İşten Ayrılanlar İstifa Kelimesini Kullanırken Bir Kez Daha Düşünün !

İşten ayrılan yani iş sözleşmesini fesheden birçok çalışan istifa kelimesini kullanmakta, haklı nedenle iş akdini feshedenler bile işyerine verdikleri dilekçede veya işverene gönderdikleri ihtarnamede “istifa ediyorum” ifadesini kullanabilmektedir.

İşten ayrılan çalışanlar tarafından en çok kullanılan iki ifadeden biri fesih, diğeri istifadır.

Fesih ve İstifa Kelimeleri Ne Anlama Gelmektedir ?

Fesih genel olarak; devam etmekte olan bir hukuki ilişkiyi, tek taraflı olarak ve ileriye dönük olmak üzere sonlandıran, bozucu yenilik doğuran irade beyanı olarak tanımlanmaktadır. Çalışma hayatındaki fesih ise iş sözleşmesinin işveren veya işçi tarafından tek taraflı bir irade beyanıyla sona erdirilmesi anlamına gelmektedir. Özellikle büyük, kurumsal şirket ve firmalarda sık sık rastlanan işçi ile işverenin birlikte anlaşarak iş sözleşmesini sona erdirmeleri ise ikale olarak adlandırılmaktadır.

İstifa konusuna gelince, isteğe bağlı olarak bir görevden ayrılma anlamına gelmektedir. Yargıtay ise işçinin haklı bir nedene dayanmadan ve bildirim öneli tanımaksızın iş sözleşmesini feshini istifa olarak tanımlamaktadır. (YARGITAY 9. Hukuk Dairesi – Esas No: 2015/21438, Karar No: 2019/19009, Tarihi: 04/11/2019) İşçi ihbar öneli vererek (ihbar süresine uyarak) iş akdini feshetmiş olsa bile eğer haklı bir nedene dayanmıyorsa yine istifa etmiş sayılacaktır.

İstifa Eden İşçinin Karşılaşacağı Durumlar

Dolayısıyla istifa da çalışanlar için geçerli bir fesih şeklidir. Haklı bir nedene dayanmayan fesih şeklidir. Haklı nedene dayanarak iş akdini fesheden işçi ihbar süresine uymak zorunda olmadığı gibi, en az bir yıllık çalışma süresini de doldurmuşsa işverenden kıdem tazminatı talep edebilir. Buna karşılık istifa eden işçi işverenden kıdem tazminatı talep edemez, talep etse bile işveren ödemek zorunda değildir, aksine ihbar süresine uymadığı için işveren kendisinden ihbar tazminatı isteyebilir. Ayrıca istifa eden kişi işsizlik maaşı alamaz.

İşyerine verdiği fesih dilekçesinde veya işverene noterden çektiği fesih ihtarnamesinde istifa kelimesini kullanan işçi, haklı nedenle iş akdini feshetmiş olsa bile daha sonra işveren arabulucuda da talebini kabul etmezse iş mahkemesine dava açmak ve haklılığını ispatlamak için uğraşmak zorunda kalabilir. Ayrıca istifa edip işten ayrılan işçi daha sonra haklı fesih nedeni ileri sürüp işverenden kıdem tazminatı talep edemez. Yargıtay’ın bu konuda birçok kararı vardır. (9. Hukuk Dairesi – 2015/20561 E. , 2018/13260 K., 19.06.2018 / 9. Hukuk Dairesi 2015/34093 E., 2019/2157 K., 23.01.2019 / 9. Hukuk Dairesi 2011/54068 E., 2014/3472 K., 05.02.2014)

Aradaki bu önemli farktan dolayı haklı nedenle iş akdini feshedecek olanların kesinlikle “istifa” kelimesini kullanmamaları, bunun yerine “haklı nedenle fesih” ifadesini kullanmaları çok önemlidir.

İşçi İçin Haklı Fesih Nedenleri Nelerdir ?

İş mevzuatında işçilere tanınmış olan haklı fesih nedenleri iki gruba ayrılabilir.

Birinci grupta, 4857 sayılı İş Kanunun “İşçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı” başlıklı 24 üncü maddesinde sayılan fesih nedenleri yer almaktadır. (Bkz. İşçi ve İşverene İş Sözleşmesini Derhal Fesih Hakkı Veren Durumlar)

İkinci grupta ise 1475 sayılı eski İş Kanununun yürürlükteki tek maddesi olan 14 üncü maddesinde belirtilen ve işçiye kıdem tazminatı alma hakkı veren fesih sebepleri yer almaktadır. (Bkz. Kendi İsteğiyle İşten Ayrılan İşçi Hangi Hallerde Tazminat Alabilir ?) (isvesosyalguvenlik.com)