İşçilerin Mesai Saatleri Nasıl Belirlenir ?

İşçilerin Mesai Saatleri Nasıl Belirlenir ?
7 Temmuz 2019 15:59

657 sayılı Devlet Memurları Kanununun 100 üncü maddesinde memurların mesai saatlerinin, bölgelerin ve hizmetin özelliklerine göre merkezde Cumhurbaşkanınca, illerde valiler tarafından tesbit edileceği belirtilmiştir. Bu madde çerçevesinde memurların mesaiye başlama ve bitiş saatleri belirlenmektedir.

Ancak 4857 sayılı İş Kanununda işçilerin günlük mesai başlangıç ve bitiş saatlerine yer verilmemiştir. Sadece Kanunun “Günlük çalışmanın başlama ve bitiş saatleri” başlıklı 67 nci maddesinde; “Günlük çalışmanın başlama ve bitiş saatleri ile dinlenme saatleri işyerlerinde işçilere duyurulur. İşin niteliğine göre işin başlama ve bitiş saatleri işçiler için farklı şekilde düzenlenebilir.” hükmüne yer verilmiştir.

Öte yandan İş Kanununda mesai başlama ve bitiş saatlerine yer verilmemiş olmakla beraber, Kanunda genel şartlar belirlenmiş ve bazı sınırlamalar getirilmiş olup bu şart ve sınırlamalar aşağıda sayılmıştır. Kanunda yer alan bu sınırlar çerçevesinde mesai saatlerinin işverence nasıl belirlenebileceği ise yazının sonunda yer alan Mesai Saatlerinin Belirlenmesinde Sınırlar başlıklı bölümünde açıklanmıştır.

Aslında sadece mesai konusunda değil, genel olarak işçi – işveren ilişkilerinde genel hatlar İş Kanunu ile çizilmiş, önemli bazı konularda sınırlar belirlenmiş, bunun dışında uygulamalar işçi ile işverenin karşılıklı anlaşmasına bırakılmıştır.

İş Kanununda Mesai Saatleri Konusunda Yer Alan Sınırlamalar ve Genel Şartlar

– 63 üncü maddeye göre; işçilerin genel çalışma süresi haftada en çok 45 saattir. Aksi kararlaştırılmamışsa bu süre, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine eşit ölçüde bölünerek uygulanır. Yer altı maden işlerinde çalışan işçilerin çalışma süresi; günde en çok yedi buçuk, haftada en çok otuz yedi buçuk saattir. Tarafların anlaşması ile haftalık normal çalışma süresi, işyerlerinde haftanın çalışılan günlerine, günde 11 saati aşmamak koşulu ile farklı şekilde dağıtılabilir. Bu halde, iki aylık süre içinde işçinin haftalık ortalama çalışma süresi, normal haftalık çalışma süresini aşamaz. Denkleştirme süresi toplu iş sözleşmeleri ile dört aya kadar artırılabilir. (Bkz. Haftalık ve Günlük Çalışma Süresi Kaç Saattir ?, Haftalık Çalışma Süresinde Denkleştirme Esası Nedir ?) Uygulamada genel olarak 45 saatlik haftalık çalışma süresi hafta için 5 gün 8’er saat, Cumartesi günü de 5 saat çalışılarak doldurulmaktadır.

– 41 inci maddeye göre; haftalık 45 saati aşan çalışmalar fazla mesai sayılır ve her bir saat fazla çalışma için verilecek ücret normal çalışma ücretinin saat başına düşen miktarının yüzde elli yükseltilmesi suretiyle ödenir, yani her bir saatlik fazla mesai için işçiye normal saatlik ücretinin bir buçuk katı tutarında ücret ödenmesi gerekir. Fazla çalışma (mesai) süresinin toplamı bir yılda 270 saatten fazla olamaz, yani işçilere bir yıl boyunca en fazla 270 saat fazla mesai yaptırılabilir. (Bkz. Ücret-Fazla Mesai Rehberi)

68 inci maddeye göre; günlük çalışma süresinin ortalama bir zamanında o yerin gelenekleri ve işin gereğine göre ayarlanmak suretiyle işçilere;

a) Dört saat veya daha kısa süreli işlerde en az onbeş dakika,

b) Dört saatten fazla ve yedibuçuk saate kadar (yedibuçuk saat dahil) süreli işlerde en az yarım saat,

c) Yedibuçuk saatten fazla süreli işlerde en az bir saat,

ara dinlenmesi verilir. (Bkz. Günlük Ara Dinlenme (Mola) Süreleri Ne Kadardır ?, Ara Dinlenme Sırasında İşçi Çalışmaya Zorlanabilir mi ?)

46 ncı maddeye göre; İş Kanunu kapsamına giren işyerlerinde, işçilere tatil gününden önce 63 üncü maddeye göre belirlenen iş günlerinde çalışmış olmaları yani haftalık 45 saatlik çalışma süresini tamamlamış olmaları koşulu ile yedi günlük bir zaman dilimi içinde kesintisiz en az 24 saat dinlenme (hafta tatili) verilir. Çalışılmayan hafta tatili günü için işveren tarafından bir iş karşılığı olmaksızın o günün ücreti tam olarak ödenir. (Bkz. Rapor-İzin Rehberi) Dolayısıyla İş Kanununda Cumartesi ve Pazar günlerinin işçiler açısından tatil olup olmadığı konusuna değinilmemiş, sadece işçilere haftada en az bir gün hafta tatili verilmesi zorunluluğu getirilmiştir. İşyerindeki çalışma şartlarına göre bu hafta tatili hafta içi günlerde de verilebilir. (Cumartesi – Pazar İşçiler İçin de Tatil Sayılır mı ?)

69 uncu maddeye göre; işçilerin gece çalışmaları yedibuçuk saati geçemez. Ancak, turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde işçinin yazılı onayının alınması şartıyla yedi buçuk saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilir. Çalışma hayatında “gece” en geç saat 20.00’de başlayarak en erken saat 06.00’ya kadar geçen ve her halde en fazla onbir saat süren dönemdir.

Yine 69 uncu maddeye göre; gece ve gündüz işletilen ve nöbetleşe işçi postaları kullanılan yani vardiyalı çalışma yapılan işlerde, bir çalışma haftası gece çalıştırılan işçilerin, ondan sonra gelen ikinci çalışma haftası gündüz çalıştırılmaları suretiyle vardiyalar sıraya konulur. Gece ve gündüz vardiyalarında iki haftalık nöbetleşme esası da uygulanabilir. Vardiyası değiştirilecek işçi kesintisiz en az onbir saat dinlendirilmeden diğer postada çalıştırılamaz. (Bkz. Vardiyalı Çalışmalarda Uyulması Gereken Kurallar, Vardiyalı Çalışma ve Gece Çalışma Şartlarında Değişikler Yapıldı, Kadın İşçilerin Gece Vardiyasında Çalıştırılma Şartları Yeniden Belirlendi)

74 üncü maddeye göre; kadın işçilere bir yaşından küçük çocuklarını emzirmeleri için günde toplam birbuçuk saat süt izni verilir. Bu sürenin hangi saatler arasında ve kaça bölünerek kullanılacağını işçi kendisi belirler. Bu süre günlük çalışma süresinden sayılır.

27 nci maddeye göre; haklı bir neden olmaksızın işten çıkacak veya çıkarılacak işçiye işveren, ihbar süresi içerisinde yeni bir iş bulması için gerekli olan iş arama iznini iş saatleri içinde ve ücret kesintisi yapmadan vermeye mecburdur. İş arama izninin süresi günde iki saatten az olamaz ve işçi isterse iş arama izin saatlerini birleştirerek toplu kullanabilir. Ancak iş arama iznini toplu kullanmak isteyen işçi, bunu işten ayrılacağı günden evvelki günlere rastlatmak ve bu durumu işverene bildirmek zorundadır. (Bkz. Kendisi İşten Ayrılan İşçiye de Yeni İş Arama İzni Verilir mi ?)

Daha önce İş Kanununun 63 üncü maddesinde yer alan, daha sonra ise 6331 sayılı İş Sağlığı ve Güvenliği Kanununda yer verilen düzenlenme uyarınca, Sağlık Kuralları Bakımından Günde Azami Yedi Buçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelikte belirtilen işlerde çalışan işçiler yine o işler için yönetmelikte belirtilen sürelerden daha uzun çalıştırılamaz.

Mesai Saatlerinin Belirlenmesinde Sınırlar

Yukarıda belirtilen mevzuat hükümlerinden de anlaşılacağı üzere, İş Kanununda çizilen sınırlar çerçevesinde işveren işçinin mesai başlangıç ve bitiş saatlerini kendisi belirleyebilir. Zaten işe girerken işverenin belirlemiş olduğu mesai başlangıç ve bitiş saatlerini öğrenip işe başlamış olan işçi bunu kabul etmiş sayılır. Ancak işveren mesai saatlerini kendi belirleyebilmekle birlikte, belirlerken mevzuat hükümleri gereği aşağıdaki şartlara ve sınırlandırmalara uymak zorundadır.

İşçiler gündüz 11 saatten; gece ise yedibuçuk saatten fazla çalıştırılamaz. Dolayısıyla bu sınırlama mesainin bitiş saati ile ertesi günkü başlama saati arasında ne kadar sürenin geçmesi gerektiği konusunda da yol gösterici niteliktedir.

İşçi günlük kaç saat çalışırsa çalışsın, haftalık 45 saati aşan çalışmalar için işçiye fazla mesai ücreti ödenmesi gerekir. Eğer işçi – işveren arasındaki anlaşma ile haftalık çalışma süresi 45 saatten daha az belirlenmişse belirlenen bu çalışma süresini aşan çalışmalar için de fazla sürelerle çalışma ücreti ödenmesi gerekir. (Bkz. Fazla Çalışma İle Fazla Sürelerle Çalışma Arasındaki Fark Nedir ?)

İşçilere yıllık toplam 270 saatten fazla fazla mesai yaptırılamaz.

Sağlık Kuralları Bakımından Günde Azami Yedi Buçuk Saat veya Daha Az Çalışılması Gereken İşler Hakkında Yönetmelikte belirtilen işlerde çalışan işçiler, yönetmelikte o işler için belirtilen günlük sürelerden daha uzun süre çalıştırılamaz.

İşçilere yukarıda belirtilen şartlarla ara dinlenme, en az 24 saatlik haftalık izin, ihbar süresinde yeni iş arama izni, doğum yapan kadına emzirme izni verilmesi gerekir.

Mesai Saatlerinin Sonradan Değiştirilmesi

İşçinin işe girdiği sırada uygulanmakta olan ve işçinin kabul ederek işe başladığı mesai saatlerinin daha sonra işveren tarafından değiştirilmesi, çalışma şartlarında esaslı değişiklik kapsamına girdiğinden, işveren işçinin onayını almadan bu değişikliği yapamaz. (Bkz. İşveren Çalışma Koşullarında İstediği Değişikliği Yapabilir mi ?, Çalışma Şartlarında Değişiklik Fesih Nedenidir) Eğer işçinin imzasını da taşıyan iş sözleşmesi ile işverene mesai saatlerinde değişiklik yapma yetkisi verilmişse bu durumda işçinin onayı baştan alınmış sayılır.

İşçinin İşe Geliş – Gidişinin Sağlanması

Her ne kadar bu konuda İş Kanununda herhangi bir düzenleme yer almamakta ve işveren ile işçi arasında aksine bir anlaşma yoksa işveren işçilere yol ücreti ödemek zorunda değilse de (Bkz. İşveren Çalışanlara Yol ve Yemek Yardımı Yapmak Zorunda mıdır ?), eğer işveren tarafından belirlenen mesai başlangıç ve bitiş saatine göre işçinin işine gideceği saat veya iş çıkışı evine döneceği saat, ulaşımın zor olduğu, otobüs – minibüs – dolmuş gibi toplu taşıma araçlarının zor bulunacağı veya hiç bulunamayacağı bir saate denk geliyorsa, bu durumda işçi ile işveren arsında farklı bir anlaşma da yoksa işveren işçinin işe gelmesini veya iş çıkışı evine dönmesini sağlayacak tedbirler almak zorundadır. Bu konudaki sorumluluğu ve maddi külfeti işçiye yükleyemez. İşverenin bu konudaki tedbirleri servis aracı sağlama, çalışana araç tahsis etme, çalışanın taksi ücretini veya işe geliş – gidişi sırasında karşılaştığı maddi külfeti karşılayacak ilave ücret ödeme şeklinde olabilir. (isvesosyalguvenlik.com)

Esman DİLLİ *

———–

* Başmüfettiş, Sosyal Güvenlik Kurumu

YORUMLAR

  1. SİNAN ÜZER dedi ki:

    kolay gelsin özel güvenlik olarak çalışan personeller için postalı vardiya şeklinde kurumda çalışmaktayız. 31 aralık gece 20:00 08:00 çalışan ve 01.01.2020 akşam 20:00 08:00 çalışan personele yılbaşı mesaisi almayı hak edermi?kanunda bulamadım.yardımcı olursanız seviniriz

    1. Admin dedi ki:

      Başka bir sayfadan yazdığınız aynı sorunuzu cevapladık.

      1. Seyhmus dedi ki:

        Ben esnek çalışma şekli olarak bir alış veriş merkezinde çalışıyorum mağaza sorumluma bur hafta önceden herhangi bir gün izin yazmasını isteyebilir miyim.(hastane randevu su almak ,zorunlu yapılacak günlük işler gibi)ve eğer yazmazsa nasıl bir hukuki işlem yapabilirim

        1. Admin dedi ki:

          Zorunlu yapılacak günlük işlerden kastınız ne bilmiyoruz, ancak işveren hastaneye gitmek isteyen işçiye Yargıtay kararlarına göre izin vermek zorunda.

  2. olcay dedi ki:

    Merhabalar, iş başı saati saat 08:00 bitiş 18:00 ancak bizden 07:45’te giriş isteniyor. Benim işe giriş saatlerim 07:49 – 07:51 vs gibi ve işe zamanında gelmedim diye ikidir tutanak tutup savunma isteniyor. Böyle bir hakları varmı?

    1. Admin dedi ki:

      Böyle bir hak yok, mesai başlangıcı saat kaç olarak belirlenmişse o saat itibariyle işçinin işyerinde olması yeterlidir. İşyeri sabah saat 07:45’te giriş istiyorsa o zaman aradaki 15 saatlik süreyi de çalışma süresi olarak kabul etmesi gerekir.

      1. Yakup dedi ki:

        15 saatlik demişsiniz o 15 dakikalık olması gerekiyor deilmi?

      2. TUNAHAN dedi ki:

        Merhabalar bu konu ile benzer bi soru soracam mesela işe başlangıç saati 08:30 ama işciler gelip üzerini değiştirmesi vs. İşe başlaması 8:45 i buluyor. Bu durumda o işci için mesai başlangıcı 8:45 mi oluyor ?

    2. Kader atan dedi ki:

      Merhaba ben iş kur üzerinden işe girdim ve öylen 12 giriş ve akşam 9 kapanış ve evime gitmem 10 bucuk 11 buluyor bu dogrumu sizce

      1. Admin dedi ki:

        İşbaşı eğitim programı kapsamında çalıştırılanların günlük çalışma süresi Fırsatçı İşverenleri Mutlaka İŞKUR’a Bildirin ! başlıklı yazıda belirtilmiş olup, burada önemli olan günlük ve haftalık çalışma süresinin sınırları aşmamasıdır, bu konuda mesai saatlerinin başlangıcı ve bitişi belirlenmemiştir. İsterseniz ALO 170’den veye İŞKUR’dan bilgi alabilirsiniz.

        1. Akın Sezer dedi ki:

          Ben bir firmada şöfür olarak. Alışıyorum ve sabah iş saatim 09 00 başlıyor ve 19.00 da bitiyor fakat her sabah ben şirket aracıyla çalışma arkadaşlarımı şirket aracıyla topluyor ve akşamlarında bırakıyorum bu süre zarfında iş verenim bana mesai ödemek zorundamı teşekkür ederim sagolun

          1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

            Çalışanları evlerinden alıp işyerine getirdiğiniz, işyerinden alıp evlerine götürdüğünüz sürenin de günlük çalışma saatlerinize eklenmesi, bu şekilde haftalık 45 saati aşan çalışma süresi için fazla mesai ödenmesi gerekir.

  3. Ömer Özkan dedi ki:

    Merhabalar ,

    Sabah 8:00 iş başı Akşam 18:00 paydos
    Gün içinde 15dklık 3 mola ve bir saat öğle yemeği
    Cumartesi 8:00 iş başı 12:00 paydos arada 15dakika mola.
    Böyle bir iş düzeni etik midir?
    Etik ise sabah 8:00 iş başı akşam 22:00 paydos ve
    aralarda 6.5 saat mola paylaşımı da yapılabilir mi?
    Teşekkürler.

    1. Admin dedi ki:

      Bu konu yukarıdaki yazıda açıklanmış olup, İş Kanununda sadece işçilerin günde 11 saatten fazla çalıştırılamayacağı bazı işlerde de günde yedi buçuk saatten fazla çalıştırılamayacağı ve Kanunda belirtilen sürelerle işçilere mola hakkı tanınması gerektiği, ayrıca haftalık 45 saati aşan çalışmalar için fazla mesai ve en az 24 saatlik hafta tatili verilmesi gerektiği belirtilmiştir. Bunun dışında çalışma saatlerini belirlemek işçi – işverenin arasındaki anlaşmaya bırakılmıştır.

  4. İlker dedi ki:

    Merhaba.
    Çalışma saatlerimiz sabah 9 akşam 18.
    Fakat şirket aracı ile iş yaptığımız için sabah 7.30 da evden çıkıp akşam 19. 00 da eve geliyoruz
    Ama şirket bunu 9-18 olarak hesaplıyor
    Sabah ve akşam eve kullandığımız araç ile dönüyoruz.
    Sabit bir iş noktamız yok uzak veya yakına gidip akşmada daha geç dönebiliyoruz
    Bu durumda aracı kullandığımız için sabah erken çıkma ve eve geç dönmemiz mesai olarak sayılmazmı
    Teşekkürler

  5. Ata dedi ki:

    Merhabalar
    Sabah 9 akşam 18 saatleri arasında çalışıyoruz. Eve gideceğimiz zaman diyorlar ki eve gidin gece 23 te tekrar işe gelin 01 e kadar fazla mesai yapın sabah tekrar işe gelin. Biz eve gitmeden devam edelim dediğimizde biz ne zaman ve ne kadar süreyle istersek uymak zorundasınız diyorlar. Fazla mesaiye bırakmak için bize bir gün önceden haber verilmesi gerekli mi, yoksa dedikleri gibi istedikleri zaman ve istedikleri süre kadar fazla mesaiye getirebilirler mi ?

    1. Admin dedi ki:

      Fazla mesai için işverenin bir gün önceden haber vermesi gerekmez, sadece bir kez işçinin yazılı onayını almış olması yeterlidir. Ancak İş Kanununa göre işveren işçiyi 24 saat içerisinde en fazla 11 saat çalıştırabilir, onun dışında işçinin dinlenmesi gerekir. Bu konu yukarıdaki yazıda belirtilmiştir.

  6. Orhan dedi ki:

    TrUzim de calisiyorum. Sabah 08:00 iş başı olmak kaydı ile. 15 dk iki mola. 1 saat yemek molası. Kaçta işi bırakmak gerekir. Yardımcı olursanız sevinirim

    1. Admin dedi ki:

      Yukarıdaki yazı bu konu ayrıntılı açıklandı, özel sektörde Devlet memurlarında olduğu gibi mesai saati yok, siz işe girerken nasıl anlaştınızsa çalışma saatleri konusunda o geçerli

  7. Serkan gür dedi ki:

    Bizim işyerinde vardiyalı güvenlik olarak calışmaktayım fakat vardiyalar günlük olarak yazılmakta haftalık izin günümüz belli değil sizce bu yasal mı?

    1. Admin dedi ki:

      İş Kanununa göre haftalık izin gününün önceden belirlenmesi şart değil, Kanun sadece haftalık 45 saatlik çalışma süresini dolduran işçiye işveren tarafından en az 24 saatlik haftalık izin verilmesi mecburiyeti getirilmiş. Dolayısıyla burada önemli olan iznin kullandırılması. Ancak bu tamamen işveren istediği gibi izin gününü belirleyecek anlamına gelmez, eğer işyerinde işler aksamayacaksa, işçinin iznini kullanmayı istediği günde de haftalık izni kullandırılabilir.

  8. Oğuz dedi ki:

    Merhaba çalıştığımız iş yerinde çalışma saatleri değişti. önceden 8 saat çalışıyorduk ancak şimdi 08:00-20:00 ve 20:00-08:00 şeklinde 2 vardiya çalışıyoruz. İş veren 4 gün çalıştırmış ve 4 gün izin vermiş ancak haftalık çalıma saatimiz 48 saate tekabül ediyor ve iş veren 12 saatlik çalışma dilimin de 1:30 saatlik mola hakkımız olduğunu söylüyor ve mesai hakkımızın olmadığı söyleniyor. Ayrıca yemek ücretinde de herhangi bir değişiklik yapmıyor aynı ücreti veriyor. Bizim bu şekilde çalışma hakkımız var mı yok mu veya mesai talebinde bulunabilirmiyiz.

    1. Admin dedi ki:

      45 saati aşan çalışma için fazla mesai ödenmesi zorunludur, hatta Yargıtay kararlarına göre 45 saati aşıp aşmadığına bakılmaksızın günlük 11 saati aşan çalışmalar için fazla mesai ödenmesi gerekir. Mola süreleri konusundaki açıklamalar için de Mola Süreleri Konusunda İşverenin Uyması Gereken Kurallar başlıklı yazıya bakabilirsiniz.

  9. Yasin dedi ki:

    Merhaba çalıştığımız iş yerinde sabah 09:00 akşam 21:00 şeklinde çalışıyoruz. 2 vardiya sistemi var. Sabah 09:00’da gelen 18:00 de, Öğlen 12:00 gelen akşam 21:00’da çıkıyor. Fakat mağaza müdürü birkaç kişi dışında sabah iş yok deyip tek tip vardiyaya zorluyor. Öğlen 12:00 akşam 21:00 şeklinde. Herhangi bir haftalık veya aylık çizelge yok. Diğer mağazalarda bu bahsettiğim 2 vardiya sistemi uygulanırken bulunduğum mağazada tek tip (12:00-21:00) sisteme zorlanıyoruz. Mağaza müdürü bu tek tip vardiya gibi sistemi bize uygulayabilir mi? Fesih sebebi midir ? Teşekkürler.

    1. Admin dedi ki:

      İş Kanununa göre işçiler günde 11 saatten fazla çalıştırılamaz, haftalık 45 saati aşan çalışmalar için fazla mesai ödenmesi zorunludur, işçiye yılda 270 saatten fazla mesai yaptırılamaz. Bunlara işveren uymuyorsa haklı fesih sebebi sayılır. Eğer bu çalışma saatleriniz sizin onayınız olmadığı halde sonradan değiştirildiyse, bu durum da çalışma şartlarında esaslı değişiklik kapsamına girer ve yine haklı fesih sebebi sayılır. (Bkz. İşçilerin Mesai Saatleri Nasıl Belirlenir ?, Çalışma Şartlarında Değişiklik Fesih Nedenidir)

  10. kadir demir dedi ki:

    kamu kurumunda 4d li işçiyim,haftalık 45 saat bazında değilde aylık 180 saat bazında çalışabilirmiyiz

    1. Admin dedi ki:

      Denkleştirme esası kapsamında olabilir. (Bkz. Haftalık Çalışma Süresinde Denkleştirme Esası Nedir ?)

      1. Ercan dedi ki:

        Bir kurumda 4 vardiya calisiyoruz. 15 gün gece 15 gün gündüz. Calisma saatlerimiz 12.36. Calistigimiz günler 2 defa yarımşar saat mola veriyorlar. Bu.sekilde hesaplandiğinda 15 gün calısmis oluyoruz. Eskiden 180 saat tam doluyordu. Ama simdi bu sekilde calismamkza 165 saat calismis gorunuyorsunuz diyip bizi ekstra nöbete çağırıyorlar. Bu doğrumudur.

  11. kadir demir dedi ki:

    aylık çalışma süresi esası uygulanamazmı
    örneğin ilk hafta 45 saati tutturulur,sonraki hafta 37.5 saatte kalır,eksik kalan7.5 saat diğer haftalarda aylık sürede tamamlanabilir mi

    1. Admin dedi ki:

      İşyerinde denkleştirme esası uygulanıyorsa olabilir. (Bkz. Haftalık Çalışma Süresinde Denkleştirme Esası Nedir ?)

      1. Ercan dedi ki:

        Benim anlamadıgım bir husu var. Simdi bizler 12 saat ise geliyoruz. 1 saati mola olarak veriliyor. Ayda 15 gün calistigimiz zaman 12×15 olarakmi hesplayacaz. Yoksa 11×15 olarakmi hesaplayacaz.

        1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

          Eğer işveren mola süresini mevzuata uygun olarak veriyor ve kullandırıyorsa, mola süresi mesai saatinden sayılmadığından, 11×15 olarak hesaplamanız gerekir. (Bkz. https://www.isvesosyalguvenlik.com/mola-suresinin-calisma-suresinden-sayilacagi-haller/)

  12. Kadir kaan kaya dedi ki:

    Merhabalar fazla mesai yapiyoruz ama hakkimizi almiyoruz. Almamiz gereknden az aliyoruz maasimizi 236ya boluyolar yani benim maaşim 3 bin 236ya bolundugunde 12 liraya geliyor mesai saati bu konuda ne yapabilirim. Veya hesaplama şekilleri dogru mudur bu olabilir mi

    1. Admin dedi ki:

      Fazla Mesai Ücreti Nasıl Hesaplanır ? başlıklı yazıya bakabilirsiniz.

  13. eser gunok dedi ki:

    akşam üzeri 17:00dan – sabah 08:30-09:00 (15-16saat) arası çalışıyorum.güvenlik ve sağlık sektör çalışanı değilim ve 2 gün izin kullandıktan sonra 3. gün tekrar aynı vardiyaya geliyorum. bana aylık saati doldurmadığımız eksik çalıştığımız söyleniyor. bu doğrumudur? yoksa bu kadar kesintisiz çalıştıktan sonra 2 gün dinlenmeyi hak ediyormuyum?

    1. Admin dedi ki:

      Yukarıdaki yazıda da açıklandığı üzere, İş Kanununda aylık çalışma süresi değil haftalık çalışma süresi belirlenmiştir. Haftalık 45 saatlik çalışma süresini dolduran işçiye en az 24 saatlik hafta tatili verilmesi, ayrıca 45 saati geçen her bir saatlik çalışma için de fazla mesai ödenmesi gerekir. İşyerinde denkleştirme esası uygulanıyorsa bu durumda bir haftalık değil de birden fazla haftalık çalışma süresi dikkate alınarak hesaplama yapılır. (Bkz. Haftalık Çalışma Süresinde Denkleştirme Esası Nedir ?)

  14. Yaşar dedi ki:

    Merhabalar 1 Nisan -30 Nisan arası haftada altı gün (pazar günü tatil) sabah 5:00 – 19:00 saatleri arası çalıştım ay sonu işyerim 126 saat fazla mesai yapmış olduğumu söylüyor . Gerçekte kaç saat fazla mesai yapmış oluyorum acaba . Vereceğiniz cevap için teşekkür ederim.

    1. Admin dedi ki:

      Haftalık 45 saati aşan süreler fazla çalışma (mesai) sayılmaktadır. Buna göre hesaplayabilirsiniz.

  15. Kader dedi ki:

    Özel bir hastanede hizmetli isciyim. Şu zamanki durumda 24.48 çalışıyoruz.ancak ayda toplam 240 saat çalışmamıza rağmen mesai verilmiyor. 5 ayda tamamlaniyormus. Mesela ayin 30.undan 26 Sina kadarı hesaplaniyor.4 günü ucurup bir sonraki haftalara ekliyorlar böylece mesai uçuyor

    1. Admin dedi ki:

      Böyle bir durum ancak denkleştirme esasına dayalı çalışma uygulamasında söz konusu olabilir. Yani bu uygulamada işçinin mesai süresinin hesaplanmasında, fazla mesaiye hak kazanıp kazanmadığının tespitinde bir haftalık süre değil de denkleştirme süresi esas alınır. Ancak bu durumda bile işçiye fazla mesai ödenmemesi gibi bir durum söz konusu değildir. Kanun işverene böyle bir hak vermiyor. (Bkz. Haftalık Çalışma Süresinde Denkleştirme Esası Nedir ?)

      1. İşçi dedi ki:

        Fabrikamız Sabah 8 akşam 17.30 ikinci vardiya 22.30 sabah 8.00 şeklinde calışıyor ayrıca gündüz vardiyasında cumartesi 16.00 da çıkıyoruz ve pazartesi 22.30 da işbaşı gece
        Vardiyası pazar sabahı 6.00 çıkıyoruz pazartesi 8.00 da iş başı .. beyaz yaka olduğumuz için mesai ücreti yok resmi tatiller de mesai yok..kendimi hep yorgun hissediyorum tatil yok hep çalış mantığı .sizce biz işcimiğiz köle mi .mantık üretim de avrupa örneği .çalışma ve para da afrika .şikayet konusuna gelince bence kimi kime şikayet edeceğiz devlet memurlarını biz sağdece masa başında görüyoruz iş yerinde ben bunca yıl boyunca rast gelmedim .yalan olmasın bazen kahve içmeye geliyorlar. Eski iş yerin 4 sontaj vardı 40 ton su giderine fatura yok adamların villasına iski suyu bağlı değil ona bile sontaj var:) komik türkiyem .sorum şu olacak patronlar haca gidince günahları af olur mu .

  16. sadık dedi ki:

    ben kamuda calisiyorum vardiyali sekilde bir gündüz bir gece 12 saat 2 off nöbetleri 1 kişi olarak tutuyoruz bazı haftalar 4 gün bazı haftalar 3 gün nöbetlerimiz denk geliyor ama bu nöbetlerimiz esnasında ara dinlenme yapmıyoruz . yerimizede bakacak baska bir arkadasimiz yok yemegimi dahi kulubemde işimi takip ederek yapiyorum.kurum calisani olarak aylik mesai tablosu hazirlarlarken 1saati yemek molasi olarak gösteriliyor kafama takilan hafta 3 gün yada 4 gün geldiğimiz günler haftalik 45 saati doldurmuyor 4.gün dolduruyo aslinda ama 1saat yemek molası gösterdikleri icin onuda kaybediyoruz. haftaliķ 45 saati doldurmadigimiz icin bize mesai vermeme duruumlari nedir yada ben 1 saatlik ara dinlenme hakkimi nasil arayacağim bunu bana mesai olarak verirlermi nereye nasil bir yazi yazmam gerek Sevgi ve Saygılarimla

  17. Mustafa dedi ki:

    Ben işyerimde 15 yıldır çalışmaktayım. 3600 den ayrılamıyorum 2003 girişli olduğum için. İşe girdiğimde ortaokul ikinci sıniftan terktim, şimdi bir lisans, iki tane de önlisans bitirdim. Ben tazminatımı alarak bu işten ayrılabilir miyim? Bana nasıl bir yol önerebilirsiniz?

    1. Admin dedi ki:

      Sigorta başlangıcı 7 Eylül 1999 tarihinden sonra olanlar 7000 prim günü veya 25 yıl sigortalılık süresi – 4500 prim gününü doldurduğunda SGK’dan kıdem tazminatı alıp, buna istinaden iş akdini feshedip kıdem tazminatını işverenden talep edebilir. Bunun dışında kıdem tazminatı alabileceğiniz durumlar Kendi İsteğiyle İşten Ayrılan İşçi Hangi Hallerde Tazminat Alabilir ? başlıklı yazıda açıklanmıştır.

  18. Muzaffer Yıldız dedi ki:

    Biosidal uygulayıcısıyım. İşveren doblo tarzı araç tahsis etti. Bu araçla değişken olan işyerlerine gidip işimi yapıp akşam eve dönüyorum.
    Bu koşulda mesai saatim hangi saate başlar.
    Araç çalışıp yola çıkınca mı?
    Yoksa çalışacağım yere varınca mı?
    Aydınlatırsanız memnun olurum
    Selamlar.

    1. Admin dedi ki:

      İşyerine gelip işe başladığınız andan itibaren mesainin de başlamış sayılması gerekir, eğer günde birden fazla işyerine gidiyorsanız başka türlü mesai süresi nasıl hesaplanacak ki, bir işyerine gidince mesai başlamış sayılacak, o işyerinden ayrılınca mesai kesilmiş olacak, bir başka işyerine gidince tekrar mesai başlamış mı sayılacak. Böyle bir mesai hesaplama şekli biraz absürt olur. Bu konuda İşçilerin Başka Bir İlde Geçici Görevlendirilmeleri ve Yolda Geçen Süreler başlıklı yazı da yol gösterici olabilir.

  19. Sabribilgic dedi ki:

    Tersanede çalışıyorum sabah 08:00 aksam 18:00 paydos cumartesi mesai yok diyorlar hafta içine 1.2 diye mesai veriyolarmıs bu nasıl oluyor anlamadım

    1. Admin dedi ki:

      İşveren işçiden başta fazla mesai onayı almış olmak şartıyla hafta içi de işçiye fazla mesai yaptırabilir, buna engel bir durum yok. İş Kanununa göre sadece işveren işçiyi günde 11 saatten, bazı istisnalar hariç gece yedi buçuk saatten fazla çalıştıramaz, yılda 270 saatten fazla fazla mesai yaptıramaz, ayrıca haftalık 45 saati aşan çalışmalar için fazla mesai ücreti ödemesi gerekir o kadar.

  20. murat dedi ki:

    İşveren Çalışanlara Yol ve Yemek Yardımı Yapmak Zorunda mıdır ?), bu maddenin açıklamasının bir kanun maddesi varmı işveren araç tahsis etem ücret ödemek ile yükümlümü

    1. Admin dedi ki:

      İş Kanununda, işverenin işçilere yol – yemek yardımı yapmak zorunda olmadığı şeklinde bir hüküm yok tabii ki, ancak aynı şekilde işverenin işçiye yol – yemek yardımı yapmak zorunda olduğuna dair bir hüküm de yok. İş Kanununda açıkça düzenlenmemiş konularla ilgili işçi hakları da işçi – işveren arasındaki anlaşmaya (iş sözleşmesine) bağlı.

  21. Ferat dedi ki:

    İşveren fazla mesaileri izin yerine bir saate bir saat kesebilirmi

    1. Admin dedi ki:

      İş Kanununun 41 inci maddesine göre işçi isterse fazla mesai ücreti almak yerine fazla çalıştığı her bir saat karşılığı için 1 saat 30 dakikayı serbest zaman olarak kullanabilir. Ancak maddede bu durum işçinin isteğine bırakılmış ve bir saatlik fazla çalışma karşılığı bir buçuk saat kullanabileceği belirtilmiştir. Dolayısıyla işveren işçiye ücret ödemek kendi isteği veya zorla işçiye izin kullandıramaz, ayrıca bu süre yıllık veya haftalık izinden de düşülemez. İşçi kendi istediğinde bile bu izinlerden düşülemez, bunun ayrıca serbest zaman (izin) olarak kullandırılması gerekir. (Bkz. https://www.isvesosyalguvenlik.com/fazla-calismada-ucret-yerine-izin-kullanilabilir-mi/)

  22. n*** dedi ki:

    Merhaba kolay gelsin, biz sabah 8.00 akşam 18.00 olarak çalışıyoruz pazartesiden cumaya kadar bu zaten 45 saat yapıyor ancak cumartesi günü de sabah 8.00 öğlen 12.30 a kadar çalışıyor ve mesai ücreti almıyoruz. bu yasal mı?

    1. Admin dedi ki:

      Yasal değil, haftalık 45 saatlik normal çalışma süresini aşan çalışma süreleri için, hatta haftalık 45 saati aşıp aşmadığına bakılmaksızın günlük 11 saati aşan çalışma süreleri için işverenin fazla mesai ödemesi zorunludur. Cumartesi 12:30’dan sonra ve pazar günü çalışmıyor olmanız bunu değiştirmez. Ayrıca genel uygulamada hafta için sadece günlük 8 saat, Cumartesi günü de 5 saat çalışma yapan işyerlerinde işveren işçiye fazla mesai ödemez.

  23. Serhat dedi ki:

    İyi günler. Ben vardiyalı bir çalışanım ve günlük 7,5 saat üzerinden çalışıyorum. Fazla mesaili çalışacağımız bize en geç ne zaman bildirilmelidir. Yani diyelim ki bugün 15-23 vardiyası çalışıyorum ve vardiya sorumlusu bana “yarın 11-23 çalışacaksın” diyor akşam saat 22:00 civarında. Sonuç ta bizlerinde bir sosyal yaşantısı var ve işe başlama saatim olan 15:00 a kadar işlerimi halledip iş yerime gidiyorum. Yani diyeceğim fazla mesain var deyip beni işe çağırmaları ne kadar doğru, yâda bu durumda işe söylenen saatte gitmek zorunda mıyım ve bana ne zaman bildirim yapmaları gerekir?

    1. Admin dedi ki:

      Mevzuatta fazla mesainin işçiye en geç ne zaman bildirileceğine dair bir hüküm yok, sadece “Günlük çalışmanın başlama ve bitiş saatleri ile dinlenme saatleri işyerlerinde işçilere
      uygun araçlarla duyurulur.” şeklinde bir hüküm var, burada da süre belirtilmemiş. Bu konuda Yargıtay kararı var mıdır bilmiyoruz.

  24. Yıldırım dedi ki:

    Bir fabrikada işçiyim. Bugün itibari ile bizden gece 12 de işe girip öğlen 12 ye kadar mesaili çalışmamız istendi. Gece vardiyasında çalıştıktan sonra 4 saat de mesaili çalışılmamız istendi öğlen 12 ye kadar. Böyle bi hak varmı. Yoksa be yapmalı

    1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

      – 4857 sayılı İş Kanununun 69 uncu maddesinde; “İşçilerin gece çalışmaları yedibuçuk saati geçemez. Ancak, turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde işçinin yazılı onayının alınması şartıyla yedi buçuk saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilir.”
      – Postalar Halinde İşçi Çalıştırılarak Yürütülen İşlerde Çalışmalara İlişkin Özel Usul ve Esaslar Hakkında Yönetmelik’in 4 üncü maddesinde de; “Nitelikleri dolayısıyla sürekli çalıştıkları için durmaksızın birbiri ardına postalar halinde işçi çalıştırılarak yürütülen işlerde posta sayısı 24 saatlik süre içinde en az üç işçi postası çalıştırılacak şekilde düzenlenir. Ancak turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde ve bu işlerin yürütüldüğü işyerlerinde faaliyet gösteren alt işveren tarafından yürütülen işlerde düzenleme 24 saatte iki posta olacak şekilde yapılabilir.”
      – Aynı Yönetmeliğin 7 inci maddesinde de; “Postalar halinde işçi çalıştırılarak yürütülen işlerde, 4857 sayılı Kanunun 42 ve 43 üncü maddeleri ile
      70 inci maddesinde öngörülen yönetmelikte belirtilen haller dışında işçilerin gece postalarında 7,5 saatten çok çalıştırılmaları yasaktır. Ancak turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde işçinin yazılı onayının alınması şartıyla yedi buçuk saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilir.”

      hükümleri yer almaktadır.
      Anladığımız kadarıyla sizin işyeriniz turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen istisnai işyerleri kapsamına girmiyor. Dolayısıyla işyerinde üç vardiya uygulanması, buna bağlı olarak da vardiya çalışma süresinin 8 saati aşmaması, gece vardiyasının da 7,5 saati aşmaması gerekir.
      Tüm bunlar bir yana İş Kanununun 63 üncü maddesine göre işçilerin günlük çalışma süresi hiçbir şekilde 11 saati aşamaz.
      İsterseniz işyerinin bağlı olduğu İŞKUR Müdürlüğüne konuya ilişkin şikayet dilekçesi verebilir veya ALO 170’e şikayette bulunabilirsiniz.

  25. Kado dedi ki:

    Şehir hastanesi 4-d kapsamında tekniker olarak çalışıyoruz. Hastanede haftaici mesai haftasonu nöbet usulü çalışılıyor tüm memur teknikerler dahil. Haftaiçi normal mesai yapılırken şimdi mutemet işlere burnunu sokarak haftasonu da gelsinler 4-d liler 45 saati böyle tamamlatalım diye bastırmış, puantajı buna göre yapsınlar demiş. Hastandede mesai saatlerini değiştirmeye yetkili kimdir ? Bizim onayımız alınmadan sonradan bu şekilde kafasına göre değiştirebilirler mi ? Bu kişisel hırsı olan mutemet hakkında neler yapabiliriz ? Bilgisi olan varsa yazabilirse sevinirim.

    1. Mehmet dedi ki:

      Merhaba bi fabrikada güvenlik olarak çalışıyorum bizler haftada 3 degisik vardiya ışe geliyoruz. Yani haftaya gece ile başlıyoruz sabah vardiyasiyla bitirioz 2 gün gece 2 gün öğlen ve 2 gün sabah geliyoruz ve sonunda 1 gün hafta tatili yapioz bazende 16 saat çalışıp 8 saat istirahat ile işe geldiğimiz oluo her dönüşte 8 saat istirahat yapioz yasal hakkimz nedir bu çalışma ile ilgili

      1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

        Konuyla ilgili bilgi https://www.isvesosyalguvenlik.com/vardiyali-calismalarda-uyulmasi-gereken-kurallar/ başlıklı yazıda yer almaktadır. Eğer işyerinizdeki çalışma sistemi, uygulanan kurallar söz konusu yazıda belirtilen kurallara uymuyorsa, çalışma şartlarının düzeltilmesi için ALO 170’e şikayette bulunabilirsiniz. Diğer seçenek çalışma şartlarının uygulanmadığı gerekçesiyle 4857 sayılı İş Kanununun 24/II/f maddesine istinaden haklı nedenle iş akdinizi feshedip, işe gireli bir yıl veya daha fazla olduysa kıdem tazminatı da talep edebilirsiniz. Fesih işleminin noterden ihtarname çekerek yapılması daha doğru ve garantili olur.

  26. özgül degirmenci dedi ki:

    merhaba
    2017 den beri iş yerinde ayın son 2 cumartesi 09:00/15:00 saatleri arasında ve çarsamba günleri 2 saat ek olarak çalışıp haftalık 45 saati tamamlayarak çalışıyoruz. işe girerken de bu şartlarda çalışıldığı söylenerek 4 senedir çalışmaktayım. su an ramazan nedeni ile cumartesi günleri 09:00/18:00 arası calışacagımızı bundan sonraki süreçte artık bu şekilde sözleşmedeki gibi devam edeceğimizi söyleyerek beğenmeyen varsa bu şartlar bana uymuyor diyen varsa istifa edip kendine iş bulabilir diyerek bizleri çıkmaya mecbur bırakmaktadır. iş veren bu şekilde çalışma saatlerini kafasına göre değiştirebilir mi

    1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

      Eğer iş sözleşmenizde işverene bu konuda yetki verilmemişse, işveren bu değişikliği tek taraflı bir olarak yapamaz, sizin onayınızı alması gerekir. Çünkü bu durum çalışma şartlarında esaslı değişiklik kapsamına girmektedir. İşveren bu konuda ısrar ederse sizin tazminatlı fesih hakkınız doğar. (Bkz. https://www.isvesosyalguvenlik.com/calisma-sartlarindaki-hangi-degisiklikler-isciye-fesih-hakki-verir/)

      1. özgül degirmenci dedi ki:

        merhaba

        sözleşmemizde cumartesi günleri dahil çalışma esası mevcut. ve bizlerin imzası var. ayrıca sözleşmede , iş verenin sözleşmede ne yazıldıysa bizim kabul edeceğimizi taahhüd edeceğimiz notu mevcut. zaten iş sözleşmesini imzalamadan işe alınmıyorsunuz bildiğiniz gibi. işe alınmak için imzaladığımız bu belgelerde tüm yetkiyi iş verene mi vermiş oluyoruz.

  27. mustafa Öztürk dedi ki:

    merbahalar ben telekominikasyon firmasında baz istasyonlarının bakımında çalışıyorum altımızda şirket araçları var sabah 8 de evden çıkıyoruz bir sahaya gidiyoruz işimizi halledip diger sahaya geciyoruz araları duruma göre degisiyor 1 kac km de oluyor 15-20 km de hafta sonları mesai yaptığımızda işe başlama saatimiz belli degil örneğin evden 9 da çıktım 10 da sahada oldum 11 de işim bitti 12 de diger sahaya gectim bu aradaki yol saatleri mesai süresinden sayılırmı

  28. admin dedi ki:

    merhabalar.çalışma saatimiz 08,00-18,00 dir.15 er dakikalık çay molası 1 saat yemek molası vardır.normal şartlartda arkadaşların 8 den önce gelip üstbaş kahvaltılarını yapıp 8 de zil çaldığında mesailerine başlamaları ve akşam 18 de zil çaldıktan sonra üstlerini değiştirip çıkmaları doğru değil midir.etik olan bumudur.yoksa 8 de gelip üst baş değiştirip 15-20 dak sonra mı işe başlayıp 17,45 gibi işi bırakıp 18 de çıkmalarımı.ayrıca hafta içi 08,00-18,00 hafta sonu 08,00-13,30 mesai çalışmamız vardır.cumartesi kullanılan izinler 1 gün olarak mı yoksa yarım gün olarak mı hesaplanır.
    teşekkürler

  29. özgül degirmenci dedi ki:

    mart ayında çalıştığımız iş yerinde covid vakası görüldü. temaslı olanlar ve belirti gösterenler test yaptırmak için gönderildi. yarısından fazlası pozitif cıkıp rapor kullandı. kalan kişiler negatif olmasına rağmen belirtisi olduğu zaman test yaptırmaya gitti. iş yeri tarafından nisan ayı itibariyle, mart ayından itibaren geriye dönüş olarak test yaptırmak için gittiğimiz günler için tarafımızdan ücret kesintisi yapılacağına dair evrak imzalatıldı. bu durumun yasal olup olmadığını sorduğumuzda yasal olduğu söylendi.
    sorun şu ki;
    test yaptırdığınız gün test sonucu çıkana kadar izolasyona alınıyorsunuz zaten belli olana kadar işe gelemiyorsunuz.
    işe gelmeyince negatif çıkmanız durumunda gününüz kesiliyor.
    sonuç çıkmadan zaten işe gelemiyorsunuz. geldiğiniz zaman eğer pozitif çıkarsanız da diğerlerin bulaştırma riskiniz var.
    bu durumda iş yerinin yaptığı maaştan kesintisi uygulaması uygulaması yasal mıdır.

  30. Aylin Yılmaz dedi ki:

    Merhabalar.
    Enerji sektörü çalışanıyım. Ofis çalışanı olarak sgk’da kayıtlı bulunuyorum. Pandemi şartlarını her şirket gibi bizim şirketimiz de mesai düzenleme fırsatı olarak gördü. Normalde mesailerimiz 8:00-17:30 arası. Ama artık sadece benim çalıştığım birimde bir kişinin bit hafta boyunca 17:30-00:00 arası çalışması gerektiğini söylüyorlar. Sözleşmemizde işverene mesai saatleri değiştirme hakkı verdiğimiz bir madde yer almıyor.
    Sorum şunlar:şirketimiz bizim onayımız olmadan bu saatleri değiştirebilir mi? Yeni mesai saatleri akşama kaydığı için ücrette bir değişikliğe sebep olur mu? Bizi bir hafta aralıksız bu şekilde çalıştırabilir mi?
    Ayrıca şirketimiz kadın çalışanlara süt iznini bir gün olarak kullandırmış şimdiye kadar. Ben de bu teamül gereği böyle kullanıyorum. Bu şartlarda süt iznim teamül dışında kullandırılmış olacak. Bunun için yapabileceğim bir şey var mı?
    Şimdiden teşekkür ederim.

    1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

      Pandemi nedeniyle gerçekten mesai saatlerinde değişikliğe gidildi. Bu değişiklik önce kamu kurumlarından başladı. Devlet özel sektör işverenlerini de bu konuda teşvik etti ve şartları uyan özel sektör işyerleri de bu konuda değişikliğe gitti. Ancak bu değişiklik günlük mesai saatlerinin azaltılması (çalışanların işe geç başlayıp erken bırakması), esnek çalışmaya yapılması (çalışanların dönüşümlü işe gelmesi) veya uzaktan çalışma şeklinde uygulandı. Sizin belirtiğiniz bir kişinin bit hafta boyunca 17:30-00:00 arası çalıştırılması şeklindeki değişikliğin pandemiye bağlı bir değişiklik olduğu söylenemez.
      Öte yandan çalışma şartlarındaki esaslı değişikliği, eğer iş sözleşmesi bu konuda işverene yetki vermiyorsa, çalışan kabul etmedikçe işveren yapamaz, değişiklik için çalışanın onayı gerekir. Aksi halde çalışanın tazminatlı fesih hakkı doğar. (Bkz. https://www.isvesosyalguvenlik.com/calisma-kosullarinda-degisiklik-gecmise-etkili-olarak-yururluge-konulur-mu/, https://www.isvesosyalguvenlik.com/calisma-sartlarinda-degisiklik-fesih-nedenidir/) İşyerinde teamül haline gelmiş, yerleşik uygulamalar da çalışma şartlarından sayılır, dolayısıyla bahsettiğiniz emzirme saati uygulamasında değişiklik yapılması da aynı şartlara tabidir.) Ayrıca iş sözleşmesi bu konuda işverene yetki verse yani işverenin genişletilmiş yönetim hakkı olsa bile işveren bu değişikliği objektif kurallara göre yapmak zorundadır, keyfi – istediği gibi davranamaz. (Bkz.https://www.isvesosyalguvenlik.com/isverenin-calisma-kosullarinda-degisiklik-yapma-yetkisinin-siniri/)
      Süt iznini kullandığınızdan da bahsetmişsiniz. Gebe veya Emziren Kadınların Çalıştırılma Şartlarıyla Emzirme Odaları ve Çocuk Bakım Yurtlarına Dair Yönetmelik’te;
      – Yeni doğum yapmış çalışanın doğumu izleyen bir yıl boyunca gece çalıştırılması yasaktır. Bu sürenin sonunda sağlık ve güvenlik açısından sakıncalı olduğunun sağlık raporu ile belirlendiği dönem boyunca gece çalıştırılmaz.
      – Gebe veya emziren çalışan günde yedi buçuk saatten fazla çalıştırılamaz.
      hükümleri yer almaktadır.
      Nitekim Yargıtay bir kararında, emziren bir anneyi gece vardiyasında görevlendiren işvereni, işçiyi gözetme borcuna aykırı hareket ettiği gerekçesiyle haksız bulmuştur.

  31. Bora dedi ki:

    Merhabalar haftalik calisma suresi yasal olarak 45 saat 09:00-18:00 calisilan bir isyerinde cumartesi calisma yoksa bu 40 saate tekabul ediyor. Burda isveren cmt calisma isteyebilir yasal olarak ama herkes cmt izin yaparken bir kisiden bunu istemesi mobing olarak kullanmasi hakkaniyet ilkesi geregi dusunulup hakli fesih dogururmu

    1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

      4857 sayılı İş Kanununun “Eşit davranma” başlıklı 5 inci maddesi uyarınca; işveren haklı bir sebep olmadıkça çalışanlara eşit davranmak zorundadır, çalışanlar arasında ayrımcılık yapamaz. İşyerinde ayrımcılığa uğrayan işçi, aynı Kanunun 24/II-f maddesine istinaden haklı fesih yapabilir, ayrıca işverenden ayrımcılık tazminatı talep edebilir. (Bkz. https://www.isvesosyalguvenlik.com/ayrimcilik-tazminati-nedir/)

  32. Veli dedi ki:

    Bir fabrikada servis şoförü biriyim günde 15 saat gece çalışıyorum akşam 17:30 ise başlama sabah 08:30 gorevim bitiyor hafta bir 3 gun bir 4 gun calismaktayiz 3 gun 45 saat 4 gun 60 saat yapmak da insan hakları haftalik calisma sureci bize onemli degil aylık hesaplayıp 225 saat çalışmanız gerekmekte diyor biz bu esnada hem gece 11 saati aşıyoruz hemde 60 saat çalışınca mesai alamıyoruz haksız olan biz miyiz? Insan kaynakları dogrumu diyor fabrika personeli 9 saaten 5 gun cakismakda 225 çalışma sürecinde haftada tatil olan cumartesi pazar dahilmidir ¿ şimdiden tsk ederim

    1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

      225 saatlik aylık çalışma süresi haftalık 45 saatlik normal mesai süresine göre hesaplanmış bir süredir. İşçi günde 7,5 saat, haftada 6 gün olacak şekilde çalışıp bir gün hafta tatili yaptığında bu sayıya ulaşılmaktadır. Ancak İş Kanunu aynı zamanda işçilerin günde 11 saatten fazla çalıştırılmasını, istisnalar hariç gece 7,5 saatten fazla çalıştırılmasını yasaklamıştır.
      Ayrıca İş Kanunun günlük veya aylık değil haftalık çalışma süresi esasını belirlemiş olup, haftalık 45 saatlik çalışma süresinin haftanın günlerine nasıl dağıtılacağı https://www.isvesosyalguvenlik.com/45-saatlik-haftalik-calisma-suresinin-gunlere-dagitilmasi/ başlıklı yazıda açıklanmıştır.
      Tüm bunlar bir tarafa, siz günlük / gecelik 15 saatlik çalışma süresinin kaç saatini direksiyon başında geçiriyorsunuz, tamamını mı direksiyon başında geçiriyorsunuz bilmiyoruz, ancak 2918 sayılı Karayolları Trafik Kanununda da bir şoförün aralıksız araç kullanabileceği süre, ara verip dinlemesi gereken süre, yine aynı şekilde bir şoförün gün boyu en fazla kaç saat araç kullanabileceği belirtilmiştir. Sizin bu süreleri de aşmamamız gerekir.

  33. Fabu dedi ki:

    Merhaba şirketimiz 0900-2100 tek vardiya çalıştırmakta ve yemek/dinlenme molası iş yoğunluğu sebebiyle kullamamaktayız ama vardiya çizelgesine 11 saat çalışma süresi yazmakta bu doğru mudur
    Teşekkürler

    1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

      İş Kanununa göre iş yoğunluğu mazeret değil, işveren ara dinlenme (mola süresi) vermek zorunda, ayrıca yine İş Kanununa göre işçiler günde 11 saatten fazla çalıştırılamaz. Size mola süresi verilmediğine göre günlük 12 saat çalışıyorsunuz demektir, İş Kanunundaki yasağı bildikleri için vardiya çizelgesine 11 saat yazıyorlardır büyük ihtimalle. Yani işyeriniz İş Kanununun iki önemli hükmünü ihmal ediyor. Ayrıca Yargıtay kararlarına göre günlük 11 saati aşan çalışma süreleri fazla mesai sayıldığından, haftalık 45 saatin dolup dolmadığına bakılmaksızın işyerinizin size fazla mesai de ödemesi gerekir.

  34. BAHAR dedi ki:

    Merhaba bizim ofisimiz saat 08:45 mesai yapıyor ve iş bitişi 18,30 da . Ama bir grubumuz var agent 08:45 başlangıç 18,00 çıkış olarak çıkıyor. Ödül adı altında böyle birşey mümkün mü. Ben hafta da 2,30 saat ayda 10 saat fazla çalışmış oluyorum.

  35. Esref dedi ki:

    Ben gençlik spor BAKANLIGI da çalışıyorum. 8-5 çalışan devlet kurumu. İş sözleşmemde 8-5çalışma şekline göre düzenlendi kurum amiri benim çalışma saatimi ögleden sonra 13giriş akşam çıkış 20 olarak değiştire bilirmi

    1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

      Çalışma sürelerinde, işe giriş – çıkış saatlerinde yapılan değişikliler çalışma şartlarında esaslı değişiklik kapsamına girmekte olup, normalde 4857 sayılı İş Kanunun 22 nci maddesi uyarınca işveren çalışma şartlarındaki esaslı değişiklikleri işçinin onayını almadan tek taraflı bir kararla yapamaz. Ancak iş sözleşmesinde veya toplu iş sözleşmesinde işverene yetki verilen konularda işveren genişletilmiş yönetim hakkı çerçevesinde (bu hakkı kötüye kullanmadan) işçinin onayını almadan değişiklik yapabilir.
      https://www.isvesosyalguvenlik.com/calisma-sartlarindaki-hangi-degisiklikler-isciye-fesih-hakki-verir/
      https://www.isvesosyalguvenlik.com/calisma-kosullarinda-degisiklik-gecmise-etkili-olarak-yururluge-konulur-mu/

  36. Baran dedi ki:

    Mrb ben 8:30 ve 17:30 mesai saatlerin olan bı iş yerinde çalışıyorum benim sorum şu işveren benim günlük 1 saat mesaiye kalmamı istiyor ama bu 1 saati sabah erken gelerek yani 07:30 da gelmemi istiyor,bu doğrumu beni mesaiye sabah erken getirterek mesai yaptırabilir mi

    1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

      Konunun iki ayrı yönü var;
      Birincisi; bir saatlik bile olsa işverenin fazla mesai için işçinin yazılı onayını alması gerekir, bu onayı iş sözleşmesi imzalanırken veya ihtiyaç olduğunda alabilir.
      İkincisi; fazla mesai haftalık 45 saatlik çalışma süresi dolduktan sonra yapılan çalışmalardır. İşveren sizin 8:30 yerine 07:30’da gelmenizi istemesi fazla mesai değil çalışma şartlarında değişiklik kapsamına girmektedir, çünkü mesainin başlangıç saatini değiştirmiş oluyor. Çalışma şartlarında esaslı değişiklik için de yine işverenin işçiden onay alması gerekir, işçinin kabul etmediği değişiklikler işçiyi bağlamaz.
      https://www.isvesosyalguvenlik.com/calisma-sartlarinda-degisiklik-fesih-nedenidir/
      Bu konuyla ilgili sitemizde başka birçok yazı bulunmaktadır, arama kısmından ulaşabilirsiniz.

  37. Hasan dedi ki:

    merhaba,
    24 saat hizmet veren bir kuruluşta , çalışanlara vardiya düzeni olmadan, mesai saatlerini sadece gece çalışması olacak şekilde düzenleme yapılması mümkün müdür?

    1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

      4857 sayılı İş Kanununun, “Gece süresi ve gece çalışmaları” başlıklı 69 uncu maddesinde;
      “İşçilerin gece çalışmaları yedibuçuk saati geçemez. (Ek cümle: 4/4/2015-6645/37 md.) Ancak, turizm, özel güvenlik ve sağlık hizmeti yürütülen işlerde işçinin yazılı onayının alınması şartıyla yedi buçuk saatin üzerinde gece çalışması yaptırılabilir.”
      hükmü yer almaktadır.
      Eğer işyerinde yapılan iş yukarıdaki istisnalar kapsamına girmiyorsa, işçilerinizi gece 7,5 (yedibuçuk) saatten fazla çalıştıramazsınız.
      https://www.isvesosyalguvenlik.com/vardiyali-calisma-ve-gece-calisma-sartlarinda-degisikler-yapildi/

  38. adem karataş dedi ki:

    yi günler. vardiyalı olarak olarak çalışan biriyim.örneğin 08:00-16:00 vardiyasına sabah saat 06:00 da binip yaklaşık 1 saat yol sürüyor 07:00 de kart basıp giriryoruz.akşam üzeri ise 16:00 da kart basıp 16:30 da servislere binip evlere geliyoruz saat 17:30-18:00 arası eve gelmiş bulunuyoruz.ama 7.5 saat mesai yansıyor bize.nerden baksan gün içinde 11 saat harcanmış oluyor.bu adil mi.var mı bir yolu.

    1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

      İşçilerin yolda geçen sürelerinin hangi durumlarda çalışma süresinden sayılacağı https://www.isvesosyalguvenlik.com/iscilerin-baska-bir-ilde-gecici-gorevlendirilmeleri-ve-yolda-gecen-sureler/ başlıklı yazıda belirtilmiştir.

  39. Fidan akkaya dedi ki:

    Merhaba sabah 8 akşam 18 Cumartesi Pazar tatil ama işveren her gün 20 dk 30 dk sayı bazen 1 saat tamamlandığını söyleyip mesai yaptırıyor ama parasını ödemiyo

  40. Zehra dedi ki:

    Kolay gelsin işyerinde CMT günü mesai olarak yazılıyor fakat 07:30/17:00 bu saatlerde yemek ve çay araları dusermi 1.5 saat kesilirmi yani

    1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

      Ara dinlenme yani mola süreleri Cumartesi – Pazar gününe de denk gelse, fazla mesai sürelerine de denk gelse fark etmez, eğer işveren mola süresine Kanuna uygun olarak kullandırıyor, mola süresinde çalışanlar tamamen serbest kalıyorsa, mola süresi çalışma (mesai) süresinden sayılmaz, yani düşülür. Buna karşılık işveren mola süresini kanuna uygun olarak kullandırmıyorsa o zaman mola süreleri de çalışma süresinden sayılır. Bu konudaki ayrıntılı açıklama https://www.isvesosyalguvenlik.com/mola-suresinin-calisma-suresinden-sayilacagi-haller/ başlıklı yazıda yer almaktadır.

  41. Okan Can dedi ki:

    Merabalar, ben bir şirkette vardiyalı olarak çalışıyorum. Yeni bir vardiya sistemine geçtik ve benim izin günlerim sabit değil. Örneğin Perşembe izin yapıyorum, Cuma Ctesi Pazar Pazartesi Salı Çarşamba Perşembe çalışıp Cuma izin yapıyorum. Yani izin günüm 1 gün kaydırılıyor her hafta, ama 7 gün üst üste çalışmış sayılıyorum. İşveren bunu haftalık baz alıp Perşembe izin yaptığım için o haftanın iznini verdik diyor. Hafta hafta baz alıyor yani ptesiden pazara. Ama benim işe başlama günüm perşembe olduğu için böyle bi durum söz konusu olabilir mi? Bu şekilde 7 gün üst üste çalışabilir miyim?

    1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

      İş Kanununda bu konuda herhangi bir düzenleme yok, sadece haftalık 45 saatlik çalışma süresini dolduran işçiye 7 günlük zaman dilimi içerisinde yani bir haftalık süre bitmeden en az 24 saatlik ücretli hafta tatilini kullandırma zorunluluğu var.
      Vardiyalı çalışmalarda haftalık izin uygulamasıyla ilgili olarak İş Başmüfettişi Cumhur Sinan ÖZDEMİR yazmış olduğu bir makalede aynen “Yasal mevzuatımızda postalar halinde çalışan işçilere, diğer işçiler gibi bedeni ve ruhi yorgunlarını gidermeleri için haftanın bir gününde 24 saatten az olmamak üzere ve nöbetleşme yolu ile hafta tatili verilmesi zorunluluğu getirilmiştir.” şeklinde bir açıklamaya yer vermiştir. Söz konusu makale İstanbul Serbest Muhasebeci ve Mali Müşavirler Odası tarafından yayımlanan Mali Çözüm Dergisi’nin Kasım – Aralık 2020 sayısında yer almaktadır. Dergiye Oda’nın internet sitesinden ulaşılabilir.

      1. Okan Can dedi ki:

        Dediğinizi anladım ama haftalık baz alındığında sıkıntı olmuyor. Ama iş kanununda “haftalıktan” ziyade “herhangi bir zaman diliminde 7 gün üst üste çalışamaz” gibi bir ibare buldum. Dediğiniz dergiyide incelerim, teşekkürler cevap için.

  42. Resat dedi ki:

    Ben denizde duba üzerinde çalışıyorum ve 07:30 da tekne iskeleden kalkıyor ve mesai başlangıç saatinin 08:00 olduğu söyleniyor sorum şu mesai iskele hareket saati ilemi başlar yoksa işverenin dediği gibi 08:00 damı başlar tekne hareket ettikten sonra dubaya başka tekne olmadıktan sonra ulaşım imkanı yok saygılarımla

  43. Murat dedi ki:

    Merhaba Admin,

    Benim sorum biraz absurt ama bilmem lazım. gece birde işten çıkınca en az 11 saat dinlenmemiz ve bir sonraki mesaiye hazırlanmamız gerekiyor.ama bu 11 saatlik dinlenme ve haftalık izin aynı güne geliyorsa toplamda 35 saatmi saymak lazım yoksa senin iznin arada kaynaması normalmi

  44. erva dedi ki:

    merhaba 8-17 çalışıyorum saat 15:30 da mesai bilgisi geldi yani çıkışıma 2 buçuk saat kala mesaiye kalma zorunluluğum varmı yada yasak varmı bunla ilgili iş veren işten kovma hakkına sahipmidir

  45. Harun Büyükbeber dedi ki:

    Merhaba, eşim (kadın) işyerine öğleden sonra 14:00 de gidiyor ve mesaisi akşam 21:30 da bitiyor. Haftalık çalışma saati 45 saati geçmiyor ancak eve dönüşü her zaman 21:30. Bu nedenle gerek sosyal yaşam gerekse aile yaşamımız olumsuz etkileniyor. Mesainin bu kadar geç başlayıp geç bitmesi. Artık günün neredeyse hiçbir iş yapmaya el vermemesi konusu nasıl değerlendirirlir. Teşekkür ederim.

  46. Enes tekin dedi ki:

    Merhabalar benim işe başlama saatim öğlen 12:00 ve akşam 21:00 böyle bi mesai saati uygulaması varmı yasalmı çünkü sosyal hayat diye bir şey kalmıyor sadece izinli günümle yetinmek zorunda kalıyorum

  47. Okan polat dedi ki:

    Kolay gelsin ben hep gece çalışıyorum mesala her aksam 22.30 ise başlama saatimiz ama hep çıkış saatlerimiz rötar yapıyor ve ortalama günlük 13 saat çalışıyorum tek taraflı fesih etsem halalarımı alabilirmiyim kolay gelsin not olarak da maaş bordrosunda hep mesailerimiz 45 saat maksimum 56 saat yazıyorlar ama biz zaten ayda ortalama 72 saat e yakın mesai yapıyoruz.

  48. Ramazan dedi ki:

    Merhabalar ben 10.00 ve 20.00 çalışıyorum yani 10 saat
    Bize 1,5 saat mesai yazacaksın diyorlar
    Bu etikmi sizce
    Kaç saat mesai yazmam gerekiyor
    Teşekkür ederim iyi çalışmalar

  49. Özge dedi ki:

    Merhaba. Saatleri değiştirmicklerse, karanlıkta okula gidicekse çocuklar; bari anne babalar eve erken gelsin, 09:00-15:30 olsun çalışma saati de, böyle kendimizi avutalım bari.🙏

  50. Erdal özbey dedi ki:

    Sevgili hocam haftalık 45 saat olan çalışma saati aylık hesaplandiginda 180 saate tekabül eder bu toplamda 28 gün demek peki soru şu ay 30 .veya 31 gün çektiğinde bu çalışmalar mesai olmuyormu bu 2.veya 3 gün fazladan çalışma nerede