5510 sayılı Kanunun 6 ncı maddesinde, işverenin işyerinde ücretsiz çalışan eşinin sigortalı sayılmayacağı belirtilmiştir. Dolaysıyla işveren ücretsiz çalışan eşini sigorta yaptırmak zorunda olmadığı gibi, sigortalı olsa bile eğer ücret ödemiyorsa bu sigorta geçersiz sayılır, herhangi bir tespit halinde Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından iptal edilir.

İşverenin yanında çalıştırdığı çocuğunun sigortasına gelince. Bu konuda 5510 sayılı Kanunda herhangi bir hüküm bulunmamaktadır. Dolayısıyla genel hukuk kurallarına göre durumu değerlendirmek gerekir.

•  4721 sayılı Türk Medeni Kanununun;

– 11 inci maddesinde; “Erginlik onsekiz yaşın doldurulmasıyla başlar. Evlenme kişiyi ergin kılar.”

– 344 üncü maddesinde; “Velayet altındaki çocuk, ayırt etme gücüne sahip ise ana ve babanın rızasıyla aile adına hukuki işlemler yapabilir; bu işlemlerden dolayı ana ve baba borç altına girer.”

– 345 inci maddesinde; “Çocuk ile ana veya baba arasında ya da ana ve babanın menfaatine olarak çocuk ile üçüncü kişi arasında yapılacak bir hukuki işlemle çocuğun borç altına girebilmesi, bir kayyımın katılmasına ve hakimin onayına bağlıdır.”

– 328 inci maddesinde; “Ana ve babanın bakım borcu, çocuğun ergin olmasına kadar devam eder. Çocuk ergin olduğu halde eğitimi devam ediyorsa, ana ve baba durum ve koşullara göre kendilerinden beklenebilecek ölçüde olmak üzere, eğitimi sona erinceye kadar çocuğa bakmakla yükümlüdürler.”

– 335 inci maddesinde; “Ergin olmayan çocuk, ana ve babasının velayeti altındadır. Yasal sebep olmadıkça velayet ana ve babadan alınamaz. Hakim vasi atanmasına gerek görmedikçe, kısıtlanan ergin çocuklar da ana ve babanın velayeti altında kalırlar.”

hükmü yer almaktadır.

– 5510 sayılı Kanunun 4 üncü maddesinde de “Hizmet akdi ile bir veya birden fazla işveren tarafından çalıştırılanların sigortalı sayılacağı” hükmü yer almaktadır.

Hizmet akdi bir sözleşme olduğuna ve 18 yaşın doldurmayan bir çocuğun da sözleşme yapma yetkisi olmayıp ana ve babasının vesayeti altında bulunduğuna, dolayısıyla çocuk adına sözleşme yapma yetkisi de anne ve babasında olduğuna göre, 18 yaşın doldurmamış çocuğun babasıyla arasında hizmet akdi ilişkisinin doğması mümkün değildir, bu nedenle de işverenin 18 yaşını doldurmamış çocuğunu sigortalı yapma zorunluluğu bulunmamaktadır. Bu ancak, baba veya anasına ait işyerinde çalışan mümeyyiz küçüklerin vasinin iştiraki ile yazılı olarak yapılmış ve hakim tarafından tasdik edilmiş bir hizmet akdi mevcutsa mümkün olabilir, aksi halde sigortalı sayılmasına imkan bulunmamaktadır.

Çocuk 18 yaşını doldurduğunda veya 18 yaşından önce evlenip reşit olduğunda ise diğer çalışanlardan hiçbir farkı kalmaz, babası da olsa işverenin onu sigortalı yapması zorunlu hale gelir.