 4857 sayılı İş Kanununun “Feshin geçerli sebebe dayandırılması” başlıklı 19 uncu maddesinde;  “İşveren fesih bildirimini yazılı olarak yapmak ve fesih sebebini açık ve kesin bir şekilde belirtmek zorundadır.” hükmü yer almaktadır. Dolayısıyla işveren işçiyi sözlü olarak işten çıkarmış veya yazılı fesih bildirimi ile işten çıkarmış olsa bile fesih sebebini açıkça yazıda belirtmemişse, bu fesih geçersiz bir fesih olur.  Ayrıca işçiden kaynaklanan fesihlerde iş sözleşmesinin yazılı olarak feshedilmiş olması da yetmez, ayrıca fesihten önce işçinin savunmasının alınması da gerekir. (Bkz. İşçinin Savunması Alınmadan İş Sözleşmesi Feshedilemez) Aksi halde işçinin işe iade başvurusu yapma hakkı doğar ve işçinin işe iade başvurusunda bulunması halinde işveren işçiyi tekrar işe almak veya işe başlatmama tazminatı ödemek zorunda kalır. (Bkz. Hizmet Akdi-Fesih-İşe İade Rehberi)

• İşveren tarafından 4857 sayılı İş Kanununun “İşverenin haklı nedenle derhal fesih hakkı” başlıklı 25 inci maddesine dayanılarak yapılacak haklı fesihlerde veya haklı bir neden olmaksızın yapılacak fesihlerde ise fesih bildiriminin yazılı olarak yapılması mecburiyeti bulunmamaktadır.

Yargıtay 22. Hukuk Dairesinin 19.09.2019 tarihli kararında da bu konuda açıklamalara yer verilmiştir. (Esas No. 2019/5663, Karar No. 2019/16760)

Öte yandan, yazılı fesih bildirimi yapmak zorunluluğu olmasa bile, işveren açısından da fesih işlemini yazılı olarak yapmak ve yazıda fesih sebebini açıkça belirtmek daha doğru olur.

Belirli Süreli İş Sözleşmelerindeki Durum

Yukarıda yer alan açıklamalar, belirsiz süreli iş sözleşmeleri için geçerli olup, belirli süreli iş sözleşmesinin sona ermesi için taraflardan birinin fesih bildiriminde bulunmasına ya da başka bir işleme gerek olmaksızın, belirlenen sürenin, tarihin, olgunun gerçekleşmesi ile sözleşme kendiliğinden sona erer. (Bkz. Belirli Süreli İş Sözleşmesinde Kıdem ve İhbar Tazminatı) Dolayısıyla belirli süreli iş sözleşmesinin sözleşme yapılırken yazılı olarak yapılması zorunlu olsa da sözleşmenin belirlenen sürede sona ermesi için herhangi bir bildirim gerekmediğinden, yazılı bildirim yapma zorunluluğu da bulunmamaktadır.

109. Maddeye Göre Tüm Fesihlerin Yazılı Yapılması Gerekir mi ?

İş Kanununun “Yazılı bildirim” başlıklı 109 uncu maddesinde, “Bu Kanunda öngörülen bildirimlerin ilgiliye yazılı olarak ve imza karşılığında yapılması gerekir. Bildirim yapılan kişi bunu imzalamazsa, durum o yerde tutanakla tespit edilir.” hükmü yer almaktadır. Bu madde gereğince sadece yukarıda belirtilen istisnai durumlarda değil, bütün iş sözleşmesi fesihlerinin yazılı olarak ve imza karşılığı yapılması gerektiği gibi bir sonuç çıkmaktadır.

Ancak Yargıtay 9. Hukuk Dairesi bir kararında; “Fesih bildiriminin yazılı olarak yapılması, 4857 sayılı İş Kanunu’nun 109. maddesinin bir sonucudur. Ancak yazılı şekil şartı, geçerlilik koşulu olmayıp ispat şartıdır.” açıklamasına yer vermiştir. dolayısıyla iş sözleşmesinin yazılı feshedilmesi zorunlu olan durumlar dışında sözleşmenin sözlü veya eylemli feshedilmiş olması feshin geçersiz sayılmasını gerektirmez, ancak ispat açısından zorunlu olmayan durumlarda da iş sözleşmesinin yazılı feshedilmiş olması daha doğru olur. (2015/13798 E., 2018/7712 K., 05.04.2018) (isvesosyalguvenlik.com)

YORUMLAR

  1. Özgür dedi ki:

    İşe giriş 6ayın7 de 2aayın 2 dede trafik kazası geçirdim bu zamana kadar raporluyum iş verenim bana 6 ayın 18 çıkış yapacağını söyledi. Şimdi ben ne yapabilirim. İşsizlik maaşı alabilir miyim tazminat hakkım var mı

    1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

      Yazdıklarınızdan pek bir şey anlaşılmıyor, eğer işveren sağlık sebepleriyle işten çıkaracaksa bunun şartları var, ayrıca bu sebeple işten çıkarılan işçi en az bir yıllık çalışma süresini doldurduysa kıdem tazminatı alabilir, sigortalılık süresi, prim günü şartları tutuyorsa işsizlik maaşı da alabilir. (Bkz. https://www.isvesosyalguvenlik.com/isveren-hastalanan-veya-rapor-alan-isciyi-isten-cikarabilir-mi/)

  2. Ethem Gül dedi ki:

    Merhaba 4 ayrı bankadar kredi kredi kartları toplamda 200 bin lira kredi borcum oldu ve ödeyemiyorum üzerime bişey yok evim kira 2 oğlum var oluyor 7 ve 8 yaşlarında özel sektör de çalışıyorum maaşıma el konulur mu konulur ise ne kadarına konulur ve tamamına el konulmaması için ne yapmam gerekiyor?

    1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

      Maaşınızın en fazla dörtte birinden haciz kesintisi yapılabilir.

  3. Özgür dedi ki:

    30 günlük heyet raporunu çok gören sağlık kurulu heyeti bu hastalığa 10 gün verilir dedi bu durumda memur ne yapar itiraz hakkı var mıdır ( rapor bittikten 1 gün sonra heyete girildi

    1. Milay dedi ki:

      Merhaba Özgür bey size cevap verilmemiş sanırım ben de aynı durumdayım sonuç nasıl sonuçlandı sizde acaba bu konuda beni bilgilendirirseniz sevinirim