İşyerlerinde Çalışan Çırak ve Stajyerlere Ücret Ödenmesi Zorunlu mu ?
3308 sayılı Mesleki Eğitim Kanununun “Ücret ve Sosyal Güvenlik” başlıklı 25 inci maddesi uyarınca, aday çırak ve çıraklar ile işletmelerde mesleki eğitim gören, staj veya tamamlayıcı eğitime devam eden öğrencilere işletmeler (işyerleri) tarafından ücret ödenmesi zorunludur.
Stajyerlere Hangi Durumda Ücret Ödenmez ?
Stajlarını işletmelerde / işyerlerinde yapan öğrencilere ücret ödenmesi zorunlu olup, staj yapacak işletme bulunamaması nedeniyle stajını okulda yapan ortaöğretim öğrencileri ile stajını yükseköğretim kurumları (üniversiteler) ve birimlerinde yapan yükseköğretim öğrencileri ücret ödeme zorunluluğunun kapsamı dışındadır, yani bunlara ücret ödeme zorunluluğu yoktur.
İşyerlerinde Çalıştırılan Çırak ve Stajyerlere Ödenmesi Gereken Aylık Ücretin Alt Sınırı
Çırak ve stajyerlere, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrencilere ödenmesi gereken ücret miktarlarıyla ilgili olarak 3308 sayılı Kanunun geçici 12 nci maddesinin birinci fıkrasında 25 Aralık 2021 tarihinde değişiklik yapılmış olup, söz konusu madde uyarınca; aday çırak ve çıraklar ile işletmelerde mesleki eğitim gören, staj veya tamamlayıcı eğitime devam eden öğrencilere yapılacak ödemelerin asgari ücretin net tutarının yüzde otuzundan, kalfalık yeterliğini kazanan mesleki eğitim merkezi 12’nci sınıf öğrencilerine yapılacak ödemelerin ise asgari ücretin yüzde ellisinden az olamayacağı belirtilmiştir. Güncel asgari ücret tutarları, Aylık Net Asgari Ücretin Hesabı, Asgari Ücret Tutarları sayfalarında yer almaktadır.
Dolayısıyla söz konusu madde uyarınca 2022 yılında:
- Aday çırak ve çıraklar ile işletmelerde mesleki eğitim gören, staj veya tamamlayıcı eğitime devam eden öğrencilere aylık en az 1.276,02 TL (bin iki yüz yetmiş altı lira iki kuruş),
- Kalfalık yeterliğini kazanan mesleki eğitim merkezi 12’nci sınıf öğrencilerine ise aylık en az 2.126,7 TL (iki bin yüz yirmi altı lira yedi kuruş),
ücret ödenmesi zorunludur.
Yukarıda belirtilen tutarlar öğrencilere ödenmesi gereken en düşük ücret tutarlarıdır.
Öte yandan, söz konusu Geçici 12 nci maddenin birinci fıkrasında her ne kadar “2016-2017 eğitim ve öğretim yılı sonuna kadar uygulanmak üzere” ibaresine yer verilmiş ise de 5 Ocak 2022 tarihli Resmi Gazete’de yayımlanan 5063 sayılı Cumhurbaşkanlığı Kararı (Aday Çırak ve Çıraklar ile İşletmelerde Mesleki Eğitim Gören, Staj veya Tamamlayıcı Eğitime Devam Eden Öğrencilerin Ücretlerine İlişkin Alt Sınırlar ile Bu Ücretlere Yönelik Devlet Katkısı Ödemelerinin Süresinin Uzatılması Hakkında Karar) ile yukarıda belirtilen ücret sınırları 2021 – 2022 Eğitim – Öğretim yılından başlamak üzere beş eğitim – öğretim yılı uzatılmıştır.
Çırak ve Stajyerlere Ödenecek Ücretlerin Bir Kısmını Zaten Devlet Karşılıyor
3308 sayılı Kanunun Geçici 12 nci maddesinin birinci fıkrasında; mesleki eğitim merkezi programı dışındaki okul ve kurumlarda öğrenim gören öğrencilere ödenebilecek en az ücretin (yukarıda belirtilen tutarın); yirmiden az personel çalıştıran işletmeler için üçte ikisinin, yirmi ve üzerinde personel çalıştıran işletmeler için üçte birinin; mesleki eğitim merkezi programına devam eden öğrencilere ödenebilecek en az ücretin ise tamamının İşsizlik Sigortası Fonundan Devlet katkısı olarak ödeneceği belirtilmiştir. Yukarıda belirtilen Cumhurbaşkanlığı kararı ile uygulamanın süresi 2027 yılına kadar uzatılmıştır.
Dolayısıyla aday çırak ve çıraklar ile işletmelerde mesleki eğitim gören, staj veya tamamlayıcı eğitime devam eden öğrencilere işletmeler / işyerleri tarafından ödenecek yukarıda belirtilen tutardaki ücretlerin, yirmiden az personel çalıştıran işletmeler için üçte ikisi, yirmi ve üzerinde personel çalıştıran işletmeler için ise üçte biri Devlet katkısı olarak işletmelere ödenmekte, yani Devlet tarafından karşılanmaktadır.
İşletmeler / işyerleri bu konudaki bilgiyi çalıştırdıkları çırak veya stajyerlerin bağlı olduğu okul veya eğitim kurumlarından alabilirler. Çünkü söz konusu Devlet desteği tutarlarını işletmelerin / işyerlerinin banka hesaplarına öğrencilerin bağlı oldukları okul idareleri yatırmaktadır.
Ücretin Ödenme Zamanı
Konuya ilişkin olarak Milli Eğitim Bakanlığı ile Çalışma ve Sosyal Güvenlik Bakanlığı tarafından ortaklaşa hazırlanmış olan 10/02/2017 tarihli Usul ve Esaslar’ın (3308 Sayılı Mesleki Eğitim Kanununa Göre İşletmelerde Mesleki Eğitim Gören Öğrencilerin Ücretlerinin Bir Kısmının İşsizlik Sigortası Fonundan Karşılanmasına İlişkin Usul ve Esaslar) 5/1. maddesinde; işletmelerin / işyerlerinin, öğrencinin bağlı olduğu okul idaresi tarafından öğrenci adına işletmeye / işyerine ödenen Devlet katkısı ile işletme / işyeri payına düşen tutarı her ayın 10 uncu gününe kadar öğrencinin banka hesabına yatırmakla sorumlu oldukları belirtilmiştir. Yani işletmeler / işyerleri işyerlerinde çalışan çırak, stajyer gibi öğrencilerin ücretlerini her ayın 10 uncu gününe kadar ödemek zorundadır.
Öte yandan, devamsızlığı olan, raporlu olan öğrencilerin devamsızlık ve raporlu günlerine ait ücretleri ise ödenmeyecektir.
Ödenen Ücretlerden Vergiye veya Sigorta Primi Kesintisi Yapılır mı ?
3308 sayılı Kanunun 25 inci maddesinde “Aday çırak, çırak ve öğrencilere ödenecek ücretler her türlü vergiden müstesnadır.” hükmüne yer verilmiştir. Dolayısıyla çırak ve öğrencilere ödenecek ücretlerden herhangi bir gelir veya damga vergisi kesintisi yapılmaz. (Bkz. Çıraklar İçin Ücret Bordrosu Düzenlenmesi Gerekir mi ?)
Kanunun aynı maddesinde; aday çırak, çıraklar, işletmelerde mesleki eğitim gören öğrenciler ile mesleki ve teknik ortaöğretim okul ve kurumlarında okumakta iken staja, tamamlayıcı eğitime veya alan eğitimine tabi tutulan öğrencilerin sigorta primlerinin asgari ücretin yüzde ellisi üzerinden, Bakanlık (Milli Eğitim Bakanlığı) ile mesleki ve teknik eğitim yapan yükseköğretim kurumlarının bağlı olduğu üniversitelerin bütçesine konulan ödenekten karşılanacağı belirtilmiştir. Bunlarla ilgili olarak prime esas kazancın (asgari ücretin) yarısının % 6’sı oranında prim ödenir. Bu oranın % 1’i kısa vadeli sigorta kolları, % 5’i genel sağlık sigortası primidir. Bu oran içerisinde işçi hissesi bulunmamaktadır. Bu nedenle çırak ve stajyer öğrencilere ödenecek ücretten sigorta primi kesintisi de yapılmaz. (Bkz. Çırak-Stajyer-Kursiyer-Bursiyer ve Öğrencilerin Sigortalılık İşlemleri)
Ücreti Ödenmeyen Öğrenci Nereye Şikayet Edebilir ?
Milli Eğitim Bakanlığı Mesleki ve Teknik Eğitim Genel Müdürlüğünün 16/02/2017 tarihli yazısında, okul idareleri tarafından öğrencilerin ücretlerini alıp almadıklarının kontrol edileceği belirtilmiş, dolayısıyla aday çırak ve çıraklar ile işletmelerde mesleki eğitim gören, staj veya tamamlayıcı eğitime devam eden öğrencilere işletmeler / işyerleri tarafından ücretlerinin düzenli ödenip ödenmediğini kontrol etme görevi öğrencilerin bağlı oldukları okulların idarelerine verilmiştir. Bu nedenle çalıştığı işletme / işyeri tarafından ücreti düzenli ödenmeyen öğrenciler bu konudaki şikayetlerini bağlı oldukları okul idaresine iletebilirler.
İşyerleri / İşletmeler Çırak – Stajyer Çalıştırmak Zorunda mı ?
İşyerlerinin / işletmelerin çırak – stajyer çalıştırmak zorunda olup olmadıkları konusuna gelince, bu konudaki açıklamalara da İşyerlerinde Çırak-Stajyer Çalıştırmak Zorunlu mu ? başlıklı yazıda yer verilmiştir. (isvesosyalguvenlik.com)
YORUMLAR
Merhabalar. kamuda memur olarak çalışmaktayım. 18 yaşını doldurmuş lise son sınıf öğrencisi oğlum, sene sonuna kadar haftada 3 gün staj görecektir. Onu aile yardımından düşürmek gerekiyormu.
Mrblar bulundugum isletmede 6 aylik surede ustalik belgesi verilecek yaninda eğitim gordugumuz sahis devletin bana herhangi bir odemesi yok size odeme yapicak sizde hesabima yatirmayacak elden vericeksiniz aldigimiz maasin yarisini istedi vermezsek kaydimizi silmekle tehdit etti devletin islemeye bizim maaslarimiz haricinde usta ogretici maasi yatiyor mu
Merhabalar iş yerimde çalıştırmak üzere mesleki eğitim almakta olan çırak için ödenen deflet destekli üçrek sadece okul dönemlerinde ödemecek yani devlet desteği yaz tatillerin de ödenecek midir. Teşekkürler.
Merhabalar iş yerimde çalıştırmak üzere mesleki eğitim almakta olan çırak için ödenen deflet destekli üçreti sadece okul dönemlerinde ödenir yani devlet desteği yaz tatillerin de ödenecek midir. Teşekkürler.
Okulun yatırdığı para ödemesi genellikle uzuyor sadece okul ve öğrencilermi denetlenmekte okulun parayı yatırması gereken bir tarih yokmu? Neden okul paraları belli bir tarihte yatırmıyolar.
Bu ay siz almanız gereken desteği aldınız mı ayın 15 i olmasına rağmen bana henüz yatmadi
İyi günler Ustalık belgesi için başurum kabul edilmesine rağmen her ay ödenmesi gereken ücret hala ödenmedi. Nerden bilgi alabilirim .
Merhabalar iş yerimde çalıştırmak üzere mesleki eğitim almakta olan çırak ve kalfa ya ödenen deflet destekli üçreti bankaya yatırdım fakat bağlı bulunduğum okula kalfa ve çırak maaş ödemesi dekontunu vermeyi unutmuşum bu yüzden devlet destek ödemesini alamadım ( hesabıma yatırılmadı ) bunun için ne yapabilirim. Teşekkürler.
Bankadan dekont alıp okula ibraz edebilirsiniz.
Merhaba iyi günler iki yıldır yanımda eleman okula göndermekteyim her ay bizden 10 a kadar ödeme istiyorsunuz sizin geçtiğimiz ay Şubat ayının 4 ünde yatırıp okula dekont u yollamama rağmen devlet desteği ayın 15 i oldu halen yatmadı 2 yıldır 10 u gelmeden yatmisken bu ay neden desteğim yatmadı bilgilendiren de olmadı okul dan da yeterli bilgi verilmiyor konu hakkında bilgi alabilecegimiz bir yer mevcutmudur stajyer öğrenciler in şikayet ve bilgi alacağı bir yer var peki usta öğrencilerin böyle bir bilgi alabilecegi bir kurum varmidir
Burda kimse cevap vermiyor sanırım site ykneticileri aktif değil sanırım hiç bir soru cevaplanmamış çünkü
Kalfalık çıraklık kursuna kaydoldum 4 aydır herhangi bir ödeme yapılmadı çeşitli sebepler sunuyorlar farklı bölgeye yatırıldı gibi çeşitli bahaneler lütfen yetkililerden araştırılmasını istiyoruz fabrikamızda 280 öğrenci ücret daha almadı
Bu konudaki şikayetin nereye yapılacağı sayfa başındaki yazının “Ücreti Ödenmeyen Öğrenci Nereye Şikayet Edebilir ?” başlıklı bölümünde açıklanmıştır. Şikayetinizi ilgili okul müdürlüğüne yapmanız gerekir, eğer okul idaresi konuyla ilgilenmezse İl Milli Eğitim Müdürlüğüne veya Milli Eğitim Bakanlığına şikayette bulunabilirsiniz.
Merhaba benim oğlum 16 yaşında ve mesleki eğitime okuluna gidiyor devlet bu öğrencilere ücret ödüyor.mu
Nihal hanım oğlunuz meslek okuluna gidiyorsa 11-12 sınıfta staj görürken para verir devlet 9-10 da yok, ayrı çıraklık okulları var okul hayatın yok direk bı iş yerinde çalışıyorsun o zaman devlet para veriyor 1650 TL umarım buraya bakarsınız 1 yıl olmuş nerdeysede yazayim yinede
Meraba okul tatillerinde çıraklık eğitim maaşı yatacakmi biz alamadık teşekkürler
Kızım mesende okuyor yani çıraklık sıyaj Mayıs’ta staja başladı 2 ay oldu ücreti ödenmedi okula gidiyorum okul çalıştığı yer ödeyecek diyor kurumada okul ödeyecek diyor ben bu işi anlamadım
Sayfa başındaki yazının “Ücretin Ödenme Zamanı” başlıklı kısmında da belirtildiği üzere stajyerin ücretini işyerinin/işletmenin ödemesi ödemesi gerekir, ancak bu konunun takibini öğrencinin okuduğu okul idaresinin yapması gerekir.
Merhaba, emeğinize sağlık. Ege Üniversitesi M.Y.O. öğrenim görmekteyken 1 Ağustos 2022- 12 Eylül 2022 tarihleri arası Ege Ünv. Ziraat Fakültesinde staj gördüm staj ücreti alabilirmiyim?
Yukarıdaki yazının başında da belirtildiği üzere; stajını yükseköğretim kurumları (üniversiteler) ve birimlerinde yapan yükseköğretim öğrencilerine staj ücreti ödenmez, okul dışındaki işletmelerde / işyerlerinde staj yapan öğrencilere ücret ödenir.
Bu destekten bilgimiz yoktu 2 ci yıl oldu . Geriye dönük destekler kayıt başladığı günden itabren yatırılırımı. Not hesap dahi açılmadı
Çocuğum ciraklikta okuyor işyeri çıkışını verdi okul müdürü 20 gün içinde iş bulamassa okuldan atılır diyor iş bulamıyoruz nasıl yapmam gerek
Çırak çalıştırmak isteyen işverenler bu konuda okula başvuruyordur, eğer okul hangi işyerinin çırak çalıştırmak istediğini bilmiyorsa size nereden bileceksiniz anlamak zor. Bu durumda işyeri işyeri dolaşıp sormanız gerekir gibi bir sonuç ortaya çıkıyor.
Oğlum 11 sınıf çıraklık okuyor bir fabrikada çalışıyor iş yeri para ödemiyor devlet ne verirse o diyor işleride vermesi gerekmiyormu bilgilendirirseniz sevinirim
Çıraklara ücret ödenmesi zorunluluğun kapsamı ve şartları sayfa başındaki yazıda açıklanmıştır. Bu konuda çocuğunuzun bağlı olduğu okul idaresinden bilgi alabilirsiniz, çünkü bunun takibini/kontrolünü yapması gereken okul idaresi.
Mesem kayıtlı öğrenciyim. Mardin derik ilçesinde 40 küsür den fazla kurs açıldı mesem altında hepsinin 20 yakın ögrenci si var. Fakat devletin bize yatırdığı paranı dört 1 ini usta ögreticimiz bizden kesiyor. Ve elden ödeme yapıyoruz onlara bu ücret karşılığında kursa Yazılıyoruz. Eğer vermem derseniz kursa kaydınız yapılmıyor. Ben bu parayı vermek istemeyince bu sefer paraları elden vermeye başladılar kendi ücretlerini çıkartıp ödeme yapılıyor. Bir kaç arkadaş cimere şikayet bulundu ama isimleri ortaya çıkınca kurstan atıldılar. O yüzden kimse cimer e de yazamıyor. Milli egitimi de bilgisi var kesilen paradan. Umarım bu msj dikkate alır ve denetlersiniz
Oglum ciraklik egitime gidiyor 3 ay oldu hala bi odeme alamadi.ustasinin banka probleri varmis surekli erteliyor bu devlet destegini vermek zorunda degilmi
Benim kızım 9.sınıf mesem öğrenci si kuaförlukte çırak öğrenci işletme vermiyor parasını nereye başvurabilirim acaba yardımcı olurmusunz lütfen
Benim kızımın çırak maaşı ni yatırmıyor isletme nereye başvurabilirim acaba yardımcı olurmusunz lütfen
Kızınızın bağlı olduğu okul idaresine şikayette bulunabilirsiniz.
Merhaba ben 1996 yılında çıraklık sigortam yapıldı ve bir iş yerinde çalışmaya başladım 3 sene boyunca okullar kapandığında çalıştım 3 sene sonunda 20 10 1999 tarihnden sonrasında çalıştığım işyeri ssk girişimi yapmış ve 2000 yılı askere gidene kadar çalıştım okul kapalı iken çalıştığım süre bu staj sigortası olarakmı görülecek yoksa iş yerinin beni ssk lı yapmasımı gerekiyordu ?
Merhaba bende çıraklık okuluna gidiyorum 12. Sınıf kuaför bölümü halamla ortak dükkan açtık dükkan benim üzerime ben hem öğrenci hemde işverenim geçen ay maaşımı aldım ama artık alamayacağımı söyledi öüdür yardımcısı işveren olduğum için sadece okula gidip belge alabiliyormuşum çok üzüldüm ya ilkten louyor denilmişti şimdide yazı geldi diyolar
Merhabalar . 6 aydir Çıraklık maaşı yatırılmıyor, okul yönetimine bilgi verdim ama ilgilenen yok sınıf hocası, rehber hocasına yönlendiriyor,rehber hocası okul müdürüne ama hiç biri ilgilenmedi nereye basvurmam yada şikayet etmem lazım
Meraba iyi günler ben meslek lisesinde berberlik birinci sınıf öğrencisiyim devletin öğrencilere aylık verdiği 2650 TL ücret kimin hakkı öğrencilerin mi yoksa iş yeri sahibinin mi bide bu paranın yatması için iş yeri sahibi devlete para ödüyor mu?
Merhabalar bizim çalıştığımız işletmede de size çıraklık ustalık belgesi verilecek denildi sinava girdik devlette sigorta pirimine bakarken gördüm para yatırılmış ama bize herhangi bir ücret ödenmedi
Ben çalıştığım yerde giriş yapıldı ve bana sonra dediler ki giriş yapmadık bende 5 ay sonra işten çıktım e devletten işe giriş çıkışta baktım ki 5 ay sigorta giriş çıkışı olmuş ve bana herhangi bi ödenek verilmedi suç duyurusunda bulunup hak kazanabilir miyim ?
Merhaba kızm 15 yaşında kuaförde staj görüyor 20 güne devlet 1150 TL yatırmış ama içveeen kızıma 500 TL yatırmış okul idaresine gittiğimde bizimle alakası yok deniyor işverenle görüşün deniyor birde araştırdığımız için para peşinde muamelesi görüyoruz azarlanıyoruz biz para değil hak peşindeyiz nereye şikayet edebilirim aradaki 650 TL yi kim yiyor o para kızımın hakkı