İşyeri Devrinde İşçinin Hakları

İşyeri Devrinde İşçinin Hakları
30 Nisan 2020 22:53

Ticaret hayatında çeşitli ekonomik sebeplerle “işyeri devri” ile karşılaşılmaktadır. Böylelikle işçinin muhatap olduğu işveren de değişmektedir. İşyerinin devri tamamen yapılabileceği gibi kısmen de yapılabilmektedir. Örneğin bir süpermarket satış yoluyla tamamen devredilebileceği gibi, bir bankanın sadece belli işlemleri yapan birimi de devre konu olabilir. İşyeri satış, kira ya da intifa hakkı kurulması suretiyle devredilebileceği gibi; özelleştirme, işverenin ölümü yoluyla da el değiştirebilir.

Karşılaşılabilecek ihtimallerden bazıları gerçek kişi (tüzel kişi, şirket vs olmayan) işverenin işyerini bir şirkete satması ya da kendisinin de ortak olduğu bir şirket kurmasıdır. Tüzel kişilik sahibi bir şirketin (anonim, limited vb.) bir gerçek kişiye devri ya da adi ortaklıkta (şirket) hisse devri bu duruma örnek verilebilir. 

İşyerinin devri halinde söz konusu işyerinde mevcut bulunan iş sözleşmeleri tüm hak ve borçları ile devam eder yani devir işveren/işçiye kendiliğinden sözleşmeyi sona erdirme hakkı tanımaz.

İşyerinin Devrinde İşçinin Hakları Hangi Süreler Esas Alınarak Hesaplanacaktır?

İşyerinin devrinde “devreden işveren ve devralan işveren” olmak üzere iki işverenden bahsedeceğiz. İşçinin haklarının kapsam ve niteliği bakımından dikkate alınacak süre hizmet süresidir. Kanun, işyerinin devri halinde işçinin hizmet süresi için devreden işverenin yanında çalışmaya başladığı tarihi esas alır. Yani devreden işverenin yanında 5 yıl, devralan yeni işverenin yanında 3 yıl çalışmış olan bir işçinin toplam hizmet süresi 8 yıl olacaktır. Hizmet süresinin önemi işçinin “kıdem tazminatı, ihbar tazminatı, yıllık izin” gibi haklarının hesaplanmasında bu sürenin esas alınmasıdır.

İşyeri Devrinde İşçi / İşverenin  Fesih Hakkı

Devreden veya devralan işveren iş sözleşmesini sırf işyerinin veya işyerinin bir bölümünün devrinden dolayı feshedemez ve devir işçi yönünden fesih için haklı sebep oluşturmaz.

Ancak;

• Devreden veya devralan işverenin ekonomik ve teknolojik sebeplerle haklı feshi (Örneğin, önceden işçinin yaptığı işin artık makinelerle yapılması ),

• İş organizasyonu değişikliğinin gerekli kıldığı fesih hakları, 

• İşçi ve işverenlerin haklı sebeplerden derhal fesih hakları,

saklıdır. 

İşyerini Devreden ve Devralan İşverenin Sorumlulukları

İşyerini devreden ve devralan işveren

• Devirden önce doğmuş olan,

• Devir tarihinde ödenmesi gereken,

borçlardan 2 yıl boyunca birlikte sorumludurlar.

Yani işçi devreden ya da devralan işverenlerden herhangi birine başvurabilecektir. Kanun ayrıca tüzel kişiler bakımından da bir istisna getirmiştir. Tüzel kişiliğin (anonim, limited şirket vs) tür değiştirme, birleşme veya katılma yoluyla sona ermesi halinde devreden ve devralan işverenin birlikte sorumluluğundan söz edilemeyecektir. 

Kıdem Tazminatı Bakımından

Kıdem tazminatları bakımından 2 yıllık bir sınırlama söz konusu değildir. İşçinin toplam hizmet süresi için alacağı kıdem tazminatını devralan işverenden talep etmesi mümkündür. Aynı şekilde devralan işveren de işçinin, devreden işverenin yanında çalıştığı dönem için ödediği tazminat için devreden işverene başvurabilecektir. Buradaki süre sınırı 10 yıllık zamanaşımı olacaktır. Zamanaşımı işçinin devralan işverenle olan iş sözleşmesinin sona erdiği tarihte başlayacaktır.

Ücret Bakımından

Ücretler bakımından da  devredilen süreye kadar doğmuş olanlarla sınırlı kalmak üzere devreden ve devralan işverenin  2 yıllık müteselsil( birlikte) sorumluluğu söz konusudur. Ücret kapsamında; aylık, haftalık vb şeklinde verilen ücret (maaş),  hafta tatili çalışması, fazla çalışma, bayram ve genel tatil çalışmasından sorumlu olunacaktır. Devir sonrasında doğmuş ve ödenmemiş işçi ücret alacakları bakımından sadece devralan işverene başvurulabilir.

Örnek vermek gerekirse; 2011 yılının aralık ayında geçekleşmiş bir işyeri devri ile ilgili olarak, işçi 2011 yılı ücret alacağıyla ilgili olarak 2013 yılının aralık ayına kadar devreden ve devralan işverene başvurabilecektir. Ancak 2012 yılı ile ilgili bir ücret alacağı ile ilgili olarak sadece devralan işverene başvurulabilecektir.

İhbar Tazminatı ve Yıllık İzin Bakımından

Sorumluluk noktasında son olarak ihbar tazminatı ve yıllık izin ücretinden bahsedilecektir. İhbar tazminatı iş sözleşmesinin sona erdirilmesine ilişkin bir kavramdır. İş sözleşmesinin tarafları olan işçi ve işveren kanunun öngördüğü süreye uygun olarak karşı tarafa, iş sözleşmesini sona erdireceğine dair bildirimde bulunmak zorundadır.

Aksi taktirde bunu ihlal eden taraf belirlenen oranda ihbar tazminatı ödemek mecburiyetinde kalacaktır.

İhbar tazminatı gibi yıllık iznin kullanılmaması dolayısıyla ortaya çıkan ücret alacağı da iş yeri devrinden sonra doğmuş olan alacaklar olması sebebiyle, işçi alacağı için sadece devralan işverene başvurabilecektir. (isvesosyalguvenlik.com)

Mustafa MIHCI *

——————–

* Avukat

YORUMLAR

  1. Veysel dedi ki:

    Merhaba bir şirketim vardı 2017 yılında devrini yaptım bu tarihten önce İhaleler yoluyla kamuda çeşitli bölümlerde işçiler çalıştırdım 2015 kadroya geçtiler fakat yeni emekli olan işçiler çalıştıkları kurumlara dava açarak tazminat haklarını aldılar ve kurumlar rücu haklarını kullanıyorlar şirkete karşı. ben devir ettiğim için devralan mı sorumlu olur yoksa benim mi sorumluluğumda olur.vereceğiniz cevap için şimdiden teşekkürler

    1. Kadir dedi ki:

      Merhaba ben 3yildir islettigim isletmemi kapattım 600gunden fazla günüm var acab a işsizlik sigortası Ali nabilirmi iki

      1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

        4/b (Bağ-Kur) kapsamında sigortalı olanlarla ilgili işsizlik sigortası uygulaması henüz başlamadı, bu nedenle işsizlik maaşı alamazsınız.

  2. Hatice dedi ki:

    Patronum işyerini devrediyor bu gibi durumda benim ne yapmam lazım tazminatımı alabilmem için haklarım nedir alabilirmiyim haklarimi

    1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

      İşyeri devrinde işçinin herhangi bir hak kaybı olmayıp, yeni hakları aynen yeni işverene geçtiğinden, işyeri devri nedeniyle işçi iş akdini feshedip kıdem tazminatı talep edemez. Bu konu sayfa başındaki yazıda açıklandığı gibi https://www.isvesosyalguvenlik.com/is-yerinin-satilmasi-durumunda-isci-kidem-tazminatinin-odenmesini-isteyebilir-mi/ başlıklı yazıda da açıklanmıştır.

  3. Bayram dedi ki:

    İş yeri devri yapılfıktan sonra işçi maaşı düşürme olayı varmı. Eğer maaş düşürdüğünde fesih hakkı ve mahkeme verilebilirmi şirket

  4. evren güçlükol dedi ki:

    merhaba,, x şirketinde 26yıldır çalışmaktayım şirket devir olcak , tazminat haklarımı mevcut şirketten devi r olmadan ve istifa ederek alabilirmiyim ?

    1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

      İşyeri devri işçiye fesih hakkı vermiyor, çünkü sayfa başındaki yazıda da belirtildiği üzere devirle birlikte işçinin hakları kaybolmuyor, yeni işverene bağlı olarak haklar aynen devem ediyor, eski işveren de iki yıl süreyle yeni işverenle birlikte sorumlu oluyor. Hatta kıdem tazminatı açısından eski işverenin sorumluluğu iki yılla sınırlı da değil. (Bkz. https://www.isvesosyalguvenlik.com/eski-isverenin-sorumlulugundaki-iki-yillik-sinirlama-kidem-tazminatinda-gecerli-degil/)

      1. evren güçlükol dedi ki:

        cevabınız için teşekkür ederim . Aynı işyerinde 26 yıldır çalıştığımdan ve pri,m günlerim doldu ve istifa ederek emekli yaşımı bekleyebilirim bu haklarımla istifa edip tazminat haklarımı alabilirmiyim ? iş yerim devir olmadan istifa etmek istiyorum yada sgk dan alacağım herhandi bir belge olabirimi ?

        1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

          Eğer SGK’dan kıdem tazminatı yazısı alma hakkınız varsa, SGK’dan alacağınız yazıya istinaden (işyeri devriyle herhangi bir ilgisi olmaksızın) iş akdinizi feshedip kıdem tazminatınızı talep edebilirsiniz. (Bkz. https://www.isvesosyalguvenlik.com/15-yil-3600-gunle-kidem-tazminati-alma-sartlari-nelerdir/)

  5. Erbi dedi ki:

    İşyerim devrediliyor yeni devralan kişi ise isim değişikliği yapıyor,bu durumda benim haklarım nelerdir ?(kıdem tazminatı vb. talep edebiliyor muyum?)

  6. Hakan dedi ki:

    Halk otobüsü var iki ortaktık ortağım payını bana satti . Söförlerle devam etmek istiyorum ortağımın verecegi tazminatı şoförler talep edebilir mi

    1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

      Ortağınızın hissesini size devretmesi şoförlere kıdem tazminatı isteme hakkı vermez, şoförlerin tüm hakları sizin üzerinizden devam eder.

  7. Gökhan dedi ki:

    Devlet her zaman iş verenin yanında işçiyi savunmuyor zengini dahada zengin fakiri dahada fakir yapiyor.

  8. halis dedi ki:

    merhaba.iş yerinde usta olarak çalışmaktaydım.iş yeri devir oldu.yeni alan şahıs ilk önce işlerin devam edeceğini söyledi.devreden iş sahibi kıdem tazminatını verdi.2022 sonu iş yeri devir oldu.iş yerinde işimin devam edeceği söylemi ile ihbar tazminatı almadım. işe devam deyince arabulucu avukatlarında bilgisi dahilinde tazminatı istemedim.ocak ortası geldiğinde iş olayını düşünmüyorum kelimesini kullandı.sorum şu.haklarım devam ediyormu.