Maaşına Haciz Geldiği İçin İşçi İşten Çıkarılabilir mi ?

Maaşına Haciz Geldiği İçin İşçi İşten Çıkarılabilir mi ?
19 Şubat 2020 20:41

Borcunu ödemediği veya ödeyemediği için işçinin maaşına haciz gelmesi sık karşılaşılan bir durumdur. Bu konuyla ilgili olarak işçinin yapması gerekenler Maaşına Haciz Gelen İşçinin Yapması Gerekenler başlıklı yazıda, işverenin yapması gerekenler ve yükümlülükleri Çalışanının Maaşına Haciz Gelen İşverenin Yapması Gerekenler başlıklı yazıda, gelen haciz nedeniyle işçisinin maaşından yaptığı kesintiyi ilgili yere işverenin ödememiş olması halinde işçinin izleyebileceği yollar Haciz Kesintisini İşveren İlgili Yere Yatırmamışsa İşçi Ne Yapmalı ? başlıklı yazıda açıklanmıştır.

Bu yazıda ise işçisinin maaşına haciz gelen işverenin o işçiyi işten çıkarıp çıkaramayacağı, daha doğrusu borcu nedeniyle işçinin maaşına haciz gelmesinin işverene fesih hakkı verip vermeyeceği konusu değerlendirilmiştir.

4857 sayılı İş Kanununun 18 inci maddesinde; 30 ve üzeri işçi çalıştırıldığı için iş güvencesi kapsamına giren işyerlerinde işverene fesih yetkisi yani işçiyi işten çıkarma yetkisi veren geçerli sebepler, 25 inci maddesinde de işverene ihbar süresine uymadan (ihbar tazminatı ödemek zorunda kalmadan), hatta bazı durumlarda işçiye kıdem tazminatı dahi ödemek zorunda kalmadan fesih yetkisi veren haklı nedenler sayılmış olup, her iki maddede sayılan bu sebepler arasında işçinin maaşına haciz gelmiş olması yer almamaktadır. Dolayısıyla borcundan dolayı işçinin maaşına haciz gelmiş olması normalde İş Kanununa göre işçiyi işten çıkarma yani işveren fesih hakkı hakkı veren bir durum değildir.

Buna karşılık Yargıtay’ın bu konuya yaklaşımı ise olaydan olaya farklılık göstermektedir. Bazı Yargıtay kararlarından örnek verilecek olursa;

– Borcundan dolayı maaşı üzerine 11 farklı icra dosyasından haciz geldiği, borçları yüzünden işine yeterince konsantre olmadığı gerekçeleriyle iş sözleşmesi doğruluk ve bağlılığa uymayan davranış nedeniyle işverence feshedilmiş olan işçiyle ilgili olarak Yargıtay; işverenin işçinin ücretini zamanında ödememiş olduğu hususunu da göz önüne alınarak, işçinin maaşına haciz gelmesinin doğruluk ve bağlılığa aykırı bir davranış olmadığına, dolayısıyla işverence yapılan feshin haksız fesih olduğuna karar vermiştir. (9. Hukuk Dairesi – 09.12.2014 – 2013/4123 E., 2014/37649 K.)

– İşe alınmadan önce borçlu olduğu işveren tarafından öğrenilen, borçlu oluşunun işe alınmasına engel olduğu, bunun düzeltilmesi gerektiği belirtilen, borçlarını ödediğini ve işvereni herhangi bir maaş haczi ile karşı karşıya bırakmayacağını beyan etmesi üzerine işe alınan, ancak sözünde durmadığı veya yanlış bilgi verdiği gerekçesiyle iş akdi feshedilen işçiyle olarak Yargıtay;  en baştan beri taahhüt ettiği hususları ihlal ettiği, doğruluğa aykırı olarak hareket ettiği, düzensiz ödemeleri yahut hiç ödeme yapmaması sebebiyle işvereni yanılttığı, işçinin mevcut güven ilişkisini ortadan kaldırdığı, işçi ile iş ilişkisinin devam ettirilmesinin işverenden beklenemez hale geldiği gerekçesiyle yapılan fesih işleminin geçerli olduğuna karar vermiştir. (9. Hukuk Dairesi – 31.03.2014 – 2014/2289 E., 2014/10647 K.)

– Maaşına değişik alacaklılar tarafından çok sayıda ve farklı zamanlarda haciz konulmasına bağlı olarak icra müdürlüğünden işyerine gönderilen yazıların sayıca çok olması, bu durumun işyerinde oldukça önemli işgücü ve zaman kaybına sebep olması nedeniyle 6 ay içinde icra dosyalarının kapatılması, işyerine yeni maaş haczi yazılarının gelmemesi konusunda işverence uyarılmış  olduğu halde verilen süreye rağmen haciz yazılarının gelmeye devam etmesi üzerine iş akdi feshedilmiş olan işçiyle ilgili olarak Yargıtay;  işçi aleyhine yapılan icra takiplerinin çokluğu, işverenin/muhasebe servisinin/görevlisinin buna ilişkin işlemler yapmak zorunda kalması, işverenin de sorumluluğunu doğurabilecek hallerin oluşması riski nedeniyle işverence yapılan feshin geçerli nedene dayandığı yönünde karar vermiştir. (9. Hukuk Dairesi – 18.02.2019 – 2018/6238 E., 2019/3907 K.)

– Mesai çalışmalarına mazeretsiz şekilde katılmayarak iş organizasyonunu olumsuz etkilemesi, sorumsuz davranışlar sergileyen bir yapıda olması, yoğun miktar ve tutarda maaş haciz müzekkereleri olması, müzekkereleri takip işlerinin işyerinde iş yükünü arttırması, iş ilişkisinin devamlılığının işveren açısından beklenilmez bir hal alması sebepleriyle / gerekçeleriyle iş akdi feshedilen işçiyle ilgili olarak Yargıtay; çeşitli tarihlerde icra daireleri tarafından davalı işverene yazılmış 12 adet maaş haczi müzekkeresinin bulunduğu, işverenin sürekli icra takip yazılarına muhatap olmasına neden olan işçinin işyerinde olumsuzluklara neden olduğu, dolayısıyla işverenin açıklanan nedenlere istinaden gerçekleştirdiği feshin haklı değil ancak geçerli nedene dayandığı yönünde karar vermiştir. (9. Hukuk Dairesi – 13.05.2019 – 2019/94 E., 2019/10769 K.)

Yargıtay Kararlarının Değerlendirilmesi

Borçları nedeniyle maaşına haciz gelmiş olması, İş Kanununa göre işverene işçiyi işten çıkarma hakkı vermemekle birlikte, yukarıda örnek olarak verilen Yargıtay kararlarından da anlaşılacağı üzere istisnai bazı durumlarda işverenin işçiyi işten çıkarma hakkı doğmaktadır. Ancak Yargıtay bu tür fesihleri genelde haklı fesih değil geçerli fesih saydığından (Bkz. İş Sözleşmesinin Feshinde Haklı Sebeple Geçerli Sebep Arasındaki Fark Nedir ?), bu durumda işçinin işe iade talebinde bulunması halinde işveren işçiyi işe almak zorunda kalmamakta, işçinin işverenden kötü niyet tazminatı talep etme hakkı bulunmamaktadır. Ancak fesih işlemi haklı sebebe dayanmadığından (işverence yapılan feshin haklı nedene dayandığına dair mahkeme kararı da yoksa), işverenin işçiye ihbar tazminatı, eğer bir yıllık çalışma süresini doldurmuşsa ayrıca kıdem tazminatı ödemesi gerekmektedir. (isvesosyalguvenlik.com)

YORUMLAR

  1. Fatih dedi ki:

    Icra yazısı ne kadar sıklıkta gelir ki bir kez cevaplanır sonra kesilir sürekli tekrarlanır sistemde sorun vardır. Ülkemizde çoğu kişi icralık işçi kesimi bu bütünün en büyük parçası, yani böyle bir durumla karşılaşan kişi sayısı çoğalırsa çok büyük bir sorun olur, işini kaybeden cebinde parası olmayan resmen yaşayamayan bir insan neler yapmaz ki yani yargıtay resmen icra yüzünden işini kaybeden yaşamasın demiş

    1. Muhammed dedi ki:

      Muhasebe ve hukuk biriminin işi ne? Bu ve benzeri işleri takip edip maaş ve ssk primlerini düzenlemek değil mi? Ayrıca hazir şablon haline getirilerek sadece 1dakikada cevap verilebilecek bir iş ve diyelimki 15 adet haczin var herbiri 1 dakika toplamda yılda 15 dakika, 1000kiside 15000dakika oda totalde 1000 kisinin 15er icra dosyasi icin gunde 1saat demek. Hukuk ve muhasabe hergun harıl harıl çalışıyor mu?

      1. Cevza dedi ki:

        Muhasebeci değilsen bilemezsin, sadece konuşursun.

  2. Ferdi dedi ki:

    İyi geceler işverenim bana icra takibi getirmemem gereken getirirsem tazminatsız iş hakkımı fesih edebilir diye bir evrak imzalatmak istiyor ne yapmam gerekir hukuki dayanakları varmı

    1. isvesosyalguvenlik.com dedi ki:

      Maaşına icra gelen işçinin hangi durumda işveren tarafından iş akdinin feshedilebileceği yukarıdaki yazıda Yargıtay kararları da esas alınarak açıklanmıştır. İşveren size bahsettiğiniz şekilde bir evrak imzalatsa bile, yine yukarıdaki yazıda belirtilen hususular geçerli olur. Yazıda belirtilen şartlar geçekleşmedikçe işveren iş akdinizi feshedemez, feshederse haksız nedenle yapılmış bir fesih olur.

  3. Kaan Akalın dedi ki:

    İcra borcu olan bir işçi SGK’lı olarak çalışabilir mi?

  4. Ayşe dedi ki:

    Doğum gerçekleştikten hemen 1 hafta sonra çıkışım verilirse doğum parası alabilir miyim. Sonuçta istirahat raporu doğum olana kadar veriliyor demi.

  5. Şule dedi ki:

    Admin merhaba 2022 3 ayın 15 günlük sigorta girişim var ve yıl sonunu kadar takip ediyor 2022 toplamda 284 gün yapıyor 2023 yılın da 0cak ayı 1 gün var 5 ayda 30 6 ayda 30 7 ayda 10 günüm var 7 2023 yılında 71 gün sigortam var 7 ayın 11 rapor aldım 32 haftalık oldum şu anda sigortam devam ediyor rapor parası ala bilirmiyim yardımcı olurmusunuz çok teşekkür ederşm