Mola Süreleri Konusunda İşverenin Uyması Gereken Kurallar
Mola süreleri İş Kanununda ara dinlenmesi olarak geçmekte olup konuya ilişkin düzenleme 68 inci maddede ve İş Kanununa İlişkin Çalışma Süreleri Yönetmeliğinde yer almaktadır. Mola süreleri konusundaki daha ayrıntılı hükümler ise Yargıtay kararlarında yer almaktadır.
Günlük Çalışma Süresine Göre Verilmesi Gereken Mola Süreleri
- Günlük çalışma süresi dört saat veya daha kısa süreli olan işlerde en az 15 dakika,
- Günlük çalışma süresi dört saatten fazla ve yedibuçuk saate kadar (yedibuçuk saat dahil) olan işlerde en az yarım saat,
- Günlük çalışma süresi yedibuçuk saatten fazla ve onbir saate kadar (onbir saat dahil) olan işlerde en az bir saat,
- Yargıtay kararlarına göre de günlük çalışma süresi onbir saatten fazla olan işlerde birbuçuk saat,
mola süresi verilmesi zorunludur.
Molaların Verilme Zamanı
Kanunda molaların hangi saat aralığında verileceği belirtilmemiş, sadece günlük çalışma süresinin ortalama bir zamanında o yerin gelenekleri ve işin gereğine göre ayarlanmak suretiyle işçilere mola süresi verileceği belirtilmiştir. Yargıtay da bir kararında; ara dinlenmesinin kullandırılması zorunlu ise de, bunun kullanılacağı zamanı belirlemek işverenin yönetim hakkıyla ilgilidir. İşçilerin tamamı aynı anda ara dinlenme zamanını kullanılabileceği gibi, belli bir plan dahilinde sırayla kullanmaları da mümkündür. Ancak ara dinlenme süresinin, işe ara dinlenme süresi kadar geç başlama veya aynı süreyle işi erken bırakma şeklinde kullandırılması doğru olmaz. Ara dinlenme süresinin günlük çalışma içinde belli bir zamanda amaca uygun şekilde kullandırılması gerekir, açıklamasına yer vermiştir.
Yargıtay’ın bu kararına göre örneğin günlük bir saat ara dinlenmesi (mola) verilmesi gereken bir işte, işçilere mola süresi kullandırılmayarak işe bir saat geç başlama veya işi bir saat erken bıraktırma şeklindeki bir uygulama uygun olmayacak, bu mola yerine geçmeyecektir. Çünkü mola süresinin amacı, mesaiye başladıktan bir süre sonra yorulan işçinin dinlenmesini sağlamaktır, işçinin günlük iş süresi içinde kesintisiz olarak hiç ara vermeden çalışması beklenemez.
İşçiye Yemek Molası Verilmesi Zorunlu Mu ?
İş Kanununda yemek molası olarak herhangi bir yarım yapılmamış, sadece günlük çalışma süresine göre işçiye verilmesi gereken mola süreleri belirtilmiştir. Ancak Yargıtay kararında; gün içinde işçinin yemek, çay, sigara gibi ihtiyaçlar sebebiyle ya da dinlenmek için belli bir zamana ihtiyacı vardır açıklamasına yer vermiştir. Dolayısıyla bu açıklamadan işçiye yemek molası verilmesi gerektiği sonucu ortaya çıkmaktadır. Ancak yemek molası olarak verilecek mola da tabii ki Kanunen işçiye verilmesi gereken ara dinlenme sürelerine dahildir.
Mola Süresi Nasıl Kullandırılır ?
Mola süreleri aralıksız kullandırılır. İşçi, mola saatinde tamamen serbesttir. Bu süreyi işyeri içinde ya da işyeri dışında geçirebilir. Ancak, işin veya işyerinin özelliği işçilerin mola sırasında işyerinin dışına çıkmasını sakıncalı kılıyorsa ya da bazı güçlükler oluşturuyorsa, işçilerin bu süreyi işyerinde geçirmesine ilişkin bir uygulama yasaya aykırı sayılamaz. Buna karşılık işçi mola süresince işyerinde kalsa bile bu süre içinde çalışmaya zorlanamaz. İşçinin mola süresi içinde çalışmaya devam etmesi durumunda ara dinlenmesi verilmemiş sayılır.
Mola Sürelerinin Çalışma Süresinden Sayılacağı ve Sayılmayacağı Haller
Bu konuda ayrıntılı bilgi Mola Süresinin Çalışma Süresinden Sayılacağı Haller başlıklı yazıda yer almaktadır. (isvesosyalguvenlik.com)
Esman DİLLİ *
——————
* Başmüfettiş, Sosyal Güvenlik Kurumu
Örnek Yargıtay Kararları
Yukarıda atıf yapılan, örnek verilen Yargıtay kararlarından bazılarının tarih ve sayısı aşağıda yer almaktadır.
Hukuk Genel Kurulu – 08.02.2017 – 2014/22-2460 Esas, 2017/230 Karar
9. Hukuk Dairesi 25.02.2019 – 2016/1173 Esas, 2019/4474 Karar
9. Hukuk Dairesi 26.06.2018 – 2017/8302 Esas, 2018/13784 Karar
9. Hukuk Dairesi 01.03.2018 – 2017/10355 Esas, 2018/4649 Karar
9. Hukuk Dairesi 17.11.2008 – 2007/35281 Esas, 2008/30985 Karar
YORUMLAR
11 saatten fazla çalisma 4857 iş kanuna aykiri
12 saat çalışıyorum 1 saat mola hakkim var artı sigara icmek yasak cay molamiz bile yok lanet olsun böyle bi işe bir de seri mal bekliyorlar
10 saat çalıştığımız yerde 15 DKK yemekbmolamiz var onu kullanıyoruz başkada bişi yok.ama kullanmış gibi bize imza atıyorlar ..
Özel güvenlik olarak 13 saatlik vardiya sisteminde (sabah 09:00 akşam 22:00) çalışıyorum 1 gün çalış 1 gün izin şeklinde.Öğle yemeği yarım saat akşam yemeği yarım saat olmak üzere 1 saat yemek molam var.Bunun dışında 4 tane de 15 er dakikalık ara mola veriliyor bu ara molalar mesaiden düşülerek mesai saatlerimiz 11 saat olarak hesaplanıyor bu durum doğru mu yoksa burda yapılan bir hata mı var.
Normalde mola süreleri çalışma süresinden sayılmaz, dolayısıyla mesaiden düşülür. Mola sürelerinin çalışma süresinden sayılacağı istisnai durumlar yukarıdaki yazıda açıklanmıştır. Durumunuzu buna göre değerlendirebilirsiniz.
Sabah 8 aksam 4 calisanin ne kadar mola suresi hakki vardir
Yukarıdaki yazıda açıklanmıştır.
Merhaba yemek molamızı istediğiniz saatte çıka bilir miyiz ve molamızı iş veren müdür vs yemek molamızı yarıda bıraka bilirmi kafada çok soru işareti kaldı iyi çalışmalar dilerim
İş Kanununda ayrıca yemek molası düzenlenmemiştir, bunun yerine mola süreleri düzenlenmiştir, yemek molası da bunun içindedir. Mola zamanları konusundaki ayrıntılı açıklama sayfa başındaki yazının “Molaların Verilme Zamanı” başlıklı bölümünde yer almaktadır.
Merhaba , iş veren mola sürelerini uzatarak çalışanı iş yerinde daha fazla tutabilir mi .Örneğin 8-18 calısan bir yerde 2.5 saat mola uygulayıp günlük 7.5 saat çalışma gösterip haftalık 45 saati tamamlıyoruz diyerek haftada 6 gün 8-18 calıştırabilirmi ?
İş Kanununun 68 inci maddesinde belirtilen ara dinlenme (mola) süreleri asgari olup, işveren mola süresini daha uzun tutabilir. Bunun üst sınırı Kanunda belirtilmemiş, bu konuda Yargıtay kararı var mıdır bilmiyoruz.
Öte yandan sayfa başındaki yazıda da belirtildiği üzere mola süresinde işverenin işçiyi serbest bırakması, herhangi bir iş yaptırmaması gerekir. Eğer işveren buna uymuyorsa o zaman mola süresi de çalışma süresinden yani mesai saatlerinden sayılır. (Bkz. https://www.isvesosyalguvenlik.com/mola-suresinin-calisma-suresinden-sayilacagi-haller/)
Eğer işveren mevzuata uygun olarak işçiye mola süresi veriyor, mola süresinde işçiyi serbest bırakıyor, iş yaptırmıyorsa bu durumdaki bir işveren gereksiz veya kötü niyetli olarak mola süresini uzun tutmak istemez, çünkü işçi mola süresinde borç durduğundan sürenin uzatılması işverenin bir işine yaramaz, eğer işçi daha fazla dinlensin, daya verimli çalışsın diye bir niyeti yoksa.
Buna karşılık işveren mola süresini gerektiği gibi işçiye kullandırmıyorsa, işçiyi mola süresinde serbest bırakmıyorsa o zaman da mola süresi çalışma (mesai) süresinden sayılır, böylesi bir durumda da işveren mola süresi saydığı süreyi istediği kadar uzatsın fark etmez, çalışma süresinden sayılacağı için işçinin bir kaybı olmaz, 45 saati aşan süre için işçiye fazla mesai ödemesi gerekir.
Tekrar merhaba ,calişilan her hizmet sektörü ve rahat bir ortam çalısanın çaliştiği ortam çalişma esnasinda bile dinlenmeye müsait bir yer .sizce firmasının haftada 6 gün 08:18 açık kalmasını isteyen bir iş veren molaları uzun tutarak çalısanına iyi niyet mi göstermiş olur.
Mesele çalışma ortamının dinlenmeye müsait olması değil; burada önemli olan mola sürelerinin belirlenmesi, o süre içerisinde çalışanın serbest ve rahat olması, işyeri dışındaymış gibi mola süresi içerisinde işle / işyeriyle ilgili olarak hiçbir iş, işlem yapmak, hiçbir şeyi takip etmek, hiçbir şeye bakmak zorunda kalmamasıdır.
Merhaba cay molamızda bişeyler yemek istiyoruz ve işyeri diyorki bişey yiyemezsiniz getiremezsiniz malum acıkıyorum caylardada 15 dakıkalık molada da Bi seyler yeme isteği duyuyoruz bu durum karsısında ne yapabiliriz
İşyeri böyle bir yasak getiremez, sadece çevreyi kirleten, koku yayan yiyeceklerin getirmesini yasaklayabilir. Mola süresinin bir amacı da zaten dinlenme süresinde işçinin bir şeyler yiyip, içebilmesidir. İşçi çalışırken acıkabilir, canı bir şeyler yemek-içmek isteyebilir. Bunun için yemek saatini beklemek zorunda değil. Mola süresinde işçi serbesttir. Hatta İş Kanununun 115 inci maddesinde; “İşyerlerinde, yüzelli ve daha fazla işçi çalıştırılması halinde, işçilerin ve ailelerinin gerekli ihtiyaçlarının karşılanması amacıyla işçiler tarafından kurulacak tüketim kooperatiflerine işverenlerce yer tahsisi yapılabilir.” hükmüne bile yer vermiştir. Bu konuda isterseniz ALO 170’e şikayette bulunabilirsiniz.
Çalıştığım işyerinde mesaim 08:00-17:00 17:00-02:00 ve 02:00-11:00 olmak üzere 3 vardiya şeklinde çalışıyoruz 1 saat yemek ve 15er dakikalık 2 çay molası hesaplanıyor sadece 08:00-17:00 vardiyasında en fazla 20 dakika yemek molası dışında çalıştığım yeri terketme şansım olmuyor bu durumda ne yapabilirim
Güvenlik görevlisi olarak günde 12 saat çalışıyorum 15 dk yemek arası var sadece mesai ücretimi eksik ödüyorlar budurum da ne yapmalıyım
merhabalar bizler çay ve sigara tiryakileri fabrikanın girişinde yeralan sigara içme alanında çay içmekteydik amirimiz sigara içme alanındaki çöp kovasını kaldırdı ve doğal olarak insanlar sigara küllüğüne karton bardakları attılar ve küllüklerden akan çaylar da kötü bir görüntü meydana getirdi.tabi bundan dolayı da sigara içme alanında çay içmeyi yasakladılar.İdari personel dışarda kendilerine özel çardak yaptılar istedikleri gibi rahat rahat açık havada çaylarını yudumlarken bizlere kapalı alanda çay için diyorlar.ben ve benim gibi arkadaşlar bu duruma karşı çıkmak istiyoruz.ne yapmalıyız.sadece bir mail ile bizlere yasak koydular.ne yapmalıyız.acil dönerseniz sevinirim .
İşyerinde idarecilerle çalışanlar arasında, yetki, ücret gibi konularda ayrım olabilir. İdarecilerle çalışanlar arasından bahsettiğiniz gibi konularda ayrımcılık yapmak eşitlik ilkesine aykırılık teşkil eder. Eğer sendikanız varsa sendika yetkilileri ile görüşebilirsiniz. ALO 170’e şikayette bulunabilirsiniz. Hatta işyerinde ayrımcılık yapıldığını düşünüyorsanız İnsan Hakları ve Eşitlik Kurumuna şikayette bulunabilirsiniz.
14 saat gece çalışan bir güvenlik görevlisi mola saatlerinde uymaya hakları varmıdır yoksa yokmudur bunu öğrenmek istiyorum
Mola saatinde işçi istediğini yapabilir, isterse uyuyabilir, buna engel bir durum yok. Eğer işveren işçiyi mola saatinde tamamen serbest bırakmıyorsa o zaman verdiği mola süresi geçersiz sayılır, çalışma süresine dahil edilmesi gerekir.
Ben 12 saat çalışıyorum her gün vardiali ve bizim paydoslar çay 15 dj yemek yarım saat gene çay paydos u 15 dk peki bizim mola saatimiz maaştan kesiliyor herkez öyle söylüyor peki ben nasıl anlarım maasta kesildiğini ve Sabah 7 akşam 7 çalışıyorum ve 3.5 saat mesai oluyor deniyor ben nasıl anliyacam maaş tan kesildiğini bana yardımcı olursanız sevinirim
Mola süreleriniz maaşınızdan kesiliyor mu kesilmiyor mu onu bizde anlayamayız. Ancak İş Kanunu hükümlerine göre mola süreleri çalışma süresinden sayılmaz. Eğer işveren mola süresi veriyor ancak mevzuata uygun olarak mola süresini kullandırmıyorsa o zaman mola süreleri çalışma süresinden sayılır. (Bkz. https://www.isvesosyalguvenlik.com/mola-suresinin-calisma-suresinden-sayilacagi-haller/)
Selamın aleyküm hayırlı sabahlar şuanda çalıştığımız is yerinde molalarimiz 3 gündür yasak is veren işçinin molasini iptal etme gibi bir hakkı varmi
İşverenin böyle bir hakkı ve yetkisi yok, işveren her hâlükârda işçiye mola süresi vermek zorundadır.
Merhaba.
7.5 saat kesintisiz çalıştığım takdirde Mola saatimi paydosa yarım saat kala kullanma hakkım var mı ?
İş yerim bu konuda kullanmamam yönünde yasak koyuyor. Kuryelik yapıyorum. Gece sakin oluyor. Mola kullanma ihtiyacı duymuyorum. Molaya çıksam bile iptal ediyor molamı.
İş Kanununun 68 inci maddesinde, mola yani ara dinlenmesinin günlük çalışma süresinin ortalama bir zamanında kullanılması gerektiği belirtilmiştir. Burada amaç işçinin dinlenmesini sağlayıp tekrar çalışmaya devam etmesidir. Dolayısıyla paydosa yarım saat kala mola süresinin kullanılması gibi bir uygulama yok. Ancak bu durumda mola kullanmadığınızdan, işyeri mola süresini günlük çalışma süresinden düzeşemez.
Güvenlik görevlisiyim 12 saat çalışıyorum yanımda badim olduğu halde istirahat saatimde uyumak yasak bu kanuna uygun mu bunu öğrenmek istiyorum
İstirahat saatinden kastınız ara dinlenme yani mola süresi ise bu sürede işverenin sizi tamamen serbest bırakması gerekir, dolayısıyla işveren uyumanıza da karışamaz, engel olamaz. Aksi halde işveren size mola süresiniz kullandırmamış sayılır ve mola süresi olarak ayrılan sürenin çalışma süresine dahil edilmesi gerekir. (Bkz. https://www.isvesosyalguvenlik.com/mola-suresinin-calisma-suresinden-sayilacagi-haller/)
18:00 de vardiyam basliyor gece 02:00 bitiyor.Toplam mola hakkimi ne kadar.yasal olarak hakkim nedir.Bide gece Çal smasina giriyor mu tesekkurler.
Sayfa başındaki yazının “Günlük Çalışma Süresine Göre Verilmesi Gereken Mola Süreleri” başlıklı kısmında belirtilen süreler vardiyalı çalışmalar için de aynen geçerli, kanunda vardiyalı çalışmalara için ayrı mola süresi belirtilmemiş.
İş mevzuatına göre en geç saat 20.00’de başlayarak en erken saat 06.00’ya kadar geçen ve her halde en fazla onbir saat süren dönem gece çalışması sayılır. Çalışma süresinin yarısından çoğu gece dönemine rastlayan bir postanın (vardiyanın) çalışması da gece çalışması sayılır. Bu konuda ayrıntılı bilgi https://www.isvesosyalguvenlik.com/butun-ayrintilari-ve-kurallariyla-vardiyali-calisma-sistemi/ başlıklı yazıda yer almaktadır.
Çalıştığım firmada mola tamamen yasak ama birtek yardımcılara yasak mola diye bir sey yok sigara içemez yemek yiyemezsin ve eğer mola saatinde çıkmak istersen sana hakaret edilir bunun icin ne yapabilirim 7,5 çalışıyorum
Mola yasak diye bir uygulama veya hak yok, işveren dört saat veya daha kısa süreli işlerde bile en az onbeş dakika ara dinlenmesi (mola) vermek zorunda. ALO 170’e şikayette bulunabilirsiniz.
11.00 19.00 çalışmaktayız, işveren mesai saatimizi uzatmak için mola süresini arttırabilir mi?
Yani işçiye yazılı beyan edilmeden 11.00 19.00 yerine 11.00 20.00 çalışıtrıp molayı bir buçuk saate çıkarabilir mi?
Merhaba iş yerimde çalışma odamda tek başıma çalışıyorum 15 dk odamda moladayken niye burda telefonla konuşuyorsun dendi . Mola yaptığımı söyledim dışarıya çık dendi dışarıda mola yapılacak yer yok havalar buz gibi benim odamda mola yapmam yanlış mı
Merhaba, 12 saat üzerinden çalılıyorum lakin İşveren 11 saat üzerinden ödeme yapıyor, 1 saati mola dinlenme diye geçiyor lakin zaten oturarak çalışıyorsunuz diye dinlenme hakkımızı gasp ediyor.bu neden haklı fesih nedeni sayılır mı. Teşekkürler
Merhabalar işyerimde sigara içme yasağı var ve bundan kaynaklı mola saatlerinde yanımızdaki kafelere gitmemiz yasaklandı. Böyle bir şey mümkün müdür? Yasalarda bununla ilgili Bi bildiri var mıdır?
Merhabalar 8 saat vardiyeli olarak calismaktayim. Molalardada dönüşümlü cikmamiz ve yemek molarainada donusumlu cikmamiz isteniyor bu yasalmi
İsyerimde molalarımız mail üzerinden alarak yapılıyor ama ısrarla yazmamıza rağmen molalarımız içerde kalıyor bu bizim yasal hakkımız ne yApmamız lazım bu durumda
Merhaba,
Fabrikada idari personel olarak calismaktayim . Isvereni. Hicbir mola kullanmama izin vwrmiyor. Yemek molasini da hemen yiyip donmemi istiyor bu yasal mi?
9 saat çalışıyorum 30 dk molla var
Cezası varmı
Mola saatlerinde sigara içme alanına sadece 1 saatin %5 ini kullanmak zorunda kalıyoruz mola saatinin %95 ini yemekhanede geçirmek zorunda olduğumuzu söylüyor sigara içme alanında oturmak yasak böyle bir yasal düzenleme var mı acaba
Merhabalar ozel sektör calisaniyim bazen fuul çalışmak zorunda kaliyoruz alacak saatimiz oluyor fakat bu saat alacagimizi su sekilde veriliyo msl sabah 9 ise basliyorum oglen 1de erken cikiyorum alacak saatimden 5 saat dusuluyor ama ogun yemek molasi kullanmiyorum hakkim oluyomu olmuyomu elimde kanitlarim var tazminat davasi acabilirmiyim teşekkür ederim