4447 sayılı İşsizlik Sigortası Kanununun 51 inci maddesi uyarınca, kendi isteğiyle işten ayrılan yani istifa eden işçinin işsizlik ödeneği alabilmesi için;

– Hizmet akdinin sona ermesinden önceki son 120 günde hizmet akdinden herhangi bir kesinti olmaması, yani 120 günden eksik prim günü olsa bile giriş-çıkış nedeniyle boşluk olmaması,

– Son üç yıl içinde adına en az 600 gün süre ile işsizlik sigortası primi ödenmiş olması,

– Hizmet akdinin feshinden sonraki 30 gün içinde en yakın İŞKUR birimine şahsen ya da elektronik ortamda www.iskur.gov.tr portalı üzerinden başvurarak iş almaya hazır olduğunu bildirmesi,

şartları yanında (Bkz. İşsizlik Sigortası – Kapsama Girenler – İşsizlik Ödeneği Alma Şartları – Ödeneğin Süresi ve Miktarı başlıklı yazı) ayrıca;

– 4857 sayılı İş Kanununun “İşçinin haklı nedenle derhal fesih hakkı” başlıklı 24 üncü maddesinde belirtilen haklı nedenlerden herhangi birine dayanarak işten ayrılmış olması yani istifa etmiş olması gerekmektedir. İstifa eden kişi; Deniz İş Kanununa tabi ise 854 sayılı Deniz İş Kanununun “Önelsiz fesih ve infisah:” balıklı 14 üncü maddesinin (II) ve (III) numaralı bentlerine dayanarak, Basın İş Kanununa tabi ise 5953 sayılı Basın Mesleğinde Çalışanlarla Çalıştıranlar Arasındaki Münasebetlerin Tanzimi Hakkında Kanunun “Akdin gazeteci tarafından feshi:” başlıklı 7 nci maddesi ile “İhbar mühletini beklemeksizin fesih hakkı ve tazminat:” başlıklı 11 inci maddesinin birinci fıkrasına dayanarak işten ayrılmış olması gerekmektedir.

İlgili Kanun hükümleri aynen aşağıda belirtilmiştir.

Aşağıda belirtilen haller dışında ayrıca askerlik nedeniyle işten ayrılan işçi de işsizlik maaşı alabilir. (Bkz. Askerlik Nedeniyle İşten Çıkan İşçinin İşsizlik Maaşı Alma Şartları)

• Kendi İsteğiyle İşten Ayrılan İşçinin İşsizlik Ödeneği Almaya Hak Kazanacağı Durumlar:

Aşağıdaki hal ve durumlardan herhangi birine dayanarak işten ayrılan işçi işsizlik ödeneği almaya hak kazanır:

1. Sağlık sebepleri:

– İşçinin sürekli olarak yakından ve doğrudan buluşup görüştüğü işveren yahut başka bir işçi bulaşıcı veya işçinin işi ile bağdaşmayan bir hastalığa tutulursa.

– İş sözleşmesinin konusu olan işin yapılması işin niteliğinden doğan bir sebeple işçinin sağlığı veya yaşayışı için tehlikeli olursa.

2. Ahlak ve iyiniyet kurallarına uymayan haller ve benzerleri:

– İşveren iş sözleşmesi yapıldığı sırada bu sözleşmenin esaslı noktalarından biri hakkında yanlış vasıflar veya şartlar göstermek yahut gerçeğe uygun olmayan bilgiler vermek veya sözler söylemek suretiyle işçiyi yanıltırsa.

– İşveren işçiye veya ailesi üyelerinden birine karşı sataşmada bulunur veya gözdağı verirse, yahut işçiyi veya ailesi üyelerinden birini kanuna karşı davranışa özendirir, kışkırtır, sürükler, yahut işçiye ve ailesi üyelerinden birine karşı hapsi gerektiren bir suç işlerse yahut işçi hakkında şeref ve haysiyet kırıcı asılsız ağır isnad veya ithamlarda bulunursa.

– İşveren işçinin veya ailesi üyelerinden birinin şeref ve namusuna dokunacak şekilde sözler söyler, davranışlarda bulunursa veya işçiye cinsel tacizde bulunursa.

– İşveren tarafından işçinin ücreti kanun hükümleri veya sözleşme şartlarına uygun olarak hesap edilmez veya ödenmezse,

– İşçinin diğer bir işçi veya üçüncü kişiler tarafından işyerinde cinsel tacize uğraması ve bu durumu işverene bildirmesine rağmen gerekli önlemler alınmazsa.

– Ücretin parça başına veya iş tutarı üzerinden ödenmesi kararlaştırılıp da işveren tarafından işçiye yapabileceği sayı ve tutardan az iş verildiği hallerde, aradaki ücret farkı zaman esasına göre ödenerek işçinin eksik aldığı ücret karşılanmazsa, yahut çalışma şartları uygulanmazsa.

3. Zorlayıcı sebepler:

İşçinin çalıştığı işyerinde bir haftadan fazla süre ile işin durmasını gerektirecek zorlayıcı sebepler ortaya çıkarsa.

• Deniz İş Kanununa Tabi Olarak Çalışan Kişinin Kendi İsteğiyle İşten Ayrılması Halinde İşsizlik Ödeneği Almaya Hak Kazanacağı Durumlar:

Aşağıdaki hal ve durumlardan herhangi birine dayanarak işten ayrılan gemi adamı işsizlik ödeneği almaya hak kazanır:

– İşveren veya işveren vekilinin gemiadamına karşı denizcilik kural ve teamüllerine veya ahlak ve adaba aykırı hareket etmesi.

– Ücretin kanun hükümleri veya hizmet akti gereğince ödenmemesi.

– Gemiadamının herhangi bir sebeple sürekli olarak gemide çalışmasına engel bir hastalığa yakalanması veya engelli hâle gelmesi.

– Geminin herhangi bir sebeple 30 günden fazla bir süre seferden kaldırılması.

– İşveren veya işveren vekilinin gemiadamına karşı, kanuna, hizmet akitlerine veya sair iş şartlarına aykırı hareket etmesi.

• Basın İş Kanununa Tabi Olarak Çalışan Kişinin Kendi İsteğiyle İşten Ayrılması Halinde İşsizlik Ödeneği Almaya Hak Kazanacağı Durumlar:

– En az bir ay evvel işverene yazılı ihbarda bulunmak suretiyle gazeteci iş akdini her zaman feshedebilir.

– Bir mevkutenin veçhe ve karakterinde gazeteci için şeref veya şöhretini veya umumiyetle manevi menfaatlerini ihlal edici bir vaziyet ihdas edecek şekilde bariz bir değişiklik meydana gelmesi halinde, gazeteci ihbar mühletini beklemeden akdi feshedebilir.

Bu şekilde işten ayrılan gazeteci işsizlik ödeneği almaya hak kazanır. (isvesosyalguvenlik.com)